Пайдаланған әдебиеттер:
1 К.Ж. Бұзаубақава. Жаңа педагогикалық технология. (Оқулық) Тараз. ТарМУ, 2003ж.
2 М.М. Жанпейісова. Модулдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы ретінде,
Алматы, 2004ж.
3 Қ. Өстеміров, А.Айтбаева. Қазіргі білім беру технологиялары, Алматы, 2006ж.
402
ӘОЖ 378.1.147 (5Қ)
Камиева Г.К.
1
, Мауленова Г.Ж.
2
1
педагогика ғылымдарының кандидаты,
Қазақ және орыс тілдері кафедрасының доценті,
"КазГЮУ университеті" АҚ, Астана қаласы, Қазақстан
e-mail: gulmir_kk@mail.ru
2
Филология магистрі, Қазақ және орыс тілдері кафедрасының аға оқытушысы,
"КазГЮУ университеті" АҚ, Астана қаласы, Қазақстан
e-mail: gumish_m@mail.ru
ТІЛ САБАҒЫНДА СТУДЕНТТЕРДІҢ КӘСІБИ ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҒЫН
ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫНЫҢ ОРНЫ
Abstract. The role of the research work in the formation of the professional interests of the
students in the language lessons is discussed in this article. In addition, the idea that the scientific
research will develop the students' cognitive skills, increase the active participation of the
learners, help to expand their knowledge independently and increase their own interests is
examined.
Key words: professional interest, scientific work, development of skills, search, cognitive
abilities, creation of debates, critical thinking, creativity skills.
Қазіргі таңда білім берудің бағыты жеке тұлғаның құзыретін дамыту үшін, ең
алдымен оның жеке құзыреттілігіне негізделген студенттің дарындылық, ғылыми зерттеу
жұмыстарында қабілеттерін анықтай отырып, тəрбиелеу мақсаты негізге алынып отыр.
Бүгінгі студент қоғамның ертеңгі мүшесі. Сондықтан тіл сабағында студенттердің
кəсіби қызығушылығын қалыптастыру үлкен жауапкершілікті қажет етеді. Студенттерге
тиянақты да, сапалы білім беру ол ізденіс арқылы, студенттің құштарлығы мен
қызығушылығы арқылы, сабақта жаңашылдық əдістерді пайдалану арқылы студенттерді
өздігінен еңбек етуге, алған білімін жаңа материалдармен ұштастыра білуге
дағдыландыру. Ғылыми жұмыс жазу барысында студенттің бойында ізденіс əрекетін
ұйымдастыру, проблеманы тану жəне оны шеше білу дағдысын қалыптастыру.
Кəсіби қазақ тілін оқыту əдістемесі теориялық білім берумен қатар болашақ
мамандыққа баулиды. Білікті маман дайындау, білім беру – қоғам дамуының негізгі жолы.
Осыған орай қазақ тілінен берілетін базалық білім таңдалады. Қажетті базалық білімде
ерекше орынды жоспарлау мəселесі алады, себебі бүгінгі студент ертеңгі маман, іскерлік
қарымқатынас жағдайында жол таба білуге үйрету маңызды болып саналады. Бүгінде
оқытудың барлық түрін кешенді қарастыру, оларды бірбірімен байланыстыру мақсаты
басым. Бүгінгі күн талабы – маманның кəсіби бағыттылығын, іскерлігін қалыптастыру.
Ғылымның барлық саласында білім мазмұны өзгеріп отырған қазіргі əлемдік
жаһандану кезінде студенттердің ғылымизерттеу əрекетінің жүйесін ұйымдастыру – оқу
үдерісін жетілдірудің негізгі шарты болып табылады. Қазіргі таңда оқу үдерісіне,
студенттердің ғылыми жоба жазу қызметін негіздеу ерекше мəнге ие болып отыр. Ғылыми
жоба жазу барысында пəн оқытушылары студенттерді өз бетімен көп ізденуге,
шығармашылық қабілеттерін арттыруға, зерттеуді үйретуге бағытбағдар береді. Кез
келген тақырып бойынша ең алдымен сол тақырыптың қазіргі таңдағы өзекті мəселе
екендігіне көңіл бөлінеді. Бекітілген тақырып бойынша ғалымдардың осы тақырып
төңірінде жүргізген зерттеулері жинақталады, талданады, сұрыпталынады. Тақырыпқа
403
қатысты сауалнама, сұқбат жүргізе отырып, осының нəтижесі талданып, қорытынды
жасалынады. Ғылымизерттеу жұмысын жүргізу студенттердің танымдық қабілеттерін
дамытады, білім алушылардың белсенділігін жəне өздігінен білім алу қабілетін арттыруға,
танымдық қызметтің əдістəсілдерін игеруге, қызығушылығын арттыруға септігін тигізеді.
Студенттер оқытушылар, яғни жоба жетекшілерінің басшылығымен таңдап алған
жоба тақырыптарының қазіргі таңдағы өзекті мəселе екендігін, оның ерекшіліктерін,
маңыздылығын сезіне отырып, алуан түрлі əдістəсілдерді қолдана отырып, алдарына
қойған мақсатміндеттерін жүзеге асырып отырады. Жоба жазу барысында студенттерге
шығармашылық мүмкіндіктер беріледі. Оқытушының көмегімен студент ғылыми
жұмыстың өзектілігін, шығармашылық аясын айқындайды, осы міндеттер бойынша
студенттерге қосымша ізденуге жағдай жасалынады.
«Тіл қарымқатынас құралы. Сондықтан оған тəн белгілерді сөйлем шекарасынан
шығып, тыңдаушы, сөйлеуші жағдай, стиль сияқты уəждемелерді қамти отырып,
анықтауға болады» [1, 24].
Тіл – адамдардың бірбірімен пікір алмасып, қарымқатынас жасайтын құралы. Сол
себепті оның қоғамдағы атқаратын қызметі, алатын орны ерекше. Еліміздің өркениетті
елдердің қатарына қосылуы, мəдениетіміздің гүлденуі – тілдің қоғамдық əлеуметтік
қызметімен тығыз байланысты.
Бүгінгі таңда қоғамдық, əлеуметтік, экономикалық, саяси жағдайларға байланысты
мекемелерде, кəсіпорындарда қазақ тілін мемлекеттік тіл ретінде үйренуге деген сұраныс
күнненкүнге артуда. Студенттер – еліміздің болашағы, олар елімізді дипломатиялық
қарымқатынастарда танытатын болашақ мамандар. Осыған байланысты қазақ тілін
оқыту, студенттердің алған білімдерін кəсіптік өндіріспен байланыстырып үйрету – енді
қолға алынып жатқан тың мəселелердің бірі.
Сондықтан күнделікті өмірдегі сұранысқа, өзгерістерге байланысты ғылым, білім
саласында түрлі жаңалықтар енгізілуде. Бүгінгі таңда елімізде ақпарат беретін
құралдардың көзі техникаландырылған, автоматтандырылған деңгейде көтеріліп отыр.
Студенттер түрлі ақпарат, деректерді ғаламтор желісі, техниканың басқа түрлері арқылы
қабылдай
отырып,
тілдік
қарымқатынаста
пайдаланады.
Мұндайда
сөйлесім
əрекеттерінің түрлері негізгі қызмет атқаратындығы сөзсіз. Берілген ақпаратты ой
елегінен өткізе отырып, студенттердің бірбірімен пікір алмасып, ой бөлісуі сөйлесім
əрекетінің бір түрі – айтылым əрекетін игерумен тығыз байланысты. Сөйлесім əрекетінің
түрлері: оқылым, тыңдалым, жазылым, айтылым, тілдесім – тілдік қатынасты қамтамасыз
ете келіп, ұлт пен ұлтттың, халық пен халықтың түсінісуіне əсер ететін ерекше үдерістер
екені белгілі. Олардың əрбір түрі жеке зерттеу нысандары бола келіп, тілдік қарым
қатынаста маңызды рөл атқарады.
Осы тұрғыдан мамандыққа сай қазақ тілін сапалы оқыту – қазіргі уақыт
сұранысынан туындап отырған өзекті мəселелердің бірі болып табылады. Осы тұрғыдан
келгенде ғалым Б.Қасым аталым немесе сөздің лексикалық мағынасы мен семантикасы
туралы: «Сөздің лексикалық мағынасы таным теориясымен тікелей байланысты. Яғни
адам затты қаншалықты жақсы таныса, затты белгілейтін сөздің мағынасын соншалықты
анық, айқын біле алады. Себебі сөз мағынасы – белгілі бір заттың не құбылыстың адам
санасындағы жалпыланған бейне. Зат бейнесі сөз мағынасының негізін құрайды, яғни
жалпыланған бейне арқылы сөз мағынасын түсініледі жəне мағына арқылы келесі
тыңдаушыға жеткізіледі. Сөз мағынасын қалыптастыру үшін сөздің мағынасын сөйлеуші
ғана емес, қоғамдағы басқа адамдар да солай түсінуі, солай ұғынуы керек. Сонда ғана
адамдар бірінбірі түсінеді, біріменбірі қарымқатынас жасай алады» мамандыққа
қатысты тілді меңгертуде мынандай талаптар қою керек деп есептейді:
404
студенттерді кəсіби мамандығы бойынша тілдесуге үйрету;
мамандыққа байланысты тілдік қатынасқа түсу үшін əр түрлі жағдаяттар құру
арқылы тілдік қатынастың қажеттілігін түсіндіру;
дұрыс сөйлеу қатысымның түрлерін үйрету. Сонымен қатар мамандыққа
байланысты мəтіндерді меңгерту арқылы студентті болашақ мамандығымен кеңірек
таныстыруға мүмкіндік туады [2, 17].
Ғалым З.С.Күзекова "Екінші тіл ретіндегі қазақ тілі оқулығы теориясының
лингвистикалық негіздері" деп аталатын ғылыми еңбегінде "Сөйлеу үшін ең басты
материал – сөз. … сөзді жүйесіз меңгеру – қазақша сөйлетуге де қазақша түсінуге де əкеле
алмайы. Барлық тіл үшін осылай. Өз ойын жеткізу үшін (базалық деңгей үшін) қазақ
сөздерінің үш сатылы топтастырылуын ұсынамыз", дей отыра, сөздерді мағыналық
топтарға, əрбір мағыналық топты сөздер блогына бөліп көрсетеді [3, 18].
Әдіскер Қ.Қадашева "Жаңаша жаңғыртып оқытудың ғылыми əдістемелік негіздері:
өзгетілді дəрісханалардағы қазақ тілі" деген докторлық диссертациясында мамандық
тіліне бейімдеп оқытуда жаңаша жаңғыртып оқыту əдістемесінің əдістəсілдерін ұтымды
пайдалануға болатындығын, тіл үйренушілердің өз саласында тілді қолдану қызметінде
лексикалық минимумды анықтау қатысымдық қажеттілікті қамтамасыз ететін ерекшелік
екендігін көрсетті. Заңгер мамандығына бейімдеп оқытуда автордың өз тəжірибесінен
алынған үлгілері толық баяндалып, кəсіби бағыттағы материалдың негізінде пікірлесімдік
қарымқатынасты қалыптастыруға жаттығулардың əсері зор екені айтылады. Сонымен
қатар өзгетілді дəрісханалардағы үйренушілерге мамандығы бойынша тілдік база жасау
мəселесіне тоқтала отырып, оның мақсаттарын ашып көрсетеді [4,103]. Бұл ғылыми
еңбектегі тиімді əдістердің үлгілерін күнделікті сабақ барысында түрлендіріп қолдануға
болады.
Соңғы жылдары əдіскерғалымдар қазақ тілін қарымқатынас құралы ретінде
меңгертумен қатар, студенттердің кəсіптік мамандығын ескере отырып игертудің тиімді
жақтарын қарастыруда.
Тілді мамандыққа қатысты оқытудың тиімді тұстары:
білім алушылар қазақ тілін меңгеру арқылы кəсіби қатынас құралы ретінде қолдана
алуы;
кəсібіне байланысты жинақталған сөздік қорды тəжірибеде мамандығына қатысты
ойпікірлерін нақты жеткізу дағдысы қалыптастыру.
Қазақ тілінің кəсіби мамандыққа бағытталған лексикасы мен терминологиясын
оқыту əдістемесі сала мамандықтарына байланысты таңдап алынған лексиканы үйрету
үшін, біріншіден, тіл үйренушіге жаңа сөзді қолдануға жағдай туғызу; екіншіден, сөздің
мағынасын айқындап, дұрыс қолдан амалтəсілдерін игерту (сөзсөз тіркестерісөйлем
мəтін); үшіншіден, сөздер мен сөз тіркестеріне қатысты грамматикалық тұлғаларды
функционалды мақсатта байланыстыра үйрету; төртіншіден, сөздердің қатысым
прагматикалық мақсатын ескерген дұрыс.
Сабақ барысында ғылымизерттеу жұмыстарына қойылатын талаптар:
студенттердің ойы мен түсінігін қалыптастыруға көмектесу, сонымен қатар оны
ашық түрде айтуға үйрету;
студенттерді алдынала болжау, тұспалдау, тақырыпқа қатысты балама түсінік бере
білуге үйрету;
студенттерді зерттеу жұмыстарын шағын топтарда талқылау арқылы жүргізуге
мүмкіндік беру;
405
студенттерге бекітілген тақырыптар бойынша өзінде бар түсініктерді басқа да
құбылыстармен ұштастыруға жəне алған мағлұматтарын кеңінен пайдалануына
мүмкіндік беру.
Ғылымизерттеу
жұмыстарына
студенттердің
шығармашылық
қабілеттерін
дамытуда қолданылатын əдістəсілдері:
қазіргі таңда өзекті тақырыптар төңірегінде пікірталас тудыру;
логикалық ойлауын дамытатын ойындармен берілген тапсырмаларды орындау;
қиялдау нəтижесінде сурет салғызу;
жинақталған мақала немесе белгілі бір лексикалық мəтіннің бөліктерін анықтау;
өткізілген пікірталас негізінде алған əсерлерін эссе түрінде жазғызу;
жазылған эсселерін бірбіріне тексерту арқылы пікірлерін білдіру жəне т.б.
Студенттердің қабілеттерін арттырудың бір жолы өздігінен өздігінен жұмыс
істеуге баулу, өз ойын тұжырымдауға дағдыландыру. Үнемі жүргізілген осындай жұмыс
түрлері студенттерді шығармашылыққа баулуға, қиялын ұштауға, өз бетінше ізденуге зор
əсерін тигізеді. Сондықтан студенттерді ізденушілікке баулу, оған зерттеу дағдысы мен
білігін игеру бүгінгі білім беру саласының маңызды міндеті болып саналады.
Ғылымизерттеу жұмыстары студенттің интеллектуалдық дамуының өсу деңгейін
арттыратындығы сөзсіз. Еңбектерге ғылыми сипаттама беруді үйренеді. Ғалымдардың
тəжірибесі негізделген материалдарды іздестіріп, танымдық белсенділігін арттырады.
Ғылыми еңбектермен жұмыс жасау əдістерін арттырады. Ғылыми жұмыстардың
теориялық жəне тəжірибелік аспектілерін шешуге шығармашылық белсенділік көрсетіп
ғылыми нəтижесін алады. осының нəтижесінде қоғамдық өмірге бейімделген
интеллектуалды жеке тұлға қалыптасады. Еліміздің ғылыми дəрежесін жоғары деңгейде
көтеретін ұрпақ даярланады. Ғылымизерттеу жұмысы əрдайым ізденіске жетелейді жəне
күнделікті ғылымизерттеу жұмысына əсер ететін өзіндік білімін жетілдіреді, жинақтаған
білімдерін əртүрлі ғылымизерттеу жағдайларына пайдалана білуге жəне ұтымды нəтиже
алуға бағыт береді. Жеке тұлғаның қалыптасуында өз бетінше шешім қабылдауға
дағдыланады.
Жоғары оқу орнында студенттерді даярлау үздіксіз өздігінен білім алуға, ғылыми
зерттеудің қазіргі əдістерімен таныстыруға жəне сыни тұрғыда ойлау мен ойлау қызметін
дамытуға сүйенеді.
Ғылымизерттеу жұмысын орындаудың негізгі мақсатміндеттері:
студенттің шығармашылық кəсіби ойлау дағдыларын қалыптастыру;
білім беру, оқу, тəрбиелік, ғылыми жəне тəжірибе үдерістерінің байланыстылығын
қамтамасыз ету;
студенттің жеке тұлға ретінде шығармашылық дамуына жағдай жасау жəне
дамыту;
талдау, салыстыру, жүйелеу, жалпылау əдістерін меңгеру;
ғылыми зерттеулердің нəтижелерін өңдеу жəне бағалау;
ғылыми əдебиет жəне ақпарат көздерімен жұмыс жасай білуге дағдылану;
ғылымизерттеу жұмысының ғылыми құндылығына, оның шынайылығын,
мазмұндылығы мен тəжірибелік тиімділігіне жауапкершілік сезімін тəрбиелеу;
зерттеу жұмысы барысында оқытушы, яғни жетекшімен шығармашылық
байланысты нығайту.
Студент ғылымизерттеу жұмысын орындау барысында өздігінен жоспар құруға,
тақырыпқа, яғни зерттеп отырған мəселеге қатысты қажет əдебиеттерді іріктеуге,
конспект жасауға, алған нəтижелерін талдауға, тəжірибе жүргізуге, есеп дайындайға
дағдыланады.
406
Студенттердің ғылымизерттеу жұмыстарын жүргізу кезінде шығармашылық
əлеуетін белсендендіретін, тиімді əдістер негізінде, студенттермен пікірталастар жүргізу
жəне ұйымдастыру, пікірталастарға қатысуға мамандарды тарту, зерттеу жобаларын
дайындауға студенттерді тарту, студенттерді жобалық оқыту шеңберінде шағын зерттеуші
топтарының жұмысына тарту сияқты жұмыс түрлері жүргізіледі. Бұл əдістер
студенттердің логикалық ойлауын дамытуға, олардың оқуда дербестігін, жаңа ойларды
ұсынуды ынталандыруға мүмкіндік туғызады. Егер студенттер ғылымизерттеу
қызметінің сан алуан түрлеріне қатыстырылса, ғылымизерттеу жұмысы нəтижелі
болады, яғни оқытудың барлық кезеңінде ғылыми қызметін орындауда болашақ
мамандарды
даярлауды
жүйелі
жəне
мақсатты
жүзеге
асыру,
ғылыми
қызығушылықтарын,
қабілеттерін,
мүмкіндіктерін
жəне
студенттердің
ғылыми
жұмысының тəжірибесінің есебінде шығармашылық топтарын құру, оларды ғылыми
жұмыстың əдістемесімен таныстыру, өзіндік пікірлерін білдіруге жағдай жасай отырып
ынталандыру керек.
Студенттің ғылымизерттеуде, оны орындауда əрқайсысының зерттеу ептіліктері
мен дағдыларының нақты тізбесін меңгеруі байқалады. Жобаны, жақсы қорғау үшін емес,
ең негізгісі қызықты зерттеу жұмысын жасай білуге үйренулері керек, яғни, қажет
əдебиеттерді өздігінше іздеу жəне іріктеу; ғылыми əдебиетті конспектілеу жəне талдау;
ғылыми жаңалықпен жұрт алдына шығу; зерттеу мəселесі бойынша тəжірибелік
эксперименттік жұмысын жүргізу; зерттеу тақырыбы бойынша құжаттаманы зерттеу;
жұмыстың кіріспе бөлімін жаза білу; дұрыс мақсат қоя білу жəне т.б.
Студенттердің ғылымизерттеу жұмысы ұжыммен өзара қарымқатынасын жасауға,
студенттерді ғылыми тұрғыда танытуына, олардың ұйымдастырушылық қабілеттерін
көрсетуге мүмкіндік береді, студент өздігінен жетіледі.
Қазіргі уақытта студенттердің ғылымизерттеу жұмысының дамуы мақсатында жəне
білім беруде инновациялық үдерістерді ендіру үшін де кең көрініс пайда болды.
Кəсіби қазақ тілін оқытудың мақсаты – студенттерді мамандық саласына қарай жиі
кездесетін лексиканы, ғылыми терминдерді, күрделі синтаксистік құрылымдарды
қолдануға үйрету. Өз мамандығы бойынша хаттар, баяндамалар, пікірлер, эссе жазуға
үйрету, радио, теледидардан ақпараттар тыңдап, түсінуге машықтандыру.
Күнделікті тұрмыстық жəне кəсіби сөйлеу жағдаяттарында сұхбат түрлеріне еркін
араласып, сөйлесу, əңгімені қолдау дағдыларын қалыптастыру.
Әртүрлі стильде жазылған мəтін, өз мамандықтарына сəйкес еңбектер мен ғылыми
зерттеулерді оқып, негізгі ақпараттарды ала білу дағдысын қалыптастыру;
Өзі туралы ақпаратты, түйіндеме, рецензияларды, құттықтау хаттарын жаза білуге
дағдыландыру.
Теледидар, радио арқылы берілген ақпараттарды, тіл иесінің табиғи айтылған
сөзін, өз мамандығы бойынша сұхбаттарды түсіне білуін қалыптастыру;
Монолог түрінде берілген мəтіннің жеке мағыналық бөліктері бойынша негізгі
ойды, ақпаратты есту тыңдау арқылы түсіне білу дағдысын дамыту.
Қазақ тіліндегі кəсіби бағдарлы жарнамаларды, ісқағаздарды, нұсқауларды оқып,
түсіну, қалыптастыру;
Аударма, кəсіби бағыттағы сөздіктерді пайдалана білуге үйрету;
Қазақша дұрыс, мəнерлеп сөйлеу машығын қалыптастыру;
Ауызекі сөйлеу стилі, көркем əдеби стиль, публицистикалық, ғылыми стильдердің,
сондайақ кəсіби тілдің қолдану жағдайларын айыра білуге үйрету;
Белгілі бір кəсіби қатынас саласындағы танымдыққатысымдық міндетті шешуге
керекті ақпарат тыңдау арқылы түсіне білуге дағдыландыру;
407
Өз мамандығы бойынша ғылыми мəтіндерге пікір беруге, ғылыми мақала,
баяндама жазуға машықтандыру.
Сондықтан кəсіптік білім беруде өтілетін тақырыптар, соның ішінде ғылымның
соңғы жетістіктерін басшылыққа алынуы тиіс.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1 Төлегенов О. Қазіргі қазақ тіліндегі жалпы модельді жəне мақсат мəнді жай сөйлем
типтері. Алматы; Мектеп, 1968. 178б.
2 Қасым Б., Османова З. т.б. Кəсіби қазақ тілі. –Алматы, 2010. –112 б.
3 Күзекова З. Қазақ тілі. – Алматы, 2001.
4 Қадашева Қ. Жаңаша жаңғыртып оқытудың ғылыми əдiстемелiк негiздерi: өзгетiлдi
дəрiсханалардағы қазақ тiлi: Пед. ғыл. докторлық дисс... – Алматы, 2001. – 301 б.
УДК372.881.111.1
Kassymova G.M.
1
, Medeuova A.E.
2
1
Doctor ofPedagogicalSciences, AssociateProfessor, Suleyman DemirelUniversity,
Almaty, Kazakhstan, e-mail: guln-k@mail.ru
2
МА., Suleyman DemirelUniversity, Almaty, Kazakhstan, e-mail: a.s.i.93@mail.ru
SETTING QUESTIONS IN DEVELOPING CRITICAL THINKING IN THE CONTEXT
OF SOCIOCULTURAL COMPETENCE FORMATION
Аннотация.
Данная
статья
посвящена
формированию
социокультурной
компетентности у студентов бакалавриата, изучению организации данного процесса, и
подбору подходящих упражнений. Особое внимание уделяется методам развития
критического мышления. В статье также рассматриваются вопросы, типология вопросов и
способы их составления, как основные методы развития критического мышления.
Ключевые слова: мышление, интеллект, критическое мышление, креативный склад
ума, социокультурная компетентность.
Introduction
Teaching culture has been the subject of discussions among linguists and English teachers
for many years. Some teachers believe that teaching culture will enable language learners to be
engaged authentically with the culture of a particular nativespeaking community [1, p.155].
After we understand the significance of teaching culture, we need to perceive the importance of
sociocultural factors and their applicationsto critical thinking in teaching culture since they play
an incredibly important role in learning and using a new language better and easier. In this sense
the critical thinking in the teaching process could help greatly as it holds considerable promise
for our system of education, as critical thinking is selfguided, selfdisciplined thinking which
attempts to reason at the highest level of quality in fairminded way. It means that students, who
think critically with the good understanding and forming the sociocultural competence,
consistently attempt to live rationally, reasonably, emphatically [2, p.13].
In our opinion, critical approach has a great potential in the development of students’
sociocultural competence. Development of students’ sociocultural competence presupposes:
— understanding of the fact that all people show culturallyconditioned behavior;
— realization that social differences (age, sex, social class, place of living, etc.) greatly
influence the way people speak and behave;
408
— formation of tolerant attitude to other cultures;
— familiarization with conventional behavior of different cultures representatives in various
situations;
— realization by students their own cultural behavior and acquiring skills to analyze it;
— development of the ability to recognize cultural connotations and decode them;
— teaching students to recognize, distinguish and productively apply cultural codes for the
best results of communication;
— improving students’ ability to define how their own sociocultural belonging influences
their behavior and teaching them to correct their own acts according to situations [3, p.
55].
At the English lessons we propose to analyze critically the cultural knowledge and
behavior (ideas, cultural products, and cultural behavior). There are three main groups of
exercises, which help us to do it:
1. Exercises that help to develop the sense of cultural context and give students background
knowledge: recognizing cultural images and symbols, working with cultural products
(souvenirs, money, headlines, poems, etc.), exploring values and attitudes, exploring song
lyrics, analyzing associations and cultural artifacts, determining contextual clues.
2. Exercises that help students to learn reading visual signs. These tasks help students to
read and interpret cultural signs in foreign products, analyses stereotypes, decode
messages, understand nonverbal means of communication.
3. Exercises where students are proposed to compare cultural experience of the country of
studied language and the one of their own culture. Such exercises presuppose making
cultural commentaries, analyzing of the spiritual and commercial values of both
countries, comparing connotative meanings of the sign in different cultures, explaining
cultural behavior, etc. [4, p.32].
In the process of teaching English considerable attention should be paid to the study of
cultural codes and their semiotic analysis. It will help students to acquire proper sociocultural
competence, background knowledge and communicate successfully with representatives of other
cultures.
Достарыңызбен бөлісу: |