Білім және ғылым министрлігі Қазақстан Республикасы «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы» сейтпанов п. К., Каpтабаев а. Т., Алпысбаев а. А



Pdf көрінісі
бет53/240
Дата09.10.2022
өлшемі6,14 Mb.
#41994
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   240
Байланысты:
Металл кесу

 
 
Сурет 2.30. Станоктардың іргетастары: 
1 - цехтың едені (жалпы плита); 2 - таспалы бетон іргетастар;
3- арнайы жобаланған массивті іргетастар: а - кəдімгі типті;
б -қадаларда; в - резіңке төсеніштерде; г – серіппелердегі іргетастар
3. Қатты реттелетін тірек элементтеріне толтырмай және 
бұрандалармен бекітпей орнатылады (2.31,в-сурет). Бұл әдіс бұрғылау-
бұрғылау, сүргілеу-қашау-созу және тіс-сүргілеуден басқа Станоктардың 
барлық түрлерін орнату үшін қолданылады. 
4. Салмағы 15 тоннаға дейінгі токарлық, фрезерлік, тіс фрезерлік және 
қашау станоктары қатты металл реттелетін элементтерге (2.31-сурет,г) және 
серпімді резеңке-металл тіректерге (2.31-сурет,д) орнатылады. Құрылғыны 
реттеу элементтері арқылы іргетасқа орнатқан кезде тіректер бойлық және 
көлденең бағыттардағы деңгей бойынша тексеріледі. Н және П дәлдік 
класындағы станоктар үшін 0,04 мм/м, В, А және С класындағы станоктар 
үшін 0,02 мм/м бөлу бағасымен салыстыру жүргізу қажет. 
Ерекше дәл (прециозды) станоктар биіктігі 1,5 м дейін монолитті бетон 
блоктар түрінде жасалған арнайы жеке іргетастарға орнатылады. 
Сурет 2.31. Станоктарды іргетасқа орнату және бекіту нұсқалары 
Технологиялық жабдықты монтаждау мен жөндеудің технологиялық 
процесі мынадай жұмыс түрлерін қамтиды: 
- дайындық жұмыстары; 
- жекелеген бөлшектер мен тораптарды құрастырудың талап етілетін 
жағдайына келтіру: консервациядан алу, тазалау, жуу, габариті бойынша 
топтарға сұрыптау, жинақтау, ыдысқа салу, тасымалдау және т.б.;
- монтаждау мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін қиыстыру жұмыстары: 
бөлшектердің беттерін түзету, тесіктерді жинауда бұрғылау, тесіктерді 
калибрлеу, тазалау, ысқылау, аралау, шаберлеу және т. б.;
- монтаждау жұмыстарының өзі: сызбаларға сәйкес ажыратылатын 
және ажыратылмайтын қосылыстарды, құрастыру бірліктерін алу;
- құрастыру бірліктерінде бөлшектердің өзара орналасуының қажетті 
дәлдігіне қол жеткізу үшін реттеу;


64
- техникалық құжаттамада белгіленген талаптардың сақталуын тексеру 
мақсатында монтаждау аяқталғаннан кейінгі бақылау жұмыстары;
- бөлшектеу-тұтынушыға жеткізу мүмкіндігін қамтамасыз ететін 
монтаждалған жабдықты ішінара бөлшектеу.
Баптау-бұл станокты жұмысқа дайындау, кинематикалық тізбектерді 
баптау, құралды кейіннен салыстыра отырып монтаждау, құралды орнату 
және т. б. бойынша іс-шаралар жиынтығы. 
Реттеу-бұл жұмыс кезінде белгілі бір өзгерістерге байланысты 
машинаның параметрлерін реттеу шаралары. Машинаны пайдалану кезінде 
машинаның параметрлері төлқұжат мәндерінен ауытқуы мүмкін, сондықтан 
мезгіл-мезгіл баптау қажет.
Әмбебап агрегаттарда оператор жұмыс басталар алдында өңдеу 
режимдерін баптайды, ал станокшы кесу режимдерін (айналдырықтың 
айналу жиілігі, беру, кесу тереңдігі) белгілейді. Бұл әрекеттер тиісті тұтқалар 
арқылы жүзеге асырылады. Мамандандырылған және арнайы жабдықта 
өңдеу режимдері жұмыс басталар алдында жөндеу картасына сәйкес 
орнатылады, бұл процедура негізгі қозғалыс тізбегінде орнатылған ауыспалы 
дөңгелектер арқылы жүзеге асырылады.
Орнатудың соңғы кезеңі-кесу құралын белгілі бір мөлшерге реттеу 
және сынақ өңдеу. Мамандандырылған және арнайы мақсаттағы 
жабдықтарға тән технологиялық дәлдік Жабдықты пайдалануға енгізер 
алдында бақыланады. Осы мақсатта машинада бірнеше өнім өңделеді және 
олардың параметрлері стандарт бойынша өлшенеді.
Құрастыру жұмыстары-бұл олардың өзара орналасуы мен қажетті 
қонуын қамтамасыз ете отырып, біріктірілген бөліктер мен түйіндерді қосу 
процесі.
Жабдықты құрастыру кезінде бөлшектер мен тораптардың өзара 
жағдайында қателіктер, қажетті саңылауларда немесе тартуларда ауытқулар 
болуы мүмкін. Мұндай қателіктердің себептері болуы мүмкін:
- дайындау кезінде жанасқан бөлшектер беттерінің пішіні, мөлшері 
және орналасу ауытқулары;
- құрастыру кезінде бөлшектердің өзара орналасуын орнатудағы және 
бекітудегі дәлсіздіктер;
- қиыстырылған бөлшектердің төмен сапалы қиыстырылуы және күйін 
реттеу;
- құрастыру жұмысының режимін сақтамау, мысалы, Бұрандалы 
қосылыстарды қатайту кезінде;
- құрастыру құрылғылары мен технологиялық жабдықтарды жасауда 
және конфигурациялауда қателіктердің болуы және т.б.
Қажетті құрастыру дәлдігіне әртүрлі әдістермен қол жеткізуге болады: 
- толық өзара алмасу; 
- толық емес, яғни ішінара өзара алмасу; 
- топтық, яғни селективті өзара алмастырушылық; 
- реттеумен; 
- бөлшектерді орнында бекіту немесе дайындау және өтемдік 


65
- техникалық құжаттамада белгіленген талаптардың сақталуын тексеру 
мақсатында монтаждау аяқталғаннан кейінгі бақылау жұмыстары;
- бөлшектеу-тұтынушыға жеткізу мүмкіндігін қамтамасыз ететін 
монтаждалған жабдықты ішінара бөлшектеу.
Баптау-бұл станокты жұмысқа дайындау, кинематикалық тізбектерді 
баптау, құралды кейіннен салыстыра отырып монтаждау, құралды орнату 
және т. б. бойынша іс-шаралар жиынтығы. 
Реттеу-бұл жұмыс кезінде белгілі бір өзгерістерге байланысты 
машинаның параметрлерін реттеу шаралары. Машинаны пайдалану кезінде 
машинаның параметрлері төлқұжат мәндерінен ауытқуы мүмкін, сондықтан 
мезгіл-мезгіл баптау қажет.
Әмбебап агрегаттарда оператор жұмыс басталар алдында өңдеу 
режимдерін баптайды, ал станокшы кесу режимдерін (айналдырықтың 
айналу жиілігі, беру, кесу тереңдігі) белгілейді. Бұл әрекеттер тиісті тұтқалар 
арқылы жүзеге асырылады. Мамандандырылған және арнайы жабдықта 
өңдеу режимдері жұмыс басталар алдында жөндеу картасына сәйкес 
орнатылады, бұл процедура негізгі қозғалыс тізбегінде орнатылған ауыспалы 
дөңгелектер арқылы жүзеге асырылады.
Орнатудың соңғы кезеңі-кесу құралын белгілі бір мөлшерге реттеу 
және сынақ өңдеу. Мамандандырылған және арнайы мақсаттағы 
жабдықтарға тән технологиялық дәлдік Жабдықты пайдалануға енгізер 
алдында бақыланады. Осы мақсатта машинада бірнеше өнім өңделеді және 
олардың параметрлері стандарт бойынша өлшенеді.
Құрастыру жұмыстары-бұл олардың өзара орналасуы мен қажетті 
қонуын қамтамасыз ете отырып, біріктірілген бөліктер мен түйіндерді қосу 
процесі.
Жабдықты құрастыру кезінде бөлшектер мен тораптардың өзара 
жағдайында қателіктер, қажетті саңылауларда немесе тартуларда ауытқулар 
болуы мүмкін. Мұндай қателіктердің себептері болуы мүмкін:
- дайындау кезінде жанасқан бөлшектер беттерінің пішіні, мөлшері 
және орналасу ауытқулары;
- құрастыру кезінде бөлшектердің өзара орналасуын орнатудағы және 
бекітудегі дәлсіздіктер;
- қиыстырылған бөлшектердің төмен сапалы қиыстырылуы және күйін 
реттеу;
- құрастыру жұмысының режимін сақтамау, мысалы, Бұрандалы 
қосылыстарды қатайту кезінде;
- құрастыру құрылғылары мен технологиялық жабдықтарды жасауда 
және конфигурациялауда қателіктердің болуы және т.б.
Қажетті құрастыру дәлдігіне әртүрлі әдістермен қол жеткізуге болады: 
- толық өзара алмасу; 
- толық емес, яғни ішінара өзара алмасу; 
- топтық, яғни селективті өзара алмастырушылық; 
- реттеумен; 
- бөлшектерді орнында бекіту немесе дайындау және өтемдік 
материалдарды пайдалану.
Жөндеу жұмыстарының сапасын арттыру және өзіндік құнын 
төмендету мақсатында қорғаныс элементтерін өндіруге мамандандыру және 
технологиялық Жабдықты күрделі жөндеуді орталықтандыру жүргізіледі.
Қосалқы бөлшектерді шығаратын, жабдықтардың әртүрлі модельдерін 
жөндейтін жөндеу базаларының мамандануы мен ынтымақтастығы кеңінен 
қолданылады. Технологиялық жабдықтарды жөндейтін салааралық және 
салалық зауыттар станоктардың айналым қорын құру арқылы технологиялық 
жабдықтардың жөндеуде болу уақытын едәуір қысқартады. 
Жабдықты баптау мен жөндеу жұмыстарының едәуір бөлігін тікелей 
кәсіпорында бас энергетик (ОГЭ) немесе бас механик (ОГМ) бөлімдері және 
олардың өндірістік бөлімшелері орындайды. Бұл бөлімдерде мамандар 
жабдықтың бөлшектері мен түйіндерін жобалайды, оларды өндірудің 
технологиялық процестерін жасайды және жөндеу жұмыстарын жүргізеді. 
Көптеген кәсіпорындарда негізгі жөндеу базасы Жөндеу-механикалық цехтар 
(РМЦ) және электр-бу-электр шаруашылығы цехтары болып табылады. Ал 
ұсталық, престеу,автоматты, дайындау, механикалық жинау цехтарында 
өндірістік цехтардың бастықтарына бағынатын цехтық жөндеу базалары, ал 
жұмыс технологиясы бойынша бас механика мен бас энергетикаға қызмет 
етеді. 
Машина жасау кәсіпорнының жөндеу шаруашылығы негізгі функциясы 
Жабдықтың техникалық жай-күйін талдау, оның жай-күйін қадағалау, 
техникалық қызмет көрсету, жөндеу және технологиялық жабдықты 
пайдалану тиімділігін арттыру және істен шыққан жабдықты неғұрлым 
прогрессивті жабдыққа ауыстыру жөніндегі іс-шараларды әзірлеу болып 
табылатын бөлімдер мен өндірістік бөлімшелердің жиынтығынан тұрады. 
Жөндеу-пайдалану қызметінің міндеті жабдықтың күтпеген жерден 
істен шығуының алдын алу болып табылады, бұл жұмыстың тоқтап қалуына 
және шығынға әкеледі. Сондықтан, компания жөндеу және пайдалану 
жұмыстарына шығындарды көбейтуі керек, бұл жұмыс уақытының тоқтап 
қалуына, төтенше жағдайларға және жаңа жабдықты сатып алуға байланысты 
шығындардың төмендеуіне әкеледі, яғни.өндіріс кірісінің өсуіне ықпал етеді. 
Дегенмен, қолданыстағы шектен асып кету кәсіпорынның пайдасына 
теріс әсер етуі мүмкін екенін ұмытпауымыз керек. Сондықтан технологиялық 
Жабдықты баптау және жөндеу Технологиялық процестің нормативтік 
құжаттарына сәйкес жүргізілуі керек. 
Жөндеу жұмыстарын ұйымдастыру мынадай жұмыстар кешенін 
орындауды қамтиды: 
1. Технологиялық процестердің дәлдігі, пропорционалдылығы, 
үздіксіздігі және автоматикасы бойынша кәсіпорынның ұйымдастырушылық 
және өндірістік құрылымын талдау. 
2. Осы параметрлерді оңтайландыру үшін біріктіру, мамандандыру 
деңгейін талдау. 
3. Келесі факторлар бойынша жабдықты талдау: 
- жабдықтың осы түрін қолдану қажеттілігі; 


66
– орнатылмаған жабдықтың үлес салмағы; 
- жөндеуге келетін жабдықтың үлес салмағы; 
- жабдықтың орташа жасы (топтар бойынша); 
- тозған жабдықтың үлес салмағы; 
- технологиялық жабдықтың ауысымдылық коэффициенті; 
- жабдықты өнімділік бойынша қолдану коэффициенті (топтар 
бойынша);
 
- ұзақтығы бойынша жабдықты қолдану коэффициенті (топтар 
бойынша); 
- қор қайтарымын талдау; 
- өндірістік қорлардың белсенді бөлігін талдау. 
4. 
Кәсіпорынның 
өндірістік 
және 
ұйымдастырушылық 
құрылымдарының нысандарын жетілдіру бойынша ұсыныстар енгізу.
5. Жабдықты қолдануды жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу. 
6. Тозған және техникалық қайта жарақтандыруды ауыстыру 
мақсатында жабдыққа қажеттілік нормаларын әзірлеу. 
7. Жабдықтың қосалқы бөлшектеріне қажеттілік нормаларын әзірлеу. 
8. Технологиялық жабдықтар мен басқа да объектілер үшін 
материалдар мен энергияға қажеттілік нормаларын әзірлеу. 
9. Кәсіпорынның жөндеу шаруашылығына арналған өндірістік алаңға 
қажеттілікті есептеу. 
10. Жөндеу шаруашылығының қызметкерлеріне және олардың жалақы 
қорына қажеттілікті есептеу.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет