Халықаралық ғылыми-көпшілік журнал Международный научно-популярный журнал

85
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
сапалы  және  сенімді  БҚЕ  жасауға  нақты  көмекті 
қамтамасыз етеді, егер сыни талдау кездесетін бол-
са, деп қорытындылайды. Зерттеушілер өз жұмы-
старын  практикаға  оның  пайдасы  туралы  сенімді 
дәлелдеулер алған соң ғана ұсына алады, олар өз 
пікірлерінің тиімділігін нақты есептер арқылы де-
монстрациялауы тиіс.
Николас  Вирт  [2,  3]  бағдарламалау  класси-
гі  өзінің  еңбектерінде  қалыптасқан  жағдайға 
сыни  бағалайды,  яғни  БҚЕ  жасау,  ендіру,  тасы-
малдау  «оқыту  курстарының  және  жүйелі  түрде 
жүргізілетін  құжаттаманың  үйлесуіндегі  жүйесі 
тұжырымдамаға»  негіздеу  қажет  деп  есептейді. 
Сонымен қатар көптеген бағдарламалар көрсетіл-
ген  талаптарға  жауап  бермейді:  «Мен  бөгеліп 
отырмын – бұл қандай жетекшілік және құжаттар 
– көлемі жүздеген беттен тұратын. Әрбір қолданба-
лы бағдарламаларға, бағдарламалау тілдеріне және 
операциялық  жүйелерге  серіктесіп  отыратындай! 
Бұл өз кезегінде, нақты дәл тұжырымдамалық қор-
дың  болмауынан  жауыздықпен  жобалау  туралы 
және қолданушының миын қатыруға ұмтылу тура-
лы хабар береді».   
Н.Вирт бағдарламалық қамтамасыз етуді жоба-
лау кезеңінің маңызын және осы үдерістегі зама-
ни  аутоматтандырылған  құралдардың  рөлін  атап 
көрсетеді. Сонымен қатар ол «тәжірибе жинаудың 
жалғыз тәсілі – ол жеке бағдарламашылық практи-
ка» деп нақтылайды.
Сонымен қатар, көптеген мамандар БҚЕ жасау 
технологиясы  саласындағы  соңғы  жылдардағы 
жетістіктерді неғұрлым оптимистік тұрғыда баға-
лайды.
Мына  [4]  еңбекте  объектілі  технологияның 
мәнділігі  бағдарламалау  технологиясының  жаңа 
кезеңі ретінде атап көрсетіледі, объектілі-бағдарлы 
жобалау мен бағдарламалауды болашақтағы дамуы 
мен  қолданылу  болашағы  қарастырылады.  Ав-
тордың  пікірі  бойынша  бұл  технологияның  бола-
шағы ыңғайдың табиғилығында: «Біз объектілерді 
өзіміздің жеке түсінігімізге сәйкес түрде құра біл-
дік,  енді  олар  біздің  қалауымызша  әрекеттесетін 
болады».  Ал  объектілі  технология  болашақта 
ақпараттық технология саласына қатысы жоқ ма-
мандарға  қарапайым  жарлықтарды  компьютерге 
орындату мүмкіндігін береді: «ДК пайда болуымен 
басталған  төңкеріс,  осы  ДК-лар  тиесілі  адамдар 
өзінің кәсіби міндеттерін атқару тәсілдерін өзгерту 
үшін оларды қолданғанға дейін жалғаса береді».
Ақпараттық  технологиялардың  құралдарын 
жасау және қолдану үдерістерінің біз қарастырған 
аспектілері,  бір  жағынан  осы  пән  саласын  оқыту 
проблемаларының бір көзі болса, екінші жағынан 
осы проблемаларды шешу құралдарының бірі бо-
лып табылады. Келесі факторлар АТ құралдарына 
оқыту үдерісін жасау мен іске асырудың күрделілі-
гін анықтайды:
- 
әртүрлі  бағыттағы  АТ  құралдарының 
жылдам даму қарқыны;
-  кез-келген  жылдам  дамитын  жас  салаға  тән 
болатын,  олардың  жекелеген  бағыттарының  да-
муына  қатысты  мамандар  пікіріндегі  қарама-қай-
шылықтар;
-  АТ  саласында  пән  саласынан  білікті  маман-
дарды  тиімді  пайдалануды  талап  ететін,  адамзат 
іс-әрекетінің әртүрлі салаларында АТ құралдарын 
қолдану аймағын  кеңейту.
Бір жағынан бұл факторлар АТ қазіргі жетістік-
тері мен олардың даму динамикасын ескеретін, АТ 
құралдарына  оқытудың  жаңа  жолдарын  іздеу  қа-
жеттілігін анықтап береді. Біздің зерттеуде АТ за-
мани құралдарын қолдану ұсынылады, яғни – объ-
ектілі-бағдарлы жобалау негізінде оқыту үдерісінде 
ұсынылатын пән саласының идеологиясына бала-
малы болатын және оның даму динамикасын бақы-
лайтын құрал ретінде ұсынылады. Жоғары оқу ор-
нында оқыту үдерісін объектілі-бағдарлы жобалау 
арқылы білімді ұсынудың дидактикалық негіздері 
мен болашақ мұғалімдердің танымдық әрекеттерін 
ұйымдастыру жолдары қарастырылады.
Көптеген  мамандар  қазіргі  мезеттегі  кәсіби 
бағыттағы құралдарда кеңінен қолданылатын жо-
балауды  автоматтандырудың  әртүрлі  құралдары-
ның  маңыздылығын атап көрсетеді. Атап айтқан-
да, UML (Unified Modeling Language) тілін Rational 
Software  фирмасы  және  оның  серіктестері  кор-
поративті  деңгейде  бағдарламалық  жүйелер  жа-
сайтын  фирмалар  жасады  (Hewlett-Packard,  IBM, 
Microsoft, Oracle және т.б.). UML-Booch'a, OOSE/
Jacobson  және  OMT  бағдарламалық  архитектура-
ларды  визуальды  модельдеу  тілдерінің  ұрпағы. 
Бірқатар  үлкен  компаниялар  UML  тілін  ауқымды 
бағдарламалық  жүйелерді  жасау  барысында  үлгі 
ретінде  қолданады.  UML  тілі  бизнес-модельдеу 
жүргізу үшін, талаптарды басқару үшін, жүйе ар-
хитектурасын талдау және жобалау үшін, бағдар-
ламалау және тестілеу үшін қызмет етеді.               
Көптеген  мамандардың  назары  бүгінгі  таңда 
ақпараттық  жүйелерді  жасау  мәселелеріне  ар-
налады.  Ашық  жүйелердің  әдіснамасын  қолда-
ну  сыртқы  әсерлерге  бейімдеуге  қабілетті  иілгіш 
(икемді)  жүйелерді  жасауды  ұсынады.  Қазіргі  за-
манғы ақпараттық жүйелер әртүрлі бағыттағы өза-
ра әрекеттесетін ішкі жүйелерден: білімді басқару 
ішкі жүйелері, шешімді талдау және қабылдау ішкі 
жүйелері  (DSS  –  decision  suppot  system),  ресур-
старды жоспарлау ішкі жүйелері (ERP – enterprise 
resource planing), сыртқы ақпараттық жүйелермен 
ақпарат алмасу блогынан тұратын күрделі интегра-
цияланған кешен болып табылады.
Оқыту  үдерісінде  ақпараттық  технологиялар-
ды  тиімді  қолдануға  байланысты  қарастырылған 
мәселелер, АТ қарқынды дамуы жағдайында оның 
құралдарына оқыту, оқыту пәні ретінде үлкен өзек-

86
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
тілікке айналуда.  Microsoft  фирмасының  бағдар-
ламаларының шеңберінде  студенттер мен оқушы-
ларды  замани  бағдарламалауға  оқытуға  арналған 
Internet Distanse Education (IDE) жобасы жасалуда. 
Серверлерде Visual C++, Visual I++  курстары бой-
ынша қосымша ақпараттар келтіріледі.
Ұсынылып  отырған  оқыту  технологиясының 
басты  құраушылары  пәндік  сала  идеологиясына 
баламалы  оқыту  мазмұнын  құрылымдауға  және 
оқыту үдерісін іске асыру үшін дистанциялы фор-
маларды  қолдануға  негізделеді.  Оқыту  мазмұны 
тәжірибелі  оқытушылар  мен  кәсіби  бағдарла-
машылардың қатысумен жасалады және мыналар-
ды қамтиды: оқулық материал (textbook); студент-
тің  жұмыс  дәптері  (workbook);  оқыту  жоспары 
(study-guide); тестер жинағы (test-engine).
Оқытудың  қашықтан  оқыту  формасы  сту-
денттер  мен  оқушыларға  келесі  мүмкіндіктерді 
қамтамасыз  етеді:  кәсіби  бағдарламашылардың 
басшылығымен  бағдарламалау  дағдыларын  және 
қашықтан  оқыту  бағдарламасында  жүзеге  асы-
рылған  олардың  тәжірибелерін  жетілдіру;  қан-
дай-да  бір  ой  қорытуды    талап  ететін  бағдарла-
малау  тілін  таңдау;    замани  аспаптық  орталарда  
жұмыс  істеу,  оқыту  үдерісі  оқушылардың  білім 
деңгейін тексерумен қатар, қандай да бір құралдың 
көмегімен нақты шешілетін есептер класы туралы 
түсінік    қалыптастыру  мүмкіндігін  беретін  бақы-
лау  тапсырмаларымен  толықтырылады.  Microsoft  
фирмасының    мамандарынан  бағдарламалау  тіл-
дері бойынша қосымша көмек алуға болады.
Қазіргі ақпараттық технологиялардың қарқынды 
даму  кезеңін  революциялық  немесе  эволюциялық 
тұрғыда  бағалауда  бағдарламалық  қамтамасыздан-
дыруды жобалау және жасау саласынан мамандар-
дың пікірлерінің [5, 6, 7] бір-біріне сәйкес еместігі 
байқалады.  Дегенмен  олардың  бәрі  соңғы  онжыл-
дықта  бағдарламалық  жобалау  әдіснамасының, 
жобалауды  автоматтандыру  құралдарының,  стан-
дарттарды  жасауда,  ақпараттық  технологияларды 
қолдану аймағының ауқымды түрде кеңеюінің дами 
түсуіндегі үлкен серпілісті мойындайды. Сонымен 
қатар, қоғамды ақпараттандыру жағдайында ерекше 
көкейкесті  болып  табылатын  сапалы  бағдарлама-
лық қамсыздандыруды жасау және оны бағалау тех-
нологияларына  байланысты мәселелер ашық түрде 
қалып  отыр.  Мына  [8,  9]  еңбекте  қарастырылған, 
техникалық құралдардың дамуындағы төңкеріс ке-
зеңі, бір жағынан маңызды кейбір мәселелерді  ше-
шуге ықпал жасайды, ал екінші бір жағынан  жоба-
лау мен байланысты  ақпараттық технологиялардың 
дамуына  бағдарламалық  қамсыздандыруды  жасау 
мен қолдануға түрткі болып табылады.
Сондықтан  қазіргі  заманғы  бағдарламалау 
жүйелерінің  жылдам  даму  қарқыны,  олардың 
алуан  түрлері,  АТ  құралдары  саласында  болып 
жатқан  өзгерістерге  жеңіл  икемделетін  элективті 
оқу курстарын жасау мәселесін қойып отыр және 
бұл жоғары оқу орынында болашақ мұғалімдерді 
кәсіби дайындау үдерісінде ақпараттық технология 
құралдарына оқыту мазмұнын объектілі-бағдарлы 
жабалау негіздерінің қажеттілігін арттырады.
 Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Воас Д. Качество ПО: восемь мифов // Открытые системы, 1999. -№9-10. –http://www.osp.ru.
2. Вирт Н. Долой «жирные» программы // Открытые системы, 1998. -№6 –http://www.osp.ru.
3. Пешио К. Никлаус Вирт о культуре разработке ПО // Открытые системы, 1998. -№1. –http://www.osp.ru.
4. Щляго А.Н. Информатика. Практическое введение: Учебное пособие. –СПб.: Спец. лит., 1999. -318 с. 
5. В.А.Попков, А.В.Коржуев. Теория и практика высшего профессионального образования. М.: Академический про-
ект, 2004. -428с.
6.М.Т.Громкова. Психология и педагогика профессиональной деятельности: Учебное пособие для вузов. М.: ЮНИ-
ТИ-ДАНА, 2003. -415с.
7.  М.В. Буланова-Топоркова. Педагогика и психология высшей школы: Учебное пособие. – Ростов н/Д:Феникс, 
2002. -544с.
8. Скаткин М.Н. Совершенствование процесса обучения. –М., 1971.
9.  Полат  Е.С.  Новые  педагогические  и  информационные  технологии  в  системе  образования.  Учеб.пособие  для 
студ.пед.вузов и системы повыш. пед. кадров.- М.: Издательский центр “Академия”, 2001-272б. 

87
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
Мадалиева Забира Бекешовна
профессор КазНУ им. альФараби, д.п.н.
Искакова Гульсан Бекболатовна
Магистрант 1-курса КазНУ им. альФараби
город Алматы, Е-  mail: madalievaz.b@bk.ru,  i_love_dance_29@mail.ru
РАЗВИТИЕ ЖИЗНЕСТОЙКОСТИ У СТУДЕНТОВ ВЫПУСКНОГО КУРСА 
ПЕДАГОГИЧЕСКОГО КОЛЛЕДЖА
Резюме. В данной статье рассматриваются теоретические основы изучения проблемы жизнестойкости в совре-
менной психологии, а также проводится экспериментальное исследование развития жизнестойкости у студентов 
выпускного курса педагогического колледжа.  С помощью специализированных методик были определены показате-
ли общего уровня жизнестойкости студентов на констатирующем и формирующем этапах экспериментального 
исследования. В соответствии с выдвинутой гипотезой и на основании данных констатирующего эксперимента, 
на формирующем этапе была составлена коррекционно–развивающая программа, направленная на развитие жизне-
стойкости у студентов выпускного курса педагогического колледжа.
Ключевые слова: жизнестойкость, вовлеченность, контроль, принятие риска.
Түйін. Бұл мақалада қазіргі заманғы психологиядағы  теоретиқалық негізінде өмірге төзімділігінің мәселесі қара-
стырылады, және педагогикалық колледжінің түлегі курстардағы оқитың студенттердің өмірге төзімділігін дамы-
ту бойынша  эксперименттік зерттеу жасалады. Арнайы мамандандырылған әдістерінің  көмегімен анықтау және 
қалыптастыру  кезендерінде студенттердің өмірге төзімділігінің жалпы деңгейі анықталды. Ұсынған гипотезамен 
және анықтау кезенде деректермен сәйкес, қалыптастыру сатысында түлегі курстардағы оқитың студенттердің 
өмірге төзімділігін дамытуға бағытталған түзету–дамыту бағдарламасы құралды. 
Түйін сөздер: өмірге төзімділігі, айналысуға тарту, бақылау, тәуекелді қабылдау.
Summary. In this article discusses theoretical basics of studying a problem of viability in modern psychology, and also the 
conducted experimental research of development of viability in students of a final year of pedagogigal college. With the help of 
specialized methods were determined general indicators of the level of viability  students at ascertaining and forming stages of 
the experimental research.According to the made hypothesis and on the basis of data of the stating experiment, at the forming 
stage has been made the correctional development program aimed at the development of viability in students of a final year of 
pedagogical college.
Keywords: viability, commitment, control, challenge.
Введение
Механизмом  повышения  необходимой  адапта-
ции личности к социуму является жизнестойкость. 
Требования  социума  к  конкурентоспособному 
человеку  определяют  жизнестойкость,  как  важ-
ный  компонент  формирования  личности.  Термин 
«hardiness» (жизнестойкость) как систему убежде-
ний о себе, о мире и об отношениях с миром  в со-
временную психологическую литературу ввёл про-
фессор  университета  Ирвайн  (США)  Сальвадоре 
Мадди в 80–х годах ХХ века. В англо–русском сло-
варе «hardiness»  переводится как: выносливость, 
устойчивость, смелость, отвага, крепость, неустра-
шимость, дерзость.
Изучением  феномена  жизнестойкости  лично-
сти занимались следующие учёные: С. Мадди, М. 
Хайдеггер, В. Франкл, Д.А. Леонтьев, А.Г. Макла-
ков, В.Э. Чудновский, К.А. Абульханова–Славская, 
Л.А.  Александрова,  М.В.  Логинова,  С.А.  Богомаз 
[1–10].
Личностное качество «hardiness» подчеркивает 
аттитюды, мотивирующие человека преобразовы-
вать  стрессогенные  жизненные  события.  Жизне-
стойкость  включает  три  аттитюда,  которые  были 
определены С. Мадди как  «3с».
1. Вовлеченность (commitment) как один из ком-
понентов жизнестойкости проявляется в  активном 
участии во всём, что происходит, интерес к своей 
жизни,  поиск  смысла,  преданность  собственным 
жизненным  целям.  Противопоставляется  чувство 
отчужденности, ощущение себя «вне» жизни.
2. Контроль (control) мотивирует субъекта к по-
иску путей влияния на стрессогенную ситуацию и 
на происходящие события в его жизни. Противопо-
ложным является состояние бессилия.
3.  Принятие  риска  (challenge)  убежденность  в 
том, что всё то, что с ним случается, способствует 
его развитию за счёт знаний, извлекаемых из опы-
та,   неважно, позитивного или негативного. Про-
тивоположным является ощущение угрозы.
Экспериментальное  исследование  развития  
жизнестойкости у студентов выпускного курса пе-
дагогического колледжа
Целью  нашего  экспериментального  исследо-
вания являлось выявление особенностей развития 
жизнестойкости у студентов выпускного курса пе-
дагогического  колледжа.В  качестве  испытуемых 
выступили  учащиеся  ПГК  им.  М.  Жумабаева. 
Выборка  составила  60  респондентов  –  студентов 
выпускного курса педагогического колледжа в воз-
расте от 19 до 20 лет.
Проведённое  нами  экспериментальное  иссле-
дование проходило в три этапа: констатирующий, 
формирующий, контрольный.

88
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
Для достижения поставленной цели на конста-
тирующем  и  контрольном  этапах  эксперимента 
нами  применялась  методика  «Тест  жизнестойко-
сти»  С. Мадди адаптированная на русскоязычной 
выборке испытуемых Д.А. Леонтьевым [11].
В  начале  экспериментального  исследования 
нами была выдвинута гипотеза о том, что если у 
студентов выпускного курса педагогического кол-
леджа  целенаправленно  и  систематически  при-
менять  коррекционно–развивающую  программу, 
направленную  на  развитие  жизнестойкости,  то 
возможно  это  обусловит  формирование  высокого 
уровня жизнестойкости.
На  формирующем  этапе  экспериментального 
исследования в соответствии с выдвинутой гипо-
тезой  и  на  основании  данных  констатирующего 
эксперимента,  нами  была  составлена  коррекци-
онно–развивающая  программа,  направленная  на 
развитие жизнестойкости у студентов выпускного 
курса педагогического колледжа.
Для  сравнения  интенсивности  статистически 
значимых  сдвигов  по  уровню  общего  показателя 
жизнестойкости  и  его  компонентов:  вовлеченно-
сти, контроля и принятие риска у учащихся экспе-
риментальной  и  контрольной  групп  на  констати-
рующем  и  контрольном  этапах  эксперимента  мы 
использовали  Т–критерий Вилкоксона.
 
На  констатирующем  этапе  эксперимента 
нами был диагностирован уровень общего показа-
теля жизнестойкости и уровни его компонентов у 
студентов выпускного курса педагогического кол-
леджа.  Результаты  исследования  уровня  общего 
показателя жизнестойкости обобщены и отражены 
нами  на Рисунке 1.
 Рисунок 1. Результаты диагностики уровня общего показателя жизнестойкости у студентов вы-
пускного курса педагогического колледжа (n=60)
Далее мы выявили уровень каждого компонента жизнестойкости у студентов выпускного курса пе-
дагогического  колледжа.  Результаты  диагностики  уровней  компонентов  жизнестойкости  отражены  на 
Рисунке 2.
 
Рисунок 2. Результаты диагностики уровней компонентов жизнестойкости  у студентов выпускного курса 
педагогического колледжа (n=60)

89
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
Далее на формирующем этапе эксперимента нами была составлена коррекционно–развивающая про-
грамма. Основная цель программы: повысить уровень жизнестойкости у студентов выпускного курса пе-
дагогического колледжа путём развития личностных характеристик, позволяющих противостоять негатив-
ным жизненным ситуациям.
На контрольном этапе исследования нами была повторно проведена методика  «Тест жизнестойкости» 
С. Мадди.
Результаты сравнительного анализа уровня общего показателя жизнестойкости у студентов экспери-
ментальной группы на констатирующем и контрольном этапах эксперимента представлены на Рисунке 3.
 
Рисунок 3. Результаты сравнительного анализа уровня общего показателя жизнестойкости у студентов экспе-
риментальной группы на констатирующем и контрольном этапах эксперимента (n=20)
 
 
  Для анализа полученных эмпирических значений Т–критерия Вилкоксона нами были сформулирова-
ны рабочие гипотезы.
  H0: Интенсивность сдвигов в сторону увеличения значений общего показателя жизнестойкости не 
превышает интенсивности сдвигов в сторону его уменьшения. 
  H1: Интенсивность сдвигов в сторону увеличения значений общего показателя жизнестойкости пре-
вышает интенсивности сдвигов в сторону его уменьшения.
Определены критические значения n = 20:
 
С помощью программы Microsoft Excell мы рассчитали эмпирические значения Т–критерия Вилкок-
сона  у  студентов    экспериментальной  и  контрольной  групп  на  констатирующем  и  контрольном  этапах 
эксперимента.
Математическая обработка и результаты эмпирических значений общего показателя жизнестойкости 
у студентов экспериментальной группы на контрольном этапе эксперимента представлены в Таблице 1.
Таблица 1
Эмпирические значения и принятая гипотеза Т–критерия Вилкоксона по общему показателю жизне-
стойкости у студентов экспериментальной группы на контрольном этапе эксперимента (n=20)
Переменная   
 
Эмпирические значения   
 
Принятая гипотеза
Общий показатель 
жизнестойкости 
 
Т
 эмп
 = 34 
 
 
 
H
1
 (а ≤0,01)

90
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016
Анализ данных математической статистики по-
казал, что у студентов экспериментальной группы 
на контрольном этапе эксперимента интенсивность 
сдвигов в сторону увеличения уровня общего пока-
зателя жизнестойкости  превышает интенсивности 
сдвигов в сторону его уменьшения.
Таким образом, статистически значимые сдви-
ги  в  эмпирических  значениях  общего  показателя 
жизнестойкости  выявлены  у  испытуемых  экспе-
риментальной группы.  Мы можем сделать вывод, 
что  статистически  значимые  сдвиги  в  сторону 
увеличения уровня общего показателя жизнестой-
кости  произошли  под  воздействием  коррекцион-
но–развивающей  программы,  направленной  на 
развитие жизнестойкости у студентов выпускного 
курса педагогического колледжа.
Заключение
Анализ  экспериментального  исследования  по-
зволил сформулировать следующие выводы.
1. После проведения в рамках формирующего 
эксперимента  коррекционно–развивающей  про-
граммы,  направленной  на  развитие  жизнестой-
кости  в  экспериментальной  группе  увеличилось 
количество  студентов  с  высоким  уровнем  вовле-
ченности и контроля, а также уменьшилось коли-
чество  студентов  с  низким  уровнем  вовлеченно-
сти,  контроля  и  принятие  риска.  Низкий  уровень 
вовлеченности и контроля повысился до среднего 
и высокого уровня. Низкий уровень принятие ри-
ска  у  студентов  повысился  до  среднего  уровня  и  
высокий уровень принятие риска вошел в пределы 
среднего уровня.  
2.  Выдвинутая  нами  гипотеза  подтверждена, 
так  как  математико–статистический  анализ  пока-
зал достоверность статистически значимых сдви-
гов  у  студентов  экспериментальной  группы  по 
уровню  общего  показателя  жизнестойкости  и  по 
уровням  компонентов  жизнестойкости:  вовлечен-
ности, контроля и принятие риска
3.  Результаты  экспериментального  исследо-
вания  дают  основание  применять  составленную 
нами  коррекционно–развивающую  программу, 
направленную на развитие жизнестойкости в каче-
стве  методических  рекомендаций,  приемов,  форм 
и способов взаимодействия с учащимися, и может 
быть  использована  педагогами–психологами  и 
классными руководителями.
Литература
1.  Мадди  С. Теории личности: сравнительный анализ / пер. с англ.– СПб.: Речь, 2009. – 542 с.
2. Хайдеггер М. Бытие и время / пер. с нем. – Харьков.: Изд–во «Фолио»,   2008.  – 503 с.
3. Франкл В. Человек в поисках смысла. – М.: Изд–во «Альпина нон–фикшн», 2009. – 272 с.
4. Леонтьев Д.А. Личностный потенциал: структура и диагностика.– М.: Смысл, 2011. – 675 с.
5. Маклаков А.Г. Личностный адаптационный потенциал: его мобилизация и прогнозирование в экстремальных 
условиях //  Психологический журнал. – 2010, – №1. – С. 37 – 48.
6. Чудновский В.Э. Становление личности и проблема смысла жизни.– М.: Изд–во «Модэк», 2009. – 268 с.
7. Абульханова–Славская К.А. Принцип субъекта в отечественной психологии // Психологический журнал. – 2011, 
– № 2. – С. 3 – 21.
8. Александрова Л.А. К концепции жизнестойкости в психологии // Психологический журнал. – 2011, – № 2. – С. 
147 – 154.
9. Логинова М.В. Психологическое содержание жизнестойкости личности студентов – Автореф. дис… докт. 
психол. наук, 2010. – 225 с.
10. Богомаз С.А. Жизнестойкость человека как личностный ресурс совладания со стрессами и достижения высо-
кого уровня здоровья // Здоровье нации – основа процветания России: матер. науч. практ. мероприятий V Всероссий-
ского форума. – М.: НЦССХ им. А.Н. Бакулева РАМН, 2009. – С. 17 – 32.
11. Мадди С. Методика «Тест жизнестойкости» / в адаптации Д.А. Леонтьева. – М.: Изд–во «Социальные нау-
ки», 2006. – 122 с.

91
Қазақстанның ғылымы мен өмірі – Наука и жизнь Казахстана                                                           
Science and life of Kazakhstan. №3 (38). 2016

жүктеу/скачать 4,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: