Алты Алашқа аты көптен та ныс, қазақ жұртының жүрегіне сұлу

10

Жайық ұстазы

10 қыркүйек, 2014 ж.

Педагогтар талқылаған басты тақырып - ұрпақ тәрбиеі

С у   -   т і р ш і л і к   к ө з і

Сабақтың мақсаты: а) Білімділік:   

Оқушыларға азық-түлік туралы қосымша 

мәлімет беру. Септік жалғаулары туралы  

білімдерін қорытындылау.

ә) Дамытушылық: Оқушылардың 

көру,  ойлау,  сөйлеу,  сауатты  жазу 

қабілеттерін дамыту.

б) 

Тәрбиелік: 

Оқушыларды 

адамгершілікке, мейірімділікке тәрбиелеу.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, баяндау.

Сабақтың көрнекілігі: кесте

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру бөлімі.

Оқушыларды  түгелдеу. 

Сабаққа дайындықтарын тек-

серу.

II. Үй тапсырмасын тек-

серу.

1.  Септік  жалғауларын 

қайталау. 2.Төмендегі сөздерді 

септеңдер.

3. Жаңа сабақ.

1.  Мәтінді  түсініп 

оқып, аудару.

Азық -түлік дүкені

Азық-түлік дүкенінде  

түрлі тағамдар сатылады.

Азық-түлік дүкені үлкен.

Дүкенде шұжық, ірімшік, сүт, нан, тұз, қант, ай-

ран, кәмпит, қаймақ сатады. Айжан дүкеннен 1 

килограмм алма, 2 кг кәмпит және сүт сатып ал-

ды.

2. Деңгейлік тапсырма:

Сөздердің дұрыс жалғауларын тап.

        -ты                  -ға

Шұжық        Май

         -ні                   -қа

          

 

-да                  -пен

Нан              Сүт

         -те                 -бен

         -нің            -дан

Дүкен          Сатушы

          -дің               -нан

3. Тапсырма: Мәтінді түсініп оқып, көп 

нүктенің орнына септік жалғауларын қойыңдар.

Адам ... азық-түлік өте қажет. Адам күніне 

үш рет тамақтанады. Азық-түліктер ... адам ... 

керекті витаминдер бар. Азық-түліктер әр түрлі. 

Олар: сүт тағамдары, ет тағамдары, жемістер, 

жидектер, көкөністер.

IV. Қорытынды.

4. Сөйлемдердің дұрыс, бұрысын табыңдар.

V. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Септік жалғауларын қайталау.

2. Дүкен, сатушы, ірімшік сөздерін септеу.

 

          

М.ЕРМЕКОВА,

№7 ЖББОМ,

Орал қаласы

Азық-түлік дүкенінде. Септік жалғаулары

Сабақтың мақсаты: Судың адам 

өміріндегі маңызын білуге, мәтін негізінде 

сөздік қорын байытуға жол ашу.

Білімділік  міндеті:  Мәтінмен 

дұрыс жұмыстана біліп, негізгі ойды 

дұрыс меңгерту. Жалғаудың түрлерін 

меңгерудегі грамматикалық тапсырмалар-

ды орындай білуге дағдыландыру.

Тәрбиелік міндеті: Табиғатты сүюге, 

қорғай білуге тәрбиелеу.

Дамытушылық  міндеті:  Мәтін 

негізіндегі сөздік қорын байыту, ауыз екі 

тілде сауатты сөйлей білу қабілеттерін да-

мыту.

Сабақтың  түрі:  Білімді  дамыту 

сабағы.

Сабақтың  әдісі:  психологиялық  

дайындық, сұрақ-жауап, талдау, ойтолғау, мәтінді аудару.

Сабақтың қөрнекілігі: Мәтін сөздігі, өзен-көлдер топтамасы, 

Қазақстан картасы,

Ұйымдастыру бөлімі. Сәлемдесу, түгелдеу.

Үй тапсырмасы: 

1-жаттығу: Итмұрын сөзіне фонетикалық талдау.

Ит-мұ-рын үш буын бар.

И-дауысты, жіңішке

Т-дауыссыз қатаң

М-дауыссыз үнді

Ұ-дауысты, жуан

Р-дауыссыз үнді

Ы-дауысты, жуан

Н-дауыссыз үнді

Әріп-7, Дыбыс-7.

Үй тапсырмасын қорыту. Сөйлем құрайық

 

         бақшада өседі

 

         бұталар мен ағаштарда өседі

Балалар, ағаштар мен жемістердің өсуі үшін не қажет

- Су қажет.

-Дұрыс. Бүгінгі сабағымызда су жөнінде болмақ.

Су-тіршілік көзі.

Сөздікпен жұмыс.

Есепсіз жұмсау-использовать не экономно

Судың да сұрауы бар – И ра воду есть спрос

Кеуіп-высохнув

Құрам-состав

Қор-фонд

Тіршілік көзі-источник жизпи.

Мәтінмен жұмыс. Мәтіннен қазақ тіліндегі баламасын тауып оқы.

В Казахстане много рек, озер, и морей Қазақстанда өзен, көл, 

теңіздер көп

Мұғалім. Оқушы.

Такой количество воды нельзя использовать не экономно. 

Осы мол суды есепсіз жұмсауға болмайды.

И на воду есть спрос сказал народ. 

Судың да сұрауы бар дейді халық.

На дне лежал соль. 

Астынан тұзы шықты.

Соль высохнув, разлетелась в состав воздуха. 

Тұзы кеуіп ауаның құрамына қосылды.

Экология Арала большая проблема. 

Аралдың экологиясы үлкен проблема.

2-жаттығу. Сөздерді орыс тіліне аудар.

Бірінші топ           екінші топ

Мол су                  Арал теңізі

Таза ауа                Арал экологиясы

Үлкен проблема  Есепсіз жұмсау

Тыныс алу           Жақсы қор.

Қорытынды бөлім. Ұяшықтарды Өзен, көл атауларымен 

толықтыру

Өзендер                           Көлдер

Ертіс                                Тобыл 

Іле                                    Балқаш

Еділ                                  Каспий

Жайық                             Алакөл

Сырдария                        Зайсан

Тапсырма. Су туралы нақыл сөздерді мәнерлеп оқу. Үлестірмелі 

тапсырма .

Су байлықтарын сақтау бүкіл халықтық іс екенін ұмытпауымыз ке-

рек. Су бірінші қажеттілік және біздің байлығымыз. Халық даналығы 

«Су ішетін құдығыңа түкірме» дейді халық.

Бағалау: сабақ барысында 5 жалауша жинаған оқушы бестік 

бағамен бағаланды, төрт жалауша жинаған оқушы төрттік бағамен, үш 

жалауша жинаған оқушы үштік бағамен бағаланды.

Үйге тапсырма беру: 4-жаттығу. Су, өзен сөздерін тәуелде.

Құралай ҚАЛМАҒАНБЕТОВА,

 Ақсуат ЖББОМ,

Теректі ауданы

Қ а з а қ   т і л і ,   4 - с ы н ы п

Тәрбие жұмысы бойынша 2014 жылғы Тамыз кеңесінің секциясында

Биылғы  жылғы  облыс 

педагогтерінің тәрбие мәселесі 

бойынша  дәстүрлі  бас 

қосуының басты ерекшелігі 

– оның облыс орталығынан 

шеткері орналасқан Бөкей ор-

дасы ауданының Орда ауы-

лында өткізілуі болды. Бұл 

өңірге ең болмағанда бір рет 

болса  да  ат  басын  тіреген 

жанның ойына ең алдымен 

ұшы-қиыры  жоқ  кең  дала 

мен кедір-бұдыры мол, жар-

ты тәулік бойына діңкеңді 

құртып жеткізбейтін азапты 

жолдар келетіні анық. Ендеше 

басқа аудандардың ішінен Бөкей ордасының 

таңдап алыну себебі не дерсіз? 

Өз өлкесінің тарихынан аз да болса ха-

бары бар әрбір облыс тұрғыны үшін «Ор-

да» деген атаудың арғы жағында тұнып 

тұрған тарих жатқаны белгілі. Ол тарихты 

құлақпен естіген өз алдына, көзбен көргенге 

не жетсін!

 Өлке тарихын оқытуға бүгінгі күні 

ерекше мән беріліп, мектеп бағдарламасына 

ол арнайы пән ретінде енгізіліп жатса, 

тәрбие сағаттарында өлкеміздің атақты 

тұлғаларының өз халқына сіңірген еңбегін 

үлгі тұтқызу арқылы жастардың патриоттық   

рухын  ұштап  жатсақ,  қасиетті  Орда 

топырағына аяқ басқан әрбір ұстаз үшін 

бұл баға жетпес рухани азық, зор мүмкіндік емес пе?! Тамыз 

кеңесіне жиналғандардың алдында сөйлеген сөзінде осы шараны 

ұйымдастырып отырған облыстық білім басқармасының қосымша 

білімді дамыту және тәрбие жұмысы бөлімінің басшысы Луа-

ра Қайрекенқызы Батырғалиева да Орда жерін «тарихтың інжу - 

маржанына» теңеп, бұл өлкені көріп-біліп қана қоймай, оны өз 

оқушылары мен ата-аналарына әңгімелеп айтып берудің қажеттігін 

әр ұстаздың санасына сіңіруге тырысты.

«Білім беру жүйесін жаңартудың маңызды міндеттерінің бірі 

– өкілдері бәсекеге қабілетті білімді меңгерген, ой-өрісі дамыған 

ғана емес, жоғары азаматтық және адамгершілік ұстанымы, 

отансүйгіштік сезімі мен әлеуметтік жауапкершілігі қалыптасқан 

зияткер ұлтты қалыптастыру болып табылады» -  деп көрсетілген,  

еліміздің білім саясатын жүзеге асыруға бағытталған негізгі  

құжаттардың бірі Қазақстан Республикасында білім беруді 

дамытудың 2011-2020 жж. арналған мемлекеттік бағдарламасында. 

Қазіргі мектеп сол зияткер ұлт өкілдерін оқытып, тәрбиелеу 

үстінде. Олардың азаматтық және адамгершілік ұстанымы, 

отансүйгіштік сезімі мен әлеуметтік жауапкершілігі қандай 

деңгейде қалыптасатындығы қазіргі ұстаздардың білім, біліктеріне, 

адамгершілік және отансүйгіштік қасиеттеріне, қоғам алдындағы 

жауапкершіліктеріне тікелей байланысты. Өйткені, қазіргі ұрпақты 

құр өсиет, ақыл айту емес, үлгі арқылы тәрбиелеу керек. Айтқан 

сөзі мен істеген ісі бір-біріне кереғар болып жататын ұстаздардың 

оқушы мен ата-ана алдында беделі болмайды. Мұғалім мәртебесін 

көтеретін жоғары жалақы ғана емес. Сонымен, Тамыз кеңесінің 

қалай өткендігіне тоқталайық.

Тамыз кеңесіне қатысушылар: тәрбие жұмысына басшылық 

жасайтын АӘК (ҚӘК) әдіскерлері -13, мектеп директорларының 

тәрбие жұмысы бойынша орынбасарлары - 21, сынып жетекшілер 

ӘБ жетекшілері - 18, педагог-психологтар - 21, әлеуметтік педагог-

тар - 21, барлығы – 94; жалпы баяндамашылар, ұйымдастырушылар, 

қонақтар, көрермендерді қосқанда 200-ден астам адам жиналды.

Бас қосудың алғашқы күні (дәлірек айтқанда - кеші) Жәңгір 

ханның қарағайлы орманы жанындағы алаңда аудандық Балалар 

мен жасөспірімдер туризмі және экология орталығы ұйымдастырған 

«Туризм әліппесі» шеберлік класымен басталып, танысу кешімен 

аяқталды. Бұл шара алыс жолдан қалжырап келген қатысушыларды 

бір сергітіп, ертеңгі күнгі жұмысқа деген тың серпіліс сыйлағанын 

айтпай кетуге болмайды.

Келесі күні Мәдениет үйінде өткізіліп, «Заманауи қазақстандық 

мектептің  тәрбие  беру  жүйесі  және  оның  даму  үрдістері» 

деп аталған пленарлық мәжіліс бағдарламасына енгізілген 7 

баяндаманың барлығы да өзектіліктерімен, нақтылықтарымен, 

баяндамашылардың мәселелерді жеткізе білу шеберліктерімен 

тыңдаушылардың көңілдерінен шықты. Негізінен тыңдалғандар: 

педагогтардың біліктіліктерін арттыру, жастар мен жасөспірімдер 

арасында діни ауытқушылықтың, заң бұзушылықтың алдын 

алу, кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталығының жұмысы, 

тәрбие жұмысының жүйесі, адами құндылықтар, тұлғаның 

шығармашылық әлеуетін дамыту мәселелері болды. Мәжілісті 

Бөкей ордасы ауданы әкімінің орынбасары Лариса 

Телманқызы Қайырғалиева құттықтау сөзбен ашып, 

ауданның ардагер-ұстазы Гүлжиян Ұзаққызы Би-

галиева түйін сөзімен аяқтады. Бұл да биылғы бас 

қосудың бір ерекшелігі болды.

Секция отырысы 5 бағытқа бөлініп, Жәңгірхан 

ЖОББМ базасында өткізілді. Бұнда да әдеттегідей 

құрғақ  баяндама  оқумен  шектелмей,  алдын 

ала  шығармашылық  топ  құрылып,  тәрбиенің 

өзекті мәселесіне орай  өздерінің іс-тәжірибесін 

«Ақпараттық  салон»  түрінде  өткізді.  Бұндағы 

ерекшелік: аудиторияда тек белгілі бір педагог-

тер категориясы шоғырланбай, қатысушылардың 

барлығы  аралас  отыр-

ды, себебі, тәрбие мәселесі 

бөлек-бөлек шешілмейтін, 

бірлесіп,  кешенді  түрде, 

серіктестікпен әрекет ет-

кенде  ғана  өз  нәтижесін 

беретіндігі белгілі емес пе?

Секция қорытындысы, 

яғни  рефлексия  «Сэнд-

вич»  түрінде  өтті.  Бұнда 

қатысушылар  бірін-бірі 

бағалады, озықтарды атады, 

яғни жұмыс нәтижесі тура-

лы ақпарат берді. Бұл да бір 

жағымды ерекшелік болды. 

Тағы бір атап өткіміз келгені 

шығармашылық топтың сек-

ция жұмысының әрбір сәтін 

бейнелейтін фоторепортажы 

басқосудың басынан аяғына дейін көрермендер назарында болды. 

Бұдан кейін қатысушылардың асыға күткен сәті – «Тарихқа 

тағзым» атты Жәңгір ханның мұражай кешеніне, Ұлы тұлғалардың 

кесенелеріне саяхат ұйымдастырылды. Мұражай қызметкерлері өз 

өлкелерінің тарихы, ұлы жерлестері туралы аса бір сүйіспеншілікпен, 

мақтаныш сезіммен әңгімелеп, қойылған сұрақтарға жауап берді.

Қоштасу кешінде ауыл өнерпаздары ұсынған шағын концерт те 

көрермендердің көңілінен шықты.

Әрине, бұндай ауқымды шараны ұйымдастыру: қаншама 

адамды күтіп алу, олардың 2 күн бойына дерлік тұрмыстық 

жағдайларын жасау, мәдени - демалыс шараларын өткізу, шығарып 

салу оңай жұмыс еместігі белгілі. Осының бәрінің жоғары деңгейде 

өтуіне мұрындық болған, облыстық білім басқармасының оқу – 

әдістемелік кабинеті ұйымдастырған барлық іс-шаралардың табы-

сты өтуіне ат салысқан аудан әкімінің орынбасары Қайырғалиева 

Лариса Телманқызына, аудандық білім беру бөлімінің басшысы 

Иманбаев Ержан Мақсотұлына, әдістемелік кабинет меңгерушісі 

Нарболова Нәйла Камалқызына, білім беру бөлімінің басқа да 

қызметкерлеріне, аудандық Балалар мен жасөспірімдер туризмі 

және экология оралығы, Жәңгірхан ЖОББМ ұжымына, Мәдениет 

бөліміне т.б. Тамыз кеңесіне қатысушылар атынан шексіз 

алғысымызды білдіреміз.

Орда топырағы әлі де талай тарихи тұлғаларды республикаға 

ғана емес, әлемге паш етері сөзсіз, өйткені, оның тарихынан 

нәр алып өскен ұрпақ патриот болмауы мүмкін емес. Олар та-

рихты кітаптан ғана оқып қоймай,  тарихи жәдігерлердің орта-

сында өмір сүреді. Таңертең көздерін ашқанда Жәңгір ханның 

қарағай мен ақ қайыңы аралас орманының арасынан күннің көзі 

күлімдеп қарсы алады. Біз келген күнгі кеште сол қарағайлар 

мен ақ қайыңдардың әрқайсысына сипаттама беріп, құмда 

өсетін өсімдіктер мен орман құстарының атауын шатастыр-

май тақылдатып айтып тұрған ауылдың жас әкімі Мейрамбек 

Сайынұлына риза болдық. 

Сөзімнің соңында, тәрбие проблемалары бойынша облыстық 

Тамыз  кеңесінің секция жұмысын жылдан жылға түрлендіріп, 

жаңаша өткізуге тырысып, қаншама игі істердің бастамашысына 

айналып, тәрбиенің мәртебесін көтеруге өз үлестерін қосып жүрген 

облыстық білім басқармасы қосымша білімді дамыту және тәрбие 

жұмысы бөлімінің басшысы Батырғалиева Луара Қайрекенқызы 

мен оқу - әдістемелік кабинеттің тәрбие жұмысы бөлімінің бас-

шысы Кубашева Гүлмира Камалқызы бастаған әріптестеріме, яғни 

әдіскерлерге қажымас қайрат, шығармашылық табыс тілеймін! 

Жаңа оқу жылы облыс ұстаздары үшін толағай табыстар мен 

жағымды жаңалықтарға толы болып, Отаншылдық рухы жоғары,  

адамгершілік қасиеті мол ұл-қыздарымыз көп болсын деймін!

Күләш МҰРАТОВА,

 «Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы «БҚО ПҚБАИ»

Тұлғаны тәрбиелеу және әлеуметтендіру

кафедрасының меңгерушісі

Кіммен?

11

Жайық ұстазы

10 қыркүйек, 2014ж.

“Раушан гүл шоғын жасау”

Б ұ й ы м   ж а с а у   т е х н о л о г и я с ы

Білім сапасын арттырудағы 

кедергілер мен одан шығу жолдары

С е м и н а р д а   к ө т е р і л г е н   м ә с е л е

А б а й   -   д а н а ,   А б а й   -   д а р а   қ а з а қ т а

Сабақтың  мақсаты:  Ұсталық  өнердегі 

қолданылатын негізгі әдіс-тәсілдерді меңгерту, бұйым 

үлгілерін жасай білуге қалыптастыру.

Сабақтың міндеттері: Білімділігі: металл 

бұйымдарды көркемдеп өңдеу ерекшелігін түсіндіру 

және ол туралы ұғым беру.

Дамытушылығы: Оқушылардың ою-өрнек 

жөніндегі білімділігін, іскерлігін және түрлі метал-

дардан бұйымдар жасау шеберлігін дамыту.

жүктеу/скачать 9,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: