жасайтын -сыз қосымшалары да дыбыстық езгерістердің нәтиже- сінде пайда болған, тарихи тұрғыдан бір ғана қосымшаның әр түр- лі варианттары ғана. Кейбір грамматикалық тұлғалардың о баста әр басқа дыбыс- талса да, дыбыстық өзгерістердің нәтижесінде бір ғана сыпатқа келгені байқалады. Қазіргі тілімізде етістіктер құрамында қолда- нылатын ортақ етіс қосымшасы — с,әдетте болымсыздық қосым- шасымен айтылатын с ( ~ з ) сондай өзгерістердің нәтижесі. Соңғы қосымшаның о баста -з түрінде дыбысталғанын көне түркі матери- алдары, қазіргі түркі материалдары да растайды, ал түрікмен тілі фактілері бұл бұдан да ерте дәуірде -р түрінде дыбысталғанын дә- лелдейді (-мар). Ортақ етіс қосымшасы бір кезде -іи түрінде ды- бысталған. Сөйтіп екі түрлі дыбысталған екі тұлға қазіргі тілде дыбыстық өзгерістердің нәтижесінде бір ғана сыпатта ор- ныққан. Түркі тілдерінің оғыз тобын түгелге жақын қамтыған ұяңдау (палатализация) процесі қыпшақ тобына тән емес. Басқа да қып- шақ тілдеріндегі сияқты, қазақ тілінде де сөздің абсолют басында қатаң дауыссыздар,. ұяңдармен салыстырғанда, көбірек айтылады. Жалпы түркі тілдеріндегі сөздің абсолют басының «оғыздық» ж әне «қыпшақтық» түрлерінің қалыптасуы соншалық ежелгі құ- былыс емес. Тарихи зерттеулер түркі тілдерінде сөздің абсолют басының қатаң болғанын, яғни қатаң дыбыстардан ғана басталға- нын дәлелдеп отыр. Сөздің басы тек қатаң дыбыстардан ғана бас- талуы, ежелгі дәуірлерде дауыссыздардың ұяң, қатаң болып бөлі- нуі фонемалық дәреж еде болмағандығын көрсетеді. Ал кейін оғыз тіліндегі сөздің абсолют басының ұяңдауы созылыңқы дауыстылар-
