1. Биохимия пәні және міндеттері. Биохимия және медицина. Биохимия
Қан құрамында глюкоза деңгейінің реттелуі; гипо-және гипергликемия себептері
жүктеу/скачать 1,99 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 99. Фруктозаның алмасуы. Фруктозаны көтереалмаушылық.
| 98. Қан құрамында глюкоза деңгейінің реттелуі; гипо-және гипергликемия себептері.
Қандағы глюкоза концентрациясы адам денсаулығын бағалаудың басты критерийлерінің бірі болып табылады. Қандағы қанттың тепе-теңдігін бір бағытта немесе басқа бағытта өзгерту (гипер- немесе гипогликемия) жалпы денсаулығына және барлық ішкі органдар мен жүйелердің жұмысына әсер етеді Ас қорыту процесінде тамақ құрамындағы қант жеке химиялық компоненттерге бөлінеді, олардың арасында глюкоза негізгі болып табылады. Оның қан деңгейі инсулинмен (ұйқы безінің гормоны) реттеледі. Глюкоза мөлшері неғұрлым көп болса, соғұрлым инсулин өндіріледі. Алайда ұйқы безі шығаратын инсулин мөлшері шектеулі. Содан кейін артық қант бауыр мен бұлшық еттерге «қант резерві» (гликоген) түрінде немесе май жасушаларында триглицеридтер түрінде жиналады.Тамақтанғаннан кейін бірден қандағы глюкоза деңгейі көтеріледі (қалыпты), бірақ инсулиннің әсерінен тез тұрақтанады. Ұзақ уақыт ораза ұстағаннан, интенсивті физикалық және психикалық стресстен кейін индикатор төмендеуі мүмкін. Бұл жағдайда ұйқы безі тағы бір гормон шығарады - инсулин антагонисті (глюкагон), ол глюкозаны жоғарылатады, бауыр клеткалары гликогенді қайтадан глюкозаға айналдырады. Сонымен организмде қандағы қант концентрациясын өздігінен реттеу процесі жүреді. Оны келесі факторлар бұзуы мүмкін:+қант диабетіне генетикалық бейімділік (глюкоза алмасуының бұзылуы),ұйқы безінің секреторлық функциясының бұзылуы,ұйқы безінің аутоиммунды зақымдануы,артық салмақ, семіздік,жасқа байланысты өзгерістердұрыс тамақтанбау (қарапайым көмірсулардың тамақтануы),созылмалы алкоголизм,күйзелісЕң қауіпті жағдай - қандағы глюкозаның концентрациясы күрт көтерілгенде (гипергликемия) немесе төмендегенде (гипогликемия). Бұл жағдайда өлімге әкелуі мүмкін ішкі мүшелер мен жүйелердің тіндеріне: жүрек, бүйрек, қан тамырлары, жүйке талшықтары, ми дамып келеді.Гипергликемия жүктілік кезінде де пайда болуы мүмкін (гестациялық диабет). 99. Фруктозаның алмасуы. Фруктозаны көтереалмаушылық. Сахарозаның ыдырауы кезінде түзілетін фруктозаның көп мөлшері , какпакты тамыр жүйесіне түсудің алдында , ішек жасушаларында глюкозаға айналады . Фруктозанын калган бөлімі тасымалдаушы нәруыздың көмегімен , жеңілдетілген диффузия жолымен сіңіріледі . Фруктозанын метаболизмі фосфорлану реакциясынан басталады ( реакция 1 ) , ол фруктозо - 1 - фосфат тузіп фруктокиназамен катализденеді . Фермент бауырда , бүйректе және ішекте табылған . Бұл ферменттің абсолютті талғамдылығы бар , сондыктан , глюкокиназамен салыстырғанда , инсулин оның белсенділігіне әсер етпейді . Сонғысы кант диабетімен ауырғандардың зәрінде фруктоза денгейiнiң сау адамдармен нетiктен екенін түсіндіреді . Фруктоза 1 фосфат фруктоза 6 фосфатқа фосфат ферменті болмағандыкта айнала алмаида. Оның орнына фруктоза 1 – фосфат ари карай фруктоза – 1 фосфотальдозамен глицеральдегид пен дигидроксиацетон 3 фосфатка ыдырайды(2реакция)3 реакция Триозофосфаттардын еки молекуласы гликолиз жолмен ыдырай алады немесе фруктозо-1.6 бисфосфатты тузип глюконезге катыса алады (8 7 5 9 реак) Бауырда фруктоза 2 жолга катыса алады Айта кету кажет фруктозо-1 фосфат аркылы фруктозанын метаболизмге катысуы глюкоза бакылайтын реакция . жүктеу/скачать 1,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|