«Вітчизнянанаука: сучаснийстан,актуальніпроблемитаперспективирозвитку»

206 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

ахборот  технологиялари  соҳасида  педагог  кадрлар  тайёрлаш,  педагогларнинг  замонавий  ахборот

-

коммуникация 

технологиялардан фойдаланиш малакасининг етарли эмаслиги билан боғлиқ бўлмоқда.

 

Бу  муаммоларнинг  муҳим  қирраларидан  бири  сифатида  педагогларнинг  ўзларидаги  таълимни 

ахборотлаштиришга бўлган муносабатларини кўрсатиш мумкин. Шу нарсани таъкидлаш жоизки, ахборотлаштириш 

шароитида педагогнинг роли янада ошади.

 

Бутун  дунёда  ахборот  технологиялари  кенг  кўламда  ривожланмоқда.  Шубҳасиз,  таълим  жараёнига  янги 

ахборот  технологияларини  киритиш  зарурдир.  Замонавий  жамият  ахборот  узатиш  ҳажми  ва  тезлиги  жиҳатидан 

чегараланмаган бутунжаҳон ахборот тармоғидан фаол фойдаланиши билан ҳарактерланади.

 

“Н.Винер  ахборотни  ташқи  дунёдан  унга  мосланиш  жараёнида  олинадиган  мазмун  белгиси  сифатида 

қарайди, Шеннон фикрича, билиш жараёнида ноаниқлик йўқоладиган коммуникация ва алоқа, Эшби фикрича, турли 

нарсани узатиш, Моллнинг айтишича, тузилмаларнинг мураккаблик ўлчови ҳамда Ягломнинг таъкидлашича, танлаш 

эҳтимоллиги сифатида тавсифланадиган тушунча”

13

. 

Таълимда замонавий ахборот технологиялари муҳитининг шаклланиши:

 

•

 

фан соҳаларини ахборотлаштириш;

 

• ўқув фаолиятини интеллектуаллаштириш;

 

• интеграция жараёнларини тезлаштириш;

 

• таълим тизими инфраструктураси ва уни бошқариш механизмларини такомиллаштиришга олиб келади.

 

Таълимни  ахборотлаштириш  –

 

таълим

-

тарбиянинг  педагогик

-

психологик  мақсадларини  амалга  оширишга 

йўналтирилган замонавий ахборот технологияларидан фойдаланишни, таълим соҳасида уларни яратиш амалиёти ва 

методологияси билан таъминлашни назарда тутади.

 

Бу жараён, биринчидан, илмий

-

педагогик маълумотлар базасидан фойдаланиш асосида таълим тизимини 

бошқариш механизмини такомиллаштиришни, иккинчидан, замонавий ахборот жамиятида, шахсни ривожлантириш 

мақсадларида  таълим

-

тарбиянинг  ташкилий  шакллари,  методлари,  мазмунини  танлаш  ва  методологиясини 

такомиллаштиришни, учинчидан, ўқувчини интеллектуал салоҳиятини ривожлантиришга, унда мустақил билим олиш 

малакасини  шакллантиришга  йўналтирилган  ўқитишнинг  методик  тизимини  яратишни  ва  ниҳоят  тўртинчидан, 

ўқувчилар  билимини  назорат  қилиш  ва  баҳолашнинг  диагностик  методларини,  хусусан  компьютер  тестларини 

яратишни ва улардан фойдаланишни мақсад қилади.

 

Дунёда  масофавий  ўқитишнинг,  очиқ  таълим  тизимининг  муҳим  бўғини  сифатида  кенг  қўлланилиши, 

шунингдек,  таълимда  замонавий  ахборот  технологиялари  ва  ИНТЕРНЕТдан  фойдаланиш  унинг  сифатини  юқори 

кўтариш  омилларидан  бири  ҳисобланади.  Замонавий  ахборот  ва  коммуникация  технологиялари,

 

олий  педагогик 

таълим тизимида турли фанларни ўқитишда кенг жорий этилмоқда.

 

“Педагогик технология

-

ўқув жараёнини ҳаракатлантирувчи куч ёки олдиндан белгилаб қўйилган аниқ мақсад 

йўлидан  ўқитувчининг  касбий  фаолиятини  янгиловчи  ва  таълимда  якуний  натижани

 

кафолатлайдиган  тадбирлар 

мажмуаси”.

14

 

Педагогик  технология  ўқитувчига  ўқитиш  жараёнини  лойиҳалаш  ва  уни  амалга  ошириш  учун  кенг 

фаолият  майдонини  яратади.  Натижада  таълим  тизимида  ўқиш

-

ўқитиш  жараёнларини  лойиҳалаш  бўйича  аниқ  ва 

етарли қоидалар амалга оширилади. Бу эса айни пайтда педагогикада ижодий камолот йўлини очиб беради.

 

Ўқув  жараёнида  янги  ахборот  технологияларни  қўллаш,  педагогик  методларнинг  самарадорлигини 

оширишга, педагогларнинг меҳнат фаолиятини ўзгаришига, уларнинг иш услубларини такомиллашишига, педагогик 

тизимларнинг  структуравий  ўзгаришига  олиб  келади.  Бу  эса  педагогик  жараёнларни  бошқаришни  ташкил  этиш  ва 

бошқаришда ўзига хос вазифаларни қўяди.

 

Замонавий ахборот технологиялари муҳитида педагогик жараёнларни самарали ташкил этиш:

 

•

 

ўқитувчилар ўртасида меҳнат тақсимотини;

 

•

 

масофавий  ўқув  курслари  ва  электрон  адабиётларнинг  яратувчиси  бўлган  жамоага  педагоглар, 

компьютер дастурчилари ва мутахассисларининг бирлашувини

. 

Мультимедия  ва  Интернет  технологияларининг  пайдо  бўлиши  ва  кенг  тарқалиши  ахборот  технологияни 

мулоқот, тарбия, жаҳон ҳамжамиятига кириб бориш воситасида ишлатиш имконини беради.

 

Мактабдаги таълим жараёнида ўқувчилар ахборот технологияси ёрдамида матн билан ишлашни, тасвирий 

объектларни  ва  маълумотлар  базасини  яратишни,  электрон  жадваллардан  фойдаланишни  ўрганади.  Ўқувчилар 

ахборот  йиғишнинг  янги  усулларини,  улардан  фойдаланишни  ўрганишади,  уларнинг  дунёқараши  кенгаяди. 

Дарсларда ахборот технологиясининг ишлатилиши ўқишга бўлган мотивациясини, ўқувчиларнинг қизиқувчанлигини, 

мустақил  ишларнинг  самарадорлигини  оширади.  Компьютер  ахборот  технологияси  билан  биргаликда  таълим 

соҳасида,  ўқувчиларнинг  ўқиш  ва  ижодкорлигида  янги  имкониятларни  тақдим  этади.  Илк  бор  таълим  ахборот 

технологияси шахснинг бўлажак касбининг асосий инструменти бўладиган вазият вужудга келади. Таълим ҳақиқатдан 

ҳам ҳаётимизга бутун ҳаёт фаолияти давомида кириб келаверади.

 

Ахборот  технологиясини  қўллашда  шахснинг  барча  қобилиятларини  –

 

қизиқувчанлик,  одоб

-

ахлоқ, 

ижодкорлик, мулоқот ва эстетик қобилиятларини рўёбга чиқаришга ҳаракат қилиш керак. Бу қобилиятлар кераклича 

юқори  даражада  руёбга  чиқиши  учун  педагогнинг  ахборот  технологияси  соҳасидаги  билимдонлиги  зарур. 

Педагогларда бу билимдонликни ривожлантиришни олий ўқув юртларидаги ўқиш давомида бошлаш керак. Ахборот 

технологияси  соҳасидаги  билимдонликни  қуйидагилар  билан  ифодаласа  булади:  замонавий  ахборот  муҳитида 

тажрибани баҳолаш ва фаолиятда қўллаш қобилияти, шахсий ижодкорлик қобилиятларини ривожлантиришга ҳаракат 

қилиш,  умумий  коммуникатив  маданиятнинг,  ахборот  алмашишни  ташкиллаштиришда  тажриба  ва  назарий 

билимларнинг  мавжудлиги  ахборотни  олиш,  танлаш,  сақлаш,  қайта  ишлаш,  ўзгартириш,  тақдим  этиш,  узатиш  ва 

қўллаш маданиятини ўзлаштириш.

 

Таълим  тизимида  ахборот  технологияларининг  жадал  суратлар  билан  жорий  этилиши  замонавий 

технологияларнинг  қўлланиш  соҳаларини  кенгайтиради.  Айни  пайтда  таълимда  замонавий  ахборот 

технологияларини ривожланаётган йўналишларини алоҳида такидлаш мумкин. Улар:

 

1.  Ўқув  мақсадларидаги  дастурий  воситаларнинг  имкониятларини  ўқитиш  воситаси,  ўрганиш  объекти  ва 

ахборотларни қайта ишлаш воситаси сифатида жорий этиш.

 

2.  Ўқув

-

методик  мажмуалар  яратишда,  ўқув

-

намойиш  асбоблари  ва  компьютер  воситалари 

имкониятларининг  интеграцияси.  Бундай  мажмуалардан  фойдаланиш  ўқувчига  ўрганилаётган  жараён

 

ҳақидаги 

                                                           

13

 

А.А.Абдуқодиров, А.Х.Пардаев Масофали ўқитиш назарияси ва амалиёти. Т. Фан. 2009 йил. 

 

14

 

Н.У.Тиллабоева –

 

ТДИУ доценти. Педагогик технологиянинг муҳим жиҳатлари ва хусусиятлари. Мактаб ва ҳаёт журнали 2008 

йил 5

- 

сон 22

-

23 бетлар

 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

207 

 

 

ахборотларни  жамлаш,  сақлаш,  жараёнларнинг  қонуниятларини  моҳиятларини  очиб  беришга  ёрдам  беради. 

Замонавий  технологиялар  негизидаги  ўқув

-

намойиш  мажмуаларининг  қўлланилиши  индивидиуал  ва  жамоавий 

эксперимент  фаолиятни  ташкил  этишга  замин  яратади.  Бу  эса,  ўқувчида  интеллектуал  ва  ижодий  салоҳиятини 

ривожлантириш ва мустақил билим олиш имкониятини яратади.

 

3.  Мультимедиа  тизимларини  яратишда,  компьютерлар  ва  аудио

-

видео  ахборотларни  узатиш  воситалари 

имкониятларининг интеграциясига эришиш.

 

Бундай  тизимлар  ўзида  дастурий

-

аппарат  воситалар  ва  асбоблар  мажмуасини  мужассамлаштириб, 

ахборотнинг турли (матн, графика, овоз, тасвир) кўринишларини бирлаштиради ва фойдаланувчи билан интерфаол 

мулоқотни ташкил этади. Мультимедиа тизимларидан фойдаланиш, фаол ўқитиш методлари ва шаклларини жорий 

этишни таъминлайди, ахборотларнинг қабул қилиниш даражасини оширади.

 

4. Сунъий интеллект тизими имкониятларидан интеллектуал ўқитиш тизимларини яратишда фойдаланиш. 

Бундай  ўқитиш  тизимлари  мустақил  билим  олиш  жараёнини  ташкил  этиш,  мустақил  равишда  билимларни 

ўзлаштириш,  ўқув  фаолиятини  интеллектуаллаштиришни  ривожлантиришга  замин  яратади.  Булар  барчаси  ўқувчи 

шахсини ривожлантириш жараёнини жадаллаштиради.

 

5. Глобал ва локал компьютер тармоқлари орқали ахборот алмашинувини таъминловчи телекоммуникация 

воситаларидан фойдаланиш.

 

Телекоммуникация  алоқаси  (синхрон,  асинхрон)  қисқа  вақтда  илғор  педагогик  технологияларнинг 

тарқалишига, ўқувчининг умумий ривожланишига ёрдам беради.

 

6. Ахборот алмашувининг янги технологияси –

 

бу реал вақт режимида стереоскопик тасаввур тизими, яъни 

“Виртуал ҳақиқийлик”

 

ҳисобланади.

 

Бундай тизимдан стереометрия, чизмачилик, муҳандислик графикаси каби фанларни ўқитишда фойдаланиш 

мутахассисларнинг касбий тайёргарлик савиясини янада оширади.

 

Ахборот  технологияларининг  мультимедиа  воситалари  билан  ишлайдиган  ўқитувчилар  қуйидаги 

вазифаларни амалга оширишлари керак:

 

 

–

 

маъруза матнлари, амалиёт билан боғлиқ топшириқларни тайёрлаш;

 

 

–

 

услубий кўрсатмаларни, назорат саволларини, тўғри жавоблар вариантини тузиш;

 

 

–

 

ишчи дастур ва технологик харитани тузиш;

 

 

–

 

билимни назорат қилиш натижасини таҳлил этиш;

 

 

–

 

маъруза матнларини таҳрир килиш;

 

 

–

 

ҳар бир мавзу бўйича динамик кўринишда акс этувчи жараёнларнинг анимацияларини тасаввур этиш;

 

 

–

 

мустақил ишлар бўйича ўқувчиларга назарий ва амалий саволлар юзасидан маслаҳатлар беришни ташкил 

қилиш;

 

 

–

 

ўзлаштирилиши  мураккаб  бўлган  мавзулар  бўйича  ўқувчилар  билан  суҳбат  ўтказиш  каби  талаблар 

қўйилади.

 

Қўйилган  ушбу  талаблар  бўйича  ахборот  технологияларининг  мультимедиа  воситалари  асосида  дарс 

жараёнини ташкил қилиш педагог

-

ўқитувчиларнинг иш фаолиятини осонлаштириб, ўқув жараёнини бошқариш, унинг 

самарадорлигини  янада  кўтаришга  эришилади.  Шу  билан  бир  қаторда  таълим  муассасаси  раҳбариятига 

ўқувчиларнинг  олган  билимларини,  тест  натижаларини  кўриб  бориш  ва  уларнинг  ўзлаштириш  даражасига  баҳо 

бериш, ўқитувчиларнинг маъруза матнлари ва бошқа мустақил ишларига мўлжалланган материалларининг тайёрлаш 

сифатига  баҳо  бериш,  мультимедиа  воситалари  асосида  лаборатория  ишларини  бажариш  учун  компьютерда 

моделлаштирилган  анимацион  тақдимотлар  жорий  этиш,  курсни  ўзлаштириш  бўйича  услубий  материалларни 

тайёрлаш учун таклифлар ишлаб чиқиш кабиларни амалга ошириш имконини беради.

 

Ахборот манбааларидан фойланиш технологияси ҳар бир ўқувчини

 

кундалик қизғин ақлий меҳнатга, ижодий 

ва мустақил фикр юритишга ўргатиш, шахс сифатида онглилик, мустақилликни тарбиялаш, ҳар бир ўқувчида шахсий 

қадр

-

қиммат  туйғусини  вужудга  келтириш,  ўз  кучи  ва  қобилиятига  бўлган  ишончни  мустаҳкамлаш,  таҳсил  олишда 

масъулият ҳиссини шакллантиришни кўзда тутади.

 

 

Фойдаланилган адабиётлар:

 

1. 

Абдуқодиров А.А., Пардаев А.Х. Масофали ў?итиш назарияси ва амалиёти. Т.: Фан, 2009 й.

 

2. 

Н.У.Тиллабоева –

 

ТДИУ дотсенти. Педагогик нехнологиянинг муҳим жиҳатлари ва хусусиятлари. Мактаб ва ҳаёт 

журнали 2008 йил 5 –

 

сон 22

-

23 бетлар.

 

 

 

Гулчехра Каримова

 

(Намаган, Узбекистан)

 

 

БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМДА “БУМЕРАНГ” ТЕХНОЛОГИЯСИДАН ФОЙДАЛАНИШ АФЗАЛЛИКЛАРИ

 

 

Ҳозирги  пайтда  таълим  жараёни  олдига  ўқитишнинг  анъанавий  усуллари  билан  бирга  турли  ноанъанавий 

усуллардан ҳам кенг фойдаланиш масаласи қўйилмоқда.

 

Ватанимиз  тараққиётининг  устувор  пойдевори  таълим  ва  тарбия  бўлиб,  уни  ҳар  томонлама  пухта,  аниқ 

режалар асосида тизимли ташкил этилмас экан, тоабад мурғак қалб эгасининг қалбига йўл топа олмаймиз. Шу ўринда 

Б. Зиёмуҳаммадов фикрича: “Дарс, ўз навбатида, бир бутунлик бўлиб, қуйидагича қисмлардан ташкил топган: Таълим 

–

 

тарбия берувчи; таълим –

 

тарбия олувчи; дастур ва дарслик, ўқув услубий қўлланма ҳамда дидактик материаллар; 

педагогик  усул  ва  услублар;  ўқитишнинг  техник  воситалари.  Дарснинг  беш  қисми  ўзаро  функционал  боғлиқликда 

бўлиб, бир бутунлик, яъни дарс деган мажмуани ташкил қилади”

15

 

Таълимнинг  синф

-

дарс  тизими  узоқ  муддатли  тарихий  жараённи  босиб  ўтган  бўлишига  қарамасдан,  ҳали 

хануз янги қарашлар, амалий педагогик “устахона” ларда такомиллашмоқда.

 

Замонавий таълим, билимлар мактаби, “эски” моделдан янги салоҳият мактабига ўтиш поғонасида турибди. 

Фаол ва интерфаол усуллар, ўқитиш муҳитини ярати оақали ўқитиш ҳамда ўқитишда дарсни ташкиллаштиришнинг 

турли шакллари ривожланган мамлакатлар таълимидаги инновацияларнинг олдинги қаторига чиқмоқда.

 

                                                           

15

 

Зиёмуҳаммадов Б. “Педагогика” . Т. 2006 й.

 

208 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

 

 

Бугунги  кунда  бошланёич  синфларда  ҳам  дарсларни  интерфаол  методлар  ёрдамида  ташкил  этиш 

самарадорлиги сезиларли тарзда ортмоқда.

 

Қуйида  биз  интерфаол  методлар  таркибига  кирувчи  “Бумеранг”

 

технологиясини  дарс  жараёнида  қўллаш 

йўллари билан танишиб чиқамиз.

 

Ушбу  технология  ўқувчиларни  дарс  жараёнида,  дарсдан  ташқарида  турли  адабиётлар,  матнлар  билан 

ишдаш, ёдда сақлаш, сўзлаб бериш, фикрларни эркин холда баён этиш, қисқа вақт ичида кўп билимга эга бўлиш ва 

ўқитувчи учун барча ўқувчиларни баҳолай олишга қаратилгандир. Технология тарқатилган матуриалларни гуруҳ ёки 

якка  холда  ўзлаштиришларини  таъминлаш  билан  бирга  суҳбат,  мунозара,  турли  саволлар  орқали  ўқувчиларнинг

 

матнларни қай даражада ўзлаштишганлигини назорат қилиш имконини беради.

 

Технологиядан  суҳбат  –

 

мунозара  шаклидаги  дарсларда  якка  тартибда,  кичик  гуруҳ  ва  жамоа  шаклида 

фойдалани мумкин.

 

Технологиянинг қоидаси:

 

-

ўқувчилар гуруҳларга ажратилади; технология қоидаси билан таништирилади.

 

-

ўқувчиларнинг ҳар бирига мустақил ўрганиш учун рақамли матн тарқатилади;

 

-

ҳар бир гуруҳ аъзосидан янги гуруҳ ташкил этилади;

 

-

янги  ташкил  этилган  гуруҳ  навбат  билан  мустақил  ўрганган  матнлар  ҳақида  бир  бирларига  маълумот 

берадилар;

 

-

бир неча матнларни ўзлаштирадилар ва ўзлаштирганликларини аниқлаш учун оғзаки сўров ўтказилади.

 

Саволларга берилган жавоблар асосида гуруҳларни тўплаган умумий баллари аниқланади ва гуруҳ аъзолари 

ўртасида тенг тақсимланади.

 

Масалан; 3

-

синф “ўқиш” дарслигидаги “Элим деб, яшаган инсон” (Б. Аҳмедов) матнини ўрганишда қуйидагича 

фойдаланиш мумкин.

 

1-

босқич; ўқувчилар кичик гуруҳларга ажратилади ва алоҳида жойларга жойлаштирилади.

 

Ҳар бир гуруҳ вакилига рақамли матнлар тарқатилади

, 

масалан;

 

1-

гуруҳ “Амир

 

Темурнинг дунёсига келиши ва илк болалик йилларидаги машғулотлари”

 

2 

–

 

гуруҳ “Ёш Темурнинг ўспиринлик даврининг эътиборли жиҳатлари ва қилган машғулотлари”

 

3-

гуруҳ. “Мамлакатни мўғуллар томонидан босиб олиниши ва Амир Темурни халқни бирлаштириши”

 

4-

гуруҳ “Амир Темур шахсига таъриф ва унинг ижобий сифатлари тҳақидаги тарихчи олимларнинг фикрлари”

 

5-

гуруҳ.  “Амир  Темурнинг  мамлакатни  ободонлаштириш  мақсадида  олиб  борган  ишлари:  боғлар  ва 

иморатлар”

 

Ўқувчилар мустақил равишда олти дақиқа давомида яхши ўзлаштириши керак. Белгиланган вақт якунланган 

2 босқич амалга оширилади.

 

2-

босқич ўқитувчи ҳар бир гуруҳ қатнашчиларига сон ёзилган карточкаларни тарқатади. Ўқувчилар танлаб 

олган  рақамларига  қараб  янги  гуруҳчаларга  бирлашадилар  ва  белгиланган  шу  рақамдаги  жойга  бориб 

жойлашадилар. (қўлларидаги рақамли карточкага биноан)

 

Шу тариқа янгидан шаклланган 1

-,  2-,  3-,  4-,  5-

рақамли гуруҳлар шаклланади ва собиқ гуруҳдан бир вакил 

иштирок этади. Янги гуруҳдаги қатнашчи ўзига иккита вазифани олади.

 

1-

вазифа. Ўзлаштирган матн ҳақида янги гуруҳ вакилига сўзлаб беради, тушунтиради, ўзи мустақил ўрганган 

материални жалб қилади. Бошқа гуруҳ аъзоларининг тушуниш ва ўзлаштириш қобилиятини синайди яъни, ўқитувчи 

(ўргатувчи) вазифасини бажаради.

 

2-

вазифа тушунтираётган, гапираётган материални эшитади, тахлил қилади ва ёдда сақлаб қолишга ҳаракат 

қилади яъни, ўқувчи вазифасини бажаради. Ҳар бир гуруҳ ишига биттадан савол тузади. Бу босқичда ҳамма гуруҳдаги 

ўқувчилар берилаг матнни барча қисмларини ўзлаштирадилар.

 

3-

босқич.

 

Ўқувчиларга дастлабки қайтиши таклиф этилади. Дастлабки гуруҳларига қайтган ўқувчилар мавзу 

бўйича  барча  материалларни  тўлиқ  ўзлаштирган  бўладилар.  Ўқувчилар  билимларини  мустаҳкамлаш  мақсадида 

барча  гуруҳ  материаллар  юзасидан  тузилган  саволлар  ичидан  бир  нечта  энг  кучли  назорат  саволларини 

аниқлайдилар.

 

Ўқитувчи  ҳам  ёзма  материалларни  ўқувчилар  томонидан  қандай  ўзлаштирилганини  текшириш  мақсадида 

назоарат  саволларини  беради.  Ўқувчилар  ўз  ишини  тақдим  этади  ва  бир

-

бирлари  билан  савол  жавоб  ташкил 

этадилар.  Ўқитувчи  технология  якунида  ўқувчиларни  саволларига  берган  жавоблари  ва  ўзаро  савол

-

жавобларда 

иштирокига кўра баҳолайди.

 

 

Фойдаланилган адабиётлар:

 

1. 

Зиёмуҳаммадов Б. Педагогика. Т.: 2006.

 

2. 

Йўлдошева Н. “Дарсларда интерфаол методлардан фойдаланиш афзалликлари ”. Халқ таълими. 3. 2009 й

 

 

 

Зилола Каримова

 

(Ташкент, Узбекистан)

 

 

ТАЪЛИМ

 

ЖАРАЁНИГА

 

ЗАМОНАВИЙ

 

ПЕДАГОГИК ВА АХБОРОТ

-

КОММУНИКАЦИОН 

ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ КУЛЛАШ

 

 

Замонавий таълим тизими ва унинг ижтимоий мониторинги хозирги даврнинг барча талабларига жавоб бера 

олмаслиги  ва  уни  яхшилаш  муаммосининг  ўта  долзарблиги  жуда  кўпчилик  томонидан  тан  олинаяпти.  Бу  холатни 

ўзгартиришнинг  асосий  йўлларидан  бири  –

 

таълимга  технологик  ривожланишнинг  энг  янги  воситаларини  жалб 

қилишдир.  Бундай  воситалардан  бири  –

 

замонавий  он

-

лайн  кўринишидаги  масофавий  таълим  тизимидир.  Бундай 

тизимлар  ўз  таркибига  керакли  материалларни,  уй  топшириқларини,  тестларни  ва  имтиҳонларни  қамраб  олади. 

Машғулотлар эса фақат он

-

лайн кўринишида ташкил этилган бундай турдаги масофавий таълим тизимлари борган 

сари мураккаблашиб ва сифати ошиб бораётганини таъкидламасдан иложимиз йўқ. Баъзи олимлар, масалан, сиёсий 

фалсафа  бўйича Гарвард профессори  Майкл  Сендел  ўзининг  маънавият  ҳақидаги «

Justice

»  курсини 

YouTube 

ва 

iTunes 

тизимларига  ёзиб  оммалаштиргани  туфайли  2012  йили  интернетдаги  энг  машҳур  шахслардан  бири  бўлиб 

қолди. Ҳар йили дунё миқёсидаги энг яхши билимларни тўплаш ва уларни интернет оркали барча фойдаланиши учун 

жойлаштириш  бўйича  янгидан

-

янги  ишлар  қилиниб,  филантроплар  ва  венчур  тадбиркорлар  бунинг  учун  ўнлаб 

«Проблеми та перспективи розвитку науки на початку третього тисячоліття у країнах Європи та Азії»

 

 

209 

 

 

миллион  доллар  маблағлар  ажратаяптилар.  Уларнинг  биргаликдаги  сайъи

-

ҳаракати  дунёнинг  исталган  жойида 

яшовчи  инсонларнинг  замонавий  ва  сифатли  таълим  олишига  олиб  келиши  кутилаяпти.  Олимларнинг 

чамалашларича, 2050 йилга келиб, дунё миқёсида бор

-

йўғи ўнтагина катта замонавий университетлар қолиб, уларда 

бир вақтнинг ўзида миллионлаб талабалар ўқитилишига эришилади. Мисол сифатида куйидагиларни келтиришимиз 

мумкин:

 

Khan Academy 

жүктеу/скачать 8,82 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: