1 зертханалық-ТӘжірибелік сабақтарды өткізуге арналған жалпы нұСҚаулар
Жүрек қызметінің жүйкелік реттелуі
жүктеу/скачать 1,58 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 зертханалық жұмыс. Кезеген жүйкенің орталығын тітіркендіру
- 2 зертханалық жұмыс. Симпатикалық жүйкенің жүрек қызметіне әсері
8.6 Жүрек қызметінің жүйкелік реттелуіЖүрек қызметі вегетативті жүйке жүйесімен (кезеген және симпатикалық жүйкелер) реттеледі, оларды тітіркендіргенде әр түрлі 5 әсерді байқауға болады: 1) жүрек жиырылуының жиілігінің өзгеруі (хронотропты); 2) жүрек жиырылуының күшінің өзгеруі (инотропты); 3) жүрек бұлшық етінің тонусының өзгеруі (тонотропты); 4) қозудың өзгеруі (батмотропты); 5) жүрек өткізгіштігінің өзгеруі (дромотропты). Осы жүйкелердің жүйке орталығын тітіркендіргенде де осындай нәтиже алуға болады. Дайындалуға арналған сұрақтар 1. Қай жүйке жүрек жұмысын реттейді? 2. Жүрек иннервациясының орталығы қайда орналасқан? 3. Жүрек жұмысы және жүрек бұлшық етінің қасиеттері симпатикалық және кезеген жүйкені тітіркендіргенде қалайша өзгереді? Сабақтың мақсаты: симпатикалық және кезеген жүйкенің жүрек жұмысына тигізетін әсерін зерттеу. Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар: бақаны бекітуге арналған тақтайша, союға арналған хирургиялық жинақ, лигатуралар, тітіркендіруге арналған электр тізбегі, тұз түйіршіктері. 1 зертханалық жұмыс. Кезеген жүйкенің орталығын тітіркендіруЖұмыстын барысы: бақаны дәкеге орап (қимылсыздандырмай) бас миын ашады, пинцет пен қайшыны пайдаланып шеміршекті жоғары қарай (көз алмасының артынан) көтереді. Ромб тәрізді шұңқырды тауып, оны Рингер ерітіндісінде суланған мақта тампонмен жабады. Сонан соң бақаның ішін жоғары қаратып тақтайшаға бекітеді, жүрегін жалаңаштап, оның 1 минуттағы жиырылуын санайды. Сонан соң ас тұзының түйіршігін сопақша мидың үстіне салып, жүрек тоқтағанша әрбір 2 минут сайын жүрек жиырылуының ырғағын санайды. Соңан соң тұз түйіршігін алып тастап, сопақша ми маңын физиологиялық ерітіндімен тазалап жуады да, ырғақ бастапқы қалпына келгенге дейін әрбір 2 минут сайын жүрек жиырылуын санайды. Тәжірибеден соң нәтижесін жазып, қорытынды жасау қажет. 2 зертханалық жұмыс. Симпатикалық жүйкенің жүрек қызметіне әсеріЖұмыстын барысы: симпатикалық жүйкені табу үшін алдымен омыртқалардың екі жағында орналасқан кеуде қолқасын табу керек (сол және оң). Осы қолқаларға сұр түсті, жіңішке симпатикалық талшықтар жабыса орналасқан. Бұл тізбек (ішкі құрсақ тамырдың қасында) лигатурамен алынады да кесіледі. Ұлғайтқышпен қарап отырып симпатикалық тізбектің иық шоғырымен қиылысатын жеріне дейін кеседі. Симпатикалық жүйкенің бұл кесіндісін жіңішке электродтарға қояды. Соңан соң симпатикалық жүйкені тітіркендіргенге дейін және тітіркенген кездегі жүрек соғу жиілігін санайды. Шығармашылық тапсырмалар: 1) тәжірибе аяқталған соң нәтижесін жазып, қорытынды жасайды; 2) неге депресорлық жүйкелердің қиылуы артериальды қысымның тұрақты жоғарылуына әкеледі, бірақ қимаған кезде артериалды қысымның көрсеткіші қалыпты жағдайда болды. Студенттердің өздік жұмысы (СӨЖ ) тақырыптары 1) жүрек әрекетінде мидың әр түрлі бөліктерінің ролі; 2) интеркардиональді рефлекстер және олардың мағынасы; 3) жүрек жұмысының жүйкелік реттелуі ағзада қандай мағынаға ие. жүктеу/скачать 1,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|