Сабақтың мақсаты: Оқушылар: судың тіршілік үшін маңызын біледі; ауызсуды үнемді пайдалану қажеттігін түсінеді



бет24/153
Дата16.10.2023
өлшемі16,35 Mb.
#115898
түріСабақ
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   153
Байланысты:
10 кмж обнавл

Басталуы
5 минут

Ұйымдастыру кезеңі 2 минут
Топтарға бөлу.
Психологиялық ахуал тудыру.

Сурет қиындылары.шар

Жаңа білім
10 минут



Ядро және оның құрылысы, қызметі. Ядроның жетекші рөлі.
1831 ж. Ағылшын ботанигі Роберт Броун микроскоппен жапырақтың құрылысын қарап , жасуша ішіндегі тығыз түзілісті көріп, оны "nuclei" — ядро деп атаған.
ЯДРО - өсімдіктер мен жануарлар жасушаларының маңызды құрам бөлігі.
Ядро шар тәрізді, сопақшалау, кейде дұрыс пішіні болмайды. Диаметрі бірнеше мкм- ден (метрдің млн- нан)бір бөлігі) бір жарым мм-ге жетеді.
ЯДРО
Я дрошық (тығыз денешік)

Я дро қабықшасы


Ядро шырыны хроматин(хромосома)
сыртқы ішкі (гель тәр.сұйықтық) (хром.тарқатылған жіңішке
мембрана жіп тәр. күйі)
Берілген тақырыпты дәптерлеріне жазып алып, плакатқа топтастырады. Өз пікірлерін дәлелдейді.


Ядроның құрылысы


Атауы

Жалпы сипаттамасы

Құрылысы

Қызметі

Ядро мембранасы

Ядроның сыртын әрқайсысы үш қабаттан тұратын екі мембрана қоршайды



-Сыртқы мембрана

-Ішкі мембрана



-ядроны цитоплазмадан бөліп тұрады
-саңылаулар арқылы ядро мен цитоплазма арасында заттар белсенді тасымалданады

Ядро шырыны

ядро қабықшасының ішіндегі қуыстарды толтырып тұратын қоймалжың зат

Құрамында нәруыздар, нуклеин қышқылдары мен көмірсулар болады

-ядроның құрылым аралық кеңістігін толтырады
-тасымалдауға қатысады
-ядро мен хромосомалар тіршілік ететін орта

Ядрошық

Шар тәрізді тығыз денешік, мөлшері 1-2 мкм-ден 10 мкм-ге дейін өзгеріп отырады

Құрамында 1,5% ДНҚ және 8,0% нәруыз болады

Онда 70% цитоплазмалық РНҚ және 30% ядролық РНҚ синтезделеді. Жасуша бөлінгенде ядрошық жойылып кетеді

Хромосомалар

ДНҚ-ның жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік. Гистон дегеніміз-хромосомадағы құрылыс қызметін атқаратын нәруыз.

ДНҚ-ның жіпшелерінен және нәруыздан тұрады. Құрамында 40% -ДНҚ, 40%-гистон, 20%-қышқыл нәруыз және өте аз РНҚ болады.

Тұқым қуалау қасиетін сақтайды, ұрпақтан-ұрпаққа береді



Жануарлар мен өсімдіктер хромосомаларының саны



Организмдер

Хромосома сандары

1

Адам

46

2

Жылқы

66

3

Бақа

26

4

Дрозофила шыбыны

8

5

Жүгері

20

6

Бұршақ

14


Оқулық.
Ядро құрылысының суреті

Ортасы
10 минут

Т алдауЭссе жазу
«Ядронығ жасудағы маңызы»
Сандар сыры»

Ия» немесе «Жоқ» ойыны


Ядро дегеніміз- бұл жарғақшасыз органоид па?(жоқ
Ядро шырыны гель тәрізді сұйықтық па? (ия
Жасуша бөлінуі кезінде щентромерасы арқылы бөліну ұршығының жіпшесіне байланысты ма? (ия
Ядро қабықшасы бір қабатты мембранадан тұрады ма? (жоқ
Ядрошықта нәруыз биосинтезін қамтамасыз ететін рибосома бөліктері қалыптасады ма? ( ия
Ә) “Жалғасын тап” биологиялық диктант
Жасушаның маңызды бөлігінің бірі ол …………….
ядроның негізгі сұйықтығы ……… ………. деп аталады.
………… дегеніміз ДНҚ ның жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік.
……. дегеніміз хромосомадағы құрылыс қызметін атақаратын нәруыз.
Ядро қабықшасы екі .......... ................. тұрады.
Жалғасын тап” биологиялық диктант

  • Жасушаның маңызды бөлігінің бірі ол …………….

  • ядроның негізгі сұйықтығы ……… ………. деп аталады.

  • ………… дегеніміз ДНҚ ның жіпшелерінен тұратын созылыңқы тығыз денешік.

  • ……. дегеніміз хромосомадағы құрылыс қызметін атақаратын нәруыз.

  • Ядро қабықшасы екі .......... ................. тұрады.



Сергіту сәті
2 минут

«Табиғат әуені» музыка тыңдау.

Оқушылар сергіп қалады.

Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   153




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет