«Вітчизнянанаука: сучаснийстан,актуальніпроблемитаперспективирозвитку»

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

197 

 

 

 

Мукаддас Джуманиязова, Гулчехра Бурибаева

 

(Ташкент, Узбекистан)

 

 

ДИСТАНЦИОННОЕ ОБУЧЕНИЕ ДЕТЕЙ С НАРУШЕНИЕМ СЛУХА

 

 

В  условиях  современного  информационного  общества  одной  из  актуальных  проблем  в  образовательной 

политике  становится  обучение

 

детей  с  ограниченными  возможностями,  численность  которых  значительно 

увеличилась. Дети с особыми образовательными потребностями нуждаются в защите и создании реальных условий 

для  получения  качественного  образования,  начиная  со  школы  с  последующим  трудоустройством  и  адаптацией  в 

обществе. Наиболее эффективным способом решения этих проблем является использование в учебном процессе 

информационных  и  коммуникационных  технологий,  развития  сетевых  форм  взаимодействия  в  региональных 

образовательных системах.

 

Одной

 

из  наиболее  распространенных  методик  обучения  детей  с  ограниченными  возможностями  (в  том 

числе неслышащих и глухих) с применением информационных технологий является дистанционное обучение так как 

эти ребята особенно нуждаются в развитии своих способностей

 

и достижении успехов в школе и в дальнейшей жизни.

 

Нужно  создать  такие  Ресурсные  центры,  которые  реализовали  проект  «Организация  дополнительного 

образования  детей  с  ограниченными  возможностями  здоровья  в  области  информационно

-

коммуникационных 

технологий с

 

использованием дистанционного обучения» есть все условия для организации обучения неслышащих 

и  глухих  детей  с  использованием  дистанционных  образовательных  технологий:  стационарный  мультимедийный 

компьютер,  с  клавиатурой,  мышью,  системным  и  прикладным  ПО,  наушники,  микрофон,  Web

-

камера,  принтер 

лазерный, сканер, колонки.

 

Обучение  неслышащих  и  глухих  детей  осуществляется  как  дополнительное  образование  и  неразрывно 

связано со всей системой организации дистанционного обучения. В центре учебного процесса –

 

обучаемый; в основе 

учебной  деятельности  –

 

сотрудничество;  учащиеся  играют  активную  роль  в  обучении;  суть  обучения  –

 

развитие 

способностей  к  самообучению.  Задача  преподавателя  –

 

организовать  самостоятельную  познавательную 

деятельность  учащегося,  используя  индивидуальный  подход,  научить  его  самостоятельно  добывать  знания  при 

изучении  предметов  и  применять  их  на  практике.  Из  числа  дистанционных  образовательных  технологий, 

используемых  сетевыми  педагогами,  чаще  всего  применяется  технология  сетевого  взаимодействия,

 

которая 

базируется  на  использовании  сетей  телекоммуникации  для  обеспечения  учащихся  учебно

-

методическими 

материалами  и  интерактивного  взаимодействия.  Процесс  дистанционного  обучения  (дополнительных  занятий  по 

выбранным обучающимися предметам) осуществляется с помощью программы Skype с использованием технологии 

Skype в форме Web

-

занятий дистанционных уроков) с использованием выбранного курса педагогом и обучающимся 

на созданном сайте Центра дистанционно обучения.

 

В  настоящее  время  это  можно  создать  в  процессе  ДО,  для  этого  нужно  создать  базу  ресурсного  центра. 

Нужно  проанализировать  имеющие  различную  степень  тугоухости  и  применить  метод;  пять  педагогов:  три 

предметника, один педагог –

 

психолог и один воспитатель, имеющий высшее образование. Из них трое прошли курсы 

Дистанционные  технологии  в  образовательной  деятельности,  один  педагог  –

 

краткосрочное  обучение  в  Высшем 

учебном  заведение  по  теме  Обучение  детей  с  ограниченными  возможностями  с  использованием  Интернет

-

технологий.  Педагоги  осуществляют  организационное  управление  учебно

-

познавательной  деятельностью, 

консультируют  учащихся  по  учебным  материалам  и  помогают  им  в  затруднительных  ситуациях;  контролируют 

текущие  результаты  обучения;  осуществляют  итоговый  контроль;  координатор:  обеспечивает  решение  всех 

организационных  вопросов  обучающихся  и  педагогов;  контролирует  выполнение  графика  учебного  процесса 

обучающимися и педагогами. Органы государственного управления должны координирует работу ресурсного центра. 

Вся  организация  учебной  работы  очень  индивидуализирована  и  выстроена  по  индивидуальному  расписанию  для 

каждого обучающегося, согласована с родителями и педагогами. Продолжительность одного занятия составляет 40 

минут.  Обучение  осуществляется  на  дополнительных  курсах  по  родному  языку,  математике  и  технологии

 

и  ИКТ. 

Каждое занятие с обучающимся, имеющим ту или иную потерю слуха, требует четкой проработки психологической 

стороны обучения. Погодные условия, настроение, усталость, непонимание слов, задания, которое ему дается –

 

все 

имеет значение для ребенка и влияет на результат его деятельности на уроке. Поэтому особенностью онлайн

-

урока 

с  неслышащими  и  глухими  детьми  является  применение  дактильной  (жестовой)  речи,  дактильного  алфавита 

(дактилемы). Это еще одна технология обучения.

 

Таким  образом,  дистанционное  обучение  этой  категории  учащихся  необходимо  в  силу  специфики 

психического  развития  ребенка  и  системы  образования.  И  ориентация  образования  детей  с  особыми 

образовательными потребностями по дистанционной форме обучения –

 

вполне логична и может быть оправдана

. 

 

Литература:

 

1. 

Андреев, А.А., Дистанционное обучение –

 

форма или метод?/ журнал «Дистанционное образование», No4, 1997

 

2. 

Андреев А.А. Введение в дистанционное обучение: Учебно

-

методическое пособие. –

 

М.: ВУ, 2009. Зайцева Г.Л., 

Жестовая речь. Дактилология./Коррекционная педагогика/ Владос.

 

3. 

Ишмухамедов, Р. Таълимда инновацион технологиялар: Таълим муассалари педагог

-

ўкитувчилари учун амалий 

тавсиялар / Р. Ишмухамедов, А. Абдукодиров, А. Пардаев. –

 

Т.: Истеъдод, 2008. –

 

180 б.

 

 

 

Р.Ы.

 

Жуматаев

 

(

Тараз, Казахстан)

 

 

ҚАЗАҚ

 

ХАЛҚЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІН ҚАЙТА ЖАҢҒЫРТУ ЖОЛДАРЫ

 

 

Қазақстан

 

Республикасының мемлекеттік идеологиялық саясатының маңызды құрамдас бөлімі дене тәрбиесі 

мен спорт болып табылады.

 

Мемлекетіміздің дене тәрбиесі мен спорт саласындағы саясатының басты мақсаты

-

олардың мүмкіндіктерін 

ұлтты

 

сауықтыруда, жастарды тәрбиелеуде, тұрғындардың салауатты өмір салтын қалыптастыруда тиімді қолдану 

болып табылады. Соңғы жылдары республикамызда тұрғындардың денсаулық күйімен байланысты мәселе ушығып 

198 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

тұр,  нашақорлар,  спиртті  ішімдіктерді  көп  қолданатындар,  темекі  тартумен  әуесқойлар  саны  артып  отыр. 

Тұрғындардың денсаулығына кері әсерін тигізетін негізгі себептерге тіршілік деңгейінің төмендеуі; еңбек, оқу, тынығу 

мен  қоршаған  орта  жағдайларының  нашарлауы;  тамақтану  сапасы  мен  құрылымының  төмендеуі;  стресті 

жүктемелердің шамадан тыс артуы; соның ішінде тұрғындардың барлық әлеуметтік

-

демографиялық топтарының дене 

дайындығы мен дене дамуы деңгейінің төмендеуі жатады.

 

Қазіргі уақытта дене тәрбиесі мен спорт саласындағы құқықтық пен нормативті базалар ҚР әрбір азаматының 

дене тәрбиесімен және спортпен шұғылдану құқығын жүзеге асырылуына мүмкіндік бермей отыр. Дене тәрбиесімен 

және спортпен үзбей шұғылданатындардың санының жетіспеушілігі біршама деңгейде салауатты өмір салты, дене 

тәрбиесі мен спорт құндылықтары бойынша бұқаралық ақпарат құралдарында, әсіресе теледидарда қажетті деңгейде 

үгіт

-

насихат жұмысы жүргізілмейді.

 

ҚР  мәжілісі  2014  жылы  3  шілдеде  "Қазақстан  Республикасындағы  дене  тәрбиесі  мен  спорт  туралы"  заң 

қабылданды [1], онда дене тәрбиесі мен спорт аурудың алдын алудың, денсаулықты нығайтудың, адамның жоғары 

жұмысқа қабілеттілігін сақтап тұрудың, сондай

-

ақ, азаматтардың патриоттық сезімге тәрбиелеудің, оларды Отанды 

қорғауға дайындаудың, халықтар арасында достықтың дамып, бекітілуінің бір құралы ретінде қолданылады.

 

ҚР  2011

-

2015  жылдарға  арналған  дене  тәрбиесі  мен  спортты  дамыту  бағдарламасында,  денсаулықты 

қорғауға  арналған  алдыңғы  қатарлы  іс

-

шаралар  арасында  тұрғындардың  түрлі  топтарын  дене  тәрбиесімен  және 

спортпен белсенді шұғылдануға баулуға жағдай жасау анықталған [2].

 

ҚР  білім  туралы  заңында,  басты  мақсаттардың  бірі  ретінде  салауатты  өмір  салтын,  балалар  мен  жастар 

спортын  дамыту  анықталған  [3].  ҚР  Президентінің  29  қаңтар,  2010  жылғы  Қазақстан  халқына  жолдауында  [4] 

бұқаралық  дене  тәрбиесі  мен  спортты  дамыту  мемлекеттің  әлеуметтік  саясатының  стратегиялық  жоспарына 

енгізілген. Барлық осы келтірілген мәселелер "Дене тәрбиесі мен спортты ҚР 2015 жылға дейінгі даму қағидасында" 

айқындалды, онда оның мақсаты, міндеттері, басты қағидалары, жүзеге асырылу механизмдері анықталған.

 

Оның жүзеге асырылуы барысындағы маңызды шарты аймақтардағы дене тәрбиесі

-

сауықтыру мен спорттық

-

бұқаралық  жұмыс  болып  табылады,  ол  тұрғындардың  барлық  жас  топтарына  арналған  бұқаралық  жарыстардың 

санының  артуына  бағытталуы  қажет.  Мұндай  жарыстардың  басты  міндеті  –

 

адамдардың,  әсіресе  балалардың, 

жасөспірімдердің,  жастардың  күнделікті  дене  тәрбиесімен,  спортпен,  шұғылдануына,  жарыстарға  қатысуға  деген 

талпынысын  жетілдіреді.  Бұл  жерде  әсіресе

 

ұлттық  спорт  түрлерінің,  өзіндік  дене  жаттығулары  мен  ойындарын 

дамытылуына  және  олардың  тұрғындарды  дене  тәрбиесімен  және  спортпен  белсенді  шұғылдануға  баулуда 

қолдануға көбірек көңіл бөлген дұрыс.

 

Ғасырлар  бойғы  тарихтың  объективті  бағаламасы  –

 

экономикалық  және  қоғамдық  тіршіліктің  барлық 

салаларының,  соның  ішінде  тәрбиелеуде  шешуші  рөл  халыққа  беріледі.  Халық  –

 

алғашқы  және  ұлы  педагог,  ал 

халықтық  педагогика  –

 

көптеген  ұрпақтардың  ұжымдық  шығармашылық  қызметінің  нәтижесі  деп  айтсақ,  асыр 

айтағандық  болар  еді.  Қаншалықты  халықтың  рухани  және  материалдық  мәдениеті  бай  болса,  соншалықты  оның 

педагогикалық мұрасы бай болады.

 

Академик  Г.Н.  Волков  халықтардың  қайта  жаңғыруының  шешуші  жолын  тәрбиелеудің  дәстүрлі, 

демократиялық  мәдениетін  жаңғыртуда  деп:  "Бұл  мәдениеттен  тысқары  ешбір  мәдениеттің  болуы  мүмкін  емес. 

Халықтық  педагогика  мен  халықтық  тәрбие,  тәрбиелеудің  дәстүрлі  мәдениеті  –

 

халық  тіршілігінің  басты  негізі" 

келтіреді. Заманауи, жаңартылған, демократиялық мектеп ұлттық дәстүрдің жан

-

жақты жаңғыртылуын талап етеді, 

бұл тек қана халықтық педагогика, дәстүрлі педагогикалық мәдениет негізінде ғана мүмкін. Бұл барлық халықтардың 

тағдырын шешудегі маңызды ауқымды мәселені шешу үшін тәрбиелеу мен білім берудің педагогикалық қағидасын 

ұстану қажет. Қағидалы

 

идеяларды практикаға және мектептегі білім беру саласына енгізу үшін Г.Н. Волков жедел іс

-

шараларды  қарастырады,  оның  ішінде  берілген  зерттеудің  арнайылығын  ескере  отырып,  біз  төменде  берілген 

мәселелерді атап көрсеттік:

 

1. Мектептің ішін, аймағын және шағын

-

аудандарды безендіруде ұлттық, этикалық және басқа дәстүрлерді 

міндетті түрде ескеру;

 

2. Көркем шығармашалық, өнерді, халықтық мерекелерді, ойындарды қалпына келтіру: тәрбиелеудің дәстүрлі 

мәдениетін қайта жаңғырту; оған оқытушыларды, оқушыларды, олардың ата

-

аналарын, тұрғындарды баулу;

 

3.  Рухани  мәдениетті,  руханияттылықты  байыта  түсу  үшін  құралған  арнайы  іс

-

шаралар  жүйесі  (жаңа  оқу 

жоспарлары,  пәндер,  бағдарламалар,  оқулықтар;  тәрбиелеу  жұмысы;  ата

-

аналармен,  тұрғындармен,  қариялармен 

және т.б. серіктестік);

 

4.  Оқу  үдерісі  шеңберінде  халықтық  рухани

-

өнегелі,  музыкалы,  көркем,  еңбекті,  спорттық  дәстүрлермен, 

этикетпен танысу;

 

5. Ұлтаралық байланысты өзара түсінушілік, демократиялық пен адамгершілік негізінде бекіту, жалпы адами 

құндылықтарға назар салуды күшейту; олардың халықтық ортаға көшірілуіне жағымды жағдай жасау;

 

6. Ұлттық білім берудің этностық педагогтандырылу мазмұнымен, үдерісімен, этностық педагогтарды жоғары 

оқу  орындарында  дайындауды  университеттік  және  аспиранттық  деңгейге  дейін  көтеру  байланысты  мәселелер 

саласындағы ғылыми зерттеулердің аумағын міндетті түрде кеңейту [5, Б.16 ] қажет.

 

Жоғарыда  аталған  іс

-

шаралардың  Республикамызда  дене  тәрбиесі  саласына  қатысты  жүзеге  асырылуы 

бірнеше бағыттарда жүзеге асырылуы мүмкін. Дене тәрбиесі құралдарын қолдану арқылы жүзеге асырылатын үйрету 

мен  тәрбиелеудің  басты  мәселесі  бүгінгі  таңда  халықтық  дене  тәрбиесінің  ретті  теориясы  мен  әдістемесінің, 

материалдық

-

техникалық, ұйымдастырулы

-

басқармалы қамтамасыз етілудің, олардың нормативті

-

құқылы актілермен 

бекітілмей отырғандығымен түсіндіріледі.

 

Түрлі  алыс  шетелдерде  ұлттық  дене  тәрбиесі  дәстүрлерін  ескере  отырып  қалыптастырылған  мемлекеттік 

сауықтыру бағдарламасы біршама тиімді жүзеге асырылып отыр: 

"Agita" 

–

 

Бразилияда, 

"Active For Life" 

–

 

Англияда, 

"Fit For Life" 

–

 

Финляндияда, 

"The Netherlands on the Move!" 

Голландияда, 

"Allez Hop" 

Швейцарияда және т.б.

 

Білім берудің басты өзекті мәселесінің бірі В.Ю. Хотинецтің пікірі бойынша –

 

жаңа ұрпақтың бойында этностық 

өзіндік  сана  қалыптастыру  міндеті  тұруы  қажет.  Ол:  "Білім  беру  тек  қана  егер  ол  өзінің  мазмұны  бойынша  халық 

руханилығын, оның этностық өзіндік санасын қамти алса, өз бойына этностық мәдениетті, этностық психологияны, 

тіршілік  әрекетінің  бейнесін,  өзінің  қоғамдастығы  өкілдерінің  рухани

-

өнегелік  құндылықтар  жүйесін  қамтамасыз  ете 

алғанда ғана шынайы халықтық болады" деп жазды [6].

 

П.П. Блонскийдің пікірі бойынша, халықтық мектеп балаға ұлттық тәрбие беруі қажет. Бұл дегеніміз, адам тек 

қана ұлттық мақсатты шеңберден аспауы қажет дегеніміз емес. Жалпы адами мәдениетке жететін жол баланы ақыл

-

ойымен және жүрегімен өз Отанымен тірі танымдылық негізінде жақындастыру [7].

 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

199 

 

 

Сонымен, білім беру жүйесі ұлттық негізден бөлек қарастырылуы мүмкін емес. Онда екі ағым тоғысады, атап 

айтқанда  ұлттылық  жалпы  адамилықпен,  жалпы  адамилық  ұлттылықпен  байытыла  түседі.  Ұлттық  негізді  сақтай 

алмаған және оны басты ұстаным ете алмаған білім беру жүйесі ерте ме, кеш пе халықтан ажырайды. Білім беру 

жаңғыртылуының, оған адами қасиет берілуінің басты бір бағыты –

 

шектелгендікті жою, білім беру жүйесінің ұлттық 

сипатын,  оның  ұлтаралық  ашықтығын  сақтаудағы  ұлттылығы  мен  аймақтылығын  жан

-

жақты  ашу.  Халықтық  дене 

тәрбиесінің  тәрбиелік  және  білім  беру  әсері  –

 

көптүрлі  және  керемет  нәрсе.  Оны  мәдени  тәрбиелеудің  нақты  бір 

этностық  жүйесінде  басқа  құралдармен  үйлесімді  қолдану  өскелең  ұрпақты  тәрбиелеу  үдерісінің  жоғары  тиімділігі 

қамтамасыз етеді. Этностық педагогиканың барлық құбылыстары отбасында да, мектепте де мемлекет пен қоғамның, 

отбасы  мен  халықтың  педагогикалық  мүмкіндіктерін

 

табиғи  түрді  бірлестіре  отырып  белсенді  қызмет  етуі  қажет. 

Қоғамда  жеке  тұлғаның  әлеуметтік  белсенділігін  анықтайтын  құқылы  нормалар,  заңдар  жүзеге  асырылуда.  Дене 

тәрбиесі  жеке  тұлғаның  әлеуметтік  маңыздылығын  арттыруға  ықпал  етуі  қажет.  Бірақ  бұл  қоғамның  материалдық 

жағдайының деңгейіне, саяси, экономикалық және идеологиялық салалардың дамуына, жеке тұлғалар арасындағы 

және ұлтаралық қарым

-

қатынастарға, психологиялық климатқа, сондай

-

ақ, жалпы және арнайы білім беру жүйесіне 

байланысты.

 

Сонымен, қазақ халқының дене тәрбиесі саласы бойынша мәселелерін айқындауды және оларды шешудің 

басты жолдарын анықтауды дәстүрлі дене тәрбиесінің республикамыздың заманауи даму деңгейіндегі педагогикалық 

үдерісті тануға деген сұранысты қанағаттандыруға бағыттау қажет.

 

 

Әдебиеттер:

 

1. 

"ҚР дене тәрбиесі мен спорт туралы" Заңы 2014ж. Егемен Қазақстан. –

 

2014.6 шілде

 

2. 

ҚР

 2011-

2015 жылдарға арналған дене тәрбиесі мен спортты дамыту бағдарламасы.

 

ҚР

 

Үкіметінің 2011 жылғы 30 

қарашадағы

 

№ 1399 қаулысымен бекітілген

 

3. 

ҚР

 

«Білім» туралы Заңы.

 

–

 

2007 жылы 27 шілде №319 ІІІ

 

4. 

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы. 2010 жылғы 29 қаңтар.

 

5. 

Волков Г.Н. Этнопедагогизация процесса современного воспитания

 // 

Известия национальной академии наук и 

искусств Чувашской Республики.

-1997.-

№3.

-

С.22

 

6. 

Хотинец  В.Ю.  Формирование

 

этнического  самосознания  студентов  в  процессе  обучения  в  вузе  //

 

Вопросы 

психологии.

 

–

 1998.-

№3. –

 

С.31

-43. 

7. 

Блонский Н.П. Избранные педагогические и психологические сочинения в 2

-

х Т

. 

–

 

М.:

 

Педагогика, 1978

.-

304с.

 

 

Ғылыми жетекші

: 

п.ғ.д., профессор Сарыбекова Ж.Т.

 

 

 

Р.Ы.

 

Жуматаев

 

(

Тараз, Казахстан)

 

 

ҚАЗАҚ ХАЛЫҚ ҰЛТТЫҚ ДЕНЕ ТӘРБИЕСІ МАЗМҰНЫН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

 

 

Халықтық  педагогикада  тәрбиелеудің  түрлі  құралдарының  ішіндегі  маңыздысы  –

 

дене

 

тәрбиесі 

құралдарымен  тәрбиелеу.  Егер  халық  мәдениеті  –

 

өзінің  өсімді  сұраныстарын  қанағаттандыруы  үшін  жаңа 

материалдық құндылықтарды түзу үшін табиғатты қайта өңдеу мен оның материалдық және рухани жақтарын қолдану 

нәтижесі  болса,  дене  тәрбиесінің  нәтижесі  болып  адамның  денесін,  оның  психикасын  жетілдіру,  мінез

-

құлқының 

моральдық

-

өнегелі ережелерін қалыптастыру болып табылады. Дене тәрбиесімен өндірілетін материалдық құндылық 

дегеніміз  жетілген  дене  (бұлшық  ет  көлемінің  артуы,  дене  сапаларының  жақсаруы,  әртүрлі  дене  біліктіліктері  мен 

дағдыларының  пайда  болуы,  ағзаның  функционалды  мүмкіндіктерінің  жақсаруы  және  т.б.),  ал  рухани  құндылық  –

 

денелік даму мен дайындық (теориялық білім мен оның құрамдас бөлімдері) саласы бойынша арнайы білімнің болуы.

 

Халықтың

 

дене тәрбиесі –

 

әлеуметтік құбылыс болып табылады: оның айқындалу түрлері тым көптүрлі болып 

келеді және қайсыбір халықтың өзіне тән өмірлік тәжірибесін айқындайды. Қоғамның дамуымен қатар дене тәрбиесі 

жетіле түседі, жаңа құралдармен толықтырылады, олардың кейбіреулері сұранысқа сай болмай жойылады –

 

бұл оның 

саналы іс

-

әрекетінің нәтижесі.

 

Қазақтардың  ұлттық  дене  тәрбиесі  мазмұнының  ғылыми

-

әдістемелік  және  педагогикалық  негіздемесін 

зерттеу қағидалы

-

ғылыми және нақты

-

әдістемлік мәнді бірқатар ережелерді түзуге мүмкіндік берді. Бұл жерде бізде 

дене тәрбиесі мен спорттың, соның ішінде қазақтардың ұлттық дене тәрбиесінің бүгінгі таңдағы даму кезеңінде өзінің 

біршама  өзектілігімен  және  тәжірибелік  қажеттігімен  ерекшеленетіндігін  айқындау  мүмкіндігі  туды.  Мұның

 

өзінде 

ұлттық дене тәрбиесінің педагогикалық маңыздылығына қатысты мәселелерді, олардың көптүрлі салаларын, өзара 

байланысын,  өскелең  ұрпаққа  оқыту

-

тәрбиелеу  әсерлерінің  жалпы  жүйесіндегі  әсерін  анықталды.  Біздің 

есептеуімізше,  таңдап  алынған  тақырып  мәселелерінің  шешімі  қағидалы,  орнықты,  мазмұнды  және  қажетті,  яғни 

біршама толық болып табылады.

 

Өзіндік дәлелдемелі материалды алу мен оны жинақтау толық берілген зерттеу міндеттеріне

 

сай жүргізілді. 

Бұл жерде бірқатар мәселелерге ерекше көңіл бөлінді, атап атйқанда:

 

 

–

 

ұлттық  спорт  түрлерінің,  ұлттық  қимыл

-

қозғалысты  ойындарының  және  дене  жаттығуларының  қайта 

жаңғыруы  мен  қолданылуының  теориялық

-

әдістемелік  негізін  құрайтын  ережелер  жиынтығын  –

 

Қазақстан 

Республикасында өскелең ұрпақты денелік тәрбиелеудің тарихи қалыптасқан тиімді құралы ретінде түзуге;

 

 

–

 

дене  тәрбиесінің  және  оның  түрлерінің  бағдарламаларына  және  ұйымдастырылуына  мәніне  сай, 

шұғылданушылардың  этностық

-

педагогикалық,  этностық

-

психологиялық  және  басқа  да  ерекшеліктері  ескеріле 

отырып, қазақ ұлттық спорт түрлері бойынша сабақтар өткізуге;

 

 

–

 

қазақтың  ұлттық дене  тәрбиесін денелік  даму  көрсеткіштерінің  артуын,  дене  дайындығын,  денсаулықты 

және  қазақ  ұлттық  дене  тәрбиесінің  құндылықтарын  меңгеруді  қаматамсыз  ететін,  дене  тәрбиесін  Қазақстан 

республикасының заманауи жағдайларында жүзеге асыру шеңберінде зерттеуге болады. Мұның барлығы біз жасаған 

зерттеу жұмысының алғы шарттарының өзіндік қасиеттеріне және оның Қазақстан Республикасы дамуының замануи 

жағдайларында жүзеге асырылу жолдарына бағынышты болды.

 

Талдау жүргізу жоспарында дәйектемелі материал жинақтау әдісінің маңызы ерекше болды: ғылыми және 

ғылыми

-

әдістемелік  әдебиет  сараптамасы  мен  жинақталуы;  дәйектемелі  материалды  республиканың  түрлі 

200 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

аймақтарына  далалық  жорыққа  шығу  жолымен  жасау;  сауалнама  жүргізу;  сауалнамалық  сұрақ  жауап  алу; 

ақсақалдармен сұрақ

-

жауап жүргізу; сұхбат жүргізу; педагогикалық бақылау.

 

Қазақ  халықның  дене  тәрбиесі  мәселелері  бойынша  әдеби  мәліметтер  сараптамасы  бірқатар  жайттарды 

анықтауға мүмкіндік берді:

 

 

–

 

ұлттық дене тәрбиесі күйі;

 

 

–

 

ұлттық  спорт  түрлерін,  ұлттық  қимыл

-

қозғалысты  ойындарды  және  дене  жаттығуларын  білім  алушы 

жастарды денелік тәрбиелеуде қолдану мәселелері;

 

 

–

 

білім алушы жастардың ұлттық дене тәрбиесі бойынша білімінің мазмұны;

 

 

–

 

білім алушы жастардың дене тәрбиесі бағдарламасын түзу мен жетілдіру басымдылығы;

 

 

–

 

білім  алушы  жастарға  дене  тәрбиесін  беру  шеңберінде  сәйкес  оқу  бағдарламаларын,  оқу

-

әдістемелік 

материалдарын қалыптастырудың теориялық негіздері;

 

 

–

 

бағдарламалық  материалды  және  т.б.  жүзеге  асыруда  оқу

-

тәрбиесі  қызметін  ұйымдастыру.  Зерттеуді 

жүргізу барысында бірқатар әдістер қолданылды (1 кесте)

 

Далалық жорыққа шығу (экспедиция) жолымен дұрыс материалды алу көзделді. Жаңа материалдарды алу 

және қандай да бір жаттығу түрін айқындап, ел ішінде таралуын анықтау мақсатымен біз зерттеу барысында

 

Кесте 1 –

 

Өзіндік материалды алу әдістері

 

 

 

жүктеу/скачать 8,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: