Дендриттер



бет1/27
Дата02.05.2023
өлшемі122,86 Kb.
#89017
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27

№4 рк физио
Орталық нерв жүйесі құрылымының жалпы жоспары, құрылымы, бөлімдері және маңызы мен қызметтері1
Нейрон: негізгі бөліктері (дендриттер, дене, аксон) және олардың сипаттамалары. Нейронның функциялары. Глиальды жасушалар, түрлері, олардың рөлі 4
Рефлекстің анықтамасы. Рефлекторлық доға, оның компоненттері 5
Рефлекторлық теорияның даму кезеңдері (Р. Декарт, И. Прохазка, И.М. Сеченов, И.П. Павлов, П.К. Анохин). 7
Дене қызметінің нервтік реттелуі. Соматикалық және вегетативтік функциялар туралы түсінік және оларды реттеу 9
Нерв орталықтары. Физиологиялық қасиеттері: жинақтау, ырғақтың өзгеруі, қозудың өткізілуінің кешігуі, лабильділігі төмен, жоғары қажу, тонус, серпімділік 12
Нейронның интегративті белсенділігінің негізі ретінде қоздырғыш постсинаптикалық потенциал мен ингибиторлық постсинаптикалық потенциалдардың кеңістіктік және уақыттық жиынтығы 16
Орталық нерв жүйесіндегі үйлестіру туралы түсінік. Орталық нерв жүйесінің иерархиялық ұйымдастырылуы. Субординация принципі 18
Орталық нерв жүйесіндегі нейрондардың өзара әрекеттесу принциптері (Қозудың конвергенциясы, жарылыс құбылысы, рельеф, окклюзия, сәулелену, анимация, қозудың созылу принципі) 20
Ортақ соңғы жолдың принциптері, жалпы соңғы жол үшін күрес, күш / маңыздылық факторы. Реципрокты иннервация 20
Доминант, оның анықтамасы және қасиеттері 21
Орталық нерв жүйесіндегі тежелу. И.М.Сеченовтың орталық тежелу туралы ілімді құрудағы рөлі 22
Пресинапстық және постсинапстық тежелудің механизмдері 24
Орталық нерв жүйесінің қызметін зерттеу әдістері 25
Электроэнцефалография, туындаған потенциалдар, олардың шығу тегі 26
Анализаторлардың перифериялық, өткізгіш, орталық бөлімдері (И.П. Павлов) 28
Көрнекі анализатор. Көздің сынғыш құрылымдары. Торлы қабық фоторецепторлары 29
Жарық әсерінен торлы қабық рецепторларындағы фотохимиялық процестер. Торлы қабықтың биполярлы және ганглионды жасушаларының қызметі 31
Түсті көру теориясы (М.В. Ломоносов, Г. Гельмгольц, П.П. Лазарев) 32
Көру анализаторының аккомодациясы және бейімделуі туралы түсінік. Рефракция және оның бұзылуы. 34
Есту анализаторы. Дыбыстық тітіркендіргіштерді қабылдау. Анализатордың өткізгіш және кортикальды бөлімдері 35
Дыбысты қабылдау теориясы (Г. Гельмгольц, Г.Бекеши және басқалар). Бинаралы тыңдау 36
Есту анализаторының зерттеу әдістері 37
Вестибулярлық анализатор. Дененің кеңістіктегі және оның қозғалу кезіндегі жағдайын бағалаудағы рөлі 39
Вестибулярлық анализаторды зерттеу әдістері 40
Орталық көрудің зерттеу әдістері 41
Түсті көруді зерттеу әдістері 42
Перифериялық көруді зерттеу әдістері 44
Бинокулярлы көруді зерттеу әдістері 45
Тері анализаторының рецепторлы түзілімдерінің жіктелуі және құрылымы 46

Тері анализаторының жолдары және кортикальды ұшы 48
Дәм анализаторы, оның бөлімдері. Дәм сезімдерінің жіктелуі 49
Иіс сезу анализаторы, оның бөлімшелері. Иістерді және иіс сезгіштерді
қабылдау теориясы 50
Гипоталамустың нейсекреторлы қызметі: либериндер мен статиндер. 52
Гипоталамус-гипофиз-бүйрек үсті безі жүйесі 53
Ішкі секреция бездерін реттеудегі кері байланыс принципі 55
Стресс туралы түсінік. Стресс механизмдері. Стресс формалары 56
Жалпы бейімделу синдромы. Бейімделу кезеңдері 59
Эндокриндік жүйенің функционалды ұйымдастырылуы. Эндокриндік
бездердің жалпы сипаттамасы 61
Ішкі секреция бездерінің қызметін зерттеу әдістері 63
Гормондардың жіктелуі, қасиеттері, түрлері, әсер ету механизмі және
физиологиялық функциялары 64

1.Анализаторлардың перифериялық, өткізгіш, орталық бөлімдері (И.П. Павлов).


Анализатор дегеніміз - бір типтегі сенсорлық ақпаратты қабылдау мен талдауға жауап беретін функционалды бөлім (бұл терминді И.П.Павлов енгізген). Анализатор - бұл тітіркендіргіштерді қабылдауға, қозуды өткізуге және ынталандыруды талдауға қатысатын нейрондардың жиынтығы.
Анализаторды көбінесе сенсорлық жүйе деп атайды. Анализаторлар олардың қалыптасуына қатысатын қозу түріне қарай жіктеледі. Анализатор түрлері:
көру,
есту,
дәмдік,
иіс сезу,
тері немесе тактильді анализаторлар.
Анализатор үш бөлімге бөлінеді:
Перифериялық бөлім: тітіркену энергиясын жүйке қозу процесіне айналдыруға арналған рецепторды қабылдайтын бөлім.
Өткізгіш бөлім: импульстар рецепторлардан орталық жүйке жүйесінің үстіңгі бөліктеріне берілетін центрге тартқыш (афферентті) нейрондар мен жүйкелік қозуды өткізетін аралық бөлім.
Орталық бөлім: ми қыртысының нақты аймағы, қабылданған сезімге талдау жасалынатын ми жабынындағы және қыртыс астындағы сезімтал орталық бөлім.
Өсетін (афферентті) жолдардан басқа, төмендейтін талшықтар (эфферентті) бар, олардың бойында анализатордың төменгі деңгейлерінің белсенділігі оның жоғары, әсіресе кортикальды бөлімдерімен реттеледі.
Анализатордың жұмыс істеу принципі. Анализаторлар - бұл миға ақпарат енгізу және осы ақпаратты талдауға арналған жүйелер. Кез-келген анализатордың жұмысы миға сыртқы физикалық немесе химиялық энергияны рецепторлар қабылдаудан бастайды, оны жүйке сигналдарына айналдырып, нейрондар тізбегі арқылы миға
таратады. Рецептор дегеніміз – бұл эволюция барысында өзіне сәйкес,сыртқы немесе ішкі тітіркендіргіштерді қабылдауға дағдыланған, арнайы құрылым. Сенсорлық сигналдарды беру процесі олардың қайта-қайта түрленуімен және қайта кодталуымен қатар жүреді және жоғары анализмен және синтезмен аяқталады (бейнені тану), содан кейін организмнің реакциясы жүзеге асады.
Афферентті нейрондар сенсорлық ақпараттың өңделуіне қатысатын алғашқы нейрондар болып табылады, олар ганглийлердер орналасқан.
Ақпараттың өңделуіне қатысатын келесі нейрон – жұлын мен сопақша ми немесе ортаңғы мида орналасқан.Бұл жерде таламусқа, яғни оның арнайы ядроларына қарай жолдар бағытталады. Ал бұл арнайы ядроларда сенсорлық ақпараттың өңделуіне қатысатын, көптеген талдағыштарда кездесетін – нейрон орналасқан.
Қорыта келгенде, негізі «анализатор» яғни, «талдағыш» терминін 1909ж И.В.Павлов ұсынған. И.В.Павлов бойынша талдағыш – бұл сыртқы немесе ішкі ортаның серпіністері туралы ақпаратты өңдеуге және олар туралы көзқарастар(сезіну, қабылдау) алуға қатысатын мидың рецепторлары мен нейрондарының жиынтығы.
2.Көру анализатор. Көздің оптикалық жүйесі. Торлы қабық фоторецепторлары.
Көру анализаторына - перифериялық бөлік (көз алмасы), өткізгіш бөлім (көру нервтері, қыртыс асты көру орталықтары) және анализатордың қыртыстық бөлігі кіреді.
Көру мүшесі - көз рецепторлық аппаратты (торлы қабықты) және жарық сәулелерін шоғырландыратын және торлы қабықтағы заттардың кішірейтілген және кері түрінде айқын бейнесін қамтамасыз ететін оптикалық жүйені қамтиды.
Көздің жарық сындырғыш аппараттары. Диоптрикалық немесе жарықты сындырғыш, көздің бұл аппараттарына: қасаң қабық, көз бұршағы, шыны тәріздес дене, көздің алдыңғы және артқы камераларындағы сұйық жатады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   27




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет