Сборник материалов Международной научно-образовательной конференции


ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке



Pdf көрінісі
бет32/59
Дата03.03.2017
өлшемі6,76 Mb.
#6100
түріСборник
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   59
ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



Мақал  –  мәтел,  нақыл  сөздер   -  халықтың  ұзақ  уақыт  бойы  адамдардың  іс-әрекеті, 

мінез  –  құлқы  жасалған  байқауларынан  туған  дана  сөздері.  Бұлар  баланың  тілін  дамыты, 

ақылды,  мағыналы,  тәрбиелі  сөздерді  еске  сақтауға,  сөздің  мағынасын  түсініп  оны  жатқа 

айтуға және үйренген сөздерді күнделікті өмірде қолдана білуге қалыптастырады. Қиялдай 

білу арқылы ой-өрісі,дүниетанымы арқылы балаларды тапқырлыққа,тілін дамытуда басты 

құ

рал болып табылады.Мақал- мәтелдерде халықтың ой-санасы, ақыл өнегесі көрініс тапқан 

ойдың  дәлдігімен,  тереңдігімен  сипатталуы  мақалдарда  тиянақты,  тұжырымды  ой 

айтылады.Құрылысы  жағынан  бір  немесе  бірнеше  сөйлемнен  құралып  келе 

береді.Тақырыптары да әр алуан.Отан,ерлік,өнер-білім,ер-жер т.б. 

Мысалы:  

1.Ақыл жастан,асыл тастан. 

2.Елін сүйген ер болар 

3.Отан от басынан басталады. 

4.Ел іші өнер кеніші 

5.Білекті бірді жығады, 

Білімді мыңды жығады. 

Балаларға  мақалдарды  үйрете  отырып,  мағыналарын  ашқызу,  түсіндіру  талап 

етіледі.Мұнда  балаға  беретін  тәрбие  тілін  дамытатын  нәрсе  терең  ойды  аядай  қалыпқа 

сыйғызып,  мағынасын  ашады.Тоғыз  ауыз  сөздін  тобықтай  түйінін  жинақтап,қорытып 

береді.Мақал – мәтелдің әр сөзін түсінетіндей етіп мәнерлеп, сөз ырғағына  салып айтқан 

жөн. Мақал – мәтел барлық сабақта және сабақтан тыс уақытқа тәрбие ішінде қолданған 

тиімді. 

Мысалы тамақ ішер кезде өте тиімді. 

«Ас адамның арқауы» (батыр, мықты, әдемі) синоним сөздерді, көп мағыналы сөздерді 

ажырата 

білуге 

бейімдейді. 

Экология 

негіздері 

сабағында: 

«Денсаулық – зор байлық» мақалы денсаулықтың адамға ең қажет екенін түсіндірсе, баланың 

сөздік қорын дамытып, оның сөйлеуге тілін жаттықтырады. 

Халық ауыз әдебиетінің бала тілін дамытуда халық арасында кеңінен дамыған қимыл 

ойындарында  алатын  орындары  ерекше.  Ойында  тапқырлық,  шапшандық,  батылдық 

қ

асиетімен, ойынмен балалар тәрбиесіндегі алатын орнын жақсы білген халқымыз «Ақ серке, 

көк  серке»,  «Қуыр,  қуыр,  қуырмаш»,  «Тәй-тәй»,  «Соқыр  теке»  ойындарын  ойлап  тапқан, 

ойындарда ауыз әдебиетінің үлгілері кеңінен пайдаланып, баланың тілінің дамуына сөйлемді 

байланыстыра  сөйлеуге үйретеді. Сонымен, баланың тілінің бай, сөздік қоры мол,  көркем, 

бейнелі сөздерден байланыстыра сөйлем құрастыра білуге, мәдениетті сөйлей және, сұрақта 

толық жауап беруге халық ауыз әдебиетінің берер маңызы өте мол. 

«Туғанда дүние есігін ашады өлең» деп,ұлы Абай атамыз айтқандай, ауыз әдебиетінің 

басты үлгілері әрбір жас ұрпақ үшін тәрбиенің қайнар көзі. Тегінде  іс-әрекеттерді, тілдік 

қ

орларын  сипаттай  білу-  тіл  мәдениетінің  маңызы  болып  саналады.Мұны  өмірге  жаңа 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



қ

адам басқан балдырғандардың санасына дұрыс сіңіре білуін,халқымыз ауыз әдебиеті арқылы 

бойларына қалыптастыра білген.Бұл ауыз әдебиеті арқылы балалар есіне ұзақ сақталады. 

 

ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУЛЫҚТЫ ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ПАЙДАЛАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 

Серікбаева Гүлнар Маратқызы 

КММ №101 мектеп-лицейі, 

бастауыш сынып мұғалімі 

Қ

арағанды қаласы, Қазақстан 

Түйін 

 

Серікбаева Г.М. «Электрондық оқулықты оқу үрдісінде пайдаланудың тиімділігі» 

атты мақаласы электрондық оқулықтар арқылы түрлі суреттер, видиокөріністер, дыбыс 

және музыка таңдап көрсетуге болатыны туралы. 

 

Аннотация 

 

Статья  Серикбаевой  Г.М.  «Эффективность  использования  в  учебном  процессе 

электронных 

учебников» 

посвящена 

эффективному 

использованию 

цифровых 

образовательных ресурсов видеоклипов, звука и музыки в учебном процессе 

 

Қ

азақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаев «Өмір бойы  білім алу»  әрбір 

қ

азақстандықтың    жеке  кредосына  айналуы  тиіс  деген.  Елбасымыздың  алға  қойған  зор 

міндеттерін іске асырушылар- жастар. Олай болса, сол жастарды, яғни, алдымызда отырған 

оқушыларымызға сапалы білім беру әрине ұстаздарға байланысты.Ұстаз – бала бойына білім 

нәрін  себетін  басты  тұлға.  Яғни,  балаларды  тәрбиелеуде  тиімді  жағдайлар  жасау  көбіне 

мұғалімге  тікелей  байланысты.  Сондықтан  жаңашыл  мұғалім  даярлауға  қойылатын 

талаптар  –  ертеңгі  күні  оқытудың  жаңа  түрлерімен  қаруландыра  отырып,  қазіргі 

уақыттағы  дағдыларды  игеруге  бағытталған  оқытудың  жаңа  жолдарын  енгізуді 

көздейді.   Кез келген жаңа ақпараттық технологияның мақсаты – әрбір оқушының іскерлігі 

мен мүмкіндігін дамытуға жағдай жасау. Оқуға қызықтырудың басты элементтерінің бірі – 

нәтижеге жетуге ынталандыру. 

    Қазіргі  білім  жүйесінің  ерекшелігі-  тек  біліммен  қаруландырып  қана  қоймай, 

ө

здігінен  білім  алуды  дамыта  отырып,  үздіксіз    өз    беттерінше  өрлеуіне  қажет  тудыру. 

Білім  беру  саласында  инновациялық  үрдісті  жүзеге  асыру  мұғалімдерден  өз  мінез-

құ

лықтарын,  ұстанымдарын,  мүмкіндіктерін  түрлендіруді  талап  етеді.  «Білім  туралы  » 

заңда    білім  беру  жүйесінің  басты  міндеті  «  Ұлттық  және  жалпы  адамзаттық 

құ

ндылықтар,  ғылым  мен  тәжірибе  жетістіктерінегізінде  жеке  адамды  қалыптастыруға, 

дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін жағдайлар жасау» делінген.  

Қ

азіргі  кезде  негізгі  мәселелердің  бірі-  оқыту  процесінде  білім,  тәрбие  берудің 

пәрменділігін,  білімнің  тәрбиелік  мәнін  жоғары  дәреже  жеткізу  болып  табылады.  Білім 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



берудің кез келген саласында «Электрондық оқулықты» пайдалану, оқушылардың танымдық 

белсенділіктерін  арттырып  қана  қоймай,  логикалық  ойлау  жүйесін  қалыптастыруда 

шығармашылық  пен  еңбек  етуіне  жағдай  жасайды.Электрондық  оқулықОқушының 

уақытынүнемдейді,оқу  материалдарын  іздеп  отырмай,  өтілген  және  оқушыныңұмытып 

қ

алған  материалдарын  еске  түсіруге  зор  ықпал  етеді.Сонымен  қатар,  электрондық 

оқулықтарды  сабақта  пайдалану  кезінде,  оқушылар  бұрын  алған  білімдерін  кеңейтіп,  өз 

беттерімен шығармашылық жұмыстар орындайды. Әрбір оқушы таңдалған тапсырмаларды 

орындап,тестілер  шешіп,  карталар  және  схемалармен  жұмыс  жасайды.Мазмұны  қиындау 

бір,үлкен  тақырыптың  бөліктерін  өткенде,  қосымша  бейнехабар  және  клиптерқажетті 

элемент болып табылады.Бейнеклиптер уақыт маштабын өзгертуге және көріністерді тез 

және  жәй  көрсетуге  пайдалы.  Электрондық  оқулықтаңдап  алынған  хабарды  көрсетуге 

мүмкіндік туғызады. Электронды оқулықтың ең қажет мүмкіндігі- аудиохабарлар. Мысалы, 

құ

стардың дауыстарына қарай қандай құс екендігін ажыраты білу, жүрек қағысын байқау.  

Электрондық  оқулықтар  арқылы  түрлі  суреттер,  видиокөріністер,  дыбыс  және 

музыка  таңдап  көрсетуге  болады.    Бұл  әрине  мұғалімнің  тақтаға  жазып  түсіндіргенінен 

ә

лде  қайда  тиімді.  Меңгеруі  қиын  сабақтарды  компьютердің  көмегімен  оқушыларға 

ұғ

ындырса,    жаңа  тақырып  деген  баланың  құштарлығын  оятады  деп  ойлаймын.  Осы  

Электрондық  оқулықты  қолдану  барысында,    оқушылардың  сабаққа  деген  қызығушылығы 

күрт  артқандығы  байқалады  Сондай  ақ  мұғалімдерге    де  өзіне  қажетті  әдістемелік  , 

дидактикалық  көмекші  құралдарды  молынан  ала  алады.Электронды  оқулық  –бұл 

дидактикалық әдіс-тәсілдер мен ақпараттық технологияны қолдануғанегізделген түбегейлі 

жүйе.Электронды  оқулықпен  оқыту  мұғалімніңоқушымен  жеке  жұмыс  істегеніндей  болады 

.Дәстүрлі  оқытуда  кейбір  оқушылар  түсінбей  қалған  материалды    мұғалімнен  қайталап 

сұрауды  кейбір оқушылар қысылады,  сол себепті оқушылардың  жаңа тақырыпты қабылдай 

алмауына  әкеліп  соғады.  Ал  электронды  оқулықпен  жеке  жұмыс  істеудің  арқасында    сол 

тақырыпты бірнеше  қайталап оқуына, тыңдауына , тіпті түсінбеген сөзді бөліп анықтама  

бөлімінен қарауға,  солд сөздің түсіндірмесін білуіне, оның грамматикалық жасалу жолдарын 

білуіне көмегі тиімді.  

Электрондық  оқулықтар  оқушының  бiлiм  сапасын  бақылау  жүйесiн  өзгертуге 

мүмкiндiк  жасайды.  Дәстүрлi  оқытуда  әр  оқушы  оқытушы  тарапынан  бақылау  өте  жиi 

болмай қалуы да кездеседi, ал электронды оқулықтың көмегiмен оқыту үрдiсiнiң әр этапын 

бақылай  алады.  Тiптi  кейде  тапсырманың  дұрыс  орындалуын  ғана  қадағалап  қоймай,  қате 

орындаған  жағдайда  оқулықтың  тарауына,  керектi  тақырыбына  немесе  қажет  ақпарға 

сiлтемелер берiп отырады. Бұл оқушы үшiн, бiрiншiден үлкен көмек, жеңiлдiктер туғызса, 

екiншiден,  сол  материалды  автоматты  түрде  бақылап,  әдiл  бағасын  беруге,  оқушыға 

қ

ажетiне  қарай  кеңес  беруге,  сол  жайында  барынша  мәлiмет  алуға  мүмкiндiк 

жасайды.Сонымен  қатар  оқушы  грамматикалық  анықтамаларды  оқи  отырып  бiлiмiн 

тереңдете  алады.  Мiне,  осындай  мүмкiндiктердiң  барлығы  оқудың  мотивациясын 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



күшейтедi, оқушылардың тiлге деген қызығушылығын арттырады, оқуға деген белсендiлiгiн 

арттырады,  оқытудың  дәстүрлi  ұйымдастыру  формасынан  шығып,  оқытуды  даралауды 

күшейтуге  көп  көмегiн  тигiзедi. Электронды  оқулықта  берiлген  мәтiндiк  материалдар 

белгiлi  бiр  қатынас  жағдаяттарында  қолданылатын  сөйлемдердi  құрайды.  Сұхбаттар 

көлемi жағынан шағын және жеңiл жатталады. Сұхбаттық жағдаяттар қазақ тiлiнде бiр-

бiрiне  сұрақтар  қойып  және  жауап  қайтара  алуға  үйретедi.  Сонымен  қатар  берiлген 

тақырып  төңiрегiндегi  сөйлемдер  мен  әңгiмелердi  микрофонның  көмегiмен  компьютерге 

басып, өздерi тыңдап, өзiн-өзi тексеруге, дұрыс сөйлеуге көмектеседi. 

     Мысалға,  электронды  оқулықтағы  бiр  тақырыпқа  тоқталатын  болсақ,  алғашында 

сол тақырып бойынша мәтiн берiлген. 

1.

 

Осы  мәтiндi  оқушы  тыңдайды,  оқиды,  сонан  соң  барып  тақырыптық 

сөздiктерге көңiл аударады. 

2.

 

Жаңа  сөздердiң  аудармасын  iздеп  тауып  алғаннан  кейiн,  сол  сөздермен  басқа 

жағдаяттарда қолдануға болатын сөйлемдер құрастырады. 

3.

 

Осы құрастырған сөйлемдерiн қолдана отырып жағдаяттар ойластырады. 

4.

 

Ө

здерi ойластырған жағдаяттарды қолдана отырып сұхбат құрастырады. 

5.

 

Сұхбаттарды  бiрiншi  жақтан  құрастырғаннан  кейiн,  оны  үшiншi  жаққа 

аударып айтып бередi. 

6.

 

Берiлген тақырып көлемiнде түрлi жаттығулар мен тапсырмалар орындайды. 

7.

 

Сөйлемдегi сөздердiң орын тәртiбiн дұрыс қою арқылы сөйлем құрастырады. 

8.

 

Сөйлемдегi жетпей тұрған сөздi табу арқылы, сөйлемнiң мағынасын түсiнуiн 

аңғартады. 

9.

 

Компьютермен  сұхбаттасу  арқылы  қойылған  сұраққа  дұрыс  жауап  бере 

алатындығын көрсетедi. 

10.

 

Әң

гiменi  қостай  отырып,  сол  тақырып  көлемiнде  сөйлесе  алатындығын 

байқатады. 

11.

 

Сөйлемдегi  сөздердiң  жалғауларын  дұрыс  қоюы  грамматиканы  түсiнгендiгiн 

бiлгiзедi. 

12.

 

Сөйтiп  көптеген  жаттығулармен  тапсырманы  дұрыс  орындағанда  барып  өз 

ө

мiрiнде осы тақырыпты қолдана отырып әңгiме құрастыруға дейiн жетедi. 

 

 

Электронды оқулықтар оқушылардың 

— бiлiм деңгейiн тереңдетуге; 

     — ауызекi тiлде сөйлей бiлу дағдыларын қалыптастыруға; 

     — өз бетiнше iздену қабiлетiн қалыптастыруға; 

     — ойларын дамытуға; 

     — студенттердiң сөздiк қорының молаюына; 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



     — тiлдi үйренуге деген ынтасы мен қызығушылығының артуына; 

     — сабақта өзiн еркiн ұстап, өз мүмкiншiлiгiн кеңiнен пайдалана алуына; 

     — өз iсiне талдау жасай алуға көптен-көп көмегiн тигiзедi. 

    Қорыта келе айтарым, оқу үрдісінде  элекронды оқулықты пайдаланудың маңызы зор. 

Тіл  үйренуші  электронды  оқулықпен  сабақ  бойы  үздіксіз  байланыста  болғандықтан,    тілді 

меңгеруге  үлкен  мүмкіндігі  бар.  Заман  талабына  сай  жас  ұрпаққа  сапалы  білім  беруде 

электронды  оқулықтарды  сабаққа  пайдалану-  оқытудың  жаңа  технологиясының  бір  түрі 

ретінде қарастыруға болады. Ой өрісі дамыған, шетелдік білім жүйесінен қалыспайтын жас 

ұ

рпаққа  білім  беру  жолындағы  ортақ  міндетті  өз  мәнінде  жүргізу  үшін,  бір-бірімізден 

тәжірбие алмасып, кемшілік-жетістіктерді айтып отырсақ , жұмысымыз өнімді болады деп 

ойлаймын. 

 

 

Ә

дебиеттер тізімі: 

1.

 

Медетбекова  Р.Ә.  Компьютерлік  түр-түстің  психологиялық-  педагогикалық  әсері. 

Алматы,2010 –Б.285-287  

2.

 

Мадешова  А.Б.,  Мұхамеджанова  Ә.М.,  Қыдырбаев    М.  Оқу  процесіндеэлектрондық  оқу 

материалдарын пайдалану жағдайлары  «БҚМУ хабаршысы», Орал, БҚМУ баспаханасы, 

№1- 2003. 172-176б. 2.  

3.

 

Ә

. Қ. Бүркіт. Информатика. Шымкент, 2010 –Б. 565-567. 

 

ПРИВИТИЕ ДЕТЯМ ЛЮБВИ К СПОРТУ 

(

Из обобщения педагогического опыта) 

Суслов Яков Васильевич 

КГУ «Дубровинская средняя школа имени С.Г.Гуденко», 

учитель физической культуры 

Түйін 

Менің    педагогикалық      жұмысымның    тәжірибесін      қорытудың    мақсаты    

оқушыларды  дене шынықтырумен   және   спортпен   жүйелі   айналысуға  тарту. Мақалада  

жұмыстың    өзектігі    және  болашағы,    оқушылар    арасында  салауатты      өмір    салтын  

тәрбиелеу    үшін    оның  маңыздығы    сипатталған,      өткізілген  жұмыстың        нәтижелері  

көрсетілген.   Сонымен қатар  оның  келешегі  және  қиындықтары    қаралды. 

 

Аннотация 

Целью  моего  обобщения  педагогического  опыта  работы  является  привлечение 

учащихся  к  систематическим  занятиям  физической  культуры  и  спортом.  В  статье 

описаны  актуальность  и  перспективность  работы,  его  значимость  для  воспитания 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



здорового образа жизни среди школьников, представлены результаты проводимой работы. А 

также рассмотрены трудности и перспективы.  

         

Я работаю 35 лет учителем физической культуры в Дубровинской средней школе. На 

протяжении 5 лет моя методическая тема «Привитие детям любви к спорту». Состояние 

здоровья  подрастающего  поколения  –  важный  показатель  благополучия  общества  и 

государства.  В  Послании  Президента  Республики  Казахстан  Н.А.  Назарбаева  народу 

Казахстана  «Новое  десятилетие  –  новый  экономический  подъем  –  новые  возможности 

Казахстана»  подчеркивается,  что  «здоровье  народа  –  это  неотъемлемая  составляющая 

успеха  Казахстана  в  достижении  своих  стратегических  целей.  К  2020  году  должны  быть 

привлечены  к  массовому  спорту  до  30%  казахстанцев, У  казахстанской  молодежи  должен 

быть  культ  здоровья.  Необходимо  вплотную  заняться  развитием  детского  спорта, 

который является основой для здоровья всей нации. Необходимо вести здоровый образ жизни 

и заниматься спортом". 

        Веду уроки физической культуры  во 2, 3 и 5 классах.  За последние 5 лет  процент 

качества  знаний  составил  100%.  Уровень  занятости    учащихся  в  спортивных  секциях 

составляет 100%.  

        Учащиеся  принимают  участие  в  районных  и  областных    соревнованиях  по 

баскетболу,  мини-футболу,  легкой  атлетике,  хоккею,  шор-треку.  Принимают  участие  в 

районных спортивных праздниках «Ақ-бидай», «Праздник  Севера»,  где  занимают призовые 

места. 

        В  нашей  школе  все  дети  ведут  здоровый  образ  жизни,  с  большим  удовольствием 

ходят  на  урок  физической  культуры,  посещают  спортивные  секции.  Наши  ученики  в 

результате  такой  физкультурно-оздоровительной  и  спортивно-массовой  работы 

достигают оптимального уровня физической подготовки. 

      

Сам  постоянно принимаю  участие в районных соревнованиях по легкой атлетике, 

баскетболу, хоккею. Участвую в работе РМО  учителей физической  культуры. 

1.1. Актуальность  и  перспективность  опыта.  

    

Актуальностью  опыта    является  то,  что  современная    физическая  культура 

выполняет важные социальные функции по организации здорового образа жизни. 

Итогом многолетней работы любого учителя физической культуры, является полноценное 

физическое развитие и здоровье учащихся. 

1.2. Ведущая  идея  опыта, условия возникновения, становления опыта 

    

Создание    на  уроках  физической  культуры  условий  для  сознательного  активного 

участия    учащихся  в  спортивной    деятельности,    приносящей    радость    преодоления, 

радость достижения поставленной цели. 

   

Возникновение  моего опыта   обусловлено следующими причинами: 

- ухудшение здоровья детей; 

- уменьшение  наполняемости классов; 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 



- снижение мотивации к занятиям физической культуры и спорта; 

- слабая материально-техническая база. 

    

В школе в образовательной области «Физическая культура» предусмотрено освоение 

обучающимися  умения  осуществлять  собственную  физкультурно-оздоровительную  и 

спортивно  –  творческую  деятельность  как  на  уроках  физической  культуры,  так  и  во 

внеурочное  время  –  во  второй  половине  дня,  в  выходные  и  каникулярные  дни,  в  летний 

период. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   59




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет