1 зертханалық-ТӘжірибелік сабақтарды өткізуге арналған жалпы нұСҚаулар


Гуморальдық факторлардың жүрек жұмысына әсері



бет26/37
Дата06.04.2023
өлшемі1,58 Mb.
#80078
түріСабақ
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   37

8.7 Гуморальдық факторлардың жүрек жұмысына әсері


Гормондардың, электролиттер мен медиаторлардың жекеленген жүрек қызметіне әсері. Жүрек қызметі әр түрлі химиялық заттардың – гормондар, тұздар және қан арқылы тасымалданатын басқа да гуморальды факторлар әсерінен өзгеруі мүмкін.
Дайындалуға арналған сұрақтар
1. Жүректің гуморальды реттелуі деген не?
2. Медиаторлар деген не, олар қай жерде бөлінеді және олар жүрек жұмысына қалай әсер етеді?
3. К және Са иондары жүрек жұмысына қалай әсер етеді?
4. Мүшелерді қоректендіру үшін физиологияда қандай ерітінділер қолданылады, олардың құрамы қандай?
Сабақтың мақсаты: К және Са электролиттерінің, кейбір гормондар мен медиаторлардың жүрек қызметіне әсерін зерттеу.
Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар: бақалар, кимограф, Энгельман тұтқасы, серфиндер, бақаны союға арналған жинақ, лигатуралар, Штраубе канюлясы, К және Са ерітінділері, резеңке груша, тамызғыштар, Рингер ерітіндісі, адреналин және ацетилхолин ерітінділері.
1 зертханалық жұмыс. Гормондар мен медиаторлардың жекеленген жүрек қызметіне әсері

Жұмыстын барысы: бақаны қимылсыздандырып тақтайшаға бекітеді де, кәдімгі әдіспен жүрегін жалаңаштайды. Сонан соң Шраубе әдісімен жүрегін жеке бөліп алады. Ол үшін екі артерияның және қолқа пиязшығының астынан лигатура өткізеді. Алғашқы екі лигатураны байлайды. Сол жақ артерияда қиғаш тілік жасап, оған алдын ала Рингер ерітіндісімен суланған Штраубе канюлясын енгізеді. Канюляны қарыншаға дейін енгізу керек. Сонан соң веноздық синусқа зақым келтірмей, жүректі ептеп ағзадан кесіп алады. Жүректен сұйықтықты сықап толтыру арнайы грушаның көмегімен қанды сорып шығарады да, қан ұю пайда болмау үшін Рингер ерітіндісімен жуады. Бөліп алған жүректі штативке орнатып, жүректің ұшын серфинмен қысып, оны Энгельман тұтқасымен жалғастырады. Жүрек жұмысына әр түрлі ерітінділермен әсер ете отырып, кимограф бетіне мына ретпен жазады:
1) жеке бөліп алынған жүректі Рингер ерітіндісімен қоректендіргендегі жүрек соғу жиілігін санап, кимограмманы жазады;
2) Рингер ерітіндісін грушамен сорып алып, оған көп мөлшерде Са қосады да, осы ертіндіні қайтадан канюляға құяды. Жүректің соғу жиілігін санап, кимограмманы жазады;
3) көп мөлшерде Са қосылған Рингер ерітіндісін сорып алып тастайды да, жүректі кәдімгі Рингер ерітіндісімен жуып, жүрек жұмысын бастапқы қалпына келтіреді. Сонан соң Рингер ерітіндісіне көп мөлшерде К ионын қосып, жүрекке құяды да, жүрек соғу жиілігін санап, кимограмманы жазады;
4) көп мөлшерде К қосылған Рингер ерітіндісін сорып алып тастайды да, жүректі кәдімгі Рингер ерітіндісімен жуып, жүрек жұмысын бастапқы қалпына келтіреді. Сонан соң жүрекке бірнеше тамшы адреналин (1:1000) қосылған Рингер ерітіндісін құйып, жүрек соғу жиілігін санап, кимограмманы жазады;
5) адреналин қосылған Рингер ерітіндісін сорып алып тастайды да, жүректі кәдімгі Рингер ерітіндісімен жуып, жүрек жұмысын бастапқы қалпына келтіреді. Сонан соң канюляға бірнеше тамшы ацетилхолин қосылған Рингер ерітіндісін құйып, жүрек соғу жиілігін санап, кимограмманы жазады.

Шығармашылық тапсырмалар:
1) тәжірибе кезінде алынған сандарды жазып, кимограмманы сызады. Қорытынды жасау керек (8.7- сурет).
Студенттердің өздік жұмысы (СӨЖ ) тақырыптары
1) жүрек әрекетінің реттелуінің гуморальді факторлары;
2) ауторегуляторлық механизмдер. Жүрек жиырылуының өзіндік реттелу күші;
3) О.Франк және Е. Старлинг заңы;
4) жүрек әрекетінің жас ерекшеліктері. Жүрек жұмысына гиподинамика және физикалық белсенділіктің әсері.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   37




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет