Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал

70 
 
выглядящих  эффектно  благодаря  своему  необычному  передовому  дизайну    все  это  
обогатило облик городов Алматы и Астаны.  Так, при разработке проекта строительства 
столицы  был  проведен  международный  конкурс,  на  котором  победил  японский 
архитектор К.  Курокава.  Он  обосновал  необходимость  организации  саморазвивающейся 
структуры  города,  основываясь  на  разработанной  им  в  1960-е  гг.  теории  метаболизма. 
Фактором, отличающим проект К. Курокавы от проектов новых столиц, возводившихся в 
ХХ  в.,  является  отделение  строительства  городских  ансамблей  от  формирования 
городской инфраструктуры. Крупнейшими строительными компаниями на рынке Астаны 
являются швейцарская «Mabco constructions» и турецкая «Baytur». 
Построенные  в  течение  нескольких  лет  здания  придали  столице  облик 
неповторимого, одновременно и современного, и традиционного гостеприимного города. 
Соотношение между традициями и новациями в современном дизайне образуется за счет 
как  внутренних  импульсов,  так  и  внешних  влияний.  Примером  такого  симбиоза  можно 
назвать  «макетный»  комплекс  в  миниатюре  города  Стамбула  и  этно-мемориальный 
комплекс  «Карта  Казахстана  ―Атамекен‖»  в  Астане.  Реализованный  проект 
Казахстанского  Союза  дизайнеров    познавательно-художественный  комплекс  «Карта 
Казахстана  ―Атамекен‖»  представляет  собой  карту  республики  в  миниатюре,  знакомит 
посетителей  с  историей  государства,  приобщает  к  изучению  историко-культурных  и 
духовных  ценностей,  пропагандируя  достижения  казахстанской  культуры.  В  проекте 
отражен колорит всех природных зон Казахстана: стилизованные горы, степи, леса, озера, 
символически  обозначенные  крупнейшие  города,  архитектурная  достопримечательность 
которых передана с мельчайшей достоверностью пропорций и цвета.  
Город,  завораживающий  концентрацией  смыслов  и  энергией  творческих  сил, 
является  ключевым  объектом  для  исследователей  разных  направлений.  В  современном 
гуманитарном  мышлении  популярными  становятся  не  только  традиционные  культурно-
урбанистические,  но  и  антрополого-урбанологические  проекты  [1].  Смысл  последних 
заключается  в  подробном  изучении  специфики  городской  среды  как  синтетического, 
поликультурного пространства человеческого бытия.  
В  фокусе  внимания  таких  исследований  оказывается  как  предметная  деятельность, 
так  и  пространство  творчества,  свободы,  подчинения  и  отчуждения;  мистика  городской 
среды  и  судеб  ее  созидателей,  символизм  и  раскодировка  символов.  Свою 
исследовательскую  задачу  мы  видим  в  том,  чтобы  рассмотреть  возможные  подходы  к 
анализу 
метафизических 
и 
урбанологических 
горизонтов 
новой 
столицы 
Казахстана   Астаны.  
Ю.М. Лотман в одном из своих последних интервью, задаваясь вопросом о том, чем 
город построенный отличается от чертежа или раскопок, отвечал на это так: «…тем, что 
это живой организм. Когда мы стараемся понять  его, мы складываем в своем сознании 
какую-то одну доминирующую структуру  –  скажем  пушкинский Петербург, Петербург 
«Медного всадника», Петербург Достоевского или Петербург нашего времени. Мы берем 
какую-то остановленную временную точку. Но это в принципе неадекватно реальности. 
Потому что город, даже если он построен по какому-то строго военному и как будто 
застывшему,  установленному  плану,  как  только  стал  реальностью,  он  зажил,  он  все 
время не равен сам себе. Он меняется в зависимости от того, с какой точки зрения мы 
смотрим  на  него»  [2]  .  Иными  словами,  смысл  анализа  проектируется  не  в  плоскости 
адекватного или, наоборот, неадекватного отражения действительности, а в перспективе 
того, что исследователь хочет или может увидеть при расшифровке «текста города».  
Рождение современного города — это уже не результат исторических составляющих, 
когда поселение возникает на торговых путях или на пограничных линиях вооруженного 
противостояния  в  качестве  фортификационного  сооружения.  Рождение  современного 
города — это акт скорее политический.  
Любая  нетривиальная  задача  не  только  в  политике,  но  и  в  различных  сферах 
искусства, таких, например, как архитектура, в конечном счете, связана с некой идеальной 

71 
 
моделью  жизнеустройства.  Астана — это  проект,  нетривиальность  которого  вызвана  к 
жизни  многими  условиями.  Если  опустить  политические  мотивы  переноса  столицы 
Казахстана  из  зеленой  и  солнечной  Алматы  в  непрезентабельный,  по  сути,  степной 
городок с плохой водой, неразвитыми промышленной и культурной инфраструктурами, то 
нашу перспективу видения этого города следует определить как удивление.  
С  одной  стороны,  нельзя  сравнивать  реализованный  проект  Астаны  с  проектами 
«городов-садов»  (типа  Говарда).  С  другой  стороны,  Астану  также  нельзя  сравнивать  с 
Петербургом  или,  если  идти  вглубь  исторического  времени,  с  Римом,  что,  собственно, 
делали  многие  при  «культурологической  приписке»  великих  городов  мира.  Проект 
Астаны  удивительным  образом  реализует  на  практике  утопическую  формулу 
Маяковского  «…здесь  будет  город-сад!».  Настоящее,  лишенное  субстанционального 
прошлого,  в  конечном,  итоге  лишено  возможности  быть  реальным.  Астане  с  самого 
начала ее истории не хватает именно времени — времени как длительности становления. 
Такое  странное,  на  первый  взгляд,  высказывание  об  Астане:  «наш  город  насчитывает 
почти тысячелетнюю историю своего существования. О восьми столетиях начального 
периода  развития  города  мы  имеем  очень  слабое  представление»  [3]  на  самом  деле 
демонстрирует,  насколько  мучительным  может  быть  поиск  изначального,  собственного 
времени городской истории.  
Заметим,  что  эта  проблема  возникает  почти  спонтанно,  когда  речь  заходит  об 
известных  и  прославленных  городах  мировой  истории.  Всегда  находятся  серьезные 
исследователи  (изучающие,  например,  историю  Москвы,  Петербурга,  Казани,  Парижа, 
Лондона и других городов), доказывающие гораздо более древнее, чем принято считать, 
происхождение великих мегаполисов. Историография советского периода рассматривала 
появление  Акмолинской  крепости  только  в  контексте  колонизации  русским  царизмом 
степных  пространств.  Такая  позиция  в  условиях  обретенной  независимости  однозначно 
интерпретируется ныне как односторонняя и не обеспечивающая включенность Астаны в 
историческое  время.  Отсюда  и  возможность  такой,  например,  точки  зрения:  «в  силу 
разных  причин  и  событий  жизнь  людей  в  древности  и  в  средневековье  не  была 
хронологически непрерывной и не концентрировалась на одном месте. Тем не менее, люди 
в  районе  Астаны  селились  постоянно  и  на  протяжении  многих  тысячелетий»  [4], 
подтверждающей многотысячелетнюю и легендарную историю Астаны.  
Говоря  об  индивидуальном  урбанологическом  и  метафизическом  пространстве 
Астаны, можно выделить две исследовательские позиции. Одна из  них пытается создать 
такую  субстанциональную  канву  исторических  означающих,  которые  показывали  бы 
уникальность  этого  проекта.  Обоснованием  такой  точки  зрения  служит  сопряжение 
различных  концептов  и  обработка  их  на  материале  Астаны.  Процитированная  выше 
мысль  о  многотысячелетней  истории  города,  соответствующая  данной  позиции, 
показывает,  что  автор,  скорее  всего,  движется  в  траектории  социального  мифа  о 
«естественном месторасположении столицы». То есть факт переноса столицы связывается 
с проявлением политической мудрости, совпадающей с вековой мудростью народа.  
Вторая  позиция  является  более  осторожной.  Здесь  не  происходит  откровенного 
увлечения  мифами,  имеющими  политический  контекст.  Собственно,  это  позиция 
осторожного  наблюдателя,  протоколиста  своего  времени.  «Изумление»  от  почти 
мгновенного  преобразования  традиционного  степного  ландшафта  в  современный 
столичный  город,  действительно  выдает  экзистенциально-импрессионистическую 
природу феномена Астаны.  
Одна  из  проблем,  возникающих  при  рассмотрении  новой  столицы  Казахстана, 
заключается  в  процессах  раскодировки  реального  исторического  наследия  и  их 
современной  идеологической  пролонгации.  Анализ  конкретного  эмпирического 
материала,  связанного  со  становлением  культурного  облика  Астаны,  встречи  со 
скульпторами,  архитекторами  и  чиновниками,  ответственными  за  монументальное  и 
символическое  пространство  новой  столицы,  позволяют  сделать  вывод  о  том,  что 

72 
 
«чистого»  переноса  исторических  означающих  на  облик  современной  Астаны,  как 
правило, не происходит. Дело в том, что современный человек произвольно воспринимает 
свое  символическое  наследие,  и  такой  подход  активно  осуществляется  на  уровне 
идеологических  интуиций.  Отчасти  эти  изменения  восприятия  происходят  на  уровне 
культурной антропологии. Современный человек – это абстрактный человек, горожанин, 
оторванный от почвы, земли, тела культуры. Вместо размеренной подлинности, присущей 
фигуре  сельского  наблюдателя,  осторожно  оглядывающего  живую  ткань  своей 
собственной  включенности  в  историю  и  природу,  мы  имеем  дело  с  прагматиком-
горожанином, для которого история и природа становятся инертным материалом. Именно 
на этом фоне разворачиваются властные эстетические спекуляции.  
Астана,  как  и  всякая  новая  столица,  по  определению  обречена  на  амбивалентный 
характер  своей  репрезентирующей  функции  (город-степь,  небоскреб-юрта,  горожанин-
кочевник и т.д.). Например, так называемый базовый комплекс архетипической кладовой 
здесь  сводится  либо  к  стилизации  некрополей  (работы  Тимура  Сулейменова  над 
ландшафтом  «Монумента  жертвам  политических  репрессий»),  либо  к  мультипликации 
визуального ряда из урочища  
             
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

73 
 
 
 
Тамгалы (этот рефрен встречается в работах самых разных скульпторов, начиная от 
Шота Валиханова и заканчивая Муратом Мансуровым).  
Общий интерес к архаической и средневековой культовой скульптуре привел к тому, 
что Астана стала заполняться менгирами, насыпными и каменными курганами, балбалами 
и  другими  символами  доисламского  периода.  Эта  своеобразная  тенденция  реверса 
прошлого, поиска материальных оснований для концепта национальной и духовной идеи 
не  может  не  увлечь  исследователя.  Но  в  то  же  время  видны  следы  негибкой 
интерпретации  архаического  наследия.  Так,  символическую  функцию  ворот  города 
выполняет  внушительных  размеров  пирамида  из  трех  сложенных  копий,  отчасти 
напоминающая  опору  для  алтыбакана  (народных  качелей).  Это  одно  из  самых 
примитивных, как в техническом, так и художественном плане, воплощений идеи начала 
и  границы  города.  Явный  синкретизм  символики  европейского  города  (закрытого, 
отгороженного от номадического пространства степи) и ауры временной кочевой стоянки 
(пирамида из перекрещенных копий) с большими оговорками может быть легитивирован 
как действительно имеющий отношение к народному духу.  
Существует  обширная  литература,  показывающая,  например,  каким  образом  идея 
исторических цитат, параллелей и ассоциаций реализуется в уникальном петербургском 
проекте.  В  становящемся  облике  Астаны  эти  большие  исторические  цитаты  также 
существуют. Их воплощение не всегда может быть удачным, тем не менее, обязательные 
аллюзии ко всему миру, присутствующие в ландшафте города, демонстрируют желание 
Астаны  приобщиться  к  идее  мегаполиса.  Так,  конная  статуя  хана  Кенесары  (скульптор 
Н. Долбаев,  архитектор  Ш. Валиханов,  2001  г.)  отсылает  к  барочным  конструкциям,  а 
эспланада  нового  центра – к  классицистическим  перспективам  Парижа.  Башня  Байтерек 
выполняет множественную функцию: она и планируемая достопримечательность, и знак-
символ,  и  своеобразная  смотровая  площадка  для  обзора  всей  перспективы  строящегося 
города, и фиксированная точка центра, на которую обращен взгляд. Астана обзаводится 
памятниками  с  большой  символической  нагрузкой:  большому  городу – большие 
памятники.  Такими,  собственно,  являются  памятники  «Хану  Кенесары»,  «Мемориал 

74 
 
памяти  жертвам  политических  репрессий»,  «Защитникам  отечества»,  «Памятник 
правосудия».  
Таким образом, Астана на сегодняшний момент является своеобразным полигоном, 
на  котором  происходит  сражение  различных  методолого-урбанологических  проектов. 
Можно  лишь  предположить,  что  возникающие  полилогизм  и  поликультурность 
современной  городской  среды  смогут  стать  предпосылками  создания  оригинального 
«астанинского текста» казахской культуры.  
 
Литература: 
1.
 
Тыхеева Ю.Ц. Урбанология. – Улан-Удэ, 2002.  
2.
 
Город  и  время:  Интервью  с  Ю.М.  Лотманом  /Петербургские  чтения  по  теории, 
истории и философии культуры/. – С-Пб., 1993.  
3.
 
Чиканаев  А.,  Тоскин  В.  Эволюция  планировочной  структуры  и  застройки  города 
Астаны. Исторический экскурс. –  Кумбез, № 3-4, 2001. 
4.
 
Чиконаев А. Истоки каменной летописи города Астана. –  Кумбез, № 3-4, 2001.  
 
Аннотация.  Берілген    мақалада  жеке  кӛзқарас  пен  теоретиктердің  пікірі  бойынша 
қазіргі қазақстандық  сәулеттің дамуының үрдістерін таныстыру мақсатындағы сәулеттің 
және Қазақстандағы Астана каласының жеке сәулет объектілері  мен қалалық аумақтарын 
қарастырып саралау. 
Annotation.  In this article a comparable analysis  is done of looks and opinions of row of 
theorists,  studying  progress  of  modern  Kazakhstan  architecture  trends,  the  separate  objects  of 
architecture  and  municipal  environment  of  the  capital  of  Kazakhstan    of  city  of  Astana  are 
examine
.
 
 
 
 
ӘӚЖ. 1(091) 
             М79 
 
ФИЛОСОФИЯ ПӘНІН ОҚЫТУДА АҚПАРАТТЫҚ  
ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІ 
 
Мусабекова Г.К., Шойынбаева Ғ.А. 
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты, Тараз қ. 
Л. Н. Гумилев атындағы ЕҦУ, Астана қ. 
 
Ақпараттық  әдістемелік  материалдар  коммуникациялық  байланыс  құралдарын 
пайдалану  арқылы  білім  беруді  жетілдіруді  кӛздейді.  Ақпараттық  –  коммуникациялық 
технологияның  келешек  ұрпақтың  жан  –  жақты  білім  алуына,  іскер  әрі  талантты, 
шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай 
жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол. Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану 
үрдісі  әлемдік  бәсекелестікті  күшейте  түсуде.  Елбасы  Н.  Ә.  Назарбаев  Қазақстанның 
әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы атты жолдауында « Білім 
беру  реформасы  –  Қазақстанның  бәсекеге  нақтылы  қабілеттілігін  қамтамасыз  етуге 
мүмкіндік беретін аса маңызды құралдарының бірі» деп атап кӛрсетті. ХХІ ғасыр  – бұл 
ақпараттық  қоғам  дәуірі,  технологиялық  мәдениет  дәуірі,  айналадағы  дүниеге,  адамның 
денсаулығына,  кәсіби  мәдениеттілігіне  мұқият  қарайтын  дәуір.  Білім  беру  үрдісін 
ақпараттандыру  –  жаңа  ақпараттық  технологияларды  пайдалану  арқылы  дамыта  оқыту, 
дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу –  тәрбие үрдісінің 
барлық  деңгейлерінің  тиімділігі  мен  сапасын  жоғарлатуды  кӛздейді  [1,95  б].   Біріккен 
ұлттар  ұйымының  шешімімен  «ХХІ  ғасыр  –ақпараттандыру  ғасыры»  деп  аталады. 

75 
 
Қазақстан  Республикасы  да  ғылыми  –  техникалық  прогрестің  негізгі  белгісі  –  қоғамды 
ақпараттандыру болатын жаңа кезеңіне енді.  
Жалпы технология, ақпараттык және компьютерлік технология дегеніміз не? Соларға 
жауап  бере  кетелік.  Анықтама  бойынша  технология  дегеніміз  —  материалды  ӛңдеу 
үрдістерінің  жиынтығы,  немесе  материалды  ӛңдеу  тәсілдері  туралы  білім  жиынтығы. 
Мағынасы  бойынша  технология  дегеніміз  —  түрлендіруді  жүзеге  асыруга  мүмкіндік 
беретін  тәсіл.  Бұл  бізге  «технология»  түсінігін  тек  материалды  ӛндіріс  сферасында  ғана 
емес, сонымен қоса адам  іс-әрекетінің басқа да сферасында да, соның  ішінде білім беру 
жүйесінде де пайдалануға мүмкіндік береді. Оқыту теориясында «технология» ұғымының 
үш жүзге жуық анықтамасы бар екенін айту жӛн. Ақпараттық технологияның арқасында 
әрбір тәлімгердің тек дәстүрлі ақпарат кӛздерімен ғана емес, сонымен қатар дәстүрлі емес 
ақпарат кӛздерімен жұмыс  істеуге мүмкіндіктері  бар [2,59 б].  «Ақпараттық технология» 
деген  терминді  В.Тлушков  енгізді.  ол  оған  былай  анықтама  береді:  «Ақпараттық 
технология  дегеніміз-ақпаратты  ӛндеумен  байланысты  үрдістер».  Сонда  оқытуда 
ақпараттық  технологиялар  үнемі  қолданылған  деуге  болады,  себебі  оқыту  дегеніміз-
ақпаратты  оқытушыдан  тәлімгерге  немесе  оқушыға  жеткізу.  В.Апатова,  В.Глушковтың 
берген  анықтамасын  жоққа  шығармай,  оны  нақтылай  түседі:  «Ақпаратгық  технология 
дегеніміз  -  ақпаратты  ӛндеу  үрдісі  арқылы  жүзеге  асатын  құралдар  мен  әдістер 
жиынтығы».  Д.Матрос  «жаңа  ақпараттық  технология»  ұғымын  қарастыра  отырып,  кез 
келген  әдістер  немесе  педагогикалық  технологиялар  ақпаратты  тәлімгерлер,  оқушылар 
меңгеру  үшін  қалай  ӛңдеу  және  жеткізу  керектігін  суреттейді,  яғни,  оның  анықтамасы 
бойыңша, кез келген педагогикалық технология дегеніміз — бұл ақпараттық технология.  
Оқу  үрдісінде  компьютерді  пайдалану  нәтижесі  «компьютерлік  технология»  терминінің 
пайда  болуына  әкелді.  Бірақ  та  есептеуіш  техниканың  белсенді  түрде  дамуы  және  жаңа 
аппаратты,  бағдарламалық  құралдардың  пайда  болуы  компьютерді  қолдану  аясын 
кеңейтті. Білімді ақпараттандыруды оқытушылар мен  студенттер мәліметтер және білім 
базасында, электронды мұрағаттарда, аныктамаларда, энциклопедияларда белсенді түрде 
жұмыс істеуі деп анықтауға болады.  
«Технология»  ұғымының  (мағынасының)  ӛзі  ӛнеркәсіптік  ӛндірісте  қолданылады 
және  ӛндіріс  үрдісінде  ӛнімді  әзірлеу  тәсілдерінен  және  ӛзара  байланысқан 
материалдарды  ӛңдеу  жүйесі  ретінде  анықталады  [3,126  б].  Әдістер  жүйесі  техникалық 
құралдарды  пайдалану  негізінде  ақпараттық  жинау,  жіберу,  ӛндеу,  жинақтау.  сақтау 
тәсілдерін  қолдану  арқылы  ақпараттық  технологияны  анықтаймыз.  Ақпараттық 
технологиялар  ақпараттық  үрдістердің  әр  қилылығына  байланысты  мынандай 
технологияға жіктеледі: 
– ақпаратты жинау; 
– ақпаратты жеткізу; 
– ақпаратгы ӛндеу; 
– ақпаратгы жинақтау; 
– ақпаратты сақтау; 
– ақпаратты ұсыну; 
– ақпаратты паидалану; 
– ақпаратты қорғау. 
Нақты ақпараттық технологияны жүзеге асыру үшін мынадарды орындау қажет: 
– ақпараттық үрдістің ӛзін жүзеге асыратын тиісті техникалық құралдардың кешені; 
– техникалықкешенмен басқару құралдарының жүйесі; 
–
 
техниқалық құалдардың барлық іс-әрекеттерінің жүзеге асырылуын 
–
 
байданыстыратын ұйымдастырушылықты әдістемелік қамтамасыз ету.  
Оқытудың  ақпараттық  технологиясы  –  білімді  жаңаша  беру  мүмкіндіктерін  жасау 
(педагогикалық іс-әрекетті ӛзгерту), білімді қабылдау, білім сапасын бағалау, оқу-тәрбие 
үрдісінде  білімгердің  жеке  тұлғасын  жан-жақты  қалыптастыру  үшін  ақпараттық 
технологияның қосымшасы деп түсіну керек. 

76 
 
ХХІ ғасырда әлем ӛркениеті  жаңа  даму кезеңіне қадам басты. Бұл кезең кез-келген 
мемлекеттің 
даму 
деңгейін 
табиғат 
ресурстарымен 
емес, 
интеллектуалдық, 
шығармашылық  потенциалымен,  ғылымда  жаңа  ақпараттық  технологияларды  меңгеру, 
ӛндіру жетістіктерімен анықтайды. Осы тұрғыда білім беру жүйесінің тиімділігін арттыру 
жолдарын іздестіру ақпараттық білім кеңістігін қалыптастыруға алып келеді. 
Ақпараттық  технологиялардың  бірі  -  интерактивтік  тақта,  мультимедиялық  және 
онлайн сабақтары. Философия – бұл адамзат  мәдениетінің  ӛзіндік  санасының  тарихы.   
Философия – бұл адам  болмысының іргелі  принциптері мен  негіздері  туралы, адамның  
табиғатқа,  қоғамға  және  барлық  негізгі  кӛріністерінде  алынғандағы  рухани  ӛмірге  
қарым-қатынасының  ең  жалпы  мәнді  сипаттары  туралы  білімдер  жүйесін  талдайтын  
дүниені    танудың    айрықша    формасы.    Философия  -  қашанда  бүкіл  адамзат  табысы, 
баршаға  ортақ  рухани  жеміс,  әлемдік  ӛркениеттің  рухани  мәдениеттің  ажырамас  бӛлігі. 
Ол-үнемі дамып, адамзат ақыл-ойының жетістіктерімен толықтырылып отыратын ғылым. 
Сондықтан бұл пәнді дүние жүзі ӛркениетті елдерінің бәрі де бағалайды. Философия пәні 
дүние  жүзіндегі  барлық  оқу  орындарында  оқылады.  Философия  –  алдымен  жалпылық 
ғылым.  Бұл  әсіресе  қазіргі  ғылымдарға  қажет.  Ӛйткені  философия  ғылымдардың  басын 
біріктіретін, белгілі теорияға негіздейтін жалпылық ғылым. Ол әрбір жеке ғылымдардың 
бәріне тән заңдылықтарды зерттейді, топтастырады, әрқайсысының дүниетанымдағы, оны 
ӛзгертудегі  алатын  орнын  кӛрсетеді.  Сӛйтіп,  жалпылық  ғылым  нақты  ғылымдарға 
жетекшілік,  методологиялық  рӛл  атқарады.    Гректің  әмбебап  философы  Аристотель 
шығармаларында  «бірінші  философия»  деген  сӛз  негізгі,  іргелі  ғылымның  синонимі 
ретінде  қолданылған.  Философия  тарих  кӛшінің  ӛне  бойында  әлем  мен  адам  туралы  ең 
күрделі  сұрақтарға  жауап  іздейтін  ғылым  ретінде  қарастырылды.  Әрине,  бұл  жай  ғана 
кездейсоқтық емес, ӛйткені философиялық ойлау бастапқы кезінен бастап – ақ адамзаттың 
танымдық  тәжірибесін  жинақтай  отырып,  адам,  оның  тӛңірегіндегі  барлық  күрделі 
мәселелерге  жауап  іздеуге  тырысты.  Сондықтан,  кӛптеген  философтардың  кең  ӛресі, 
жоғарғы эрудициясы мен ойлау мәдениеті болған. Философияның пайда болуының негізгі 
себебі  –  танымның  жеке  түрлерінің  (математика,  астрономия  тағы  басқалары)  адам  мен 
әлем туралы біртұтас – білім жүйесін жасай алмауы. Оның шығуына ертедегі қоғамда дін 
мен мифологияға қарама – қарсы рационалдық таным жүйесінің қажеттігін түсіну де әсер 
етті. Философия  - әлем туралы және ондағы адамның орны туралы жалпы ілім. Ол адам 
мен  әлем  байланысын  қарастыра  отырып,  әлемді  танудың,  оны  ӛзгертудің  жалпы 
заңдылықтарын зерттейді.  
«Жас  ұрпақ  тәрбиесі  жаңа  технологияның  ғаламдық  қамту  үрдісінің  күшті 
ықпалында.  Жаңа  технологиялар  ықпалынан  біз  зиян  шекпеуіміз  керек.  Керісінше,  оны 
игілігімізге  асыруымызға  әрекет,  жұмыс  жасауға  міндеттіміз.,  –  деп  Елбасы 
Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына арналған  «Нұрлы Жол  – болашаққа бастар жол» атты 
жолдауында  ӛз  сӛзін  жалғастыра  келе:  –  Мен  жастар  –  біздің  болашағымыздың  тірегі 
дегенді  әркез  айтып  келемін.  Мемлекет  жаңа  буынның  алдында  барлық  есіктер  мен 
жолдарды ашты! Сондықтан мемлекеттік құзырлы орындар жастардың жаңа ӛмірге деген 
ынтасын, 
құштарлығын 
ынталандырып, 
оларға 
ӛз 
болашағына, 
тағдырына 
жауапкершіліктерін  арттыру  шараларын  үздіксіз,  үнемі  жүргізіп  тұруымыз  қажет»,-  деп 
жастарға  үлкен  сенім  білдірді.  Сондықтанда,  жаhандану  заманында  жастардың 
дүниетанымына,  олардың  азаматтық  ой  санасының  қалыптасуында  философияның 
маңыздылығы  арта  түспек.  Философия  категориялары  мен  философия  тарихы    -  кӛне  
дәуір  кӛрінісі,    түрлі    дәстүр  ауқымы,  талпынған  ойдың  ӛрнегі  мен    ӛрісі,  жаңа  әдісті 
әрекет пен даналықтың үлгісі. Оның үйретері  мол,  одан  үйренгендер де  мол. Тәуелсіз 
Қазақстанның ертеңгі болашағына ӛз үлесін қосар білікті маман, зерделі азамат болып, ел 
тағдырын шешуге, қоғам дамуының жауапкершілігін мойнына алуға ұмтылған әрбір жас 
үшін  философия пәнін, тарихын оқып-үйрену ӛте қажет. Ал,   философия пәнін оқытуда  
ақпараттық    технологияларды    пайдалану    заман    талабы.    Философия-әмбебап  ғылым 

77 
 
ретінде  ауқымды,  кең  сарынды  екені  сӛзсіз,  сондықтан  да    ақпараттық    технологиялар 
философия пәнін оқытуда жүйелеуге септігі тиеді.   
Оқытудың ақпараттық технологиясы  – бұл ақпаратпен жұмыс жасау үшін арнайы 
тәсілдер, педагогикалық технологиялар, бағдарламалық және техникалық құралдар (кино, 
аудио  және  видеоқұралдар,  компьютерлер,  телекоммуникациялық  желілер).  Философия 
сабағында  арнайы бейне сабақтар, бейне сұрақтар, флипчарт, мультимедиалық ӛнңмдерді 
қолдану  білімгерлердің  философия  сабағына    деген  ынтасы    мен    қызығушылығын  
арттырады  [4,221  б].  Ұлттық  философияның  атасы  Абай  Құнанбайұлы:  «Шәкірттерін 
жақсы оқу үшін, оның оқуға деген ынтасы және қызығушылығы зор болу керек»- деген. 
Расында  да,  тек  қана  жігерлі,  әр  нәрсені  үнемі  білгісі  келген,  табандылығын, 
шыдамдылығын кӛрсеткен адам ғана мақсатына жетеді. 
Философия  пәнін  оқытуда  жаңа  технологияларды  сабақта  жан-жақты  қолдану 
жаңаша оқытудың тиімді  жолдарының бірі болып саналады Осындай жаңа жолдарының 
біріне  заман  талабына  сай  ХХІ  ғасырдағы  ақпараттық  оқыту  жүйесіндегі  жобалау 
технологиясы  арқылы  пән  үйретуді  жатқызуға  болады.  Білім  берудің  озық 
технологияларын  меңгермейінше  сауатты  да  жан-жақты  болу  мүмкін  емес.  Соның  бәрі 
компьютер,  интернет,  мультимедиялық  құралдар  және  интерактивтік  тақта  кӛмегімен 
болмақ.  Философия  сабақтарында  ақпараттық  оқыту  жүйесінің  жобалау  технологиясын 
қолданудың  ерекшелігі:  білімгердің  танымдық  қабілетін  және  танымдық  процестерді 
жадының  алуан  түрлерін  есту,  кӛру,  қимыл  ойлауды,  ынтаны  қабылдау  қабілетін 
дамытып,  оны  бекіту,  шығармашылық  деңгейін  арттыру  болып  табылады.    Жаңа 
ақпараттық  технологияларды  пайдалану  –  педагогикалық  іс-әрекеттердің  мазмұны  мен 
формасын  толықтыру  негізінде  оқыту  үрдісін  жетілдірудің  бірден  бір  жолы. 
Компьютерлік желілерді,  интернет жүйесін, электрондық оқулықтарды, мультимедиалық 
технологияларды,  қашықтан  оқыту  технологиясын  пайдалану  оқу  орындарында 
ақпаратты-коммуникациялық технологиялар кеңістігін құруға жағдай жасайды. 
Ақпараттандырудың негізгі бағыттарының бірі білім саласын ақпараттандыру болып 
табылады. Қоғамымызды құрайтын тұрғындардың ой-еңбегінің жемісі болып табылатын 
ақпараттық ресурстарды күнбе-күн пайдалану  ісі қарқындап дамып келе жатқан ӛскелең 
ұрпақты ізденісі мол шығармашылық бағытта тәрбиелеу керек екендігін анықтап отыр. 
Білім  беру  жүйесін  ақпараттандыру  дегеніміз  берілетін  білім  сапасын  арттыруды 
жүзеге  асыруға  бағытталған  процесс,  яғни  еліміздің  ұлттық  білім  жүйесінің  барлық 
түрлерінде  дәстүрлі  технологияларды  тиімді  жаңа  типті  ақпараттық  технологияларға 
алмастыру,  оларды дамыту мен  нақты  түрде  практикада  жүзеге  асыру  шаралары  болып 
табылады.  Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»  Заңында:  «Білім  беру  жүйесінің 
басты міндеті – ұлттық және азаматтық құндылықтар мен практика жетістіктері негізінде 
жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті 
жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, 
халықаралық ғаламдық коммуникациялық желіге шығу»  - делінген [5,25 б]. Осыған орай 
бүгінгі  ұстаздардың  алдында  оқушыға  білім,  білік,  дағдыларын  игертіп  қана  қоймай, 
қабылдауын,  ойлауын,  қиялын,  сезімдерін,  яғни  жан-жақты,  азат,  шығармашыл,  ӛз 
бетімен  жұмыс  жасай  білетін,  бәсекеге  қабілетті  жеке  тұлғаны  дамыту  міндеттері  тұр.  
Философия  сабақтарында  ақпараттық    технологияларды  қолданудың  тиімділігі  –  терең 
білімнің,  кәсіби  дағдылардың  негізінде  еркін  бағдарлай  білуге,  ӛзін-ӛзі  дамытудағы 
адамгершілік  тұрғысынан  жауапты  шешімдерді  қабылдауға  қабілетті  жеке  тұлғаны 
қалыптастыру, ақпаратты технологияны терең меңгерген, жылдам ӛзгеріп жататын бүгінгі 
заманға  лайықты,  жаңашыл  тұлғаны  қалыптастыруға  септігі  тиеді.    ХХІ  ғасыр  –  жаңа 
технология мен ақпараттандыру ғасыры. Соңғы жылдары заман ағымына  сай  күнделікті 
сабаққа  компьютер,  электрондық  оқулық,  интерактивті  тақта  қолдану  жақсы  нәтиже 
беруде. Бүгінгі күні инновациялық әдістер мен ақпараттық технологиялар қолдану арқылы 
білімгердің  философиялық-дүниетанымдық  ойлау  қабілетін  арттырып,  ізденушілігін 

78 
 
дамытып,  қызығушылығын  тудыру,  белсенділігін  арттыру  ең  негізгі  мақсат  болып 
айқындалады.  
 

жүктеу/скачать 2,6 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: