11. Лекция тақырыбы: Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру.
Лекция жоспары: 1. Дене шынықтыру мен спортты қаржыландырудың мазмұны мен рөлі. Бұқаралық дене шынықтыру және спорттық жұмыстардың қаржыландырылу жүйесі. Дене шынықтыру мен спортты қаржыландыру көзі. Мемлекеттік бюджеттің түсінігі мен құрылымы. Бюджеттік ретте. Әлеуметтік сақтандырудың мемлекеттік бюджеті.Бюджеттік жүктеме. Дене шынықтыру мен спорттың дамуына тікелей және жанама салымдар.
2. Кәсіподақтардың, басқа қоғамдық ұйымдардың бюджеті, олардың жіктемесі. Кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың ақша аударымдары. Дене шынықтырушы спорттық ұйымдардың коммерциялық қызметі. Дене шынықтыру мен спортты қаржыландырудың жаңа жолдары.
3. Спорттық құрал-саймандар мен құрал-жабдықтарды жүзеге асырудың түсетін қаржылар. Демеушілердің қаражаттарын қолдану тәртібі. Азаматтардың жеке қаражаттары.
Дене шынықтыру ұйымдарының қаржылық жоспарлары. Шығыстар сметасы - қаржыны бөлудің негізгі жоспарлық құжаты.
4.Спорттық жарыстарды өткізуге арналған қаражаттарды шығындау нормативтері. Аванстық есеп және оны құрудың тәртібі.
5.Спорттық ұйымдардың қаржылық қызметін қадағалау. Еңбек етуші тұрғындардың арасында сауықтыру, дене шынықтыру және спорттық жұмыстарды жүргізу үшін кәсіпорындарға, мекмелерге, ұйымдарға спорттық ғимараттарды ұсыну тәртібі.
Дене шынықтыру қызметкерлері еңбектерінің ерекшеліктері. Дене шынықтыру қызметкерлері еңбегінің бірқалыптылығы, дене шынықтырушы қызметкерлердің еңбегін төлеу.
Лекция мазмұны: 1. ДТМС жүйесiн қаржыландыру
2. ДТМС жүйесiн қаржыландыру көздері
1. ДТМС қаржыландыру көздерi екеу: мемлекет және жергiлiктi басқару органдары.
Елдегi мемлекет пен жергiлiктi басқару органдарының негiзгi қаржыландыру көздерi:
1. Мемлекет бюджеттiң '' Дене тәрбиесi спорты және туризм'' статьясы бойынша
Мемлекеттiк бюджеттiң жанама шығындарынан
Кәсіподақ және қоғамдық ұйымдардан
Шаруашылық есептегi мемлекеттiк кәсiпорынның бөлген қаржыларынан;
Статистикалық мәлiметер бойынша ДТМС жалпы шығыны көрсетiлмейдi. Егер ондай көрсеткiш болса, спорт Үйымдары мен мекемелерiнiң практикалық маңызы туралы материалдар дайындауға және ДТМС-ң дамуы мен динамикасына сипаттама бере алған болар едiк. Спорт саласына кеткен шығынды тек жекелеген көздерден бөлiнген қаржыларды талдхай ткеле анықтауға мүмкiндiк бар. Мемлекеттiк бюджеттен бөлiнген ''ДТ мәдениетi'' статьясы бойынша бөлiнген қаржы үнемi жоспарланған сомадан көп есе артық болды. Ондай болуы, жергiлiктi және аймақтық басқару органдары өз бюджетiнен жоспарланғаннан тыс өз кiрiстерiнен қаржы бөлiп отырады.
Бұл жоспардан тыс қаржы алдын-ала белгiлi бола алмайды, себебi әр орган өз бюджетiн жыл бойы пайдалану барысында ғана ол соманы анықтайды.
ДТМС комитетiнiң шығындарының маңызды статьяларына қамтамасыз ету жатады.
БЖСМ ОРДБЖСМ, жоғары оқу орындарындағы дене тәрбиесi, ғылыми – зерттеу институттары мен бапкерлер мектебiн
ДТМС-ы дамытуға қаржыландыру қаржы министрлiгiнен жергiлiктi қаржы бөлiмдерiне келiп түскеннен кейiн, ДТМС мекемелерiнiң есебiне аударылу арқылы орындалады. Ол қаржының сомасы ДТМС комитетiнiң сметалық мәлiметi негiзiнде жылдық жоспарға тең болады.
ДТМС-ы қаржылардың басқа көздерi бiлiм беру, басқару және қорғаныс бюджеттерi болып бөлiнедi.
Мекмедегi қаржылардың ДТМС-ға бөлiну %-?
Мыс. СПТУ-да 18 статьяға сәйкес [ бюджет. жiктелуi] 22 %
Барлық мектептер мен оқу орындарында дене тәрбиесi мәдениетiмен айналысуға кем дегенде аптасына 2-сағ. берiледi , яғни оқу уақытының 6-8 % де осы шамада болады. бҮған қоса жалақы қорының құрамында құрылыс пен спорттың құралдарды қамтамасыз етуге де шығындар қоса есептеледi.
Соңғы кезде оқушылар мен ДТМС мамандары да үздiксiз, күн санап, өсiп келедi, сәйкесiнше дене тәрбиесi мәдениетiне бөлiнген шығындар да өсе түсуде.