1. Жасушаішілік құрылымдардың гистофизиологиясы, олардың мүшелердегі ерекшеліктері. Органеллалар, жіктелуі, құрылысы, қызметтері
Жабу эпителийі. Морфофункционалдық сипаттамасы. Жіктелуі. Физиологиялық қалпына келуі
жүктеу/скачать 70,11 Kb.
|
| 4. Жабу эпителийі. Морфофункционалдық сипаттамасы. Жіктелуі. Физиологиялық қалпына келуі.
Бірқабатты эпителий Бірқатарлы Жазық – мезотелий / эндотелийден тұрады Мезотелий – сірлі қабықшаны қаптайды (өкпеқап, жүрек қабы) Мезотелиоцит – жазық, көпбұрышты, шеттері тегіс емес микробүрлер, серозды сұйықтық бөліну/сіңірілу, ішкі мүше сырғуы жеңіл құрсақ – кеуде жабыспа п.бна кедергі камбиальды мезот бар Эндотелий – қан, лимфа тамыр, жүрек камерасын тыстайды Эндотелиоцит – органелла нашар, цитда көпіршіктер бар шекарада орн, зат/газ алмасу, өсу факторын бөледі зақымданса – тромб п.б. гетероморфия Текшелі – бүйрек түтікшелерін тыстайды проксимальды – микробүр, базальды жолақ базальды – плазмолемма, митохондрия реабсорбция пролиферативтік төмен Призмалық – асқорыту жүйе орт бөлімі асқазан, ішек, өт қабы, бауыр, ұйқы безі десмосома, коммуникациялық б-ныс, тығыз тұйықтаушы б-ныс бокал тәрізді жасуша – эпителий бетіне шырыш бөледі механикалық/химиялық/инфекциялық қорғау, қабырғалық асқорыту панет жасушалары – лизоцим бөледі Көпқатарлы Ауа өткізу жолдарын тыстайды Базальды эпителиоцит – пласттың тереңінде орн регенерация ядросы төменде Кірпікшелі эп – биік, негізгі дифферон апикальды – кірпікше, мукоцилиарлы тасымалы ядросы жоғарыда Бокал тәрізді эп – шырыш, қорғаныш ядросы ортада Эндокриноцит – бұлшықет тінін жергілікті реттеу ядросы ортада Гематогенді дифферон да болады – макрофаг, лимфоцит Көпқабатты эпителий Жазық мүйізденбейтін: Көздің мөлдір қабықшасы, ауыз қуысы, өңеш 1) базальды қабат – призмалық эпителиоцит тонофибриллалар бар, десмосома 2) тікенекті – көп бұрышты эп тонофибриллалар бар, десмосома 3) беткейлік – жазық эп Жазық мүйізденетін Тері беті Кератинизация Негізгі дифферон – кератиноцит қосымша дифферон – меланоцит, лангерганс, меркель, лимфоцит 1) Базальды қабат – призмалық кератиноцит кератин нәруыз түзіледі камбиальды жасуша бар 2) Тікенекті қабат – көп бұрышты керат десмосома ұсақ тікенекті өсінділері, тонофибрилла бар липидті түйіршіктер – кретиносома – жасушаралық затқа бөлініп, цементтеуші зат құрайды 1 / 2) Базальды/тікенекті қабат меланоцит – УК қорғау Лангерганс – иммундық қорғаныш р/я, кератин көбеюін реттейді Меркель жасуша – регенерация 3) Түйіршікті қабат – жазық керат кератогиалинді түйіршік филлагрин болады кератолинин түзеді 4) Жарқырауық қабат – алақан мен табанда ядро/органелла Х кератолинин – беріктік/ гидролиттік ферменттен қорғайды кератиногиалин түйіршік + филлигрині бар матрикс = ішін толтырады 5) Мүйізденген қабат – алақан мен табан Жазық көпбұрышты қабыршақ кератолининнен тұратын қалың қабық кератин фибрилламен толған филаггрин – АҚға ыдырайды қабыршақ арасында б-ныс үз – орны толт Кератинизация – мех, химиялық әсерге тұрақтылық, жылу өткізгіштігі төмен, су/уытты зат өткізбейді Ауыспалы эпителий Зәр шығару мүшелерге тән 1) Базальды – ұсақ, дөңгелек камбиалды жасушадан 2) Аралық – күмбез/жазық жасуша, 2/3 ядро Зәрге толса – эп жазық жұқарады Жиырылса – эп аралық – алмұрт, беткейлік – күмбез 3) Беткейлік – тығыз б-нысады Қалпына келу физиологиялық регенерация – 3-4 апта толық жаңарып эп – тез қартаяды/өледі қалпына келу көзі – камбиалды жасуша (жасушалық регенерация) орн: көпқабатты эп – базальды қабатта көпқатарлы эп – базальды жасуша бірқабатты – белгілі аймақ патологиядан кейін – тез қалпына келу нейроэктадерма туындылары – жасушаішілік регенерация адам жасына б-нысты – жаңару төмендейді 5. Безді эпителий. Морфофункционалдық сипаттамасы. Жіктелуі. Бездер. Жіктеу принциптері, даму көздері. Секреторлық цикл, оның фазалары және цитофизиологиялық сипаттамасы. Секреция түрлері, регенерациясы. -секреторлық қызмет тән -гландулоциттерден тұрады -түзу/бөлу – тері, шырышты қабықша -беті, қуыс, қан/лимфа жүктеу/скачать 70,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|