Тамақтандыру кәсіпорындарының технологиялық процестері
К е с т е 15.1. Қойма түріндегі орындардың сипаттамасы
жүктеу/скачать 2,37 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәрумендердің
| К е с т е 15.1. Қойма түріндегі орындардың сипаттамасы
Жас шамасы, жас Ақуыздар, г Майлар, г Көмір- сулар, г Қуат, ккал Барлы- ғы Соның ішінде, малдың Барлығы Соның ішінде өсімдікті 7...10 79 47 79 16 315 2 300 11...13 (балалар) 93 56 93 19 370 2 700 11.13 ( қыздар) 85 51 85 17 340 2 470 14.17 ( бозбалалар) 100 60 100 20 400 2 900 14.17 ( бойжеткен-дер) 90 54 90 18 360 2 600 Майлардың жетіспеушілігінен рационда ауруға төтеп беру қасиеті төмендеп, бойдың өсуі бәсеңдейді, тері, қан тамырлары, бауыр аурулары пайда болады. Артуында басқа тағамдық заттектердің сіңірілуі нашарлап, алмасу үдерістері бұзылады. Көмірсулар — негізгі энергетикалық материал. Олардың арутында семіздікке әкелетін, жұқпалы ауруларға орнықтылығы төмендейтін зат алмасу бұзылады. Балаларды тамақтандыруда рациондағы жеңіл және күрделі көмірсулар арасындағы қатынас 1:2-ні, ақуыздар, майлар және көмірсулар арасындағы қатынас 1:1:4-ті құрағаны маңызды. Ұлпалардың өсуі және дамуы үрдісінде, соның ішінде сүйек ұлпасының, көптеген физиологиялық қызметтердің реттелуінде, тамақты сіңіруде минералды заттектер үлкен рөлге ие. Осылайша, рационда ас тұзының жетіспеушілігінде жүйке және жүрек-қан тамырлары жүйесі, ал артуында бүйректер мен басқа мүшелердің жұмысы бұзылады. Дәрумендердің, әсіресе, С дәруменінің маңызы барлығына мәлім. Солай десек те, мектеп асханаларын тексеруде оның тағамдардағы мөлшері ағза қажеттілігін қамтамасыз ете алмайтынын көрсетті. Осыған орай мектептердің медициналық қызметкерлеріне тағамдарды оларға С дәруменінің дәріханалық дәрі-дәрмегін қосу жолымен С-дәрумендеуді 161 жүзеге асыру тапсырылған. Алайда оны тек қышқыл дәмге ие тағамдарға ғана қосуға болады. Сондықтан салқын және ыстық тағамдарды дайындауда аспаздар осы дәруменге бай ақжелкен, аскөк көгін, көк пиязды пайдалануы тиіс, сонымен қатар, өнімдерді өңдеуде дәрумендерді жоғалтып алуды азайту шараларын жүзеге асырулары қажет. Балалар үшін тамақтану тәртібі үлкен маңызға ие. Яғни тамақтану арасындағы сәйкесінше аралықты сақтау, оны бір күнге дұрыстап бөлу: аралықтар 3-4 сағатқа тең болуы керек, яғни, тамақтану мөлшері 4-5 рет. Балалар мектепте 3 сағаттан артық болатын болғандықтан, олар сол уақыт ішінде тамақтанулары керек және мамандар XX ғасырдың өзінде оның ыстық таңғы ас болуы керектігі туралы шешімге келген. Ал ұзартылған күн тобында қалатындарға түскі асты ішу керек . Мектеп-интернаттарда және балаларды сауықтыру лагерьлерінде төрт не бес реттік тамақтану ұйымдастырылады. Физиологтар бөлек тамақтану аралығындағы тәуліктік рационды бөлуге кеңес жасап шығарды (15.2-кесте). Әрбір тамақтану негізгі тағамдық заттектер мен калориялығының мөлшері бойынша теңдестірілуі өте маңызды. Бұны тек мамандар жасап шығарған жинақталған рацион бойынша тамақтануды ұйымдастыру арқылы қамтамасыз етуге болады. Бұндай мәзір,әдетте, 2 аптаға жасалады. Бұл ретте маңызды шарттар қатары орындалуы қажет: Мәзір екі нұсқада жасалуы керек: 7-11 жастағы және 12-17 жастағы балаларға арналған. Сонымен бірге екі түрлі бөлек мәзір жасалмайды — тағамдық заттектер мен рационның калориялық мөлшерінің айырмашылығын салаттар мен басқа тіскебасарлардың (100 немесе 150 г), сорпалардың (250 немесе 300-400 г), гарнирлердің (100 немесе 150 г), нанның (50 немесе 75 г) алынып тасталуын түрлендіре отырып қамтамасыз етеді; жүктеу/скачать 2,37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|