ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

жұмыстары арқылы жобалау әдістері қолданылды. Ұсынылып отырған бағдарлама бойынша 

тұлғаның  даму  деңгейі  дағдаларының  қалыптасуы  үнемі  бақыланып,  мектеп  психологы 

тарапынан тест, сауалнама жұмыстары алынып, басқа сыныптармен салыстырмалы түрде 

бақыланылып  отырды.  Бұл  бағдарламаны  эксперименттен  өткізу  барысында  «Қазіргі 

заманға  сай  оқу  процесінің  пәнге  деген  танымдық  қызығушылықты  эксперттік  бағалау 

проблемасы» атты Г.И.Щукинаның еңбегі бойынша бағалау өлшеуіштері пайдаланылды. 

 

І  және  ІІ  жарты  жылдықта  бақылау  жұмысы,  тест  жүргізу,  математикалық 

диктанттар  алынып,  бақылау  сыныбымен  салыстыру  жүргізілді.  Мұнда  әр  оқушының 

ө

зіндік  шығармашылық  ізденіс  дағдыларын  қалыптастыру,  оларды  дамыту  мақсатында 

арнайы  портфолиолар  дайындалып,  жинақталынды.  Пән  арқылы  әр  баланың  қабілеті, 

эстетикалық  талғамы,  сауаттылығы,  шығармашылық,  дербестік  қабілеттерінің  дамуы 

бақыланып,  сараланды.  «Қызықты  математика»  бағдарламасын  эксперименттен  өткізу 

барысында  бағдарламаның  мазмұнына  сәйкес  әдебиеттерді  меңгеруде  сауалнама,  синтез, 

сұрыптау сияқты зерттеу әдістері кеңінен қолданылды. Бұл әдістер көздеген нәтижемізге 

қ

аншалықты деңгейде жеткенімізді анықтауға мүмкіндік береді.Курсты меңгеру барысында 

оқушының  бойында  қалыптасатын  дағдылар:  жергіліктіаймақтық  деректерді  жинақтап, 

жүйелеу  дағдыларының,  өз  ойын,  пікірін  еркін  жеткізе  алуы,  ой-өріс  ұғымдары 

кеңейеді,ізденгіштікке ұмтылады және функционалдық сауаттылық пен коммуникативтік 

біліктіліктері арта түседі. 

 

ДИАГНОСТИКАЛЫҚ  ҚҰРАЛДАР 

В.А.  Андреев  ықпалымен 

ө

зім 

жасаған 

тест-

сауалнама 

Оқушы 

жетістігінің 

нәтижелері 

Сауалнама, тесттер,  

Оқушылардың 

шешуші 

құ

зыреттіліктерінің 

қ

алыптасу 

сапасы 

мен 

деңгейін  анықтау  (Л.И. 

третьяков) 

 

Шығармашылық 

тапсырмалар,  рефераттар, 

жобалар,  

 

Зерттеу 

және 

даму 

мониторингтері 

 

 

Курс оқушылардың логикалық ойларын дамытады. Дамыған логикалық қабілеттерін 

жаратылыстану  және  гуманитарлық  бағытында  кең  қолданылады.  Теориялық  білімдері 

кез-келген  ғылым  теориясында  пайдалы,  әсіресе  физика  курсында.  Геометриялық 

фигуралардың  қасиеттері  және  белгілері,  курс  бойынша  алынған  білімдері  сызу, 

информатика және технология курстарында қолданылады.  

Бағдарламаны қолдану барысында оқушылардың дайындығына қойылатын талаптар: 

-

 

есептеу, дәлелдеу және салуға теориялық білімдерін қолдану; 

-

 

дәлелдеу тұжырымдамаларын білу; 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

-

 

математикалық  мәндерге  қасиеттер  және  формулаларды  пайдалана  отырып 

есептеу; 

-

 

циркуль және сызғыш арқылы салу, қиын емес біріккен есептерді шығару; 

-

 

иррационал сандар мен арифметикалық амалдарды орындау; 

-

 

рационал және тепе-теңдік түрлендірулерін орындау. 

«Қызықты математиканы» оқыту мазмұны оқушылардың жалпы интелектуалдық және 

мідениетін  дамытуға  бағынып,  күнделікті  өмірде  математиканы  қолдануға  бағыт-бағдар 

беру керек.       

      Курс  бағдарламасын  жүзеге  асыру  мақсатында  қосымша  материалдар  алынды.  Балыны 

ә

рі  қарай  дамуы  үшін  үйге  қосымша  тапсырмалар  беріледі:  сурет  салу,  санамақтар 

құ

растыру, өлен жолдарын жазу, тарихи мәліметтерді іздеу, рефераттар жазу, суреттер 

бойынша  есептер  құрастыру.  Оқушылар  өздері  ребустар,  сөз  жұмбақ,  сандық  жұмбақ, 

цифрограмма,  крассвордттар,  сиқырды  кестелер  құрастырады,  геометириялық 

фигураларды  жасайды.  Орындалған  тапсырмаларды  әр  оқушы  өзінің    портфолиосына 

жинақтайды. Оқушыларға берілетін карточкалардың, дидактикалық материалдың мазмұны 

қ

арапайым  жаттығулардан  басталып,  деңгейлік  тапсырмаларға  дейін  көтеріліп  отырады. 

Тапсырмаларды  құрастыру  арнайы  әдістемелік  құралдарға,  карточкалар  жинақтарына, 

қ

осымша  кітаптарға  сүйіне  отырып  жасалады.  Математика  пәнінде  жаңа  тақырыпты 

игеру  сонында  шығарған  есептерге  ұқсас  деңгейлік  тапсырмалар  құру  арқылы  таларп 

орындалады және өзі шығарған ереже, аңықтама заңдарын бекітуге арналады.  

Бірінші  деңгейдегі  тапсырмаларды  құрастырған  кезде  оларадың  танымдылығы  мен 

қ

ызықтылық жақтарына ерекше көңіл аударылады.  

Екінші  деңгейдегі  тапсырмалар  оқушының  ойлау  қабілетін  жетілдіруге  берілетін 

тапсырмалар, логикалық есептер, ребустар, кроссвордтардан т.б. тұрады.  

Ү

шінші деңгейдегі тапсырмалар танымдық іздену түріндегі тапсырмалар ретінде алынады. 

Мында  оқушылар  бұрынға  алынған  қарапайым  білімдерін  жетілдіріп,  терендетуге  бағыт 

алады,  ой  жұмыстарымен  шұғылданады.  Осындай  әр  деңгейдегі  тапсырмалары  бар  жұмыс 

дәптері оқушылар үшін арнайы дайындалады. Барлық деңгейдегі тапсырмалар қызғылықты 

мазмұндалған болса, оқушыларда ынталану пайда болады.            

8 сынып бойынша бағдарлама  үлгісі– 34 сағат 

 

 

№ 

 

Тақырыптар 

мен 

бөлімдер 

 

Сағат 

сандары 

 

Оқудың түрлері мен 

ә

діс-тәсілдері 

 

 

Білім өнімі 

1 

Алгебра тарихынынан  

2 

Жекеленген жұмыс 

Баяндама, 

реферат  

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

2 

Арифметикалық 

амалдарды орындау 

6 

Практикалық 

жұмыс 

Есептерді шешу 

3 

Теңдеулер 

және 

теңсіздіктер 

12 

Семинар,  есептерді 

шығару  

Есептерді  шешу, 

пікіралысу 

4 

Бірмүшелер 

және 

көпмүшелер   

9 

Ақпарат жинау  

Тесттер  

5 

Геометрия тарихынан 

5 

Жекеленген жұмыс 

Баяндама, 

реферат, 

жоба 

жасау 

 

9 сынып бойынша бағдарламаүлгісі – 34 сағат 

 

№  Тақырыптар 

мен 

бөлімдер 

Сағат 

сандары 

Оқудың түрлері мен 

ә

діс-тәсілдері 

Білім өнімі 

1 

Сандар теориясы 

9 

Дәріс, 

диалог, 

топтық жұмыс 

Конспект   

2 

Ү

шбұрыштар 

және 

төртбұрыштар 

9 

Практикалық 

жұмыс 

Фигураларды 

құ

растыру 

3 

Салу есептері 

7 

Шағын 

топпен 

жұмыс жасау   

Салу 

есептерді 

шешу 

4 

Аудандар   

9 

Жекеленген жұмыс 

Реферат, 

баяндама, 

жоба 

жасау 

 

Қ

олданылған әдебиеттер тізімі 

1.Қазақстан Республикасының Білім туралы Заңы,Астана,2007ж. 

2.2002 жылғы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

3. 2006 жылғы Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты 

4.2006 жылғы Қазақстан Респуликасы Президентінің  Қазақстан әлемдегі бәсеке қабілетті 

50елдің қатарына кіру стратегиясы 

5.М.М.Лиман Оқушыларға математика және математиктер жайлы.-Алматы,1996ж. 

6.М.Горднер Мтематические чудеса и тайны.-М.Просвещение,1988 

7.Жаратылыстану-математика  бағытындағы  пән  мұғалімдерінің  кәсіби  құзреттілігін 

дамыту. Құрастырушы авторлар Жунусова  М.Р.,Әубәкірова Х.Ж. Қарағанды, 2008ж. 

8 

М.Р.Жунусова,Д.И.Ильиясова. 

Ғ

ылыми 

зерттеуге 

кіріспе.\Оқу-әдістемелік 

құ

рал\.Аймақтар оқубаспа орталығы,2009 

 

ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЖЕТІСТІКТЕРІН «БЛУМ ТАКСОНОМИЯСЫН» БОЙЫНША 

БАҒАЛАУ 

 

Батырбекова Алия Гапуовна 

Дария жалпы орта білім беру мектебі, 

математика пәнінің мұғалімі, 

Қазақстан 

 

Түйін 

«Блум  таксономиясын»    басшылыққа  алып,  сабақ  жоспарлау  арқылы  оқушылардың 

оқуға деген ынтасын арттырып, деңгейлік сұрақтар қою әдісімен терең ойлауға жетелейді.  

Бұл мақалада  Блум таксономиясы бойынша ұйымдастыру, қойылған мәселені зерттеуіне, 

талдауына және салыстыруына, ой-толғауына және бағалауына қолдау көрсетеді. 

Аннотация 

В данной статье рассматривается эффективность применения таксономии  Блума. 

Прилагается  разработка  уровненых  заданий  по  таксономии  Блума.  Таксономия  является 

эффективным  инструментом  для  анализа  влияния  обучение  развитие  у  обучаемых 

способности к запоминанию, осмыслению и решению задач. 

 

Оқушылардың  оқу  жетістіктерін  бағалаудың  белгілі  бір  жүйесі  қалыптаспауына 

байланысты,  олардың  жеке  қабілеттерін  дамытуға  жағдай  туғызатын,  шығармашылық 

қ

ызметтерінің белсенділігін арттыратын әдіс-тәсілдердің қажеттілігінің туындауы болып 

табылады.Бағалау  жүйесі  оқушының  оқу-тәрбие  процесіндегі  жетістіктерін  көрсететін 

негізгі  құрал  болып  табылады.  Бұл  жүйе  жылдар  бойы  қалыптасып,  дамып,  әлі  де  болса 

зерттеліп  өзекті  мәселе  болып  отыр.Білім  берудің  жетістіктерінің  өзгерісі  оқушының 

ү

здіксіз  өз  бетінше  білімін  көтеріп  құзыретті  ықпал  етуге  бағдарлауынан 

көрінеді.Құзыреттілік – оқушының әрекет тәсілдерін жан-жақты игеруінен көрінетін білім 

нәтижесі.  Бағалаудың  жаңаша  көрінісі  үздіксіз  бағалау  және  өзін-өзі  бағалау  жүйесін 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

жобалаумен  аяқталады.  Ендеше  оқушылардың  білім  жетістіктерін  бағалаудың  сапалы 

жүйесі Блум таксономиясы және рейтингтік жүйе болып табылады. 

Оқушылардың оқудағы іс-әрекеті арқылы олардың ойлау дағдыларын жетілдіре отырып 

мақсат қою технологиясын былайша көрсетуге болады. 

 

Дағдылар 

Анықтама 

Оқушы іс-әрекеті 

Білім 

(знание) 

Берілген  жаңа  түсінікті  ұғу,еске 

ұ

стану,бұрынғы 

білімді 

еске 

түсіреді 

Таңдайды, 

қ

абылдайды, 

еске 

сақтайды, ойлайды. 

Түсінік 

(понимание) 

Жаңа 

материалда 

берілетін 

білімді  түсіну,  өзінше  түсіндіру 

немесе болжам жасауы. 

Түсіндіреді,  айтады,  көрсетеді, 

жазады. 

Қ

олдану 

(применение) 

Жаңа  білімді  тәжірибеде,  яғни 

нақты жаңа жағдайда пайдалану.  

Бұрынғы  білім  негізін  пайдалана 

отырып, 

жаңа 

проблеманы 

шешеді. 

Талдау 

(анализ) 

Алған  білімді  жіктеу,  саралау,  ең 

негізгі  түйінді  мәнін  бөліп  ала 

білу.  Бүтінді  бөліктерге  жіктеу 

арасындағы байланысты айқындау. 

Ойланады, салыстырады, табады, 

талқылайды, ашады, ізденеді. 

Синтез 

(бір 

нәрсе 

жасайды, 

жинақтайды) 

Жеке 

бөлшектерден, 

дара 

ұғ

ымдардан 

тұтас 

жасау 

(жалқыдан жалқыға) 

Ойлап  табады,  құрастырады, 

шығарады, байланыстырады. 

Баға 

(сын,пайдалану) 

Жаңа  ұғым,  жаңа  материалдың 

құ

ндылығын, керектігін анықтау. 

Бағалайды, 

талқылайды, 

ө

з 

талабын айтады. 

 

Білім 

Айтыңдар, жазыңдар, атап беріңдер, орнына қойыңдар. 

Түсіну, үгу  Өз  ойларыңды  айтыңдар,  түсіндіріңдер,  ұқсастық  айырмашылығын 

көрсетіңдер. 

Қ

олдану 

Қ

олданыңдар, табыңдар, пайдаланыңдар. 

Талдау 

Былай  қарағанда, салыстырғанда, басқаша ойластырғанда, басқаша ерекшелігін 

табыңдар, негізгі қасиетін дәлелдеңдер. 

Синтез 

Құ

райық, ойлайық (жаңа нәрсе) керісінше мүмкін. 

Баға 

Бәрінен  жақсы,  бәрінен  жаман,  неге  солай,  пікірдің  біреуіне  келісемін,  сын 

айтыңдар. 

 

 

Блум таксономиясы бойынша «Төртбұрыштар» тақырыбында оқушының танымдық 

дамуын бағалау. 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

 

ХХІ ғасырдағы білім және ғылымның өзекті мәселелері /Актуальные проблемы образования и науки в ХХІ веке 

 

 

1.

 

Төртбұрыштардың анықтамасы. 

2.

 

Төртбұрыштардың түрлері. 

3.

 

Төртбұрыштардың қасиеттері 

4.

 

Төртбұрыштарды элементтері бойынша салу. 

  

№  Дағдылар 

Көрсеткіштер 

Ө

лшеуіштер 

1 

Білу 

- 

Төртбұрыштың 

анықтамасын айтады  

-төртбұрыштың 

түрлерін біледі  

-төртбұрыштың 

суретін сала алады 

Көршілес  екі  қабырғасы  мен  бір  диагоналы 

бойынша параллелограмм салу.  

АВСД  параллелограмының  p=10  см  Равд  =8  см 

болса, ВД қабырғасын тап.  

Берілген  суреттері  бойынша  төртбұрыштың 

түрлерін анықтау  

2 

Түсіну  

-төртбұрыштың 

қ

асиеттерін 

айтып,дәлелдей алады  

-төртбұрыштарға 

сипаттама  бере  алады 

және түсіндіре алады 

-  төртбұрыштардың 

айырмашылықтарын 

біледі 

 

Түрлері 

Анық

та 

масы 

Орта

қ

 

қ

асие

ті 

Айырмашы 

лығы 

Паралле 

лограмм 

 

 

 

Квадрат 

 

 

 

Ромб 

 

 

 

Трапеция 

 

 

 

 

3 

Қ

олдау 

-төртбұрыштардың 

анықтамаларын 

есептер 

шығаруда 

пайдалана алады 

 -қасиеттерін 

пайдаланып 

дәлелдей 

біледі 

 

Барлық бұрыштары өзара тең төртбұрыштың 

тік төртбұрыш екенін дәлелде 

 

4 

Талдау 

 -төртбұрыштарға 

берілген 

есептерді 

шығара алады  

-элементтері  бойынша 

салу  есептерін  және 

белгісіз 

элементтері 

бойынша 

есеп 

құ

растыра алады 

Трапецияның  табанындағы  бір  бұрышы  68о 

және 71о.қалған бұрыштарын тап.  

 

Диагоналы және бұрыштары бойынша ромб сал.  

 

5 

Топтау 

-төртбұрыштарды 

Диагоналдары  бұрыштарының  биссектрисасы 

жүктеу/скачать 6,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: