Саяси ілімдер тарихының пәні, оны оқыту міндеттері


К. Маркс революция және саяси билік туралы



бет11/68
Дата06.02.2023
өлшемі444,75 Kb.
#65428
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   68
14. К. Маркс революция және саяси билік туралы
Карл Маркс Генрих — XIX-шы ғасыр немістің экономист ғалымы, саяси экономист, төңкерісі, философ, саясаттанушы, әлеуметтанушы, тарихшы, ғылыми коммунизм теориясының іргетасын қалаушы. Марксистік саяси идеялар ХІХ ғасырдың бірінші жартысыңда капиталистік өндіріс әдісінің қарқынды дамуы, буржуазиялық қоғамның тап қайшылықтарының шиеленісуі, пролетариаттың тез өсуі және оның тарихи күрес майданына шығуы марксизм теориясын тудырды. Карл Маркс философия мен саяси экономия саласыңда екі жаңалық жасады.
Бірінші жаңалығы Тарихты материалистік тұрғыдан түсіну. Өндіргіш күштер мен өңдірістік қатынастардың бірлігі болып табылатын материалдық тұрмыстық өндіріс әдісі қоғамдағы әлеуметтік саяси және рухани процестерді туғызатыңдығын дәлелдеді. Капиталистік құрылыстың өндіргіш күштері үздіксіз дами отырып, өңдіріс құрал-жабдықтарына жеке меншікке негізделген буржуазиялық өңдірістік қатынастармен сөзсіз қайшылыққа келеді. Өңдіргіш күштер мен өндірістік қатынастар арасындағы терендеп келе жатқан антогонизмді тек пролетарлық революиия ғана шеше алады, ол жұмысшы табының өкіметін орнатуға жеткізеді және қоғамды социалистік жолмен қайта құру үшін жол ашып береді деді
Екінші жаңалығы Капиталистік қанаудың сырын әшкерелеген қосымша құң туралы ілім болды. Маркс пен Энгельс капитализмнің орнына социализм келеді, ол міндетті орындайтын қоғамдық күш — жұмысшы табы деп үйретті. Себебі, пролетариат — буржуазиялық қоғамнын ең революцияшыл, ең ұйымдасқан, ең саналы және интернационалдық табы. Маркс пен Энгельс тап күресі, социалистік революция және пролетариат диктатурасы туралы ілімді жасады. Олар пролегариаттың өзінің меншікті саяси партиясы — коммунистер партиясы болуға тиіс, ол жұмысшы қозғалысына басшылық жасауға тиіс деген қағиданы негіздеді
Маркс пен Энгельстің ізбасары В.И.Лешш
Маркс пен Энгельстің ізбасары В. И. Лешш болды. Ол капитализм дамуының империалистік сатысының заңдылыктарын зерттеді. Жаңа тұрпатты партия туралы ілімді жасады және осындай партияның ұйымдастырушысы болды. Ленин Маркс пен Энгельс жасаған социалистік революция теориясын дамьпты. Буржуазиялық-демократиялық революцияның социалистік революцияға ұласуын негіздеді. Социализмнің алдымен бірнеше елде немесе тіпті жеке бір капиталистік елде жеңу мүмкіндігі туралы тұжырымдама жасады
Марксизм қоғам дамуына материалистік көзқарасты, нақты-тарихи жағдайды негізге ала отырып, өзінін таптар теориясын жасады. В.И.Ленин К.Маркс пен Ф.Энгельстін еңбектеріне сүйене отырып, өзінің «Ұлы бастама» деген еңбегінде қоғамдық таптарға: «белгілі біртарихи қоғамдық өндіріс жүйесіндегі орнына қарай, өндіріс құрал-жабдықтарына қатынасына қарай, еңбекті қоғамдық ұйымдастырудағы роліне қарай, өздеріндегі қоғамдық байлықтан тиісті үлесті алу әдісі мен мөлшері бойынша бөлінетін адамдардың үлкен тобын таптар деп атайды.
Маркс ілімінің бір нәтижесі.Капиталистердің жұмысшылар еңбегін қанап отырғандығы шындық.Алайда тап күресі идеясы Кеңес Одағында іске асырылу тәжірибесіндеөте сәтсіз болды. Ресейдегі буржуазия өкілдері жойылды. Бір бөлігі атылды, екінші бөлігі түрмеге түсті, үшіншілері шетелге қашты.Нәтижесінде байлар қалған жоқ, ел кедей мемлекетке айналды. ДегенменКеңес Одағының кезіндегі кейбір жетістіктерді жоққа шығаруға даболмайды. Мысалы, өнеркәсіп саласы алға басты, білім беру және денсаулық сақтау ісінде бірқатар мәселелер өз шешімін тапты. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет