Ханзада − арғы заты, тегі хан тұқымынан тараған адам, ханның ұлы. Парсы тілінде
зад –
ұл, бала деген сөз
(ПРС., М., 1960, 256). Жұмысы қанша
қиын хан ағаның, Жүрегі тастан қайтпас ер заданың. Қайқайып қаршығадай
тойға келген, Қайсынан мін табайын
ханзаданың?! (Нұртуған). Ханзаданың сағатпен сөйлесіп отырғанын есіткеннен кейін жұрт барып ханнан сүйінші
сұрады. Хан қуанып той қылады
(«Қазақ ертегілері»). Ханнас (қаннас, құннас) –
1) шегінуші (шегінуші шайтан); 2) Ібілістің теңеуі. Ереке, егес сөзге қойма қадам, Тұтылып тұзағына, мысалы,
ханнас! Жақтырмас болсаң, Жүсіп бармас сізге, Нені нұқсан болсақ егер, дін –
қарындас
(Ерімбет). Әдепті ізетпенен ұмыттырып, Көтеріп алып кеткен
қаннас түртіп
(Нақып қожа). Екеуміз емтиханда сынасқанда
Албасты-құннас деген кімнен шықты?... Тәжірибе емтиханның жөні солай
Албасты-құннас деген сізден шықты
(Ақан сері). Ханым (ханум) − ханның әйелі . Парсы тілінде
ханум –
дәулетті әйел, жар, жұбай дегенді білдіреді
(ПРС., М., 1960, 186) . Бұл – ана, Тоқтамыс хан –
ата болған, Басқа да көп әйелі болса керек. Балаға осы
ханым ғашық болып,
Көңілі өзгерілді көрер көзге. Анамдай сыйлап жүруші ем, Сіз сықылды
ханымды. Жеңілтектікке салынып, Төкпе бүйтіп арыңды
(Нұртуған). Қалипа
ақылды, сөзге жүйрік адам. Қалипа Мүсілімге тиіп, бұл күнде
ханым болып
отыр
(Нұртуған). Ақсақ-Темір бір жорыққа жеткенде, ең сұлу, ең сүйікті әйел
Биби
