1. Жасушаішілік құрылымдардың гистофизиологиясы, олардың мүшелердегі ерекшеліктері. Органеллалар, жіктелуі, құрылысы, қызметтері


Эпителиалдық тіндер. Морфофункционалдық сипаттамасы. Жіктелуі (морфофункционалдық және генетикалық)



бет3/19
Дата03.01.2023
өлшемі70,11 Kb.
#60301
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
3. Эпителиалдық тіндер. Морфофункционалдық сипаттамасы. Жіктелуі (морфофункционалдық және генетикалық).
Эпителий тіні – даму барысында алғаш п.б, сыртқы/ішкі орта шекарасында орн, бір бірімен тығыз б-нысқан, базальды мембранада орн, полярлы дифференцияланатын тін.
Бөлінеді: жабу / безді
Жабу эп – дене бетін, ішкі мүше шырышты қабықшаларын, дененің екіншілік қуыстарын тыстаушы шекаралық тіндер. Қоршаған ортадан бөлу/ зат алмасу, сіңіру/қорғау
Безді эп – секреторлық қызмет/секрет түзу, бөлу

Жасушалары- эпителиоцит


Жасушааралық зат аз, бір бірімен тығыз
Байланыс – десмосома, аралық, саңылаулы, тығыз
Базальды мембрана – ашық табақша (нәруыз аз, Са++ көп аморфты зат) / күңгірт табақша (нәруыз көп, фибриллярлы қрылымдар бекітілген)
Аморфты затта – гликопротеин (көмегімен эпителиоцит мембранаға бекиді, регенерация – эпителиоцит пролиферация/дифференц), протеогликан + гликозаминогликан (мембранаға серпімділік, теріс заряд)
Механикалық 
Трофикалық
Тосқауыл
Морфогенетикалық
Эпителий инвазивті өсу
Қоректені – Қан тамыр Х – дәнекерден диффузия а/ы
Полярлық дифференцировка
Жаңарып отырады
Регенерация қабілеті жоғары – камбиальды жасуша, митоз а/ы

3-4 аптасында – 3 ұрық жапырақшаларынан (экт, энт, мез)


Интеграциялланған, секреторлық, эндокриндік эпителиоцит дифферондар болады
Эпителиоцит маркері – цитокератин нәруыз

Морфологиялық жіктелу:


Бірқабатты – барлық жасуша базальды мембрмен б-нысқан 
Бірқатарлы – жазық / текшелі / призмалық
ядролары бір деңгейде, бір қатарда
изоморфты
Көпқатарлы – призмалық
пішін, биіктік, ядро орн деңгей – әртүрлі
анизоморфты
Көпқабатты – тек төменгі қабаты базальды мембмен б-нысқан
Мүйізденетін – жазық
Мүйізденбейтін – жазық / текшелі / призмалық
Ауыспалы – қатты созылуға ұшырайтын мүшелер (қуық)

Генетикалық жіктелу:


Эпидермалдық – эктодермадан
көп қабатты / көп қатарлы
қорғаныш
Энтеродермалдық – энтодермадан
бір қабатты призмалық
зат сіңіру, бездік қызмет
Целонефродермалдық – мезодерма
бір қабатты жазық / текшелі / призмалық
тосқауылдық, экскреторлық қызмет
Ангиодермалдық – мезенхима
бір қабатты жазық
қан тамыр эндотелиалды қабат
Эпендимогиалдық – жүйке түтікшесі
бір қатарлы жазық – призмалыққа дейін 
ми қарыншасын тыстайды




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет