С. Ж. Бахтиярова


Планкі арқылы кӛшу және жерге тҥсу



Pdf көрінісі
бет61/125
Дата18.10.2023
өлшемі4,53 Mb.
#118227
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   125
Байланысты:
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)

Планкі арқылы кӛшу және жерге тҥсу.
 
Қолмен итермелеуді 
аяқтап, спортшы планкінің артына аяқтарын қояды. Дене доға 
тәріздес форманы қабылдап, бас тҥсірілген, оң қол тік, сол қол 
шынтақтан бҥгілген, жоғары қарай кӛшеді. Алға қарай қозғалып
секіруші планкіні итереді. Планкі кеуде деңгейінде болса, спортшы 
артқа қарай қолдарын және аяқтарын апарады, осылай жауырынға 
кейінгі дӛңімен аяқтар мен арқаға келеді.
33 сурет. Жерге тҥсу және планкі арқылы кӛшу 
Жерге тҥсу және планкі арқылы кӛшу.
Секірушілердің тірек 
бӛлігі ырғағының ерекшелігі болып сырықтың нәтижелігінінің осімен 
тірелудің басынан сырықтан спортшыны ығыстыру сәтіне дейін 
ҧзақтығы жоғарылайды және оның элементінің уақытша параметрлері 
ӛзгереді. Тірелудің ҧзақтығы мен дененің жазылуы жоғарылайды, 
сермеу фазасы, созылу және денені кӛтерілу тӛмендейді (33 сурет).
Жоғары дәрежедегі спортшыларда пайызбен бейнеленген секіру-
шілердің тірек бӛлігінің уақытша қҧрылымы оның жалпы ҧзынды-
ғына жуық шамамен мынадай: тірелу – 8 % , серпілу – 39 %, денені 
жазу – 28 %, тартылу -16 % және денені кӛтеру – 16 %.


105 
5.4. Биіктікке секіру техникасының орындалуы 
Биіктікке секірудің тарихы салыстырмалы тҥрде қысқа Олим-
пиада ойындарында ежелде жарыстардың бҧл тҥрі бойынша оларды 
жҥргізу жӛнінде ескеру жоқ. Тек қана ХІХ ғасырдың басында 
немістерде тікелей екпінмен гимнастикалық секіру пайда болды. Сол 
уақытта секірулердің бірде-біреуі биіктікке секірулерге қарағанда 
техникасында аса ӛзгерістерге ҧшырамады. Секірулердің – «аттау», 
«толқын», «домалау», «асырма», «фосбери-флоп» тҥрлерінде, яғни 
бес ӛзге тҥрлері – салыстырмалы қысқа тарихи жолды ӛткерді. 
 
Екпінмен биіктікке секіру – бҧл спортшылардың дене дайынды-
ғына жоғары талаптарды қоятын басты қиын тҥрі. Шартты тҥрде бҧл 
секіруді тӛрт негізгі қҧрылымдық фазаларға бӛлуге болады: 
1)
екпін; 
2)
итермелеу; 
3)
планкі арқылы ӛту; 
4)
жерге тҥсу 
Биіктікке секірулер стилдерінің техникасына қысқаша талдау 
берейік.
«Толқын» тәсілі
. Бҧл стилде екпін тік сызық бойынша планкіге
60-70˚бҧрышымен немесе тік бҧрышымен орындалады. Итермелеу 
планкіден 130-150 см-ге жҥргізіледі. Неғҧрлым екпін бҧрышы кӛп 
болса, соғҧрлым итермелеу орны алыс болады. Сермеу тік аяқпен 
жеңіл және кеңінен орындалады. Сермеуіш аяқтың жіліншегі итерме-
леуден кейін планкіден кӛтеріледі, дене азғантай екпін жағына 
бҥгіліп, итермелеуіш аяққа бҧрылады, итермелеуіш аяқ сәл тізе 
буынында бҥгіледі. Планкі қалпында сермеуіш аяқтың жамбас 
буынында оның сызбасын кесіп ӛтеді, сермеуіш аяқ жігерлі тҥрде 
екпінмен ішіне қарай планкіден асып тҥседі. Дене планкіге 
кеудесімен бҧрылады, жиекке дейін итермелеуіш аяқ ішке қарай 
келтіріледі және планкіден жоғары кӛтеріледі. Баспен бірге иықтар 
екпін жағына тӛмен қарай иіледі. Сермеуіш аяқ пен дене жамбас 
орналасқан жоғары нҥктеде планкінің ҥстінен доғаны («толқынды») 
қалыптастырады. Қолдар тӛмен тҥседі немесе жанына қарай бӛлінеді. 
Доға тәріздес қозғалысты жалғастырып, итермелеуіш аяқ тӛмен 
тҥседі, секіруші планкіге басты немесе иықтарын артқа қарай апарып, 
барлық кеудесімен бҧрылады. Тізеде бҥгіліп, сермеуіш аяғы артқа 
қарай апарылады. Жерге тҥсу планкіге кеудемен немесе жанымен 
итермелеуіш аяққа жҥзеге асырылады (34 сурет). 


106 
34 сурет. «Толқын» тәсілімен биіктікке секірудің орындалуы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет