Асқорыту жүйесі биохимия асқорыту туралы түсінік


Сілекейдің химиялық құрамы



Pdf көрінісі
бет2/22
Дата12.05.2023
өлшемі1,2 Mb.
#92704
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Байланысты:
Ас орыту ж йесі биохимия ас орыту туралы т сінік

2. Сілекейдің химиялық құрамы
Ауыз сұйықтығы келесі құрам бөліктерден тұрады:

Сілекей. Құлақ маңы бездері серозы секретті, ал жақасты және тіласты 
бездері аралас секретті бөледі. 

Ауыз 
қуысында 
түзілетін 
компоненттер 
ауыз 
қуысындағы 
микроорганизмдер бөліп шығаратын өнімдер, ауыз қуысы мен тыныс 
алу жолдарының кілегей қабаттарының эпителий жасушалары және 
тағам қалдықтары. 

Қаннан келіп түсетін лейкоциттер; тіс тінінің кальций және 
бейорганикалық фосфаттар түріндегі еритін компоненттері.
Үлкен адамдарда секреттелетін сілекейдің көлемі, тамақ ішу, түс көру және 
тыныштық күйдегі кезеңдерде 700-1500 мл болады. Сілекей бөліну 
(ксеростомия) процесінің төмендеуі түзілуі кезінде секреттің тез көбейіп 
кетуімен сәйкес келеді. Қарттарға қарағанда, жас адамдарда сілекей көп 
бөлінеді. Сілекейдің көп бөлінуі жүктілік /екіқабат кезеңмен және адреналин 
никотиннің әсерімен байланысты болса, ал аз бөлінуі гипотензивтік, 
ұйықтатқыш, тканкилизатор препараттарды қабылдаумен байланысты. 
Сілекей аз ғана бұлығырлау гипотонималық еретенді салыстырмалы массасы 
1,00-1,017 ге, рІІ-ы 6,4-7,0-ге тең. Сілекей 99-99,5 пайыз су мен 0,5-1 пайыз 
құрғақ қалдықтан тұрады. 
Сілекей құрамы тәуліктік және өспелі толқынға негізделген, ол 
тітіркендіргішке тамақ сапасына, организмнің патологиялық және 
физиологиялық күйіне байланысты. Құлақтың түбіндегі бездер қышқылды 


тамақ пен мехеникалық тітіркендіргішке байланысты сұйық сілекей бөледі. 
Тіласты жақ асты және кіші сілекей бездері. Қантқа (тәтті тағамдар) 
байланысты кілегейлі сілекей бөледі. Бұл сілекей муцин мен а-амиланаға бай 
болады. Сілекейдің минералдық компоненттері: хлорид, фосфат, бикарбонат 
сияқты 
натрий, 
калий, 
кальций, 
магний 
және 
аниондар: 
CI 
HCO
3
H
2
PO
1
HPO
2

PC
4
SCN аз ғана иодидтер фторидтер, роданидтер. 
Сілекейдің құрамында 40 пайыз құрғақ қалдықты құрайтын калий бар. Оның 
концетрациясы қан плазмасымен салыстырғанда сілекейде 5 есе жоғары, ол 
концетрацияның 5 есе жоғарылығымен «клетканың секторлық тектегі» 
сілекей бездерімен байланысты., басқа клетка сыртындағы сұйық тардан 
ерекшеленеді. 
Сілекей құрамындағы неорганикалық заттар (Н
2
РО, НРО
2
4
РО
3
4
) қанға 
қарағанда 5-6 есе көп. Қалыпты жағдайда сілекей құрамында хлор ионының 
саныф 12-40 мэкв/л-ге тең, олар сілекейдің а –амилазасының кофакторы болып 
табылады. 
Роданитер 
// 
цианидтің 
синильді 
қышқылдың 
залалсыздандырылғаннан кейінгі өнімі. Цианидтің залакеймен бірге бөлінеді. 
Темекі шекпейтін адамдарға қарағанда, темекі шегетін алдамдарда роданид 
көп болады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет