Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілік арттырудың Ұлттық орталығЫ

96 
 
меняющегося  мира,  что,  безусловно,  предъявляет  особые  требования  к системе 
образования. 
Анализ направлений модернизации образования в Казахстане  показывает, 
что  основным  ожидаемым  изменением  является  достижение  нового  качества 
образования,  которое  соответствует  основным  факторам  развития  современного 
общества: 

 
Информатизация  жизни  общества  (становление  приоритета  конструирования 
личностного  знания  на основе  самостоятельной  работы  с разнообразной 
информацией). 

 
Становление  открытого  общества,  что  обеспечивает  существенное  расширение 
среды существования человека и многочисленные пересечения индивидуальных 
сред. 

 
Становление  гражданского  общества,  что  повышает  меру  свободы и, 
следовательно, ответственности человека в осуществлении жизнедеятельности 

 
Становление  нового  культурного  типа  личности  (характеристиками  которого 
являются активность, самостоятельность и ответственность личности). 

 
Профессионализация  в течение  всей  жизни  (которая  подразумевает  готовность 
человека учиться и переучиваться в течение всей жизни). 
Эти  факторы  оказывают  прямое  влияние  на сферу  образования,  на современное 
понимание 
качества 
образования и, 
следовательно, 
на профессионально-
педагогическую деятельность преподавателя социально-экономических дисциплин. 
Педагогическая  деятельность  -  одна  из  сложнейших  областей  человеческого  труда. 
Исходя  из  задач,  которые  должен  решать  педагог,  его  важнейших  для  общества 
функций  и  сложности  его  деятельности,  общество  предъявляет  высокие  требования  к 
личностным  и  профессиональным  качествам  педагога  .  Значимость  этих  качеств  в 
разные  периоды  неодинакова,  те  черты,  которые  выступали  на  первый  план  ранее, 
позднее  утратили  свою  значимость  и  стали  второстепенными.  Гуманный  педагог 
должен  опираться  на  возможности  студента,  его  потенциал,  а  не  на  авторитет  своей 
власти  и  принуждения,  ее  главная  задача  выявить,  раскрыть  и  развить  все  ценное  в 
человеке, а не сформировать привычку к послушанию. 
Если  говорить  о  профессиональной  компетенции  педагога,  то  в  содержание  этого 
понятия вкладывают личные возможности  педагога, позволяющие ему самостоятельно 
и  достаточно  эффективно  решать  педагогические  задачи.  Необходимым  для  решения 
тех  или  иных  педагогических  задач  предполагается  знание  педагогической  теории, 
умение и готовность применять ее положения на практике. Можно также сказать, что 
профессиональная  компетентность  педагога  -  это  сформированность  в  его  труде 
различных сторон педагогической деятельности и педагогического общения, в которых 
самореализована  личность  педагога  на  уровне,  обеспечивающем  устойчивые 
положительные результаты в обучении и развитии студентов. 
Преподаватель  социально-экономических  дисциплин  сочетает  в  себе  педагогическую 
деятельность,  исследовательскую  работу,  основанную  на  умении  самостоятельно 
обобщать и систематизировать  полученные знания. Творческая деятельность педагога 
предполагает  и  педагогическую  импровизацию,  которая  обуславливается  его 
способностью  быстро  и  правильно  оценивать  ситуацию  и  поведение  студентов  и 
оперативно  находить  решение.  Огромное  значение  для  этого  имеет  уровень  общей 
культуры  преподавателя,  его  психолого-педагогическая  грамотность  и  научная 
эрудиция в условиях обновления содержания образования. 
Формированию профессионально значимых качеств и свойств  личности преподавателя 
социально-экономических  дисциплин  содействуют  в  той  или  иной  степени  занятия 
различными 
социально 
экономическими 
дисциплинами. 
Атрибутивные, 
профессионально  значимые  качества  и  свойства  преподавателя  социально-
экономических  дисциплин  функционируют  не  изолированно,  не  порознь,  а  системно, 

97 
 
как  некая  целостность,  единство.  Изучение  методологии  педагогики  социально-
экономического  образования  способствует  совершенствования  всех  приоритетных 
качеств личности преподавателя социально-экономических дисциплин.
 
Качество  ресурсного  обеспечения    педагогических  колледжей  очень  разнородно. 
Однако  сегодня  совершенно  ясно,  что  в массовой  практике  не всегда  эффективно 
используется  чрезвычайно  мощный  ресурс  обеспечения  качества  образования — 
потенциал  педагогического  корпуса.  Результаты  образования    сегодня  весьма  высоки 
в области  так  называемых  академических  знаний   —    фактов,  законов,  процедур, 
алгоритмов  и т. д.  При  этом  понятно,  что  современное  качество  образования  требует 
большего — умения применить  знания для решения жизненных проблем. 
Готовность  педагога  социально-экономического  цикла    к созданию  авторской 
технологии, 
характеризующейся 
согласованностью 
методических 
приёмов, 
оригинальностью  их сочетания  в целостной  системе,  соответствующей  единому 
замыслу  и личностному  опыту  преподавателя,  авторским  стилем  его  педагогической 
деятельности — один из важнейших показателей личностного развития педагога 
При проведении урока любого вида, социально-экономического направления,  я ставлю 
перед  собой  задачу  обеспечить  его  тематическую  целостность  и  законченность,    т.е. 
органическое  единение  всех  его  элементов  (проверка  знаний,  повторение,    изучение 
нового  материала  и  т.д.),  и,    вместе  с  тем,  определенную  завершенность  в  раскрытии 
темы урока, связь каждого данного урока с предыдущими и последующими. 
Важным требованием к уроку в моей практике преподавания социально-экономических 
дисциплин  является  умение    обеспечить  мотивацию  учения,  т.е.  вызвать  у  студентов 
интерес  к  содержанию  и  методам  работы,  создать  на  занятиях  творческую, 
эмоциональную атмосферу. 
Эмоциональную  обстановку  на  уроке  создает  и  живое,  окрашенное  человеческим 
чувством мое слово, и интересный документ, учебный кинофильм и т.д. Они усиливают 
интерес  студентов,  к  уроку,  помогают  созданию  ярких  образных  представлений  об 
изучаемой эпохе, жизни народных масс и исторических деятелей. 
Подлинный  интерес,  эмоциональное  отношение  на  моих  уроках  социально-
экономического цикла создаются не только путем приведения яркого материала, но и 
путем создания проблемной ситуации,  постановки интересной учебно-познавательной 
задачи, путем стимулирования личностного отношения студентов к изучаемым фактам, 
а  также  различные  средства  наглядности:  реальные  объекты  (предметы,  явления, 
процессы),  их  изображения  (фотографии,  рисунки,  видеофильмы,  презентации),  с 
помощью  которых  можно  сделать  понятными  для  студентов  события,  явления, 
процессы, не доступные непосредственно наблюдению и модели изучаемых объектов и 
явлений. 
Также  применяю  на  уроках  методы  как  наблюдение,  анкетирование,  опрос, 
контрольные  тесты,  позволяют  получить  определенные  результаты  в  повышении 
качества  знаний  студентов,  информированности,  умение  добывать,  обрабатывать  и 
применять  информацию.  Проводимые  в  течении  учебного  года  активные  формы 
работы  как  дискуссии,  семинары,  практические  работы,  деятельность  по  написанию 
эссе,  внеклассные  мероприятия  по  предметам  социально-экономического  цикла, 
классные  часы  шире  приобщают  студентов  к  поиску  необходимой  информации,  ее 
применению.  Активнее  мной  используется    ИКТ.  Студентом  предлагаю  задания  по 
адресу  указанного  сайта  находить  информацию  по  той  или  иной  теме,  производили 
сравнительный  анализ  сведений  данных  в  учебном  пособии  со  сведениями  из 
Интернета-ресурсов.  Провожу  совместные  с  библиотекарем  колледжа  библиотечные 
уроки,  на  которых  студенты  получают  навыки  работы  со  справочными  материалами, 
энциклопедиями, словарем и т.п. 
Педагогическая  техника  как  компонент  профессионального  мастерства  педагога 
корректируется в основном в практической деятельности. Однако при освоении новых 

98 
 
педагогических  принципов  и технологий    в  условиях  обновления  содержания 
образования  необходимым  условием  является  не только  совершенствование 
технических  педагогических  приёмов,  но и личностное  саморазвитие  преподавателя 
социально-экономических 
дисциплин, 
его 
самоактуализация. 
Процесс 
самоактуализации  включает  в себя  переход  потенциальных  особенностей  личности 
в актуальные и выступает как основной механизм саморазвития.
 
Таким  образом,  в современных  условиях  развития  отечественного  образования 
чрезвычайно  важно  понять,  как  именно  должна  измениться  профессионально-
педагогическая  деятельность
  педагога  социально-экономического  цикла 
,  поскольку 
именно  педагог    является  основным  субъектом  изменений  в образовании  и без  его 
активного 
участия 
прогрессивные 
изменения 
невозможны.
Профессионально 
компетентный  педагог    во-первых  окажет  позитивное  влияние  на  формирование 
творческих  студентов  в  процессе  учебно-воспитательной  работы;  во-вторых,  сможет 
добиться  лучших  результатов  в  своей  профессиональной  деятельности;  в-третьих, 
будет способствовать реализации собственных профессиональных возможностей 
 
Список использованной литературы: 
1. Панова Н. В. Коучинг руководящих кадров: учеб. пос. СПб.: СПб ИВЭСЭП, 2011г.  
2. Панова Н. В. Профессиональная жизнь педагога: монография. СПб.: ИПКСПО, 
2007г.  
3. Панова Н. В. Личностно-профессиональное развитие педагога на разных этапах 
жизненного пути: монография. СПб.: СПб АППО, 2009г.  
4. Дианова В. И. Профессионально значимые качества личности и их формирование у 
педагогов центров психолого-медико-социального сопровождения: дис. ... канд. 
психол. наук. Иркутск, 2005г. 
5. Пьянкова Л. А. Индивидуальный подход к проблеме формирования 
профессионального самоопределения студентов педагогического колледжа // Вестн. 
Томскогогос. пед. ун-та (Tomsk State Pedagogical University Bulletin). 2011г. 
6. Авдеева И. Н. Работа фасилитатора по созданию поддерживающих 
взаимоотношений в социальной сети клиента // Горизонты образования, 2007г. 
 
 
ЖАҢАРТЫЛҒАН БІЛІМ БАҒДАРЛАМАСЫ – ЖАҢА СЕРПІЛІС 
 
Абдирахманова Индира Сабитовна,  
Тастанова Ләззат Амзеевн,   
«Өрлеу»БАҰО» АҚ филиалы ОҚО бойынша ПҚБАИ 
«Басқару мен білім беру сапасы» кафедрасы аға оқытушылары 
 
«Қазақстанның болашағы – білімді ұрпақта», - деп елбасымыз айтқандай, ертеңгі 
келер  күннің  бүгінгіден  гөрі  нұрлырақ  болуына  ықпал  ететін,  адамзат  қоғамын  алға 
апаратын  құдірет  күш  тек  білімде[2].  Қай  елдің  болмасын  өсіп-өркендеуі,  өркениетті 
дүниеде өзіндік орын алуы – оның ұлттық білім жүйесінің деңгейіне, дамуына тікелей 
байланысты.    
Білім – қоғамды әлеуметтік-мәдени, ғылыми үрдіспен қамтамасыз ететін жоғары 
құндылық.  Болашақтың  бүгінгіден  нұрлы  болуына  ықпал  етіп,  адамзат  қоғамы  алға 
апаратын  күш  тек  білімде  ғана.  Қай  елдін  болсын  өсіп-өркендеуі,  ғаламдық  дүниеде 
өзіндік  орын  алуы  оның  ұлттық  білім  жүиесінің  деңгейіне,  даму  бағытына 
байланысты. XXI  ғасыр  деңгейінде  білім  беру  және  кәсіптік  даярлау  жөніндегі 
Қазақстан  Республикасының  Президенті  Н.Назарбаевтың  Қазақстан  халқына  2007 
жылғы  28  ақпандағы  Жолдауында  «Біз  бүкіл  еліміз  бойынша  әлемдік  стандарттар 
деңгейінде сапалы білім беру қызметін көрсетуге қол жеткізуіміз керек. Әр оқушының 

99 
 
білім мен қабілет деңгейінің тиімділігін бағалаудың біртұтас жүйесін жасау қажеттігін, 
оқу жоспарларына жаратылыстану бейініндегі арнаулы сыныптар құруды қарастырған 
жөн  [1]  екендігі  атап  көрсетілген  болатын.  Жаңа  ғасыр  табалдырығын  білім  мен 
ғылымды инновациялық технология бағытымен дамыту мақсатымен аттауымыз үлкен 
үміттің  басты  нышаны  болып  табылады.  «Ұрпағы  білімді  халықтың  болашағы 
бұлыңғыр  болмайды  »  дегендей,  жас  ұрпаққа  сапалы,  мән-мағыналы,  өнегелі  тәрбие 
мен  білім  беру  –  бүгінгі  күннің  басты  талабы.  Белгілі  педагог-ғалым  А.Құсайынов 
алдыңғы  қатарлы  дамыған  елдердің  (Америка,  Германия,  Жапония,  Франция, 
Нидерландия,  Англия,  Канада)  жалпы  білім  беру  жүйесіне  талдау  жасай  келіп,  «бұл 
елдерде  7-сыныптан  бастап  дифференциялап   (саралап)  білім  беру  іске  асырылып, 
оқушылардың  өздеріне  таңдау  мүмкіндігі  беріледі.  Әрбір  оқушы  өз  қабілеті  мен 
қызығушылығына қарай өзінің білімін дамыту жобасын жасайды. 10-сыныптан бастап 
міндетті пәндер көлемі азайып, профилдік және оқушылардың өздері таңдаған пәндер 
көлемі  көбейеді»  дейді.  Демек,  олелдерде  жоғары  дамуға  негіз  болып  отырған,  бір-
біріне  соншалықты  жақын  әрі  қатаң  бірыңғай  кәсіби  бағдарлы  білім  беру  жүзеге 
асырылады. 
Қазіргі кезеңдігі оқытудың негізгі мақсаты – болашақ мамандығына байланысты 
әрбір балаға тереңірек білім беру, білімді өзгермелі өмір жағдайларына пайдалана білу 
дағдысын  қалыптастыру.  Сондықтан  қазіргі  қоғамның  өзекті  мәселелерінің  бірі  – 
әлеуметтік  экономикалық  өзгермелі  жағдайларда  өмір  сүруге  дайын  болып  қана 
қоймай,  сонымен  қатар  оны  жақсартуға  игі  ықпал  ететін  жеке  тұлғаға  қойылатын 
бірінші  кезектегі  нақты  талаптар:  шығармашылық,  белсенділік,  әлеуметтік 
жауаптылық, жоғары интеллектілік, терең білімділік, кәсіби сауаттылық. 
Жеке  тұлғаға  бағдарланған  оқытудың  тұжырымдамасы  баланы  жанжақты 
дамытумен бірге жеке және жас ерекшелігіне қарай қоғамдағы өзгерістерге бейім даму 
мүмкіндігін  айқындауды  қарастырады.  Жеке  тұлғаға  бағдарланған  оқыту  проблемалы 
бағыттағы  шығармашылық  сипатқа  ие  бола  отырып  жаңа  білімді  іздену  арқылы 
тәжірибеде қолдана білуге ықпал етеді, мұндағы басты міндет  – баланың жалпы және 
өзіне  ғана  тән  қабілеттерінің  даму  мүмкіндігі  мен  білім,  білік,  дағдыларын 
қалыптастыру және қолдану. 
Қазақстан Республикасының “Білім туралы” занының 5-тарауындағы 41-баптың 
1-бөліміндегі “педагог қызметкерлер өз біліктілігін арттыруға міндетті” деп көрсетілуі, 
“Қазақстан  –  2030”  стратегиялық  бағдарламасында  Елбасының  “біз  балаларымызға 
өзіміздің  жақын  және  алыс  көршілерімізбен  достық  қарым-қатынасымызды  мұра  етіп 
қалдыруымыз  керек”  деген  сөзі  бүкіл  ағартушы  қауым  алдында  оқу-тәрбие  үрдісіне 
жаңа  педагогикалық  технологияларды  енгізу  арқылы  оқушылардың  білім  сапасын 
арттыру,  шығармашылық  қабілетін  дамытуды  өзекті  мәселелер  етіп  енгізіп  отырғаны 
белгілі.  Мектеп  –  еліміздің  халыққа  білім  беру  жүйесінің  күрделі  тармағы.  Еліміздің 
жарқын  болашағы,  мектеп  болашағы  –  ұстаздардың  ізденісінде,  балаларға  деген 
сүйіспеншілігінде,  кәсіптік  деңгейіне  байланысты  екендігінде.  Шындығында 
мұғалімнің  алдында  оқушыларға  білім  мен  тәрбие  беруде  үлкен  жауапкершілік  тұр. 
Әрбір  оқушыны  оқытып  тәрбиелеуге  байланысты  мәселелерді  өздігімен  және 
шығармашылық ынтамен шешуге қабілетті жаңашыл мұғалім керек. 
Қазақстан  Республикасы  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  2016жылғы  1 
наурыздағы  жарғысымен  «Қазақстан  Республикасында  білімді  және  ғылымды 
дамытудағы  2016-2019жылдарға  арналған  мемлекеттік  бағдарламасы»  қабылданды. 
Осы  бағдарламаға  сәйкес  еліміздегі  барлық  мектептер  жаңартылған  оқу 
бағдарламасына  бірте-бірте  көшетін  болады.    Бұл  білім  саласындағы  аса  маңызды 
міндет екені белгілі. Қазақстандағы білім беру үдерісіне енген жаңартылған білім беру 
бағдарламасы – заман талабына сай келешек ұрпақтың сұранысын қанағаттандыратын 
тың  бағдарлама.  Бүгінгі  күні  барлық  елдер  жоғары  сапалы  білім  жүйесімен  жұмыс 
істеуде.  Өйткені  қазіргі  заманда  елдің  бәсекеге  қабілеттілігі  оның  азаматтарының 

100 
 
парасаттылығымен  анықталады,  сондықтан  білім  беру  жүйесі  болашақтың  талабына 
сәйкес  дамуы  тиіс.  Білім  берудің  мазмұны  жаңарып,  жаңаша  көзқарас  пайда  болды. 
Осыған  байланысты    ұстаздар  алдында  оқытудың  әдіс  –  тәсілдерін  үнемі  жаңартып 
отыру  және  технологияларды  меңгеру,  оны  тиімді  қолдана  білу  міндеті  тұр. 
Оқушыларды заманауи әдіс-тәсілдермен оқытып, ой-өрісі кең, саналы, еркін азамат етіп 
тәрбиелеу  қажеттілігі  де  осы  себептен  туындап  отыр.  Оның  үстіне  білім  берудің 
жүйесін қарқынды дамытқан бұл үрдістің жалпы білім беретін мектептерге де енгізіле 
бастауы баршамызға көңіл қуантарлық жайт[3].  
Негізінен  жаңартылған  білім  жүйесі  құзыреттілікке  және  сапаға  бағытталған 
бағдарламаның  тағы  бір  ерекшелігі.  Спиральді  қағидатпен  берілуі.  Оның  негізінде 
оқушылар  келесі  сыныпқа  ауысқан  сайын  зерделенетін  материалдар  мен  білім 
қайталанып  отырады.  Бағдарлама  оқушының  төрт  тілдік  дағдысын:  тыңдалым, 
айтылым, оқылым, жазылым жетілдіруге бағытталған. Бұл төрт дағды оқу жоспарында 
«спиральдік  әдісімен»  орналастырылған  және  бір-бірімен  тығыз  байланысты.  Яғни, 
жыл бойына бірнеше рет қайталанып отырады және сынып өскен сайын тілдік мақсат 
та  күрделене  түседі.  Бағалау  жүйесі  де  түбегейлі  өзгеріске  ұшырап,  критериялдық 
бағалау  жүйесіне  өтеді.  Критериалды  бағалау  кезінде  оқушылардың  үлгерімі  екі 
тәсілмен  бағаланады:  қалыптастырушы  бағалау  және  жиынтық  бағалау.  Бұл  бағалау 
жүйесінің  артықшылығы,  баланың  ойлау  қабілетін  дамытып,  ғылыммен  айналысуына 
ықыласын туғызады. 
Жас  ұрпаққа  білім  беруде,  оларды  болашақ  еліміздің  тұтқасы  етіп  тәрбиелеу  –  әр 
ұстаздың,  әрбір  мектептің  ең  қасиетті  міндеті.  Осы  міндеттерді  орындау  мақсатында 
білім беру саласында да елеулі әрі ауқымды өзгерістер өрістеуде.  
Мұғалім шеберлігі ұлттық құндылықтарды баланың бойына сіңіру арқылы оның 
жан-жақты дамуына; өз пікірі мен ойын ашық жеткізуіне; адамға табиғатынан берілген 
шығармашылық қабілетін толық іске асыруына мүмкіндік бере білуінде. 
Қазіргі қоғамдағы жалпы білім беру қызметіне жаңаша қарауда, қол жеткен табыстарды 
сын  көзбен  бағалай  отырып  саралауды,  оқушылардың  шығармашылық  қабілетін 
дамытуды, 
сабаққа 
деген 
қызығушылығын 
арттыруды, 
оқытудың 
озық 
технологияларын меңгеруді талап етеді. 
Жаңартылған  білім  берудің  маңыздылығы  –  оқушы  тұлғасының  үйлесімді 
қолайлы білім беру ортасын құра отырып сын тұрғысынан ойлау, зерттеу жұмыстарын 
жүргізу  жұмыстарын  жүргізу,  тәжірибе  жасау,  АКТ-ны  қолдану,  коммуникативті 
қарым-қатынасқа түсу, жеке, жұппен, топта жұмыс жасай білуі. Осы орайда, жаңашыл  
педагогтар  педагогикалық  технологияларды  түрлендіріп  пайдалана  отырып  бала 
жүрегіне  жол  таба  білу,  қабілетін  оятып,  сындарлы  ойлау  дағдысын  қалыптастыра 
алуы,  зерттеушілікке  бағыттай  отырып  саналы  азамат  тәрбиелеу  мұғалімге  жүктелген 
қасиетті  іс  дер  едім.  Бірінші  сынып  оқушысын  мектеп  өміріне  енгізу  ең  таңдаулы 
технология  мен  асқан шеберлікті  талап  етеді.  Баланың  мектепке  келгенге  дейін  «Мен 
бәрін  де  мектептен  үйренемін»  деген  үмітін  ақтау  бүкіл  мектеп  ұжымы  мен  ата-
анасының, туған-туысының қатысуымен жүзеге асырылады. Бұл жауапты кезеңдегі ең 
басты  шаруа-баланың  сауатын  ашуы,  тілін  сындыруы.  Яғни,  өзінің  ойын  толық 
айтуымен қатар оқуға, жазуға үйренуі. Сауаттылыққа үйретуде балаға әріп таныту мен 
дыбыстарды  ажыратуды  меңгерту,  тілдің  жазба  түрі  мен  ауызша  түрінің  арасындағы 
айырмашылықтар мен күрделі байланысты игерту үшін мұғалімге ерекше дайындықты 
және  үлкен  жауапкершілікті  жүктеп  отыр.  Сондықтан  қазіргі  мұғалім  аталған  талап  – 
мақсаттарға сай болуы керек.  
 

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: