Сарлыбаева Л. М., Аскарова Ш. К
жүктеу/скачать 7,07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Бақылау сүрақтары
| Шақпақ - қант
Шақпақ қаеттың шикізаты ұсақ қант, оны қосымша тазалай отыра өңдейді және қоспалары аз шақпақ қант алынады. Оны көбіне кесек пішінінде және тазартылған қант ұнтагы ретіңде шығарады. Шақпақ қантты өңдіру келесідей негізгі кезеңдерден тұрады: ұсақ қант сиропын тазалау; сиропты утфель қылып пісіру, шақпақ қантгы алу, оны ыдысқа слау. Қантты тазалуды жэне оны шақпақгау былайша жүргізіледі. ¥сақ қант ыстық суда ерітіледі. Альгаған сироп сүйек немесе белсенді сүрек көміртегінің көмегімен тазаланылады. Ол үшін сүзілген сироп — сүйек-сүрек сүзгіштер арқылы — биік цилиндрлерге өткізіледі. Сиропты утфель қыльш үсақ қаетты алған сияқты вакуум-қондырғьшарды пісіреді. Шақпақгы утфель құра- мында қант емес қоспалардың аздығынан түсі ақ болады. Қантқа аздап көгілдір түс беру үшін пісіру кезіңде зиянсыз органикалық емес көкбояғыш — ультрамарин көптеп қосылады. Бақылау сүрақтары 1. Қает қызылшасында қанттың мөлшері қанша? 2. Қантқызылшасынан үсақ - қаетты алу өндірісінің технологиялық сұлбасы қандай кезеңдерден түрады? 3. Диффузды шырынды калай тазалайды? 4. Утфель дегеніміз не? 5. Шақпақ - қант өндірісінің технологиялық сүлбасы қаңдай кезеңдерден тұрады? 92 11 КРАХМАЛ ЖӘНЕ КРАХМАЛӨНІМДЕРІ. КРАХМАЛ, СІРНЕ ЖӘНЕ ГЛЮКОЗА ӨНДІРІСІ Крахмал жэне крахмалөнімдері тамақ, медицина, текстилді, полиграфиялық, қағаз жэне басқа өндірістің салаларында қолданылады. Крахмал тауарлы өнім ретінде дэнді өсімдік шикіза- тынан алынады. Крахмал шығаратын кәсіпорын бір бөлігін сауда нүктелеріне жібереді, басқа бөлігін крахмалөнімдерін -. - сірне, глюкоза, саго (крахмал жармасы), өзгертілген крахмал алу үшін қолданады. Крахмалды негізінен картоп түйнектерінен және жүгері дәндерінен алады. Картопқа қарағанда, жүгерінің шикізат ретінде артық- шылығы бар. Картопқа қарағанда, тасымалдауға қолайлы- лығымен жэне аз ылғалдылық салдарынан жақсьі сақгалуы- мен ерекшеленеді. Бірақта құрғақ картопты крахмал кейбір жағдайларда, тұтқыр клейстеризацияланған ерітінді беретіндіктен, жүгерінікіне қарағанда тағамдық құндылығы жоғары болып келеді. Картопты крахмал өндірісінің сүлбасына: - жуу, үсақтау, ботқасынан крахмалдың бөлінуі, кептіру. Картопты үздіксіз жүмыс істейтін жуу машиналарында жүзеге асырады. Айналасында жасуша сөлі бар, крахмал түйнегі орна- ласқан, түйнек жасушаларын ашу үшін, картопты үқыпты мүқият ұсақтау қажет. 93 Ботқадан крахмалды бөлу, ұсактап болғаннан кейін, електерде жүзеге асырьшады. Дәндер бөліну үшін, әдетте електер жүйесін қолданады. Ботқаны сумен жуып — шайып жэне електен алынатын езіндіні қайтадан өткізу. Жуудан кейін алынған шикі крахмал түйірлерге тез бөлінетін, қою масса болып келеді. Ол жартылай полуфаб- рикат ретінде зауытгарда сақталады, одан құрғақ крахмал немесе крахмалөнімдерін — сірне, саго және басқаларын алады. Өңдеудің алдында шикі крахмалды сумен араласты- рады, елек арқылы өткізеді (рафинировалды). Алдын - ала кептіретін центрифугада өңдеп, сумен жуады. Мүнда огың ылғалдылыгы 5 0 -5 5 тен 40 % - ға дейін төмендейді. Шикі крахмалды 20% - дан аспайтын қалдық ылғал- дылық қалғанша кептіру жүргізіледі, нәтижесінде ол үгілгіш, ұнтақгәрізді болады. Крахмал клейстеризация- ланбауы үшін, кептіру төмен температурада (бастапқьща 50 - 55 °С) жүргізілуі тиіс. Әр түрлі құрылымдағы кептіргіпггер қолданьшады, әдетге вакуумды кетіргіпггер. Картоптан шыққан қүрғақ крахмал шығымы — орташа есеппен 18-20%. жүктеу/скачать 7,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|