Ядролық физика Межелік бақылау 1 Ядро және атом дегеніміз не?


Нұрлану шығындары және Вавилов Черенков нұрлануы



бет17/19
Дата29.04.2023
өлшемі236,68 Kb.
#88339
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Байланысты:
Ажа ядро экзамен

Нұрлану шығындары және Вавилов Черенков нұрлануы.

Черенков сәулеленуі (немесе Вавилов - Черенков сәулеленуі) зарядталған бөлшектің мөлдір ортада осы ортадағы жарық жылдамдығының V жылдамдығымен қозғалуы кезінде пайда болады, яғни v > c/n, мұндағы с – вакуумдағы жарық жылдамдығы, ал N – ортаның сыну көрсеткіші. Бұл сәулеленуді 1934 жылы П. А. Черенков ашып, 1937 жылы И. Е. Тамм және
И. М. Франк түсіндірді. Осы ашылғаны үшін үшеуі де 1958 жылы Нобель сыйлығымен марапатталды.
Черенков сәулеленуі - бөлшектің қозғалыс траекториясы бойында орналасқан және оның электр өрісі арқылы поляризацияланған көптеген орта атомдарының бірлескен сәулеленуі. Осылайша, бөлшек тікелей сәуле шығармайды, бірақ бөлшек қозғалатын орта болып табылады. Бұл сәулеленудің толқындық беті конустың беті, оның төбесі бөлшек, ал осі - оның траекториясы. Конустың ашылу бұрышы θ бекітіледі және бөлшектердің жылдамдығы v және ортаның қасиеттерімен анықталады. Жағдай қайық қозғалған кезде су бетінде болатын жағдайға ұқсас. Бұл мысалда бөлшек рөлін атқаратын қайық су бетінің бұзылу толқынын жасайды, оның алдыңғы жағы сүйір бұрышты құрайды, оның шыңы қайық болып табылады.



  1. Элементар бөлшектер және жоғарғы энергия физикасы.

Элементар бөлшектер - заттың ең ұсақ және ішкі құрылымы ең қарапайым деп есептелінетін бөлшектері. Элементар бөлшектердің қасиеті мен құрылымын есептеу – қазіргі физиканың негізгі мәселесінің бірі. Қазіргі кезде антибөлшектерді қосқанда 200 - ге жуық элементар бөлшек белгілі болып отыр. Солардың ішінен атомдар құрамына кіретін электрон, протон және нейтрон. Протон мен нейтрондардан атом ядросы, ал электрондардан атомның электрондық қабықтары түзіледі. Қалған элементар бөлшектер әдетте секундтың өте аз үлесіндей уақыт қана өмір сүреді. Элементар бөлшектер зат атомдарымен әсерлесуі нәтижесінде электрондар мен протондарға түрленеді. Электрон, позитрон, протон, антипротон, нейтрино, антинейтрино және фотоннан басқа бөлшектердің барлығы өздігінен ыдырайды. Элементар бөлшектердің пайда болу мезеті мен ыдырау мезетінің арасындағы уақыт әдетте секундтың миллиондық және миллиардтық үлесіндей болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет