1 зертханалық-ТӘжірибелік сабақтарды өткізуге арналған жалпы нұСҚаулар
жүктеу/скачать 1,58 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 зертханалық жұмыс. Бұлшық еттің оқшауланған жиырылуын жазып, талдау
- 2 зертханалық жұмыс. Бұлшық еттің жиырылу жиынтығы
2.3 Бұлшық еттердің жиырылу түрлеріҚаңқа бұлшық еттерінің жиырылу шамасы қозудың күшіне байланысты өзгереді. Табалдырықты тітіркену кезінде бұлшық еттердің жиырылуы минималды. Қозу күшінің көбеюімен бұлшықеттердің жиырылуы белгілі шектікке дейін ұлғаяды. Белгілі шектікке дейін жеткен кезде жиырылу биіктігі қозу күшінің ұлғаюына қарамастан одан ары қарай өзгермейді. Бұлшық еттің максимумға дейін қозуын тудыратын қозғыштың ең кіші күші – максималды қозғыш деп аталады. Табалдырық күшінен үлкен бірақ, максимальді күштен төмен қозу субмаксимальді деп аталады. Бұлшық еттердің жиырылу шамасы қозу күшіне тәуелділігі, бұлшық еттердің, қозуы әр түрлі көптеген талшықтардан тұратындығымен түсіндіріледі. Сондықтан талшықтардың аз шамасы жиырылады, жоғары қозуды иемденген талшықтар ғана. Қоздырғыш тым күштірек болса, қозатын, жиырылатын талшықтардың саны ұлғаяды. Жиырылу – бұлшық еттің негізгі қасиеті. Бұлшық ет тітіркендіруге жиырылумен жауап береді. Бұлшық еттің жиырылуы оқшауланған (экспериментте ғана) және тетаникалық болып екіге бөлінеді. Оқшауланған жиырылудың өзі изотониялық және изометриялық, аускультониялық болып үшке бөлінеді. Тетаникалық жиырылудың екі түрі болады – тісті және тегіс. Дайыналуға арналған сұрақтар 1. Бұлшық еттің жиырылуының түрлері. Тетаникалық жиырылудың табиғаты? 2. Оқшауланған жиырылу. Бұлшық етті қоздыру кезінде қозғыштықтың өзгеруі? 3. Бұлшық ет ұлпасының қасиеттері. Тегіс бұлшық еттерінің функционалдық ерекшеліктері? 4. Бұлшық еттің жиырылуы мен хемизмі? 5. Оптимум, пессимум деген не? 6. Ет күші деген не, оған қандай факторлар әсер етеді? Сабақтың мақсаты: Бұлшық еттің жиырылу түрлерімен және олардың әдістерімен танысу. Тетаникалық жиырылудың пайда болу механизмін зерттеу. Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар: көлбақа, штатив, миограф, электростимулятор, Рингер ерітіндісі, препаральдық саймандар, сия, таблицалар. 1 зертханалық жұмыс. Бұлшық еттің оқшауланған жиырылуын жазып, талдауЖұмыстың барысы: Бұлшық ет-жүйке препаратын дайындап оны миографқа тіркейді. Миографтың және стимулятордың элеткродтарын бір-бірімен жалғастырады. Электростимулятордың кілттерін І импульстың, І секундтың белгісіне қояды да, оқшауланған жиырылуды жазады (сурет). 2 зертханалық жұмыс. Бұлшық еттің жиырылу жиынтығыЭлектростимулятордың кілтін 5, 10 импульске, 1 сек; 20 имп, 1 сек; 100 имп, 500 имп/1 сек; деген белгіні қойып, бұлшық еттің тетаникалық жиырылуын жазу керек (сурет). Шығармашылық тапсырмалар: 1) оқшауланған жиырылудың фазаларын анықтап, суретін салу; 2) тетаникалық жиырылудың түрлерін (тісті, тегіс) анықтап, суретін салу. Студенттердің өздік жұмысы (СӨЖ) тақырыптары: 1) ағза мен ортаның ара қатынасында бұлшық ет қимылдарының ролі; 2) жұмыс қимылдарының физиологиялық принциптері; 3) тегіс және жолақты көлденең еттердің құрылысы; 4) бұлшық еттің қажуы деген не және бұл процесс қалай дамиды. жүктеу/скачать 1,58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|