Диссертацияларыныњ негізгі ѓылыми нєтижелерін жариялауѓа арналѓан басылымдар тізіліміне енгізілген Ќр бѓм бѓсбк 19. 03. 2009 ж

11
Біздің  жаңа  астананы,  жаңа  астананың  бізді 
ұятқа қалдырмайтынына нық сенімдіміз.» деген 
өз  ойларын  ақ  қағазға  түсірген.  шынында  да 
астана елбасымыздың еңбегінің жемісі. астана 
–  ең  алдымен  елбасымыздың  ерен  еңбегі  мен 
ерлігі. Қазіргі таңда елордадағы құрылыс қызу 
қарқын,  сәулет  дидарындағы  шырайлылық, 
әлеуметтік  ахуалындағы  ізгілік  пен  зиялылық 
күллі  қоғамымыздың  бой  түзер  айнасына 
айналды!
Осы орайда бір оқиғаны тілге тиек ете кетсем 
деп  отырмын.  Балалық  балғын  шақта  үлкен 
әжемнің алдына барып еркелеп, ертегісін тыңдау 
мен үшін баға жетпес кезең еді. Сонда әжемнің 
бір  ертегісі  «Халқын  қолдаған  Хан»  жайлы 
болып еді. Сондағы жаңағы ертегі хан халқының 
қамын  жеп  қала  салып  елін  гүлдендіріпті 
деп  аяқталатын  еді.  Сол  ертегі  шыныда  да 
орындалғандай  болып  көрінеді.  Бұлай  дейтінім 
мен  2000  жылдары  жұмыс  бабымен  арқа  жері 
Қарағандыдан  Сарыарқаға  астанаға  көшіп 
келдім. Ол кездері қазіргідей аспанмен таласқан 
ғимараттар  жоқ.  Қаланың  солтүстік  жағалауы 
жазық  дала  еді.  Содан  бері  арада  аттай  он  екі 
жыл  өтті.  Қазіргі  таңда  қала  адам  танымастай 
өзгерген.  Сұлу  ғимараттармен  сәні  кіріп, 
ажарланып тұр. Мұндай қаланы аз уақыт ішінде 
салу дегеніңіз шынында да ертегі емес пе?!...
Жыл  сайынғы  ел  Президентінің  халыққа 
арнаған  Жолдаулары  мен  қабылданған  мемле-
кеттік  бағдармалар,  стратегиялық  бағыттардың 
барлығы  да  қарапайым  халықтың  тұрмысын 
жақсартып,  тәуелсіздігімізді  нығайтуға  бағыт-
талған.  елбасымыз  «тәуелсіздік  -  бұл  болашақ 
ұрпақтарға қалдыру үшін көздің қарашығындай 
сақтайтын  және  нығайтатын  біздің  басты 
игілігіміз.  еліміз  өзінің  дамуының  20  жылы 
ішінде қол жеткізгеннің барлығы тәуелсіздіктің 
арқасында  келді  және  біз  оны  ешқашан 
ұмытпауға тиіспіз. Бұл - өткендегі жетістіктеріміз 
туралы айтуға ғана емес, ертеңгі күнге сеніммен 
қарауымызға себеп» деп тәуелсіздік жайында өз 
ойын білдірген.
елбасымыз тәуелсіздік алғалы білім саласына 
да ерекше көңіл бөлуде. 
Мектепті  үздік  бітірген  жас  түлектерді 
«Болашақ»  бағдарламасымен  шетелге  оқуға 
жіберді.  елімізде  көптеген  университеттер 
ашылды. Соның бірі елордамыздағы Назарбаев 
университеті.  Назарбаев  зияткерлік  мектептері 
ашылуда. Бұл оқу орындар өзге оқу орындарына 
мүлде ұқсамайды. 
елбасымыз  Нұрсұлтан  Назарбаев  тәуел-
сіздіктің  алғашқы  жылдарында  елімді  қайтсем 
де  дағдарыстан  алып  шығамын  деп  толғанған 
болса, қазіргі таңда қазақ елін қайтсем жоғары 
деңгейге,  жарқын  болашаққа  жетелеймін  деген 
көшбасшы  болып  тұр.  Бүгінгі  күнге  дейін  ұлт 
көшбасшысы талай-талай кезеңдерден, соңы мен 
соқпағы көп жолдармен жүріп өтті. Осы орайда 
«елбасы  жайлы  толымды  кітаптан»  үзінді 
келтіре кеткен жөн. «тәуелсіздігіміздің алғашқы 
жылдарында, кедейдің көрпесіндей бір шетінен 
тартсаң,  келесі  шетінен  аяғың  шығып  жататын 
–  жетіспеушілік  кезеңде  «арандатушылар 
мен  алауыздардың»  көбейгені  мәлім.  Көп 
«жетпейдіге»  жалғыз  Президентті  нысана 
ғып  елді  бұзып,  адастырушылар  табылды. 
елбасы сеніп тапсырған қызмет креслосын бас 
пайдасына  пайдаланушы  да  көбейді.  Үлкен 
жауапкершілікті істі тартып кете алмай, орнында 
тұрып  ышқынушы  күшеншектер  де  бел  алды. 
Жұмылып  кетудің  орнына  сыңарезулеп,  сын 
айтушылар  да  шығып  жатты.  «Ойымдағыдай 
бола  қалмады»  деп,  қызмет  берсе  –  достасып, 
қызметтен  кетсе  –  қастасып  шыға  келетін 
шенеуніктер  де  аз  болған  жоқ.  енді  осыған 
күймегенде,  күйіп  сөйлемегенде  неғылады!.» 
деп  жазылған  еді.  Осындай  қиын  кезеңдерді 
басынан  өткерген  елбасымыз  жеңіске  жетті 
деп  есептеймін.  Сөзімнің  дәйегі  ретінде  бір 
нәрсені айта кеткенді жөн көрдім. 2011 жылы 5,5 
миллиондай  референдумды  жақтаушылардың 
ыстық  ықыластарынан  бас  тартып,  бәсекелі 
сайлауға 
түсіп 
95,55 
пайызы 
жақтап 
шыққанында нағыз триумф болды. Осындай ірі 
жеңіс  Нұрсұлтан  Әбішұлы  Назарбаевқа  оңай 
болмағаны өзінен-өзі түсінікті.
елбасымыз  Нұрсұлтан  Назарбаев  қандай 
адам?  Халық  махаббатына  қалай  жетті,  оның 
озық  ойлы  сарабдал  саясаткерлікке  келу 
жолдары  қандай?  Бұл  сұрақты  қойып  отырған 
себебім  мынада.  елбасымыз  жастайынан 
білімге  құштар  болып,  елін  сүйіп  «қайтсем 
елімді  жарқын  болашаққа  жетелеймін»  деген 
арманмен,  адал  еңбегімен  ел  көзіне  түсіп, 
теміртаудағы  болат  балқытушыдан  қоғам 
қайраткері  биігіне  көтерілді.  арада  жылдар 
өтіп  жатты.  елбасы  өзінің  ерен  ержігерінің 
арқасында үлкен батылдық пен көзсіз ерлігімен 
танылып Қазақстан Орталық партия комитетінің 
хатшысы, одан жоғарылап республика Үкіметін 
басқарды.  1991  жылы  тәуелсіз  Қазақстанның 
тұңғыш Президенті болып сайланды.
Жақында  елбасымыздың  кітаптарын  қарап 
отырып  туған  елі  қазақ  жұрты  жайлы  жазған 
толғамдарына  көзім  түсіп  кетті.  Сонда:  «Қазақ 
халқы  жиырмасыншы  ғасырдың  бүкіл  өн 
бойында  өзге  халықтар  түсінде  көрсе  шошып 
оянардай  қасіретті  оқиғаларды  бастан  кешірді. 
1 декабря – День Первого Президента Республики Казахстан

№ 4 (28) 2012 г. Вестник Института законодательства Республики Казахстан
12
Мен өз халқымның көнбеске көніп, шыдамасқа 
шыдай алатын қайратына қайран қаламын. Қазақ 
халқы сан ғасырлар бойы өзінің егемендігі мен 
тәуелсіздігі үшін күресіп келді. Өзінің ең жақсы 
қасиеттерінің:  қатер  төнген  сәттерде  бірігіп, 
ұйымдаса білуінің, сондай-ақ басқа халықтармен 
бейбітшілік,  келісім  мен  тату  көршілік 
жағдайында  тұруға  деген  ынта-ықыласының 
арқасында ол тарих тасқынының астында қалып 
қоймай,  өзінің  мемлекеттігін  қалпына  келтіре 
алды. Құдай қазаққа қырын қарамаған: пейіліне 
сай  етіп  ұлан-ғайыр  жер  берген,  асты-үстін 
толтырып  кен  берген,  мейірбан,  ақ  көңіл,  адал 
ел  берген,  жаны  үшін  малын,  ары  үшін  жанын 
садаға ететін ер берген. Маған ары үшін жанын 
садаға ететін осындай текті халыққа, мені ұлым 
деп,  перзентім  деп  төбесіне  көтерген  халыққа, 
арғы-бергідегі  қазақ  баласының  бірде-бірінің 
пешенесіне бұйырмаған бақытты – толыққанды, 
тәуелсіз  мемлекет  құрудың  басында  болу 
бақытын  бұйыртқан  халыққа  қызмет  етуден 
артық  ештеңенің  керегі  жоқ,  осы  жолда  мен 
бойымдағы  бар  қайрат-қабілетімді,  білім-
білігімді аямай жұмсаймын, қандай тәуекелге де 
барамын» деп жазған екен. 
Қазақстан  -  көпұлтты  мемлекет,  осы  елде 
шоғырланған әр халықты бір арнаға тоғыстырған 
осынау  қасиетті  жерде  жүзден  астам  ұлт  пен 
ұлыстың  өкілдері  бір  мақсат-мүдде  аясында 
тірлік  кешіп  келеді.  1992  жылы  алматы 
қаласында  өткен  Қазақстан  халқының  бірінші 
форумында елбасы ассамблея құру туралы ойын 
білдірген еді. Қазақстанда құрылған ассамблея 
посткеңестік мемлекеттердің ешқайсысында жоқ 
екен.  Бұл  Қазақстан  үшін,  Қазақ  елінің  ауасын 
жұтып, суын ішіп жүрген қаншама ұлт пен этнос 
өкілдері үшін ең батыл қадам іспеттеседі. Өзге 
көршілес елдерде ішкі тұрақтылық толық орнамай 
жатқанда елбасымыз Қазақстан Халықтарының 
ассамблеясын  құрып,  татулыққа,  бірлікке, 
ынтымаққа  шақыратын  сенімді  қадамға  барды. 
Бұған  біз  әуелі  елбасы  Нұрсұлтан  Әбішұлы 
Назарбаевтың  сарабдал  саясатының  арқасында 
қол  жеткізіп  отырғанымызды  атап  айту  керек. 
Бұл  -  тұңғыш  Президентіміз  Н.  Назарбаевтың 
өлшеусіз  еңбегінің  жемісі.  Мұндай  жеміс  пен 
жеңіске  жету  елбасымызға  оңай  болған  жоқ. 
Ол  билікке  келген  тұста  оның  алдында  даңғыл 
жол  жатқан  жоқ.  талай  қиыншылықты  жеңіп, 
күндіз-түні  елбасы  Н.Назарбаев  Қазақстан 
халқының бірлігін сақтап қалуда үлкен қадамға 
барды.  Ол  басқа  елдерде  жоқ  Қазақстан  халқы 
ассамблеясын  құрып,  барлық  этнос  өкілдерін 
бір  шаңырақтың  астында  бейбіт  өмір  кешуге 
жағдай жасады.
«Қайтсе  жеңіл  болады  ел  билемек»  деп 
абай  айтқандай,  ел  билеу  –  жанпида  сірілікті, 
тастай  берік  төзімді  тілейді.  ел  билеу  –  елдің 
төбесіне шолжаңдау емес. еңіреп жүрген ердің 
жұрты  үшін  басын  дөңбекке  қоюы.  Халқының 
жолына  түн  ұйқысын  төрт  бөлуі.  Қиындық 
көлденеңдеген кезде өзін-өзі ұмытып, тәуекелге 
баруы,  күйіп-жануы!  Осының  бәрін  елбасы 
еңбегімен,  күш-қайратымен  құрыш  құйғандай 
күн сайын дәлелдеп жүр.
елбасымыз  биылғы  халыққа  арнаған 
«Қазақстан-2050»  жолдауында  «Қазақстан  - 
қазіргі  заманғы  мемлекет.  Біздің  мемлекетіміз 
кемелдікке  жетті.  Біз  болашаққа  көз  тігіп, 
тәуелсіз  елімізді  «Мәңгілік  ел»  етуді  мұрат 
қылдық.
«Қазақстан-2050» 
Стратегиясы 
осынау 
мәңгілік  жолдағы  буындар  бірлігінің,  ұрпақтар 
сабақтастығының көрінісі.
тәуелсіз  елді  өз  қолымен  құрған  буыннан 
басталған ұлы істерді кейінгі ұрпақтың лайықты 
жалғастыратынына кәміл сенемін.
Бабалардың  ерлігі,  бүгінгі  буынның  ерен 
істері  және  жас  ұрпақтың  жасампаздығы 
арасында сабақтастық болса ғана, біз «Мәңгілік 
ел»  боламыз»  деп  барлық  буын  өкілдеріне  үн 
қатты.  Осылай  еліне  бағыт-бағдар  көрсетіп, 
тәуелсіз  елінің  болашағын  айқындап  берген 
елбасымыз – тәуелсіз елдің нағыз көшбасшысы. 
астаналы,  акордалы,  елбасылы  еліміз  аман 
болсын. тәуелсіздігіміз баянды болсын!!!
Асылбек Айжарықұлы Смағұлов,
ҚР Заң шығару институтының директоры, з.ғ.д., профессор
тәуелсіз елдің көшбасшысы
Смагулов Асылбек Айжарыкович, 
директор Института законодательства РК, д.ю.н., профессор 
лидер независимой страны
Smagulov Asylbek Aizharykovich,
director of the Institute of Legislation of the Republic of Kazakhstan, d.j.s., professor 
The Leader of the Independent Country 

13
Бекишев Хамит Шарлатбаевич,
директор Департамента регистрации нормативных 
правовых актов Министерства юстиции 
Республики Казахстан
РОлЬ лИДЕРА НАцИИ в СтАНОвлЕНИИ И укРЕплЕНИИ 
НЕзАвИСИмОгО кАзАхСтАНА
Одной из знаменательных дат нашего моло-
дого суверенного государства является 24 апре-
ля 1990 года, когда были внесены изменения в 
Конституцию  Казахской  ССР  и  Главой  Казах-
ской ССР был избран Нурсултан абишевич На-
зарбаев. Данное важное событие было принци-
пиальным  на  пути  глубокого  реформирования 
государственности и всего уклада жизни страны. 
Обретение  республикой  государственного 
суверенитета  берет  свое  начало  с  Декларации  о 
государственном  суверенитете  Казахской  ССР, 
принятой  верховным  Советом  25  октября  1990 
года.  ее  историческое  значение  состояло  в  том, 
что  она  обозначила  собственную  государствен-
ность  Казахстана,  провозгласив  его  суверенным 
государством  с  правом  определять  внутреннюю 
и внешнюю политику в своих интересах, и быть 
реальным участником международных процессов 
в силу признания государствами и международ-
ными организациями суверенитета Республики. 
в январе 1993 года в истории Республики Ка-
захстан произошло важнейшее событие – была 
принята первая Конституция страны. С этого мо-
мента Казахстан входит в мировое сообщество, 
начался процесс демократизации общества, ини-
циатором которой был Глава государства.
Безусловно,  все  государственные  масштаб-
ные экономические, политические и социальные 
достижения  страны  связаны  с  именем  Первого 
Президента  Республики  Казахстан  Нурсултана 
абишевича  Назарбаева  -  человека,  избранного 
народом, стоявшего у самых истоков основания 
независимости. Произошедшие в период с 1991 
года и по настоящее время события имеют важ-
ное  и  решающее  значение  для  Республики.  в 
сложных условиях наша страна вступила на не-
обратимый путь строительства государства. 
И в этот сложный период Президент Респу-
блики внес большой вклад в процесс консолида-
ции народа, укрепления мира и согласия, а также 
в  определение  верного  внешнеполитического 
курса  страны,  выступив  автором  глобальных  и 
региональных  инициатив,  заслуживших  обще-
ственное признание и уважение всего междуна-
родного сообщества. 
Большая  работа  была  проведена  Главой  го-
сударства  по  созданию  правового  государства, 
укреплению законности и правопорядка, обеспе-
чению защиты конституционных прав и свобод 
граждан, существенно расширены правовые га-
рантии личности и т.д. К началу 21 века Казах-
стан стал совершенно другим. За сравнительно 
недолгий  период  своей  независимости  Казах-
стан достиг ощутимых успехов как в экономике, 
так и в политической сфере. 
Президент, в полном соответствии с Консти-
туцией  Республики  Казахстан,  всецело  опреде-
ляет  внешнеполитическую  стратегию  государ-
ства  на  международной  арене.  За  годы  нашей 
независимости  Президент  зарекомендовал  себя 
как  опытный  и  взвешенный  политик,  который 
твердо,  решительно  и  последовательно  отста-
ивает  национально-государственные  интересы 
нашей страны на международной арене. 
Свидетельством неординарного подхода Лиде-
ра нации к проблемам модернизации и реформи-
рования Казахстана стал продемонстрированный 
им  новый  подход  к  стратегическому  планирова-
нию в целом. Разрабатывая собственную страте-
гию модернизации, он использовал не линейную, 
а обратную перспективу, согласно которой снача-
ла создается модель целесообразного и желанно-
го для общества и страны отдаленного будущего, 
и лишь затем, исходя из этой модели, формулиру-
ются задачи на долгосрочную, среднесрочную и 
краткосрочную перспективу.
есть  все  основания  полагать,  что  на  сегод-
няшний  день  в  Казахстане  в  целом  достигнут 
1 декабря – День Первого Президента Республики Казахстан

№ 4 (28) 2012 г. Вестник Института законодательства Республики Казахстан
14
главный компонент устойчивой демократии - стабильность, обусловленная доминированием обще-
ственного согласия над деструктивными процессами.
Сегодня более чем очевиден тот факт, что Лидер нации является  успешным модернизатором и 
реформатором казахстанского общества. Одной из причин, обусловивших успех преобразований, 
стало то обстоятельство, что он, приступая к строительству нового Казахстана, уже в основном рас-
полагал собственным стратегическим видением содержания, характера и масштаба задач, которые 
предстояло и еще предстоит решать нашему государству.
Историческая заслуга нашего Первого Президента Республики Казахстан состоит в том, что в 
крайне сложных внутренних и международных условиях он взял на себя смелость начать глубокие 
модернизационные преобразования казахстанского общества. Более того, одновременно Глава го-
сударства взвалил на себя и тяжкое бремя политической ответственности за судьбы реформ и всего 
государства. 
И сегодня в предверии государственного праздника дня Первого Президента – Лидера Нации, 
с уверенностью можно сказать о том, что Казахстан сегодня является демократическим, светским, 
правовым и социальным государством, высшими ценностями которого являются человек, его жизнь, 
права и свободы.
С праздником дорогие казахстанцы!
Список литературы
1. Сааданбеков Ж. Нурсултан Назарбаев. Законы лидерства. – астана, 2005.
2. Малиновский в.а. Президентская власть в Казахстане на рубеже эпох. – астана, 2012.
Мақалада халықаралық қатынастардағы бастамашыл және абыройлы субъектісіне, құқықтық 
және әлеуметтік зайырлы мемлекеттің, Қазақстан Республикасы Президентімен демократиялық 
саладағы өзінің өкілеттігін нығайтуды іске асыру бойынша көңіл аударылған.
Түйін сөздер: президент, мемлекет, қорытындылар.
В статье уделено внимание реализации Президентом своих полномочий в  укреплении Республики 
Казахстан в качестве демократического, светского, правового и социального государства, иници-
ативного и авторитетного субъекта международных отношений. 
Ключевые слова: Президент, государство, итоги.
In  the  article  paid  attention  on  realization  by  President  of  the  plenary  powers  in    strengthening  of 
Republic  of  Kazakhstan  as  the  democratic,  society,  legal  and  social  state,  initiative  and  authoritative 
subject of international relations.
Keywords: President, state, results.
хамит шарлатбайұлы бекішев,
Қазақстан  Республикасы  Әділет  министрлігі  Нормативтік  құқықтықтың  актілерді  тіркеу 
департаментінің директоры
тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуы мен нығаюындағы ұлт көшбасшысының рөлі
бекишев хамит шарлатбаевич,
директор Департамента регистрации нормативных правовых актов Министерства юстиции Рес-
публики Казахстан
Роль лидера нации в становлении и укреплении независимого казахстана
Bekishev Khamit Sharlatbaevich,
Director of Department of registration of normative legal acts
A role of leader of nation is in becoming and strengthening of independence of Kazakhstan

15
АктуАлЬНыЕ пРОблЕмы ДАлЬНЕйшЕгО РАзвИтИя 
кАзАхСтАНА в СвЕтЕ СуДЬбОНОСНых ИДЕй И зАДАЧ, 
СФОРмулИРОвАННых в пОСлАНИИ пРЕзИДЕНтА – 
лИДЕРА НАцИИ НуРСултАНА НАзАРбАЕвА НАРОДу 
«СОцИАлЬНО-ЭкОНОмИЧЕСкАя мОДЕРНИзАцИя – 
глАвНый вЕктОР РАзвИтИя кАзАхСтАНА»
Нуртаев Рамазан Туякович,
главный научный сотрудник Центра правового 
мониторинга Института законодательства РК,
доктор юридических наук, профессор 
в каждом из ежегодных посланий Президен-
та нашей страны констатируются, как правило, 
фундаментальные  оценочные  положения,  кон-
центрирующие  в  себе  разностороннюю  объек-
тивную характеристику состояния государства и 
общества; а также конкретизацию и отчетливое  
определение приоритетных направлений прове-
дения  внутренней  и  внешней  государственной 
политики.           
в своем январском 2012 года Послании  наро-
ду Казахстана Глава нашего государства акцен-
тировал особое внимание на том обстоятельстве, 
что в ответ на глобальные вызовы современности 
мы осуществляем дальнейшее углубление евра-
зийской интеграции, на основе создания вместе 
с Россией и Беларусью единого экономического 
пространства, в целях обеспечения общерегио-
нальной стабильности, повышения конкуренто-
способности наших экономик.      
Перспективы эффективного функционирова-
ния стран единого экономического пространства 
и трансформации в евразийский экономический 
союз  находятся, не будет ошибкой здесь сказать, 
в  прямой  зависимости  от  решения  проблемы 
принятия комплекса нормативных правовых ак-
тов, направленных на регулирование экономиче-
ских  отношений  между  странами-участниками 
на  началах  строгого  соблюдения  принципов 
суверенитета,  территориальной  целостности, 
национальной  независимости,  законности, 
справедливости, равенства стран на паритетно-
партнерских отношениях. 
Поскольку фундаментальную основу единого 
экономического  пространства  составляют  эко-
номические  интересы  и  потребности,  то  повы-
шенную актуальность приобретает в настоящее 
время решение задачи разработки и реализации 
Экономического права стран евразЭС. 
Правовой  документ  указанного  рода  можно 
было  бы  назвать,  выражаясь  языком  Дмитрия 
Медведева,  Экономической  Коституцией  стран 
евразЭС. На основе  Экономической Конститу-
ции можно было бы разработать детализирован-
ный Экономический кодекс. 
в рамках Экономического права стран союза 
резонным было бы сформулировать нормы, кон-
статирующие принципы, цели и задачи объедине-
ния стран в единое экономическое пространство. 
в самостоятельных разделах, главах и статьях 
Экономического кодекса стран союза следовало 
бы  предусмотреть  основные  направления  эко-
номического сотрудничества на паритетных на-
чалах,  компетенцию  уполномоченных  органов 
–  представителей  стран-участников  в  решении 
конкретных вопросов регулирования экономиче-
ских отношений между лицами, вступающими в 
различные  экономические  связи,  для  обеспече-
ния законного интереса  и юридической обязан-
ности каждого из этих лиц. 
Конечно  же,  заслуживают  внимания    пред-
ложения  о  внесении  дополнительных  поправок 
в  действующее  гражданское  законодательство 
стран  единого экономического пространства. 
Однако  принимая  во  внимание  возможное 
развертывание в перспективе в глобальных мас-
штабах  экономическое  сотрудничество  стран, 
более  логичным  было  бы  приложить  усилия 
стран  единого  экономического  пространства  в 
плане создания, соответственно, первоначально 
Модельного  Экономического  кодекса,  а  затем 
1 декабря – День Первого Президента Республики Казахстан

№ 4 (28) 2012 г. Вестник Института законодательства Республики Казахстан
16
и  полномасштабного  Экономического  кодекса 
стран единого экономического пространства на 
основе принципов, концептуальных  положений 
и рекомендаций  экономического права. 
в  перспективе  было  бы  резонным  выделить 
экономическое право в самостоятельную отрасль 
права, включающую в свою структуру, соответ-
ственно, принципы, институты и нормы Общей 
и Особенной частей. 
в  Общей  части  экономического  права  следо-
вало бы сформулировать понятие, принципы, за-
дачи и систему экономического права стран еЭП. 
в содержание Особенной части было бы ло-
гичным  включить  комплекс  конкретно  опреде-
ленных норм, ориентированных на регулирова-
ние экономических отношений, возникающих и 
складывающихся,  соответственно,  на  конкрет-
ных жизненных участках в процессе вступления 
между собой партнеров в различные экономиче-
ские связи. 
в процессе активизации партнерских связей 
и отношений можно предположить разрастание 
в глобальные масштабы паутины экономических 
связей  и  отношений,  когда  все  более  затрудни-
тельным станет  решение вопросов эффективно-
го управления такого рода процессами в силу их 
неупорядоченности и хаотичности.
Здесь уместно обратиться  к концептуальным  
научным  положениям  и    рекомендациям  Нобе-
левского лауреата И.Р. Пригожина, сформулиро-
ванным им  в рамках нового научного направле-
ния – синергетики. 
Фундаментальные  идеи  и  принципы  Ильи 
Пригожина, выдвинутые касательно построения 
методологии и методики нормализации отноше-
ний в государстве и обществе посредством про-
грессивного продвижения от хаоса к порядку  с 
учетом закономерностей синергетики, представ-
ляют, на мой взгляд, определенный интерес для 
конструирования  норм  предлагаемого  нового 
экономического права стран еЭП. 
в  процессе  определения  и  выбора  пара-
дигмальных  начал  рассматриваемой  правовой 
новеллы  нужно  принимать  прежде  всего  во 
внимание  обозначившуюся  в  настоящее  время 
тенденцию  к  беспорядочному,  а  точнее  говоря 
хаотическому складыванию партнерских взамо-
отношений между отдельными хозяйствующими 
субъектами. 
Формирование  экономических  отношений  в 
вышеописанном  варианте  не  является  случай-
ным,  если  принимать  во  внимание  то  объектив-
ное обстоятельство, что все страны постсоветско-
го пространства, по сути, есть страны, в которых 
длительное  время  царила  атмосфера  правового 
нигилизма и цивилизованные нормы права заме-
нялись  директивами  и  циркулярами  КПСС,  воз-
веденными Конституцией СССР в ранг «руково-
дящей и направляющей силы общества». 
Разумеется, феномен правового нигилизма за 
более чем семидесятилетнее функционирование 
Советского государства  пустил глубокие корни 
не только   в повседневной жизни, но и в созна-
нии  миллионов  граждан  страны,  и  за  короткий 
промежуток  времени  избавиться  от  правового 
нигилизма  не  только  затруднительно,  а  и,  ви-
димо  даже,  невозможно.  Поэтому  регулирова-
ние экономических отношений между странами 
еЭП нужно будет строить с учетом возможных 
проявлений хаоса и правового нигилизма.
в  подтверждение  вывода  о  наличии  обозна-
чившихся признаков некоей  хаотичности скла-
дывающихся экономических отношений и прояв-
ления признаков правового нигилизма уместным 
представляется привести описание  следующих 
сведений  из  современной  политической  жизни 
России, которые безошибочно можно экстрапо-
лировать и на Казахстан и другие страны СНГ. 
вполне  прав  Президент  России  Дмитрий 
Медведев  в  своих  выводах,  высказанных  им  в 
одном  из  публичных  выступлений,  о  том,  что 
Россия  (сюда  можно  отнести  и  другие  страны 
постсоветского пространства) – страна правово-
го нигилизма, в которой договоры подписывают-
ся на капотах автомобилей, а расчеты сторонами 
производятся посредством отсчитывания налич-
ных  купюр  из  принесенных  на  место  встречи 
кейсов. 
Разумеется,  разработка  в  первую  очередь 
фундаментальных  теоретических  основ  эконо-
мического права стран еЭП, а затем разработка 
Модельного  Экономического  и  впоследующем 
Экономического  кодекса  стран  еЭП  –  работа 
сложная, трудоемкая, требующая больших твор-
ческих  усилий  и  профессионально-ювелирного 
подхода к детализированному конструированию 
всей системы норм, направленных  на регламен-
тацию  развертывающихся  в  перспективе  гло-
бальных  масштабов  экономических  отношений 
между странами – партнерами.   
в орбиту глобальных экономических отноше-
ний между странами еЭП подпадает, бесспорно, 
значительное  число  отношений  гражданско-
правового порядка и содержания, включая сюда 
как отношения публичного права, так и частного 
права. Это обстоятельство наводит на выдвиже-
ние предположения о необходимости использо-
вания значительного числа норм действующего 
гражданского  законодательства  стран  еЭП  для 
разработки норм экономического права. 
Особо  актуализируется  здесь  проблема  кон-
струирования  норм  публичного  права  в  плане 

жүктеу/скачать 2,12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: