Бағдарламасы бойынша шығарылды растыр ан: Якуда амандыов ә Әнші әміре әміре ашаубаев туралы естеліктер. раст

79
адамѓа тез ‰йір болатын кісі еді. Мен ќырдан келген оќыѓан 
азаматтардыњ Ємірені орталарына алып, мєжіліс жасап, єн 
салѓызып, кμњіл кμтеріп отырѓандарын сан рет кμрдім. Семей 
ќаласындаѓы басшы ќызметкерлер ж±мыстан бос – жексенбі 
к‰ндері Жања Семейдегі ќазаќ ‰йлерінде ет астырып, ќымыз 
алдырып, Єміреге єн салѓызѓанын білемін. Тіпті ауылдан 
келген бірен-саран адамдар да ќаладан Ємірені іздеп тауып, 
оныњ єнін мєжілісте тыњдайтын.
Семей ќаласында жиырмасыншы жылдарда м±ѓалім 
болып ќызмет істеген Ќалиакпар Тμребаев былай дейді:
– 1921 жылы Орынбордан Семейге Єліби Жангелдин 
бастаѓан ќызыл керуен келді. Ќызыл керуенніњ ќ±рамында 
бірќатар адамдар бар. Семей ж±ртшылыѓы партия мен 
‰кімет жіберген б±л μкілдер тобын жаќсы ќарсы алып, ‰лкен 
ќ±рмет кμрсетті. Оларды Жања Семей ќаласындаѓы ‰лкен, 
кењ ‰йге шаќырып, бір кеш бойына ќонаќ етті. Б±л мєжіліске 
ќаланыњ басшы адамдарды да ќатысты. Сол мєжілісте Єміре 
Ќашаубаев астанадан келген ќонаќтарѓа бірќыдыру єн салып 
берді. Єміреніњ єнін ќатты ±натты. “Аѓашаяќ” єнін бірнеше 
рет ќайталап айтќызды. Єміре мєжіліс, шілдеханаларда тањ 
атќанша єн салудан жалыќпайтын еді. Єлекењ:
– Єміре сияќты μнерпаздардыњ к‰ні туды. М±ндай дарынды 
адамдарды жинап, ќазаќтыњ ±лттыќ театрын ашпаќпыз, оѓан 
Ємірені де шаќырамыз, – деді.
1923 жылы Семейдегі циркте ќаладаѓы сауыќќойлардыњ 
к‰шімен концерт берілді. Кμшелерге жапсырылѓан 
афишаларда: атаќты єнші Єміре Ќашаубаев єн салады. Иса 
аќын мен Н±рлыбек аќын айтысады. Мєулікей жырлайды… 
деген хабарландыру болды. Сондыќтан жаќсы єн тыњдап, 
ќызыќты ойын кμру ‰шін сол кешке халыќ кμп барды. 
Цирктіњ сыртында бір топ жігіттер мен ќыз-келіншек 
ойынныњ басталуын к‰тіп, μзара єњгімелесіп т±р. Бір кезде 
б±лардыњ ќасынан Єміре μтіп бара жатты.
– Аѓа, амансыз ба? – деп бір жігіт Єміреніњ ќолын ±стап 
амандасты. Енді біреулері:
- Ой, Єміре аѓа, м±нда да келеді екенсіз. Енді сіздіњ єніњізді 
цирктен де бір тыњдап кμрейік.
Єміре езу тартып к‰лді де:
– Біз халыќ жиналѓан жерге бара береміз, єнді ќай жерде 
болса да айтуѓа болады емес пе? – деді.

80
Єміре сол кеште гармоньѓа ќосылып, “Екі жирен” мен 
“Аѓашаяќ” єнін шырќады. Ж±рт ќол шапалаќтап таѓы да 
одан єн айтуын с±рады. Енді гармоньѓа ќосылып, “Ќарѓаны” 
айтты. Ж±рт оныњ єніне риза болды.
Ќыстыњ орта шенінде Семейдіњ Жања ќала деп аталатын 
шет жаѓында Ж‰сіп дейтін жігіт ‰йленіп, тойѓа шаќырды. 
Сол тойдыњ иесі ат айдаушы (бержабайшы) Ж‰сіп болатын. 
Оны, кμбінесе, бала Ж‰сіп дейтінбіз. ¤йткені, Семейде Ж‰сіп 
аттас адам кμп.
К‰н аяз. Екі бμлмелі ‰йдіњ алдыњѓы есігін ашќанда 
аяздыњ буы лап беріп ‰йге кірді. Есікті жауып, тμрге кμз 
салсам, Єміре гармоньды г‰жілдетіп тартып отыр екен. 
Мањайын ќоршап алѓан ќаланыњ адамдары, ішінде кєрі де, 
жас та бар. Олардыњ бєрініњ ынтызары – єншініњ єсем єнін 
тыњдау, тєтті лебізінен, єуенінен лєззат алу. Ал, он сегіз 
жастаѓы меніњ есіл-дертім Єміреніњ ќ±йќылжыта гармонь 
тартќан μнерін ‰йрену, соны ќ±марта тыњдау. Ќыстыњ ±заќ 
т‰ні. Єлі т‰н жарымы ѓана. Єн салу тоќтаѓан жоќ. Єсіресе, 
Єміреніњ єн салѓанына ќ±мартып отырѓандар кμп. Біраќ, ол 
оќта-текте ѓана бірер єнді орындап, кμбінесе басќалардыњ,
єйелдердіњ μлењ айтуына, єн салуларына кезек беріп отыр. 
Єн салѓандарды гармоньмен с‰йемелдейді. Кейде Єміре 
ќасындаѓыларѓа єн, к‰й жайында єњгіме де айтып ќоятын. 
– Осы кезде μзім айтып ж‰рген 80-90 єн бар, – деді сол кеште 
отырѓандарѓа. – Ќазаќта єн кμп.

жүктеу/скачать 1,9 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: