Устойчивое развитие: язык, межкультурная коммуникация
Зиядаұлы Б., Молгаждаров Қ. (Қазақстан)
жүктеу/скачать 5,1 Mb. Pdf көрінісі
|
COLLECTION of Сonferences XXIV «Akhanov readings» 2021
- Бұл бет үшін навигация:
- Кілт сөздер
- Ключевые слова
| Зиядаұлы Б., Молгаждаров Қ. (Қазақстан)
КӨНЕ ТҮРКІ ЖАЗБА ЕСКЕРТКІШТЕРІНДЕ ҚОЛДАНЫЛҒАН КЕЙБІР СӨЗДЕРДІҢ МАҒЫНАСЫ МЕН АУДАРМАСЫ ЖӨНІНДЕ Түйіндеме: Мақалада көне түркі жазба ескерткіштеріндегі байырғы түбір сөздердің мағынасы мен қолданылу ерекшеліктеріне талдаулар жасалынды. Оларды орта түркі жазбаларында қолданылған нұсқаларымен салыстыру арқылы қазақ тіліндегі қалаптасу жолдары (фонетика- морфологиялық жақтағы өзгерістері, лексикалық мағынаның өзгеруі немесе сақталуы, сөзжасамдық ерекшеліктері, кейбір сөздердің этно-мәдени сипаты т.б) жан-жақты айқындалды. Сонымен қатар көне түркі жазба ескерткіштеріндегі бұл сөздерді қазақ тіліне аударылу барысындағы мағыналық тұстарының берілу ерекшеліктері де салыстырмалы түрде қарастырылды. Кілт сөздер: Орхон-Енисей, руника, Күлтегін, Тониқұқ, көне түркі, орта ғасыр түркі, қазақ тілі, жазба ескерткіштер, этимология, семантика. Резюме: В данной статье анализируются значение и особенности использования древних корневых слов в древнетюркских памятниках. Сравнивая их с вариантами, употребляемыми в среднетюркской письменности, прослежены пути их эволюции уже в казахском языке (фонетика- морфологические изменения, изменение или сохранение лексического значения, особенности их словообразования, этнокультурный характер некоторых слов и т.д.). Также, на основе сопоставительного анализа просмотрены особенности передачи смысловых аспектов при переводе слов древнетюркских надписей на современный казахский язык . Ключевые слова: Орхоно-Енисей, руника, Культегин, Тоникук, древнетюркский, средневековый тюркский, казахский язык, письменные памятники, этимология, семантика. Summary: This article analyzes the meaning and features of the use of ancient stem words of the ancient Turkic monuments. Comparing them with the variants used in the Medieval Turkic writing, the paths of their evolution have already been traced in the Kazakh language (phonetic-morphological changes, change or preservation of lexical meaning, peculiarities of their word formation, ethnocultural nature of some words, etc.). The features of the transferring of semantic aspects were reviewed while translating the words of ancient Turkic inscriptions into the modern Kazakh language on the basis of a comparative analysis. жүктеу/скачать 5,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|