Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілік арттырудың Ұлттық орталығЫ

269 
 
технических  средств  со  своими  одноклассниками,  друзьями,  учителями  родителями. 
Это способствует осознанному овладению  знаниями учащимися. 
          Использование ИКТ в начальной школе способствует индивидуальному подходу  
к  ученику,  применяя  разноуровневые  задания.  Вовлекает  каждого  учащегося  в 
активный  познавательный  процесс;  учит  школьника  находить,  обрабатывать    и 
использовать информацию для решения стоящих перед ним учебных задач; формирует 
основные  навыки работы на компьютере; учит детей представлять свою точку зрения и 
доказывать ее на основе полученного материала. 
Существует целый ряд преимуществ уроков с применением ИКТ перед традиционными 
уроками. 
Становится  более  интересным  для  учащихся  урок  с  использованием 
информационных  технологий,  следствием  чего,  становится  более  эффективное 
усвоение знаний;  уровень наглядности на уроке повышается. 
 Использование  стандартных    компьютерных  программ  позволяет  облегчить  труд 
педагога:  подбор  заданий,  тестов,  проверка  и  оценка  качества  знаний,  тем  самым  на 
уроке освобождается время для дополнительных заданий (за счет того, что материалы 
заранее  заготовлены  в  электронном  виде).  Повышение  эффективности  урока  за  счет 
наглядности. Конечно, достигнуть этого можно и другими методами  (плакаты, карты, 
таблицы, записи на доске), но компьютерные технологии, бесспорно, создают гораздо 
более высокий уровень наглядности. 
       Использование ИКТ  создает   условия для формирования коллаборативной   среды, 
которая  способствует  совместному  обучению  детей  с  разным  уровнем  подготовки,  с 
разной степенью одаренности. На практике становится очевидным,  что создание среды 
занимает  важное  место  на  уроке,  так  как  благоприятная  обстановка  способствует 
активному  взаимодействию  учащихся.  В  результате  мнение  каждого  услышано,  а 
учащиеся  с    высокой  мотивацией  к  обучению    успешно    оказывают  помощь 
слабомотивированному    однокласснику.  На  уроках  я    часто  использую    стратегии:   
«Инсерт»,  «Логическая  цепочка»,  «Тонкие  и  толстые  вопросы»,  «Магнит»  (для 
проверки  понимания    темы),  «Продолжи  предложение»    и  другие.  Учитывая,  что  в 
классе  обучаются  дети  с  разными  уровнями  учебной  мотивации,  я  подбирала 
разноуровневые  задания,  опиралась  их  индивидуальные  особенности,  тем  самым 
способствую    развитию  внимания,  речевых  навыков,  размышления,  анализа,  синтеза. 
Для повышения качества обучения, на своих уроках я  очень часто применяю ИКТ для 
презентации  нового  материала,  при  проведении  физминуток,  для  эмоционального 
настроя в начале  урока. Стараюсь расширять возможности применения ИКТ на своих 
уроках.При  проведении  уроков,  я  предлагаю  учащимся  просмотреть  презентацию.  Я 
понимаю  ,  что  одни  запоминают  информацию  услышав  её,  а  другие  запоминают, 
визуально.  Поэтому  я  использовала  ИКТ.    После  чего  гораздо  большедетей  могут 
ответить на ряд вопросов по теме. Учащиеся  могут определить тему урока  и его цель, 
опираясь  на  слайды.  А  значит,    пошло  развитие  таких  навыков  как:  наблюдение, 
анализ, выводы.  Часто  на уроках ребятам 
необходимо  сопоставить  полученные 
знания  в  стратегии  «Инсерт».  Указать  на 
сходства  и  различия  в  определенных 
признаках.  Здесь  ученикам  необходимо 
осмыслить  раннее  увиденный  материал, 
проанализировать 
и 
синтезировать 
информацию.После  проделанной  работы 
сделать  выводы  и  обобщение.  Данная 
работа 
побуждает 
учащихся 
к 
доказательствам 
по 
средствам 
наблюдения и слушания.   

270 
 
Для закрепления темы урока, я часто  предлагаю учащимся групповую работу 
над созданием флипчарта, либо создание мультимедийной презентации . 
Для  закрепления  материала,  я  предлагаю  учащимся  групповую  работу, 
использую    стратегию  «Презентация».  По  группам  распределяю  задание,  нацеливаю  
детей  на  диалоговое  взаимодействие.  Пользуясь  материалом  учебника,    и  ресурсами 
предыдущих  уроков,  детям  необходимо  изобразить  блок-схему  «Паучок».  Некоторые 
ребята,  имеющие  возможность  выхода  в  интернет  (на  уроке  разрешаю  использовать 
сотовые  телефоны,  планшеты),  используют.  Это  говорит  о  том,  что,  имея  общую 
проблему,  ученики  пытаются  прийти  к  общему  пониманию,  обмениваются  идеями  и 
мнениями, обсуждают и оценивают идеи и достигают поставленную цель.   
 
 
Учебные электронные ресурсы я 
применяю в качестве: иллюстрации 
учебного материала (таблицы, схемы, 
опыты, видеофрагменты, музыкальные 
произведения), поддержки учебного 
материала (задания, тесты, тексты 
изложений и т.д.), источника учебного 
материала электронный учебник, разработка 
задания  для самостоятельной работы 
учащегося). 
Использовать  ИКТ  технологии  можно  на 
любом уроке в начальной школе. 
     На  уроках  математики  с  помощью  слайдов,  созданных  в  программе  PowerPoint, 
может  осуществляться  демонстрация  примеров,  задач,  цепочек  для  устного  счета, 
могут быть организованы математические разминки и самопроверка и т.д. Использую 
презентации  для  заданий  математической  разминки  из  коллекции  игр  и  упражнений 
для  устного  счета.На  уроках  познания  мира  и  естествознания  тоже  не  обойтись  без 
ИКТ. 
Картинки  окружающей  нас  природы,  животные,  природные  зоны,  круговорот  воды, 
цепочки питания – всё можно увидеть на слайдах. А проверить знания помогут тесты, 
кроссворды,  ребусы,  –  всё  делает  урок  увлекательным,  а  следовательно, 
запоминающимся.  В  занимательной  форме  знакомятся  с  внешним  и  внутренним 
строением  тела  человека,  узнают  о  мерах  профилактики  и  правильном 
сбалансированном питании. 
Первые дни ребёнка в школе являются самыми важными и трудными. Игра необходима 
для  сохранения  преемственности  между  детскими  дошкольными  учреждениями  и 
школой,  и  для  снижения  психических  и  физических  перегрузок.  С  помощью 
презентаций появляются новые возможности для  создания атмосферы положительной 
адаптации в школьной среде. Необходимо отметить, что огромную роль в презентации 
играет  не  просто  демонстрация  изображения,  а  анимация,  т.е.  движение  картинки, 
буквы, слова. 
Очень  удобно  использовать  презентации  при  работе  над  изложением  и 
сочинением: план, вопросы, трудные слова, сама картина – всё это перед глазами детей. 
Да и не всегда в школе найдётся картина, которая необходима по программе, поэтому 
мультимедиа очень хорошо справится с этой задачей. 
Особенно интересными с помощью презентации можно сделать уроки  литературного 
чтения. Портреты писателей, места, где они жили , инсценировки отдельных эпизодов 
из  произведений,  составление  плана,  словарная  работа,  скороговорки,  литературные 
викторины - всё становится интересным, если использовать ИКТ. 
   Наряду  с  презентацией  на  уроках  литературного  чтения  можно  смотреть 
видеофильмы,  сопровождать  урок  музыкальными  произведениями.  Например,  при 
чтении  рассказа  К.  Паустовского  «Корзина  с  еловыми  шишками»,  можно  прослушать 

271 
 
отрывки  из  произведений  Э.Грига.  Это  может    повысить  интерес  к  прочитанному 
тексту. 
           Презентацию также можно использовать на уроках изобразительного искусства: 
портреты художников, репродукции, схемы, последовательность выполнения рисунка и 
Образцы  изделий,  и  этапы  работы  по  проектной  деятельности  на  уроках  технологии. 
Компьютер  является  и  мощнейшим  стимулом  для  творчества  детей.  Воздействие 
учебного  материала  на  учащихся  во  многом  зависит  от  степени  и  уровня 
иллюстративности  материала.  Визуальная  насыщенность  учебного  материала  делает 
его ярким, убедительным, способствует лучшему его усвоению и запоминанию. 
  В  начальной  школе  я  использую  презентации  на  всех  этапах  урока:  при  объяснении 
нового материала, закреплении, повторении, контроле и др. Ребёнок становится  более 
заинтересованным, 
мотивированным, 
ищущим, 
неутомимым, 
творческим, 
настойчивым и  любознательным.  
Анализ  занятий  с  применением  презентаций  показал,  что  познавательная 
мотивация увеличивается, облегчается овладение сложным материалом.  
Кроме того, фрагменты уроков, на которых используются презентации, отражают один 
из  главных  принципов  создания  современного  урока  –  принцип  привлекательности 
новых знаний. Благодаря презентациям, дети, которые обычно не отличались высокой 
активностью на уроках, стали активно высказывать свое мнение, рассуждать. 
Таким  образом,  труд,  затраченный  на  управление  познавательной  деятельностью  с 
помощью средств ИКТ: 
• повышает качество знаний 
• продвигает ребенка в общем развитии 
• помогает преодолеть трудности 
• позволяет вести обучение в зоне ближайшего развития 
• создает благоприятные условия для лучшего взаимопонимания учителя и учащихся и 
их сотрудничества в учебном процессе. 
Компьютеры и информационные технологии вообще  –  удобный инструмент,  который 
при разумном использовании способен привнести в школьный урок элемент новизны, 
повысить  интерес  учащихся  к  приобретению  знаний,  облегчить  учителю  задачу 
подготовки к занятиям. 
       Использование  мультимедиа  на  уроках  превращает  их  в  творческий  процесс, 
позволяет  осуществить  принципы  развивающего  обучения,  позволяет  формировать  и 
развивать  познавательную  мотивацию  школьников  к  получению  новых  знаний, 
помогает  создавать  условия  успешности  каждого  ученика  на  уроке,  значительно 
улучшает четкость в организации работы класса или группы учащихся. 
       Контроль  и  коррекция,  осуществляемые  с  помощью  компьютера,  дают 
возможность  быстро  и  эффективно  оценить  успехи  ученика,  снизить  трудоёмкость 
подготовки процесса контроля обучающихся учителем. 
      Широко применяется ИКТ и во внеурочной деятельности: классные часы, заочные 
виртуальные путешествия, викторины, интеллектуальные игры. 
      В работе с родителями ИКТ позволяют предоставить объективную информацию об 
успеваемости  учащихся, а также в интересной форме провести встречу с родителями. 
Информационные  технологии,  оснащенные  всеми  необходимыми  компонентами, 
играют  важную  роль    в  использованием  активных  методов  обучения    и  становятся 
базой современного образовательного процесса, гарантирующей необходимый уровень 
качества,  вариативности,  дифференциации  и  индивидуализации  обучения  и 
воспитания. 
 
 
 
 

272 
 
Список использованной литературы: 
1.АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2012.  [Руководство для учителя]. 3-е 
издание. 
2.Задания для выполнения в период практики в школе. Третий (базовый) уровень. 
Третье издание. АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2012. 
3.Инструкция для выполнения предкурсового задания.  Третий (базовый) уровень. 
Третье издание. АОО «Назарбаев Интеллектуальные школы», 2012. 
4.Статья И. А. Низовской «Зачем нам нужен словарь?» (журнал «Перемена», № 3, 2002, 
с. 43-48) 
5.Ладанов Ч.Д. «Практический менеджмент», часть 1, 2, 3, Москва, 1992 г. Семинары 
«Социальная практика молодежных пресс-центров» - организация «Пари» Омск, 2003 
г. 
6. Васильев Ю., Ракаева Е., «Формы обобщение опыта работы учителя и учащихся по 
организации и представлению результатов работы на уроке в русле критического 
мышления», Журнал «Мектеп» № 1, 2004, С.100 
 
 
БАСТАУЫШ СЫНЫПТА ОҚЫТУДА ЖАҢА ИДЕЯЛАР МЕН  
ӘДІС-ТӘСІЛДЕРДІ ЕНГІЗУ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІН 
АРТТЫРУ 
 
Сатбалдинова Зульхия Кушербаевна 
Ақмола облысы 
Ерейментау қаласы 
КММ"№ 2 орта мектеп- лицейі" 
бастауыш сынып мұғалімі 
 
     Орта білім беру  жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген  танымал оқыту 
әдістемелері  арасында  сындарлы  теориялық  оқытуға   негізделген  тәсіл  кең  тараған.   
Қазіргі  сындарлы  оқытудың  мақсаты  –оқушылардың  пәнді  терең  түсіну  қабілетін 
дамыту, алған білімдерін кез келген жағдайда тиімді қолдана білуді көздейді. 
ҚР «Білім туралы» заңында айтылған «Білім беру жүйесінің басым міндеттерінің бірі – 
жеке адамның шығармашылық, рухани және дене мүмкіндіктерін дамыту, адамгершілік 
салауатты  өмір  салтының  берік  негіздерін  қалыптастыру,  жеке  басының  дамуы  үшін 
жағдай жасау арқылы интеллектісін дамыту» деген сөздерін басшылыққа ала отырып, 
бүгінгі  білім  беру  саласының  алдында  жүйеленіп,дайындалып  берген  білімді, 
дағдыларды меңгеретін, қайталайтын ғана емес, шығармашылық бағытта жұмыс жасай 
алатын,  тың  жаңалықтар  ашатын,  біртума  ойлау  қабілеттерімен  ерекшеленетін  жеке 
тұлға қалыптастыру міндеті тұр. 
Оқытуда  жаңа  идеялар  мен   әдіс-тәсілдерді   енгізу  арқылы  оқушылардың  дивергентті 
ойлау қабілетін арттырудың өзектілігі сонда: 
Оқушы  бір  мәселенің  бірнеше  шешімін  іздеу  арқылы  шығармашылықпен   ойлауы 
дамиды,  қажетті   дағдыларды  дамыту  бастауыш  сыныптан  бастап,  яғни   кішкентай 
кезінен жүргізілсе  ең оңтайлы тәсіл болмақ. 
Тақырыпты таңдаудағы мақсатым: 
Оқушыларымның  шығармашылық  ойлау  әдісін,  дүниетанымын   қалыптастырып,  бір  
проблеманың   бірнеше  шешімін  іздеуді,   өз  бетінше  ізденуін,  өз  ойымен  өзгелердің 
ойын  сыни қарап, естігенің, білгенің талдап, салыстырып, реттеп, жүйелеп, білмегенің 
өзі зерттеп, дәлелдеп тұжырым  жасауға бағыттау, ойлау қабілетін  жетілдіру өз бетімен 
шығармашылық ойлауға, үйретуді көздеу. 
Міндеттері: 

 
оқытуды жаңаша ұйымдастыру; 

273 
 

 
оқушылардың  пәнге деген қызығушылығын арттыру; 

 
жүйелі  ойлап,  қорытынды  жасауға,  өз  ойын  дәлелмен  жеткізуге   мүмкіндік  
жасау. 
Күтілетін нәтиже: Бастауыш сыныпта оқытуда жаңа идеялар мен  әдіс-тәсілдерді  енгізу 
арқылы,  оқушылардың  дивергентті  ойлау  қабілетін  арттырады,  жеке  тұлғаның 
өздігінен  ізденіп,  ой-өрісінің  жан-жақты  дамуына  жағдай  туғызылады,  білім  сапасы 
артады. Қазіргі кездегі қоғам дарынды, қабілетті адамдарды қажет етеді. 
Оқытуда  жаңа  идеялар  мен   әдіс-тәсілдерді   енгізу  арқылы  оқушылардың  дивергентті 
ойлау қабілетін арттырудың ерекшелігі. 

 
Оқушылардың  бойында  өз  бетімен  білім  алу,  өзін-өзі  реттеу  дағдыларын  
дамиды. 

 
Оқушының пәнді  терең түсіну қабілеті дамып, алған білімдерін  сыныптан  тыс 
жерде, кез келген жағдайда тиімді  пайдалана білуіне жол ашады. 

 
Оқушының шығармашылық ойлауы артады, көкірегіне сенім ұялайды. 
Оқушының  пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімін сыныптан тыс жерде,кез 
келген  жағдайда  пайдалана  білуін  қамтамасыз  етуді  көздей  отырып,  бастауыш  сынып 
оқушыларының өзін-өзі реттеуге, өздігінен оқуға, өз бетімен шешім қабылдауға үйрету 
казіргі  заман  талабы  екенін  ескеріп,  сабақтарымда   «оқытуда  жаңа  идеялар  мен   әдіс-
тәсілдерді   енгізу  арқылы  оқушылардың  дивергентті  ойлау  қабілетін  арттыру» 
мақсатында   жұмыстанып  жүрмін.  Әдетте  оқушыларды  дивергентті  ойлату  –  орта 
мектептің  жоғары  сынып  оқушылары  мен  жоғары  оқу  орнындағы  оқушылармен 
байланыстырады.  Алайда  бір  проблеманың  бірнеше  шешімін  іздеуді    негіздерін 
кішкентай  кезінен,  қажетті   дағдыларды  дамыту  ең  оңтайлы  тәсіл  болып  отыр. 
Сондықтан 1-сынып оқушыларын ерте кезеңнен шығармашылық ойлауын дамыту мен 
үшін  маңызды  болды.   Бастауыш  сыныптан  бастап  оқушылар  бір  мәселенің  бірнеше 
шешімін  ойлай  білуін  дағдыға   айналдырса,  оқушының  шығармашылық  ойлауы,  сын 
тұрғысынан ойлауы дамитыны сөзсіз. 
Осы   дағдыларды  әр  пәнде  де  дамытуға  болады.Сабақтарымда  жоғары  жетісікке  қол 
жеткізуге  ұмтылудамын.  Сондықтан  сабақтарда,  үзіліс  кездеріңде  тренингтер  өткізіп, 
ынтымақтастық  атмосферасын  қалыптастыруға  баса  назар  аударамын. Себебі  сапалы 
білім  алу  үшін  ынтымақтастық  атмосфера  қалыптасуы  қажет.   Сыныптағы  бірлескен 
жұмыс  оқытылатын  пәннің  мазмұнын  берумен  шектеліп  қана  қоймайды,  ол  сонымен 
қатар  мұғалімнің  ынтымақтастық  атмосферасында  оқуды  қамтамасыз  етуіне 
байланысты деп ойлаймын. Сабақтарымда  оқушылар топтарға бөлініп, ынтымақтастық 
оқу  жағдайында  оқушылар  құрбы-құрдастарымен  қарым-қатынас  жасауға,  идеяларды 
ұсынуға  және  қорғауға,  әртүрлі  ұстанымдармен  алмасуға,   басқа  тұжырымдамаларға 
күмәнмен қарауға және белсенді қатысуға мүмкіндік алды. Құрдастар тобындағы өзара 
қарым-қатынас  оқуда  маңызды  рөл  атқаратынын  үнемі  назарға  алып  отырамын. 
Түсінуді  басты  назарға  ала  отырып  ынтымақтастықпен  оқу  немесе  мәселені  шешу 
үдерісі   оқушылардың  тиімді  дәлелдерді  жүйелеу  қабілеттерін  жоғарлатады  дегім 
келеді.  Оқушының  дивергентті  ойлауына   сыныптағы  диалогтің  маңызы  зор,  диалог 
сабақта  оқушылардың  қызығушылығын  арттырумен  қатар,  олардың  білім  деңгейінің 
өсуіне үлес қосатындығын ескеріп, оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер тізбектелген 
сабақтарымда  оқушылардың  жас  ерекшелігіне  сай  үнемі  қолданудамын.Сондықтан  1-
сынып оқушыларын ерте кезеңнен шығармашылық ойлауын дамыту мен үшін маңызды 
болды.   Көбіне  сабақтарымда  тапсырмаларды   жұптасып  орындауды  тапсырып 
отырамын. Себебі,оқушылар жұптаса отырып, қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдер 
қабылдауға , түрлендірілген тәсілдерді іс-әрекетімізге енгізуге дайын болуға үйренеді. 
Сабақтарда постермен,интелек картамен жұмыс, жұптық әңгіме арқылы оқушылардың  
шығармашылық ойлау әдісін дамытамын. Әр сабақта 1-тапсырма жұпта ойлану, сосын 
топта  талқылауға  беріліп  отырамын.  Диалог  барысында  оқушыларға  баламалы 
мүмкіндіктер  беріліп,  басқа  адамның  көзқарасын  өзінің   тұжырымдамалық  түсінігін 

274 
 
тереңдетіп,  өз  ойын  айтып,  өз  шешімін  талдауға,  саралауға  мүмкіндік  болады.  /1-
қосымша/. 
Оқушы дивергентті ойлау арқылы - өз ойымен өзгелердің ойын  сыни қарап, естігенің, 
білгенің  талдап,  салыстырып,  реттеп,  жүйелеп,  білмегенің  өзі  зерттеп,  дәлелдеп 
тұжырым  жасауға  бағыттау,  өз  бетімен  шығармашылық  жұмыстануға  үйрету.  Осы 
дағдыларды  математика  пәнінде  дамытуға  болады.       Математика  пәні  оқушылардың 
математикалық  даму  деңгейін  қамтамасыз  етіп  қана  қоймай,  оқушылардың  жалпы 
ақыл-ойының дамуына ықпал етеді. Бұл пәнде оқушылар есептер  шығара отырып , әр 
тапсырмаға  сыни  ойланып  жауап  береді  десе  де  болады.  Ол  үшін  оқушыларды  қарсы 
пікір  айтуға,  баламалы  шешімдерді  қабылдауға,  іс-әрекетімізге  жаңа  немесе 
түрлендірілген  тәсілдерді  енгізуге  дайын  болуға,  баулу  қажет.  Сабақта  балалардың 
өмірлік  тәжірибесінен,  олардың  тапқырлығын  ескере  отырып  шешілетін  есептерді 
беремін. 

 
Оқушылардың жақсы меңгерген материалы бойынша заңдылықты іздеу, байқау, 
жадында сақтау мүмкіндіктерін жаттықтыруға есептер беремін. 

 
Тақтада  есептер,  теңдеулер  мен  олардың  шешімдері  жазылған,  ішінде  дұрыс 
жауаптары  да,  дұрыс  еместері  де  бар.  Сәйкес  тексеру,  талдау  жұмыстарын 
жүргіземін. 

 
Тақтада  белгілі  бір  мысалдың  шешуі  немесе  ең  көп  кездесетін  қателері  бар,  
дәстүрлі  есептер  жазып,әрбір  шешімнің  логикалық  жолына  тексеру  жүргізуді 
 ұсынамын. 

 
Тақтада күрделі есепке сызба берілген және “миға шабуыл” әдісі арқылы оның 
шешімін табуға тапсырамын. 

 
Алдыңғы сабақта берілген есептерді шешудің әр-түрлі әдістері қарастырылып,  
ережеге сай бұл есептеу жүргізуді тапсырамын. 

 
Үй жұмысына ертегі мазмұндау немесе математикалық кроссворд құрып келуге 
тапсырмаларды түрлендіріп отырамын. 
1-сыныпта  «Қосу  амалындағы  сандардың  атаулары»  тақырыбы  тұсау  кесер  бөлімінде 
«Серпілген сауал»   әдісін   пайдалана отырып, оқушыларға  әр түрлі  сұрақтар қойдым. 
Сол сұрақтың бірі: Санға бірді қосақ қандай сан шығады?- деген сұраққа жауап аларда, 
оқушылардан   әртүрлі  жауаптар  алдым.  А  деңгейлі  М  есімді  оқушым  «2»-десе  ;  А 
есімді  оқушым  «3»-  деді;  В  деңгейлі  Д  есімді  оқушым  «4»-деп  жауап  берді.  Тек  С 
деңгейлі «М» есімді оқушым келесі  сан шығады деп жауап айтты. 
Осы сабағымда  «Визуалды айғақтар әдісі» бойынша топ оқушыларына  геометриялық 
фигуралар берілді. Осы геометриялық фигураларды топтастыруды тапсырдым. 
-Қандай фигураларды бірдей деп айтуға болады? 
-Олар қандай белгілері бойынша бірдей? 
1-  топ  оқушылары  фигура  түріне  қарап  топтады  ,  2  -  топ  фигураның  түсіне  қарай 
топтады,  3,4 - топ оқушылары фигура түріне қарай топтады. /2-қосымша/. 
Енді  сол  геометриялық  фигураларды  пайдаланып,  өрнек  құрастыруды  тапсырдым. 
Сонда   сынып  оқушыларының  50  пайызы   өрнек  құрастыра  білді.   Шыққан  өрнектер 
арқылы  қосу  амалындағы  сандардың  атауларын  енгізді. Сандар  құрамын  анықтау.  1-
жұпта  «2»  саны,  2-  жұпта  «3»  санының  құрамы,  3-жұпта   «4»  саны,   4-  жұпта  «5» 
саны.Оқушылар  жұпта  бірлесіп,  берілген  санның  құрамын  таба  білді./3-қосымша/. 
Бұдан  шығатын  қорытынды  оқушылар  өз  ойларын  тұжырымдап,  қорытынды  ой 
шығарып отыруға дағдыланады. 
Мазмұнды есептер шешу барысында да есептің шығару жолының тиімді тәсілін таңдап 
шығаруға  машықтанады.  Бірнеше  шешімдер  қабылданады.    Өз  ойын  дәлелмен 
жеткізуге  машықтандырып отырамын. 
Мысалы: Сыныпта барлығы 30 бала бар. Үзілісте 10 бала шығып кетті де, 5 бала кірді. 
Сыныпта барлығы неше бала болды? 
І. жолы.30-10+5=25 

275 
 
ІІ жолы. 1) 30-10=20/бала қалды./ 
1)
 
20+5=25/болды/ 
Әдебиеттік  оқу  пәнінде  оқыған  мәтін  бойынша  мазмұнын  айтқызып  қана 
қоймай,оқытудағы  жаңа  әдіс-тәсілдерді  қолданып,  мысалы,  «Кір  жаятын  жіп»  әдісі 
оқушыларға мәтін мазмұнына бойынша сурет салғызып, салған суреттерін оқиға желісі 
бойынша  орналастыру  тапсырылды.  Оқушылар  өз  түсінігі  бойынша  бейнелерді 
орналастырды. Бұдан шығатын қорытынды оқушының мәтіннің мазмұнын қаншалықты 
дәрежеде меңгергенін көруге болады./4-қосымша/ 
Қазақ  тілі  пәнінен  оқушының  жеке  оқуға  берілген  сөйлемдерді  оқудан  және  оның 
мазмұнын  ұжымдық  талдауға  тапсырмалар  беріп  отырамын. Оқушылар  қойылған  
сұрақтарға жауаптарын дәлелмен жауап беруін талап етіп отырамын. 
Сабақта  оқушыларға  тапсырмаларды  түрлендіріп  отырамын.  Оқушының  ой-өрісінің 
ұшқыр болуына көмектесу мақсатында мысалы:   «Сөз құрастыр» атты тапсырманы  /1-
кесте/ беруге болады. 
«Сөз құрастыр» 1-кесте 
е,ш,т,б,р,ә,і,н,и 
Би, ер, тер, іш, би, ет,Әбіш, әр. 
к ,е,у,с,е,р,т 
Ес,кес,кет,ту, ет,есе,ер, кер,ек. 
Ө,к,е,ш,д,е 
Көшеде, көше, көш, кеше, ек 
«Ойды аяқта» қазақ тілі пәнінде ертегі не мәтін аяқталмай беріледі. Оны оқушы өз ойы 
бойынша аяқтайды. 
Сабақтарымда  жеті  модульдің  негізгі идеяларын тиімді  әдістермен   ықпалдастырыу 
арқылы  оқушылардың  дивергентті  ойлауын  арттыруда  жұмыстанып  келемін.  /  3,  4-
кесте/.  Оқушылардың  жас  ерекшеліктерімен,  жеке  дара  ерекшеліктерін  ескеріп, 
төмендегі әдістерді сабақтарымда жиі қолданамын. 
Сөзімді 
қорытындылай 
келе, 
әр 
сабақтарымда 
оқушыларды 
ойлату 
арқылы оқушылардың ой-әрекетін жоғары деңгейіне көтеріп, пәнді терең түсінуіне жол 
ашамын! 
 
 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 
1.Қазақстан  Республикасында  Білім   беруді  дамытудың  2011-2020  жылдарғ  аарналған 
Мемлекеттік Бағдарламасы 
2.2015-2016  оқу  жылында  Қазақстан  Республикасының  жалпы  орта  білім  беретін 
ұйымдарына ғылым негіздерін оқытудың ерекшеліктері туралы. Әдістемелік нұсқау хат 
3.Республика Президенті Н.Назарбаевтың Еліміздің шығармашылық зиялы қауымының 
танымал өкілдері мен кездесуіндегі сөзінен. Егемен Қазақстан, 1998 ж. 
4.Педагогикалық  Шеберлік  Орталығы  Кембридж  Университетінің  Білім  Беру    
Факультетімен Бірлесіп Әзірленген Қазақстан Республикасы Педагог қызметкерлерінің 
біліктілігін арттыру курстарының  деңгейлік Бағдарламасына арналған Глоссарий /оқу-
әдістемелік құрал/ 
5. Шалғынбаева Қ. Шығармашылық есептердің маңызы. Бастауыш мектеп, 2006.№1,7-
бет. 
6. Шакиров Р.Х. Сахарова Н.Г. Формативное оценивание на уроках математики 
7. Барбер М. Муршед М. Как добиться стабильно высокого качества обучения в школах 
8. Галиев.Т. Интенсификация учебного процесса: системный подход. Астана,2005. 
9. Рахимова. З. Білім мен тәрбие-егіз. Қазақстан мектебі, 2005,№7,72-бет 
10. Павлодар облыстық педагог-мамандар біліктілігін арттыру институты «Бастауышта 
оқыту  мазмұнын  жаңарту  жұмысын  жаңа  тұрғыда  басқару  жолдары.»  Курс 
материалдары. 2006ж. 
11. О.Н.Ерниязов. «Бастауыш мектеп оқушыларының танымдық қызығушылықтарын 
арттыруға арналған ойындар мен жаттығулар» Орал,2005ж 
 

276 
 
 

жүктеу/скачать 5,27 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: