«полиметалл» АҚ Қызыл жобасының ЭӘӘБ
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Фотосурет. 4.12.4: Әуезов кентіндегі тұрғын үй: жекеменшік (жоғарыдау) және көп пәтерлі үй (төменде)
- Кесте 4.12.8: Әуезов кенті тұрғының орташа айлық шығыстары және шығыстардың жалпы сомасынан әр баптың пайыздық үлесі
- Ай сайынғы сома (т) %
- Сурет. 4.12.1: Әуезов кентінде әртүрлі тұрмыс заттарына ие болу, сұрақ қойылған отбасылардың 52 %
- Кесте 4.12.9: Шалабай кенті отбасыларының орташа айлық шығыстары және шығыстардығ жалпы сомасынан әр баптың пайыздық үлесі Бап
- Ай сайынғы сома (т) %
- Сурет. 4.12.2: Шалабай кентінде әртүрлі тұрмыс заттарына ие болу, 65 сұрақ қойылған отбасылардың %
2011 2012 2013 2014 Ерлер Әйелдер Ерлер Әйелдер Ерлер Әйелдер Ерлер Әйелдер Қазақстан
51,8 48,2
51,8 48,3
51,7 ШҚО
47,5 52,5
47,5 52,5
47,5 52,5
47,6 52,4
Өскемен 45,2
54,8 45,3
54,7 45,2
54,8
Семей 46,3
53,7 46,4
53,6 46,4
53,6
Жарма ауданы 50,2
49,8 50,3
49,7 50,4
49,6 46,5
53,5 Ашық жерлер деректердің жоқтығын білдіреді
Әуезов кенті әкімінің айтуы бойынша халық Жобаны 1998ж. консервацияға қойғаннан кейін, 7- 8 мың ең жоғары көрсеткіштен 3 мыңнан сәл төменге дейін төмендеп, маңызды өзгерістерге Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 268
ұшырады. Кенттің бұрыңғы тұрғындарының айтуы бойынша 1969ж. халық 11 мың адам, содан кейін 1994ж. 3 мың адам құрады, ал қазір 2 800 адам құрайды.
Отбасыларға сұрақ қоюдың негізінде, тұтас алғанда Әуезов кенті бойынша асырауындағы адамдар санының көрсеткіші шамалы төмен – барлығы еңбекке қабілетті жастағы бір тұрғынға еңбекке қабілетсіз жастағы бір тұрғын. Әуезов кенті әкімінің айтуы бойынша халықтың шамалы 3 000 адамынан шамамен 700 - балалар, 600 – зейнеткерлер және 100-150 – олар көп уақыт болмайтын студенттер. Еңбекке қабілетті жастағы халықтың арасында көп тұрғындар маусымдық табысқа сенеді, сондықтан қысқы айларда (қазан-наурыз айлары аралығында) отбасы табысы жеткілікті шектеулі болуы мүмкін деп атап өту керек.
"Полиметалл" Әуезов муниципалдық округінің шегінде Қызыл кен орнынның қасында орналасқан Әуезов кентінің (Солнечный кентінде жеке сұрақ қойылған адамдардан басқа, 4.1.22.5-тарауды қараңыз) 141 тұрғынын қоса алып, 52 отбасыға сұрақ қойды. Сұрақ қойылған адамдардың 50% ерлерден және 50% әйелдерден тұрды. Сауалнама деректеріне келісімді, орташа 2,7 адам әдетте бір-екі ұрпақның ішінде үйде тұрады. Сұрақ қойылған отбасыларының алтауы онда үш ұрпақ тұрған үйлерде тұрып жатыр. Сұрақ қойылған тұрғындардың орташа жасы 40 жасты құрады. Барлық үйлер жеке меншік құқығында тұрып жатқан адамдарға тиесілі, бұл ретте отбасылардың 25% басқа жерде – негізінде Әуезов кентінен тыс екінші тұрғын үйлерінің барын атап өтті. Әуезов кентіндегі тұрғын үй сапасы бойынша әртүрлі. Халық не жекеменшік үйлерде, не пәтерлерде тұрады (Фотосурет. 4.12.4-фотосуреті).
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 269
үй (төменде)
Сұрақ қойылған адамдар Әуезов кентіндегі отбасылардың көпшілік бөлігі (73%) этникалық қазақтар болып табылады, қалғандары не орыстарға, не қазақ немістеріне (1 отбасы) жатады деп көрсетті. Лингвистикалық көзқарастан отбасылардың көбі (79%) екі – қазақ және орыс тілдерінде сөйлейді, 19% тек орыс тілінде сөйлейді және қазақ тілін білмейді және 2% қазақ тілінде сөйлейді және орыс тілін білмейді. Кентте туылмаған Әуезов кентінің тұрғындары кентке негізінде ата-аналарымен бірге көшіп келдік, жоғары білім алған соң қайтып келдік немесе неке қиюған соң осында қоныс аудардық деп хабарлады. Тұтас алғанда Әуезовтың тұрғындары осы кентте орташа алғанда 37 жыл бойы тұратындарын айтты. Сұрақ қойылған респонденттердің айтуы бойынша ең таралған жол жүру бағыты - Өскемен – орташа алғанда отбасы онда жылына 11 рет және Семей – орташа алғанда жылына 6 рет барады. Басқа бару пункттерінің арасында Шалабай, Шар және Қалбатау аталды.
Әуезов кенті әкімінің айтуы бойынша әр отбасының орташа жалақысы 60 мың теңге құрайды. Отбасылары сауалнамаларының нәтижелеріне келісімді, әр отбасының 105 461 теңге табысы бар, бұл ретте отбасылардың 27% табыстарының жоқтығы туралы хабарлады. Отбасы мөлшерінің есебінсіз 40% отбасылардың жиынтық табысы 100 мың теңгеден астам құрайды. Сұрақ қойылған отбасылардың төрттен бір бөлігі олардың табыстарының жалғыз көзі ол айына 64 909 теңге құрайтын жасы бойынша мемлекеттік зейнетақы болып табылады деп хабарлады. Отбасылардың бірде біреуі мал өсіруден табысты өз табысымыз деп айтпады.
Сұрақ қойылған отбасылардың 23% жуығы ол азық –түлік тағамдарын алу үшін және сату үшін пайдаланылатын үй малын ұстаймыз деп хабарлады. Бұл отбасылар қой (9%), сиыр(175), жылқы (4%) және тауық (7,6%) ұстайды.
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 270
Кесте 4.12.8 баптар бойынша орташа айлық шығыстары және жалпы шығыстардан пайыздық үлесі келтірілді. Ай сайынғы шығыстардың төрт ең үлкен шығыстары – бұл тамақтану, борыш, кредит және жол шығыстары. Әуезов кенті тұрғынының айтуы бойынша тұтас алғанда шығыстардың 10% коммуналдық қызметтерге келеді. Отбасылардың 16% қазіргі уақытта онда олар кредитке тауар алған жергілікті дүкендерге борыштарын төлеп жатырмыз деп хабарлады.
Ай сайынғы сома (т) % Тамақтану 38846 17
Борыштар 36 610
16 Кредиттер 30400 13
Тасымалдау 30400
13 Білім беру 21388 9
17870 8 Киім 16057 7 Үй малы 10729 5 Медициналық қызмет көрсету 8215 4 Электр 3800 2 Ұялы телефон 3636 2 Бақташы қызметтері 3000 1 Телефон және интернет 2450 1 Газ 1848 1
Сурет. 4.12.1-суреті Әуезов кентінде сұрақ қойылған 52 отбасы үшін салыстырмалы пайыздық қатынастар түріндегі әртүрлі ие болу заттары көрсетілді. Барлық сұрақ қойылған отбасылардың теледидарлары және тұрмыстық құралдары бар, бұл ретте отбасылардың 98% орталықтандырылған электрмен қамтамасыз етілген. Отбасылардың 90% серік теледидарын пайдаланамыз деп хабарлады. Барлық сұрақ қойылған отбасылары кір жуу машиналарын, шаңсорғыштар мен қысқа толқынды пештерді қоса алып, тұрмыстық құралдарына иеміз деп хабарлады. Отбасылардың жартысынан сәл көбі машиналарымыз бар деп хабарлады.
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 271
отбасылардың 52 % Шалабай кентінде сияқты, Әуезов кентінің тұрғындары өз келешектерін егер әсіресе ол жобаны іске асыру нәтижесінде жақсы жаққа өзгерсе, осы кентте көреді деп сендіреді. Олар келешекте басымдық міндеттер ретінде еңбек нарығын жақсартуды және жақсартылған инфрақұрылымды құруды атап өтті.
Барлық (9) отбасына Әуезов округінде орналасқан және тұтас алғанда Әуезов кентінің тармағы болып саналатын Солнечный селосында сұрақ қойылды.
Бұл отбасыларында тұратындардың жалпы саны 33 адам құрады, олардың 45% Ерлер және 55% Әйелдер болды. Сауалнама деректеріне келісімді, орташа 3,67 адам екі ұрпақ ішінде үйде тұрады. Бір үйде үш ұрпақ ішінде, ал екі үйде барлығы бір ұрпақ ішінде тұрған. Алты отбасын неке тұрған жұптар өзімен білдірді. Барлық үйлер онда тұратын адамдарға меншік құқығында тиесілі. Бірде бір отбасы жер учаскелеріне немесе Солнечныйдағы меншік үйлерінен басқа тұрғын үйге ие болуы туралы хабарлаған жоқ. Сұрақ қойылған тұрғындардың орташа жасы 36,3 жас құрады.
Барлық сұрақ қойылған тұрғындар қазақ және орыс тілдерінде сөйледі, бірақ басқа тілдерде сөйлеген жоқ. Солнечный с. балалары Әуезов кентіндегі мектепке барады, онда мектеп 0 25 50 75 100 Appliances TV Central electricity Satellite Vehicles
Holidays Air conditioning Тұрмыстық заттарға ие болу, % отбасылар: Әуезов
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 272
автобусымен, не жолмен жаяу жетеді, ол тұрғындардың айтуы бойынша көше жарығының болмауы қысқы уақытта қауіпті болып табылады.
Солнечный тұрғындарының айтуы бойынша олар бұл селоға негізінде үш себеп бойынша қоныс аударды: соңынан жұмыстарын жоғалтумен басқа жерде (Мұртас) фермерлік шаруашлықтың жабылуы, жаңа жұмысқа орналасу үшін немесе неке қию нәтижесінде. Орташа олар Солнечныйда 9,75 жыл тұрады. Орташа отбасы мүшелері онда олар туыстарына қонаққа немесе ірі денсаулық сақтау мекемесіне таксимен немесе автобуспен баратын Шар, Өскемен немесе Семей қ. шегінен шықпаймыз деп хабарлады.
Отбасы табысы тоғыз отбасының үшеуіне мерзімнен тәуелді өзгереді, бұл ретте екі отбасы басқа жерде тұратын отбасы мүшелерінен сыртқы табыс және де алады. Сұрақ қойылған отбасылардың арасында жұмыстары бар немесе басқа көзден табыс алатын отбасылардан бір адамға орташа айлық табысы 48 850 теңге құрады, бұл ретте ең үлкен жалақы 160 000 теңге құрады. Төрт отбасында бір және екі мүшесі жалақы алды, екі отбасында айлық табыстары мүлде жоқ екендігін хабарлады. Екі тұрғын мүгедектігі бойынша жәрдемақы – айына 20 мың теңге алды. Деректерге келісімді, жұмыссыздығы бойынша мемлекеттік жәрдемақы айына 20-дан 25 мың теңгеге дейін құрайды.
Тоғыз сұрақ қойылған отбасылардың алтауы мал ұстайды, ол оларды қосымша азық-түлікпен және ет сатудан табыспен және басқа өнімдермен қамтамасыз етеді. Отбасылар қой (4 отбасы), сиыр(6), жылқы (1) және тауық (3) ұстаймыз деп хабарлады. Еттің, жұмыртқа мен сүттің көп бөлігі отбасылардың өздерімен пайдаланылады. Бірақ, тұрғындардың айтуы бойынша бір бас сиыр сату үшін 100 мың теңге, ал тауық жұмыртқасын сату – 250тг/ондығына түседі. Жеті отбасы өздерінің қажеттілігіне және де көкөністер өсіреді. Саулнаманың деректері бойынша аң аулау таралған іс болып табылмайды – бір отбасы ғана терісін алу үшін түлкілер мен қояндарды ұстайтыны туралы хабарлады.
Солнечныйда отбасына орташа айлық шығыстар 188 349 теңге құрады. Отбасының әр айдағы жалпы шығыстарының үлкен бөлігін құрайтын баптар: тамақтану (17,1%), киім (17,85) және борыштарды төлеу (21,5%). Бұдан басқа тұрғындар жалпы шығыстардың 9,7% электрді, газды, көмір мен отынды қоса алып, коммуналдық қызметтерді төлеуге ұстайды. Сонымен қатар шығыстардың 8,3% малдың жем-шөбіне ұсталады. Тоғыз отбасының бесеуі айына 100 мың теңгеден астам төлеп жатқан екі отбасын қоса алып, борыштарды жүйелі төлеу туралы хабарлады.
Отбасыларға шығыстарға қатысты сұрақтар қою тоғыз отбасыдан жетеуінің интернетпен жер үстіндегі телефон желісіне, ал тоғыз отбасының алтауының аз дегенде бір ұялы телефонға қолдары жетімді деп және де көрсетті. Бір отбасы ғана орталық жылу беруді пайдаланбаймыз деп хабарлады. Барлық отбасылар оны олар жүк көлігімен жүйелі жеткізудің арқасында сатып алатын көмірді қыста отын ретінде пайдаланамыз деп хабарлады. Бес отбасы жылу беру үшін Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 273
отынды және де қосымша пайдаланды. Сұрақ қойылған отбасылардың теледидарлары (бәрінде), серік антенналары (4) және автомобильдері (4) және де болды.
Солнечныйдың тұрғындары екі отбасы кенішті қайтадан ашқан жағдайда жақсы болып өзгеретін жағдайға, жеке алғанда олардың балалары жұмыс алатындарына және демек ата- аналарынан кетпейтініне сенімді болса да, көбінде бұл кенттің болашағына сенбейді.
Тоғыз сұрақ қойылған отбасылардың бесеуі кеніштің ашылуы туралы естіді, бірақ, Әуезов кентінің әкімдігінде "Полиметаллмен" жүргізілетін қоғамдық өкілдерімен кездесулер туралы естуіне қарамастан, олардың ешқайсы не уақыт жетпегендіктен не жол жүру құралдарының болмауынан онда болған жоқ. Сауалнама шеңберінде жүргізілген сұхбаттың нәтижесінде, бұл отбасылар оларға кен орнындағы келешек оқиғалар туралы соңғы ақпарат алу үшін, келешек кездесулерге қатысу ұсынылса да, енді Жоба туралы тым хабардар болуы мүмкін.
2003ж. Әуезов округінде Жоба аумағының батысына қарай орналасқан Шалабай кентінде 65 отбасына сауалнама жүргізілді. 10 км орналасқан, онда 55 тұрғын тұратын Жаңааул селосы және де Шалабай округінің бөлігі болып табылады, бірақ Жоба аумағынан алыс болуының есебімен бұнда ресми емес сауалнамалар ғана жүргізілді.
Шалабай кентінде сұрақ қойылған тұрғындардың жалпы саны 247 адам, олардың 51% Ерлер және 49% Әйелдер болды. Саулнама деректеріне келісімді, орташа 3,8 адам әдетті екі ұрпақ (ата-аналар және балалар) ішінде үйде тұрады. Бірақ, сұрақ қойылған отбасыларының 16 онда үш ұрпақ тұрған үйде тұрады. Сұрақ қойылған тұрғындардың орташы жасы 37 жас құрайды.
Барлық үйлер "Шалабай" ЖШС жергілікті шаруа қоғалығымен отбасына берілген бір үйді қоспағанда, онда тұратын тұрғындардың жекеменшігінде. Отбасылардың ешқайсы жерді немесе онда олар тұрып жатқан үйлерді иелену туралы хабарламады. Үш отбасы жақын аулдарда жерге ие болды.
Отбасылар сауалнамалардың негізінде асырауындағы адамдар санының көрсеткіші тұтас алғанда салыстырмалы төмен – еңбекке қабілетсіз жастағы әр тұрғынға еңбекке қабілетті жастағы бір тұрғын (әр отбасында 52% асырауындағы адамдар). Еңбекке қабілетті жастағы халықтың арасында көп тұрғындар маусымдық табысқа сенеді, сондықтан қысқы айларда (қазан-наурыз айлары аралығында) отбасы табысы жеткілікті шектеулі болуы мүмкін деп атап өту керек.
Сұхбаттар Шалабай кенті отбасыларының көпшілік бөлімі (76,9%) – этникалық қазақтар деп көрсетті. Отбасылар өздерін орыстарға (12,3%), моңғолдарға (4.6%) не "өз" ұлт тарға жатқызады (6,2%). Лингвистикалық көзқарастан отбасылардың көбі (70,8%) екі – қазақ және орыс тілдерінде сөйлейді, 15,4% тек қазақ тілінде сөйлейді, ал 13,8% тек орыс тілінде сөйлейді.
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 274
Тұрғындардың айтуы бойынша олар Шалабай кентіне негізінде үш себеп бойынша қоныс аударды: неке қию нәтижесінде, жаңа жұмысқа не жұмыс берушімен ауыстыру нәтижесінде. Екі отбасы оралмандар – Қытайдан келген этникалық қазақтар болып табылады, оларды көшіру отанға қайтару бойынша мемлекеттік бағдарламаның бөлігі болып табылады.
Тұтас алғанда Шалабай кентінің тұрғындары кейбір кезде Әуезовке, Шарға, Қалбатауға, Өскеменге, Алматы мен Астанаға барып, кентте орташа 30,2 жыл тұрамыз деп хабарлады. Алыс жолға, мысалы, Алматы мен Астанаға пойызбен барады, бұл ретте тұрғындардың айтуы бойынша жақын жерге, яғни Жарма ауданының шегіне бару үшін, жеке машиналар мен таксилер пайдаланылады.
65 сұрақ қойылған отбасылары үшін бір отбасының орташа айлық табысы 97 854 теңге немесе 1 адамға 45 618 теңге құрады. Отбасы мөлшерінің есебінсіз 38% отбасылардың жиынтық табысы 100 мың теңгеден астам құрайды. Көптеген отбасыларында (82%) тым болмаса бір мүшесінің ақылы жұмысы болды. Отбасылардың төрттен бір бөлігінде екі мүшесі ақылы жұмысы болса да, отбасылардың жартысынан сәл төменінде (49%) мүшелерінің бірі ақылы қызметке ие болды. 8% сәл кем сұрақ қойылған отбасылардың үш мүшесінде ақылы жұмысы болды. Сол уақытта 17% отбасыларында жалақы алатын бір де бір жұмыс істейтін адамы жоқ және бір немесе екі зейнеткері бар. Сауалнама бұндай отбасыларында зейнетақы алудан орташа айлық табыс айына бір адамға 69 мың теңге немесе 40 677 теңге құрайды. Бірнеше отбасында жалықадан және/немесе зейнетақыдан басқа мал сатудан қосымша табыс - 15% отбасы үшін айына 100 мың теңгеге жуық, сондай-ақ айына 15 мың теңгеге жуық мүгедектігі бойынша мемлекеттік жәрдемақы алады. Шалабай кенті әікмдігінің деректері бойынша 2 тұрғын ғана ресми жұмыссыз болып табылады, неге десең негізінде «жұмыс істейтіндер» демографиялық санатының көпшілік бөлігі «өзін өзі жұмыс қамтығандар» болып табылады, ол негізінде табиғи ауыл шаруашылыққа жатады.
Сұрақ қойылған отбасыларының 85% азық-түлік тағамдарын алу үшін немесе сатуға тым болмаса бір мал ұстайды. Олардың арасында жылқы (отбасылардың 14%), сиыр (80%), қой (62%), ешкі (5%), тауық (38%) және өзге де асыранды (3%), мысалы, қаз. Тұрғындардың айтуы бойынша жылқыларға, сиырлар мен қойларға бақташы қарайды , олар малды Шалабай кентінің аумағында негізінде жайылымдарда бағады және айына әр бас үшін 600-1000 теңге алады. Отбасылардың 8% ғана оларды өздері тұтынбай ғана, ал мал шаруашылығы өнімдерін сатамыз деп хабарлады.
Кесте 4.12.9 баптар бойынша орташа айлық шығыстары және жалпы шығыстардан пайыздық үлесі келтірілді. Сауалнамаға стационарлық телефон желілеріне, үй интернетіне немесе ұялы телефондарға шығыстар енгізілмегенін атап өту керек. Ай сайынғы шығыстардың төрт ең ірі баптары – бұл борыш, тамақтану, киім және кредит. Шалабай кенті тұрғынының айтуы бойынша тұтас алғанда шығыстардың 7% коммуналдық қызметтерге келеді. Отбасылардың 20% онда олар крдитке тауар алған жергілікті дүкендерге борыштарын төлейді.
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 275
Кесте 4.12.9: Шалабай кенті отбасыларының орташа айлық шығыстары және шығыстардығ жалпы сомасынан әр баптың пайыздық үлесі Бап Ай сайынғы сома (т) % Борыштар 32 808 20
Тамақтану 32 228
20 Киім
25 192 16
Кредиттер 23 500
15 Білім беру 13 322 8
8 997 6 Көлік 8 101 5 Медициналық қызмет көрсету 6 431
4 Көмір немесе отын 5 760 4
2 793 2 Газ 1 908 1
Сурет. 4.12.2-суреті Шалабай кентінде сұрақ қойылған 65 отбасы үшін салыстырмалы пайыздық ара салмағы түрінде әртүрлі ие болу заттары көрсетілді. WAI сұрақ қойылған барлық отбасыларында орталықтандырылған электрмен қамтамасыз ету бар, барлыққа жуық отбасыларында теледидар және кір жуу машина, шаңсорғыш немесе қысқа толқынды пештер сияқты тұрмыстық құралдары бар. Жартысынан астам отбасыларында серік теледидарына қолжетімділігі және төрттен бір бөлігінен сәл астам отбасыларында автомобиль бар. Бірде бір отбасында салқындатқыш жоқ және кейбіреулері ғана демалысқа барған.
Сурет. 4.12.2: Шалабай кентінде әртүрлі тұрмыс заттарына ие болу, 65 сұрақ қойылған отбасылардың %
0 25 50 75 100 Central electricity TV Appliances Satellite Car
Holidays Central heating Air conditioning Тұрмыстық заттарға ие болу, % отбасылар: Шалабай
Қызыл жобасының ЭӘЫБ 4.12-тарау.
Желтоқсан 2015 ж. V1.0 соңғы нұсқасы
Бет 276
Шалабайдың барлық сұрақ қойылған тұрғандары қасы бұл кентте өз келешектерін көреді, бірақ инфрақұрылымның кейбір элементтері жолдарға асфальт төсеуді, мешіт пен балабақша салуды, аурухананы кеңейтуді, ойын алаңдарының санын көбейтуді және көше жарығын жақсартуды қоса алып, жақсартуды талап етеді деп сендіреді. Тұтас алғанда тұрғындар, әсіресе кентте су құбырын тартқаннан кейін, соңғы үш жылда өмір сүру сапасын жақсы деп бағалады.
Шалабай әкімшілік округінде орналасқан Жаңааул селосы Жоба аумағынан оңтүстікке қарай шамамен 10 км-де орналасқан. Онда 55 тұрғын тұрады. Жаңааул а. тұрғындары – негізінде мал өсіру және көкөністер өсіру есебі арқылы өмір сүруге қаражат алатын фермерлер. Шалабай кентінің тұрғындарынан өзгеше Жаңааул тұрғындары бақташылардың қызметтерін пайдаланбайды, ал малға өздері қарайды. Кейбір кезде олар және де Өскеменге, Семейге немесе Әуезовке малдың етін сатуға апарады. Олардың айтуы бойынша олар тиянақталған жалақымен жұмыс алғылары келеді, бірақ қазіргі уақытта Жаңааул а. бірнеше тұрғыны ғана жұмыс істейді. Сонымен қатар олардың айтуы бойынша село мен Әуезов кентінің арасындағы қашықтық жол жүруді, әсіресе қыста, жолдарды қар басып қалған кезде қиындатады ( 4.12.5- фотосуреті). Жаңааулда орталықтандырылған сумен қамтамасыз ету жоқ. Тұрғындар суды құдықтардан және жергілікті бастаулардан алады. Қызыл су өз. бассейніне жақындығы Жаңааул тұрғындарына балық аулауға және суға түсуге мүмкіндік береді. Бұдан басқа, Жаңааул а. бірнеше тұрғыны тамақтану үшін және терілерін алу үшін қасқырларды, түлкілер мен қояндарды аулаймыз деп хабарлады.
жүктеу/скачать 57,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|