Міреев, Ж. Темірбеков эпидемиология Жалпы эпидемиология 1 т о м алматы жоғары аттестациялық комиссияның баспа орталығЫ 2000

Егер егілгендердін;  арасыңца дене  қызбасы  37,6  °С  жөне  одан да 

хогары  болу жиілей бастаса (2 % жөне оданда көбірек), сол адамдар- 

дың  қан  сарысуын  маңызды  ЖРА  (ОРЗ)  қоздырғыштарынан  дай- 

ындалган диагностикум жиынтықтарын  пайдаланып,  ГАТР  (РТГА) 

хөне  КБР  (РСК)  реакцияларымен  зерттеу қажет.

Егу кезінде эпидемиологиялық бақылау төжірибелерін жүргізгеңце 

шифрланған препараттар, вакциналар х ән е плацебо қолданылатын- 

дықтан,  вакцинаның  имунологиялық тиімділігін  бағалау  қорытын- 

ды  кесте  құрастырыльш,  шифр  ашылғаннан  кейін жасалады.

14.3. 

Вакциканыц эвидемиологиялық тммдйшіне бага беру. Төртіп 

бойынша,  хаң а  препаратгы  кең  түрде  пайдаланудан  бүрын  эпиде- 

миологиялық  бақылау  хүргізіледі.  Ол  ксзде  қосарланған  хаб ы қ 

шифрлау өдісімен төжірибелік хөн е  бақылау топтарьш  үйьшдасты- 

ру қарастырылады.  Бақылау тобында вакцинациялау плацебо көмс- 

гімен, көбінесе буферленген изотоникалық түзды ерітіндімен жүргі- 

зіледі. Осы шартгарды сақтау.белгілі дөрехеде төжірибелік хөн е ба- 

қылау топтарында ауырғандарды тіркеу негізіңде, тәхірибенің нөти- 

жесін  объективті түрде  багалауды  қамтамасыз  етеді.

Әр еіілген адамға арнайы карта толтырылады, оған диспансерлік 

бақылау  картасынан  (Ф.  30)  ауырған  аурулары  туралы  мөліметтер, 

сонымен  қатар  бақылау  кезеңіндегі  сырқатганушылық  хөн е  басқа 

мөліметтер енгізіледі. Егілгендердің ауырғаңцыгы туралы мөліметгер 

ай сайын тіркеліп отырады хөн е қодцанылған препаратгардың шиф- 

рын  ашқанға дейін  қорытынды жасалады.

Препаратш ң тиімділігін зерттеу топтарындағы аурулардың хиілігі 

мен үзақтығын, дамуын хөн е асқынуларын салыстыру жолымен ба- 

ғалайды.

Вакцинаның эпидемиологиялық тиімдишін бағалау препараттың 

антигсндік белсснділігін  зерттеумен толықтырылуы  керек.  Ол  үшін 

егілгендерден  (өр  топта  120  адамнан)  егу  алдында  жөне  4  аптадан 

кейін қаннан сынама алу қахет.

Қан  сынамалары  бір  сөтте  серологиялық  реакциялармен  зертге- 

леді, нөтижесін вакциндық вирустар немесе бакгерияларға қарсы пайда 

болагын қан сарысуыңдағы карсы денелфдің көбеюіне карай багалайдьг

Тиімділік индексі ТИ (ИЭ) жөне қорғану коэффициент! Қ К  (КЗ) 

есептелінеді.

452

ти

 =

р

1

Рх  —  бақылау тобында  сырқаттанушылық көрсеткіші. 

Р7 -төж ірибе тобында сырқаттанушылық көрсеткіші.

КК   =

100

 

( Т И -

1

)

ТИ

/С£-үжымның  қандай  бөлігі  (процентте)  сыналатын  препаратпен 

ауырып  қалу  қатерінен  (асқынулар  болуы,  ауыр  жағдайда  өту  т.б.) 

қорғалғанын  көрсетеді.

Ж үқпалы  аурулардың алдын  алу үшін,  өдетте,  кешенді  шаралар 

пайдаланылады.  Оның  мөнісі  — түрғындарды  қорғау  үшін  бір  ғана 

емес,  бірнеше  қорғаушы  препараттардың бірлестігін  қолдану.

Кешенді шаралардың тиімділігін анықтау, өсіресе, алдын алу және 

эиидемияға қарсы шараларды  ескере  отырып,  эпидемияларды  үлгі- 

леуде  көңіл  аударатын  көрсеткіш.

Шаралар  тиімділігінің  индекс  ТИш  (ИЭМ)  арнайы  өрнек  (фор­

мула)  бойынша есептелінеді:

Рб  жөне  Ря  —  бағаланған  шаралар  қарсы  бағытталған  эпидемия 

кезіндегі  төжірибелік  және  бақылау  топтарындағы  сырқаттанушы- 

лық.  Ры  жөне  Рп1  ~  төжірибелік  пен  бақылау топтарының  алдыңғы 

жылдардағы  сырқаттанушылығы.

Шараларды  бағалаған  кезінде  егілген  мен  егілмеген  деп  бөлу 

болмайды, көңіл аударылып отырған түрғындар тобын барлығының 

сырқаттанушылығы ескеріледі.  Бақылау тобы ретінде бүрын еш қан- 

дай егу жүргізілмеген жерде мейлінше салыстыруға келетін түрғьш- 

дар тобын іріктеп алады.  Ш аралардың тиімділігін бағалаудың сенім 

ділігін артгыру үшін бірнеше төжірибелік жөне бақылау топтары болу 

керек.

453

1.  Иммунитет  турлерін атаңыз.

2.  Иммунды алдын алу тарихы қандай ?

3.  Вакцинді штамдарды алу әдістерін атаңыз.

4.  Иммунды  өдіспен  алдын  алу  ушін  қолданылатын  препараттарды 

жіктеңіз.

5.  Вакциналарга сипаттама беріңіз,  оларды жіктеңіз.

6.  Анатоксиндерге сипаттама беріңіз.

7.  Енжар егу үшін қолданылатын препараттарды  атаңыз.

8.  ДДУ кдбылдаган ИКБ мөні қандай?

9.  ҚР Денсаулық  сақтау министрлігі мен  үкіметтің  иммунды  алдын  алу 

бойынша  директивті материалдарды атаңыз.

10.  ҚР егу кестесі қандай?

11.  Туберкулезге қарсы вакцинага сипаттама беріңіз.

12.  Полиомиелиттің алдын алу қалай жургиіледі?

13.  Вирусты гепатиттерді алдын алу жумысы  кдндай?

14.  Курөзектің,  көкжөтелдің,  сіреспенің алдын алу шараларын атаңыз.

15.  Қызылшаньщ алдын алу шараларын көрсетіңіз.

16.  Эпидемиялық паротиттің алдын алу жүмыстарын атаңыз.

17.  Вакциналардың медициналық қарсы көрсеткіштерін атаңыз.

18.  Сіреспеге қарсы егу қалай жургізіледі?

19.  Қүтыруга қарсы егу қалай жүргізіледі?

20.  Гриппке қарсы егу қалай жургйіледі?

21.  Зоонозды жүқпаларга қарсы егу қалаи мсүргЬіледі?

22.  Уга қарсы  гетерологиялық препараттарды атаңыз.

23.  Гомологиялық препараттарды көрсетіңіз.

24.  Бактериофагтарга түсініктеме беріңіз.

25.  Егуді үйымдастыру кдлай жүргізіледі?

26.  Вакциналарды  енгізу өдістерін атаңыз.

27.  Поствакциналъді реакция крй уақытта болады?

28. Алдын ала егуді статистика бойынша ееепке алыңыз және база беріңіз.

29.  Суықтату тізбегіне түсініктеме беріңіз.

30.  Егу  багдарламасында  қауіптілік  қатерінің  төмендеуіне  қандай 

шаралар жүргізіледі?

31.  Вакцинды алдын алу тиімділігін қалай анықтайды ?

32.  Алдын алу шараларыньщ тиімділігін қалай анықтайды?

33.  Вакцинаның эпидемиологиялық тиімділігін қалай анықтайды?

Өз бетінме дайындалуга арналгаи сүраярпар

454

24-mapay

ДЕЗИНФЕКЦИЯ,  СТЕРИЛИЗАЦИЯ, ДЕЗИНСЕКЦИЯ  ЖӘНЕ 

ДЕРАТИЗАЦИЯ  ІС ІН ІҢ   Н Е П ЗП   ҚАҒИДАЛАРЫ

Эпидемиялық процестің үш  бөлігіне  сөйкес  індетке  қарсы  қол- 

данылатын  негізгі шаралардың да үш тобы бар.  Олар мыналарға ба- 

ғытталған:  1)  инфекция  қоздырғышының  көзіне;  2)  қоздырғьшггың 

берілу механизміне;  3)  қабылдағыш халыққа.

Инфекция қоздырғыипъщ берілу механизміне бағытталған шара- 

лар  берілу жолдарын  үзуді жөне  қоздырғьшггың берілу факторлары- 

ның  зиянын  жоюды  көздейді.  Олардың  ішіндегі  ең  маңыздысы  — 

дезинфекция.

Дезинфекция

Ауру адамның заттарын өртеу, күлді пайдаланып жуындыру, жа- 

раны  күйдіру,  металл  бүйымдары  қыздыру  жөне  т.  б.  осы  сияқты 

дезинфекцияға байланысгы алғашқы төжірибелер біздің дәуірден көп 

бүрын аса іске  асырыла бастады. Дегенмен, дезинфекциялық шара- 

ларды  ғылыми  түрғыдан  негіздеу,  көптеген  керекті  терминдердің 

қалыптасуы тек қана XIX ғасырдың аяғында басталды, бүған эпиде­

миология мен микробиологияның жетістіктеріне сөйкес біраз жүқпа- 

лы аурулардың қоздырғышының ашылуы, инфекциялық, эпидемия- 

лык процестердің мөнінің анықталуы себеп болды.

Дезинфекцияның  көптеген  мәселелерін  зертгеуге  Н.  Н.  Добро- 

славин (ласты залалсыздандыру,  бүйымдарды дезинфекциялау үшін 

жоғарғы  қысымды  буды  пайдалану)  В.  К.  Крупин  (өз атымен  атал- 

ған  дезинфекция  камерасын  қүрды),  И.  Ф.  Гамалея,  В.  Г.  Окунев­

ский  сияқты жөне  басқа да көптеген ғалымдар ерекше  үлес қосты.

Жұқпалы  аурулармен күрес жодында  эпидемия процесінің заң- 

дылықтары туралы ілімінің тереңцеуіне сәйкес дезинфекцияның орны 

туралы  көзқарастар  да  өзгеріп  отырды.  Бүрынғы  түсінік  бойынша 

қоршаған  орта әр түрлі  патогеңді  микробтардың өмір сүретін жөне 

сақталатын негізгі орыны, сондықтан ол инфекцияның негізгі көзі деп 

есептеледі. Осыған байланысгы жүқпалы аурулармен күресу шарала- 

рының ішінде  қорш аған ортадағы бүйымдарды  залалсыздандыру ең 

мацызды іс деп есептеледі. Тіпті, тек қана дезинфекцияның күшімен 

жүқпа ошақтарын жоюға  болады деген  қате  пікір үстемдік алды.

455

Қазіргі уақытга індетке қарсы шаралар ішінде дезинфекция қор- 

шаған ортадағы қоздырғьшггардың берілу жаддарын (көзден кдбылдау- 

шы  организмге)  үзуге  арналған  төсіл  деп  есегггеледі.  Берілу  жолда- 

рын үзу берілу факторларына, яғни қоршаған ортадағы қоздырғыш- 

тарды таратуға  қатысты  элементтерге  өсер ету арқылы  іске  асады.

Ксң маш нада “дезинфеция” француздың “des ”деген теріс қосым- 

шасынан жөне латынның enfection (инфекция) деген сөзінен қүрала- 

ды,  оны  ауру  көзі  мен  қабылдаушы  организм  арасындағы  жүқпалы 

аурудың қоздырғъштгарын беретін жолдарда объектілердегі патогенді 

микроорганизмдерді (бактериялар,  вирустар, риккетсиялар, токсин- 

дер,  саңырауқүлақтар-грибтср) жою немесе аулактау деп түсіну керек. 

Дөл  осылайша қоздырғыштарды тасымалдаушы жөндіктер,  кенелер 

жойылады  (дезинсекция)  жөне  кеміргідггер  де  қүртылады  (дерати­

зация).

Дегенмен.қоздырғыштардың  берілу механизміне  тікелей  қатыс- 

ты жәндіктер мен кенелерді қүргуға (дезинсекция) жөне кеміргіштерді 

жоюға  байланысты  жүмыстар  (жөндіктердің  екі  жақты  қауіптілігін 

ескерсек,  олар  қоздырғыиггарды  тасушы  экгопаразиттердің  көзі  де 

жөне қорекгендірушісі де бола алады) іс жүзінде тек қана дезинфек­

ция жүмысының жеке тарауы емес, оның үстіне медициналық, био- 

логиялық гылыми жүмыстардьщ арнайы багыты болып қалыптасты. 

Соңдықган  қазіргі  уақьпта  іс  жүзінде  “дезинфекция”  деген  түсінік 

ықш ам  түрінде  патогеңді  микробтарды  жою  немесе  объекгілерден 

аластатуга  арналған  үтымды  өдістер  мен. тәсілдердің жиынтыгы  бо­

лып  есептеледі.  Бүл  түрғыдан  “дезинфекция”  “стерилизация”  түсі- 

нігінен белек, себебі соңғы жагдайда микробтардың барлық түрлері 

ересектерінен  бастап  үрықтарына дсйін түгел  өлтірілуі тиіс.

Дезинфекция  шараларын  (олардың  көлемі,  түрі,  мақсаты)  іскс 

асыру көшпіліх жағдайда жүқпалы аурудьщ түріне, оның қоздырғы- 

шына,  өрине,  берілу  механизміне  байланысты  болады.  Қоздырғыш 

организмнен  шыгысымен  қорш аған  ортаның  заттарына  араласып, 

біраз өмір сүреді.  Осы заттарға байланысты берілу механизмін  үзуге 

бағытталган  шаралар  қолданылады.

Тыныс жолдарындагы аспирациялық механизмді жүқпалы ауру- 

лардың (грипп, скарлатина, туберкулез жөне т. б.) қоздыргышы көп- 

шілік  жағдайда  ауа-тамшы  жолымен,  нөжіс-ауыз  механизмді  ішек

456

ауруларының қоздырғыпггары су, тамақ, қол жөне ластанған тұрмыс 

бұйымдары  арқылы  беріледі.  Трансмиссивтік  аурулардың  (бөртпе 

және  қайталама  сүзектер,  безгек,  кейбір  зооноздар  жөне  т.  б.)  қоз- 

дырғыпггары  қанда  орналасқан,  сондықтан  олар  қоршаған  ортаға 

өздігінен  шықпайды,  бірақ  тасымалдаушы  буынаяқтылар  арқылы 

таралады. Жанасу механизмді инфекциялардың қоздырғыштары ауру 

немесе  тасымалдаушымен  тұрмыс  заттарын  бірлесіп  пайдаланғанда 

жаралардьщ, күйген,  үсіген жерлердің ластануы,  залалды киімді пай- 

далану немесе тікелей жанасу (жыныс  қатынасы,  қол алысу)  арқылы 

таралады.  Одан басқа парентеральдық жолдардың да болуы  мүмкін.

Жоғарыда айтылғанға байланысты өр түрлі жұқпалы аурулардың 

ошағында  тек  қана  төмендегідей  шаралар  өткізіледі:  дезинфекция 

(мысалы,  тыныс жолдары,  тері және  шырыш  қабаттарының жүқпа- 

ларында);  дезинфекция  жөне  дезинсекция  (ішек  инфекцияларын- 

да);  дезинфекция,  дезинсекция  және  дератизация  (трансмиссивтік 

және  зооноздық  инфекцияларында).

Мақсатқа байланысты дезинфекцияны  ошактық жөне  алдын  алу 

түрлеріне  бөледі.  Ошақтық дезинфекция  жүқпалы  аурудың  (немесе 

тасымалдаушылықтың) ошағы табылғанда жасалады.  Эпидемия оша- 

ғында қоздырғыштыц көзінің бар-жоғына байланысты дезинфекци- 

яның  күнделікті  ж әне  қорытынды түрлері де  болады.

Күнделікті дезинфекция қоздырғыш көзінің қатысуы арқылы қоз- 

дырғыш  денеден  шыққан  бойда  оны  тез  құрту  мақсатында  жаса­

лады.  Ол  қоздырғыштар  жүққан  немесе  жүғуы  мүмкін  науқас  адам 

маңындағы  нөжісті,  қүсықты,  қақырықты,  таңу заттарын жөне  бас­

ка да бұйымдарды үнемі зарарсыздандыруға багытталган.  Бүл жүмыс 

ауру  немесе  тасымалдаушы  жүқпа  қоздырғышының  көзі  болатын 

уақыттың  ішінде  үздіксіз  жүргізіліп  отырады.

Күнделікті дезинфекция жүқпалы аурулар ауруханасында, оңаша- 

ланғандарда (изоляторларда), емханаларда, егер ауру өзалдымен келіп 

емделетін  болса,  оның  мекен-жайында  өткізіледі.  Бұл  жүмыстың 

мақсаты  —  қоздырғышты  ошақтан  шығармау,  аурудың  маңындағы 

адамдарды  инфекциядан  қорғау.  Аурудың  қайда  орналасуына  бай­

ланысты күнделікгі дезинфекцияны медицина қызметкерлері немесе 

күні бүрын дайыңдалған ауруды күтуші адамдар жасайды. Бүл жүмыс- 

ты,  ауру  үйінде  оңашаланған  болса,  көп  жағдайда  оның  туыстары,

457

қажет кезінде емхананың немесе санэпидстанцияның қызметкерлері 

атқармақ.  Эпидемия ошағындағы медицина қызметкерлері жергілікті 

адамдарға  дезинфекция  жасау  жолдарын  үйретуге  тиіс.  Егер  ауру 

инфекциялық  ауруханада  болса,  онда  күнделікті  дезинфекцияны 

аурухана  бөлімшесінің  маманы  жасайды.

Қорытынды  дезинфекция  қоздырғыштың  көзінің  жоқ  уақытында, 

яғни  науқас  ауруханаға  түскеннен  кейін,  сосын  ол  үйге  кеткеннен 

кейін аурухана бөлімшесінде жасалады.  Сирек жағдайларда — емдеу- 

алдын алу мекемелерінің мамандық бағыты  өзгергенде де  қорытын- 

ды дезинфекция  өткізіледі.

Бүл  жағдайда  дезинфекциялауға  мыналар  жатады:  ғимарат, 

нәжістер,  қүсықтар және қоздырғыштармен ластануы  мүмкін  басқа 

да  заттар.  Қорьпынды  дезинфекцияның 

мақсаты 

—  ошақтан  қоздыр- 

ғыш  көзін  аластағаннан  кейін,  ошақтағы  әр  түрлі  заттарда  қалып 

қойған  патогендік  микробтарды  жою.

Әдетте,  қорытынды дезинфекция  “Ауру туралы жедел  хабарлама 

қағаз...”  түскесін,  ауру  ауруханага  орналасқаннан  кейін  3  сағаттан 

12  сағат  уақыт  арасында  санэпидқадағалау  мекемелерінің  арнайы 

мамандарының  күшімен  бір  рет  жасалады.  Бүл  мамандарды  қала- 

лық  дезинфекция  станциялары  бөледі.  Ауылдық дәрігерлік  учаске- 

лерде және фелъдшерлік пунктгерде дезинфекцияны олардың қүра- 

мьша  кіретін  дезинфекция  мамандары  жасайды.

Ошақтық дезинфекцияны жасау туралы шешім,  оның көлемі мен 

орындалу  уақыты,  керекті  заттарды  таңдау  жөне  оларды  пайдалану 

тәртібі,  дезинфекциялауға  жататын  заттар  мен  ғимараттардың тізімі 

ошақтың санитарлық жағдайымен, жүқпалы аурудың нозологиялық 

түрімен тығыз байланысты және тиісті нормативтік қүжаттармен  (ҚР 

Денсаулық сақтау министрлігінің № 248 бұйрығы,  25.05.1992 ж.)  рет- 

теледі. Дезинфекция төмендегі аталған аурулардың ошағында міндетті 

түрде жасалады: іш сүзегі, вирус гепатиттері,  іріндік-септикалық жүқ- 

палар,  алапес,  жалған  туберкулез,  мал  бруцеллезі,  оба,  тырыскақ, 

бөртпе және қайталама сүзектер,  Брилль аурулары,  Ку қызбасы  (өкпе 

түрі),  түйнемс,  геморрагиялық  қызба,  паратиф,  сальмонеллез,  ту­

беркулез,  орнитоз, дифтерия,  шаштың саңырауқүлақты  ауруы, тері, 

тырнақ  аурулары  (микроспорлылар,  трихофитгер,  рубофиттер,  фа- 

вустар).

458

Алдын  алу  дезинфекциясы 

деп  эпидеми хлогияльп  маңызы  бар 

заттардағы  орын  алуы  мүмкін  жүқпалы  аурудың  қоз j ырғыштарьгн 

кетіруге  немесе  жоюға  арналған  шараларды  айтады.  Алдын  алу  д е­

зинфекциясы жүқпалы ауру шықпай түрғанда, оның әядын алу жөне 

таратпау  мақсатында  жасалады.

Бактерия тасымалдаушылық немесе жүқпалы ауру жеңіл  клини- 

калық түрінде  өтетін  жағдайларда  осындай  адамдар дәрігер  көзінен 

тыс  қалады  және  қоздырғыштарды  қоршаған  ортаға  шығарып  оты- 

рады.  Осындай  жағдаңларда  алдын  алу  дезинфекциясының  эпиде- 

миологиялық  маңызы  зор.  Бүған  қатыстылар:  ішетін  суды  тазалау 

(хлорлау,  озондау,  сүзу,  қайнату жөне т.  б.),  сүт тағамдары мен сүтгі 

пастеризациялау,  шикі  жемістер  мен  жидектерді  жуу  жөне  т.  б.  Со- 

нымен, алдын алу дезинфекциясының ошақтық дсзинфекциядан ай- 

ырмашылығы  мынада  — ол  қоздырғыштың көзі табылмай түрғанда, 

бірақ  оның  болуы  мүмкіндігін  ескеріп,  күні  бүрын  жасалады.

Алдын алу дезинфекциясы қоғамдық тамақ мекемелерінде,  вете­

ринария,  ауыл  шаруашылық жөне  агрономия жұмыстарында, тамақ 

өндірісінде ж әне  басқа салаларда  қолданылады.  Ол  сумен  қамтама- 

сыз ету жүйелерінде, канализацияда, қоғамдық тамақтандыру, өсімдік 

және  малдың  шикізаттарынан  тагам  дайындап,  тарататын  мекеме- 

лерде,  асханаларда,  т.  б.  үнемі  қолданылады.  Дезинфекциялық  ша­

рад ар  таза  ж әне  лас  ғимараттарды,  құрал-жабдықтарды  бөлек  пай- 

далану жөне  оларды  жуу  арқылы  іске  асырылады.

Мал  шикізатын сақтайтын,  өндейтін мекемелерде  алдын  алу д е ­

зинфекциясы  күнбе-күн  жасалады.  Дезинфекциялауға  гимараттар, 

пайдаланылған сулар жатады. Жүн арнайы жуу технологиясына сәй- 

кес, күні бүрын тазаланады.  Егер шикізаттан  (жүн, жылқының қүй- 

рығы,  қылы  және  т.  б.)  санитарлық-гигиеналық  жагынан  маңьізды 

заттар дайындалатын  болса,  онда  оны  алдын  ала  камералық дезин- 

фекциядан  өткізеді.  Шет  елден  келген  шикізатты тасыған,  сақтаған 

ыдыстар да залалсыздандырылады.

Адам  көп  жиналатын,  сол  себептен  жүқпа  қоздырғыштарының 

көзі  болуы  мүмкін  жерлерде  (вокзалдар,  ойын-сауық  мекемелері, 

қоғамдық  көлік,  моншалар,  ортақ  дөретханалар,  жүзу  бассейндері, 

шаштараздар жөне т.  б.) алдын алу дезинфекциясы өткізіліп отырады. 

Емханаларда,  ауруханаларда ж әне тағы осы сияқты мекемелерде  ал-

459

дын  алу  дезинфекциясын  клиенттерді  қабылдап  болғаннан  кейін 

немесе  үзіліс  кезінде  жасаудың  маңызы  ерекше,  ол  жүқпа  қоздыр- 

ғыштарының  қоршаған  ортада таралуына мүмкіндік бермейді.  Мы- 

салы,  балалар емханасында дезинфекция ауаны  УФ  сәулелерін  пай- 

далану,  бөлмелерді  әрдайым  желдету  арқылы  ескі  ауаны  ығыстыру, 

жабдықтарды,  ойыншықтарды,  горшоктарды  ж әне  т.  б.  қайнату 

жолдарымен  іске  асырылады.

Алдын  алу дезинфекция  шаралары  әр  мекеменің  өзінің  күштері 

мен жабдықтарьін пайдалану арқылы үздіксіз өткізіліп отырады.  СЭС 

жөне  қалалық  дезстанциялар  атқарылған  жүмыстың  сапасы  мен 

жабдықтардың дүрыстығын тексеріп,  өдістемелік басқару жүмысын 

іске  асырады.  Кейбір  жағдайларда  егер  алдын  алу  дезинфекциясы 

бір  рет  немесе  қайталап  қолданылатын  болса,  оны  шартқа  сәйкес 

санэпидмекемелерінің  күші  мен жабдықтарьгн  пайдаланып  өткізуге 

болады (СЭС-тің дезинфекция бөлімшелері,  қалалық дезстанциялар).

Дезинфекциялық шаралардьщ негізгі мақсаты — қоздырғынггар- 

ды  инфекция  көзінен  қабылдағыш  адамдарға  беру  жолында  жою 

болгандықтан,  өрбір  жүқпалы  ауру  жағдайында  қоздырғыштардьщ 

берілу  механизмі,  таралу  факторлары  мен  жолдарының  ерекшелік- 

теріне  орай  шараларды  әр  түрлі  өткізу.

Ішек  жүқпалы  аурулары  кезінде 

алдын  алу  дезинфекциясының 

шаралары  ішетін  суды,  ағынды  суларды,  қалдықтарды  ж әне  тағам- 

дарды тазалауды,  залалсыздандыруды көздейді.  Ішек жүқпаларының 

ошағында  күнделікті  және  қорытынды  дезинфекциялауға  төменде- 

гілер  жатады:  аурудың  қүсықтары  мен  нәжісі,  тамақ  қадцықтары, 

ыдыстар,  іш киімдер, көпшілік пайдаланатын жерлер, дөретханалар, 

тамақтары  аурудың  таралуына  себеп  болған  қоғамдық  тамақ  және 

сауда мекемслерінің асханалары. Зооноздық ішек жүқпалары кезінде 

дезинфекция  шаралары  мал  түратын  жерлерге  және  олардан  алын- 

ған,  одан  әрі  пайдаланылатын  шикізат  пен  тамақтарға  байланысты 

жүктеу/скачать 31,46 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: