Абай атындағы
Қазақ ұлттық педагогикалық университеті
Казахский национальный педагогический
университет имени Абая
ХАБАРШЫ
ВЕСТНИК
ІSSN 1728-7901
№ 4 (44)
2013
Алматы
Сер
ия
«Ф
изик
о-
ма
тема
т
ич
еские
на
уки
» •
«Ф
из
ик
а-
м
ат
ема
тик
а ғ
ылы
мд
ар
ы» се
риясы
Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университеті
ХАБАРШЫ
“Физика-математика ғылымдары”
сериясы № 4 (44)
Бас редактор
ҚРҰҒА академигі Ғ.У. Уәлиев
Редакция алқасы:
Бас ред. орынбасарлары:
п.ғ.д. Е.Ы. Бидайбеков,
ф.-м.ғ.к. М.Ж. Бекпатшаев
жауапты хатшы
п.ғ.к. Г.А. Абдулкаримова
мүшелері:
Dr.-ing. Holm Altenbach ( Germany),
Dr. S.A.Hasan ( Pakistan),
Dr. Yasuhide Fukumoto ( Japan),
Phd.d Shuo-Hung Chang, ( Taiwan),
п.ғ.д. А.Е. А былкасымова,
ф.-м.ғ.д. М.Ә. Бектемесов,
ф.-м.ғ.д. М А.С.Бердышев,
п.ғ.д. В.В. Гриншкун, (Ресей),
ф.-м.ғ.к. Ф.Р. Гусманова,
т.ғ.д. А.Д.Джураев ( Узбекистан),
ф.-м.ғ.д. С.И. Кабанихин (Ресей),
ф.-м.ғ.д. Б.Ә. Қожамқұлов,
ф.-м.ғ.д. В.Н. Косов,
ф.-м.ғ.д. Қ.К. Коксалов,
т.ғ.д. М.К. Құлбек,
п.ғ.д. М.П. Лапчик, (Ресей),
ф.-м.ғ.д. Қ.М. Мұқашев,
ф.-м.ғ.д. С.Т. Мұхамбетжанов,
т.ғ.д. Г.Я. Пановко ( Ресей),
п.ғ.д. Б.Д. Сыдыков,
ф.-м.ғ.д. Н.Ж. Такибаев,
ф.-м.ғ.д. К.Б.Тлебаев,
т.ғ.д. А.К. Тулешов,
д.ф.-м.н. З.Г. Уалиев,
ф.-м.ғ.д. Л.М. Чечин,
ф.-м.ғ.к. Е.Б. Шалбаев,
т.ғ.к. Ш.И. Хамраев
____________________________________________
Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университеті, 2013
_____________________________________________
Қазақстан Республикасының Ақпарат
министрлігінде тіркелген
№ 4824 – Ж - 15.03.2004
(Журнал бір жылда 4 рет шығады)
2000 жылдан бастап шығады
________________________________________________
Редакторлары :Ф.Р. Гусманова,
Г.А. Абдулкаримова
_______________________________________________
Компьютерлік беттеу: Ф.Р. Гусманова
_______________________________________________
Басуға 25.12.2013 ж. қол қойылды
Таралымы 300 дана
Көлемі 7,17 е.б.т.
Пішімі 60х84 1/8.
_______________________________________________
050010, Алматы қаласы,
Достық даңғылы,13
Абай атындағы ҚазҰПУ
“ЖШС Нұр-Принт”типографиясында
баспадан өткен
Алматы қаласы, Хамиди көшесі, 4а
Мазмұны
Содержание
А.Е. Абылкасымова, Г.С. Дарханбаева Саралап оқыту
жағдайында оқушылардың математикалық білімін арттыру
мәселелері ......................................................................................
Н.Т. Ажиханов,
Б.Н. Қуатбеков,
С.С. Мауленов,
Н.М. Жунисов Штрек типтес көпдіңді горизонталь ұңғыға
сұйықтықтың сүзгіленуі кезіндегі дебитін есептеу ...................
М.И. Акылбаев, Б.М. Акылбаев Исследования и анализ
асимптотического закона распределения простых чисел в
натуральном ряду ..........................................................................
О.С. Ахметова, Р.Б. Жолдасова Қашықтықтан оқыту
бойынша
оқытушылардың
кәсіби
құзырлылығын
қалыптастырудың әдіснамалық негіздері ...................................
Н.С. Баймулдина,
Ә.С. Мәутбекова
Оқу
телеконференцияларын
ұйымдастыру
және
жүргізу
технологиялары информатикаға оқыту элементі ретінде .........
Э.А. Бакирова,
Н.Р. Муналбаева
Дифференциалдық
теңдеулер үшін үш нүктелі шеттік есепті шешудің әдістемесі
М.Т. Бекжігітова
Анықталған
интеграл
және
оның
қолданылуы ...................................................................................
К.М. Беркімбаев,
Ә.Х. Сарыбаева,
Б. Құрбанбеков,
А.С. Баймаханова, А. Бекаева ЖОО-да «Электр және
магнетизм» бөлімін оқытуды компьютерлік модельдерді
қолдану әдістемесі ........................................................................
А. Биргебаев О проблеме гуманитаризации математического
образования ....................................................................................
А. Біргебаев Математиканың даму тарихын оқытудың
болашақ мұғалімдер дайындаудағы орны ..................................
К. Бисембаев, Е.К. Жаменкеев Анализ движения поршня
поршневого кривошипного насоса с приводом бесплотинных
гидротурбин ...................................................................................
Б.Ғ. Бостанов, М.С. Ӛскенбай, С.А. Нугманова Мектеп
информатикасы курсындағы «Компьютердің архитектурасы»
тақырыбын оқыту ерекшеліктері .................................................
С.Г. Григорьев, В.В. Гриншкун, И.М. Реморенко Подходы
к интеграции средств информатизации образования: «Умная
аудитория» .....................................................................................
А.Қ. Ершина,
А. Шақарбекқызы,
А.Б. Таушаева,
А. Агымова Елімізде жел энергиясын пайдалану - электр
энергиясын өндіру жолдарының бірі ..........................................
С.Н. Жаңбыршиев,
Ш.Р. Ерматов,
С.Е. Алдешов,
Ә.Қ. Бүркіт, Т.Қ. Беркутова Электрондық оқулықпен
жұмыс – дарынды балалардың білім сапасын арттырудың
негізі ...............................................................................................
С.Н. Жаңбыршиев,
Ш.Р. Ерматов,
С.Е. Алдешов,
Ә.Қ. Бүркіт,
Т.Қ. Беркутова
Дарынды
балаларды
даярлайтын
мектептерде
оқытудың
компьютерлік
технологиясын қолданудың ғылыми-теориялық ерекшеліктер
С.А. Исаев Применение сплайн-функции в аппроксимации
геометрии оболочек вращения .....................................................
С.А. Исаев Метод Годунова в численном расчете упругих
оболочек вращения с произвольным меридианом .....................
Н.Б. Искакова,
Д.К. Икрамбекова
Об
алгоритмах
нахождения решения периодической краевой задачи для
линейных дифференциальных уравнений с запаздывающим
алгоритмом ....................................................................................
3
7
12
15
20
24
29
34
41
44
49
55
59
68
74
81
87
91
95
Казахский национальный
педагогический университет
имени Абая
ВЕСТНИК
серия “Физико-
математические науки” № 4 (44)
Главный редактор
Академик НАН РК Г.У. Уалиев
Редакционная коллегия:
зам.главного редактора:
д.п.н. Е.Ы. Бидайбеков,
к.ф.-м.н. М.Ж. Бекпатшаев
ответ.секретарь
к.п.н. Г.А. Абдулкаримова
члены:
Dr.-ing. Holm Altenbach (Germany),
Dr. S.A.Hasan (Pakistan),
Dr. Yasuhide Fukumoto (Japan),
Phd.d Shuo-Hung Chang, (Taiwan),
д.п.н.А.Е. Абылкасымова,
д.ф.-м.н. М.А. Бектемесов,
д.ф.-м.н. А.С.Бердышев,
д.п.н. В.В. Гриншкун (Россия),
к.ф.-м.н.Ф.Р. Гусманова,
д.т.н. А.Д.Джураев (Узбекистан),
д.ф.-м.н. С.И. Кабанихин (Россия),
д.ф.-м.н.Б.А. Кожамкулов,
д.ф.-м.н. В.Н. Косов,
д. ф.-м.н.К.К. Коксалов,
д.т.н. М.К. Кулбеков,
д.п.н. М.П. Лапчик (Россия),
д.ф.-м.н. Қ.М. Мукашев,
д.ф.-м.н. С.Т. Мухамбетжанов,
д.т.н. Г.Я. Пановко (Россия),
д.п.н. Б.Д. Сыдыков,
д.ф.-м.н. Н.Ж. Такибаев,
д.ф.-м.н. К.Б. Тлебаев,
д.т.н А.К. Тулешов,
д.ф.-м.н. З.Г. Уалиев,
д.ф.-м.н. Л.М. Чечин,
к.ф.-м.н. Е.Б. Шалбаев,
к.т.н. Ш.И. Хамраев
_____________________________________
Казахский национальный
педагогический университет
им. Абая, 2013
_______________________________________________
Зарегистрирован в Министерстве
информации Республики Казахстан,
№ 4824 - Ж - 15.03.2004
(периодичность – 4 номера в год)
Выходит с 2000 года
________________________________________________
Редакторы: Ф.Р. Гусманова,
Г.А. Абдулкаримова
______________________________________________
Компьютерная верстка: Ф.Р. Гусманова
___________________________________________
Подписано в печать 25.12.2013 г.
Формат 60х84 1/8.
Об 7,17 уч.-изд.л.
Тираж 300 экз.
________________________________
050010, г.Алматы, пр.Достык, 13,
КазНПУ им.Абая
Отпечатано в типографии
“ТОО Нур-Принт 75”
г.Алматы, ул.Хамиди 4а
Б.А. Қадырбаева
Математикалық
білім
берудегі
инновациялық
технологиялар
курсын
оқытудың
ерекшеліктері .................................................................................
M.K. Kulbekov,
T.Z. Kystaubayev,
Sh.I. Khamrayev,
D.M. Kulbekov About some thermodynamic effect in the
diffusion solid-phase processes .......................................................
Л.Б. Рахимжанова, П.Қ. Тазабекова Электронды оқыту
жағдайында компьютерлік модельдеуді оқыту .........................
А.Е. Сағымбаева, Ф.А. Лесбекова Информатикадан білімді
бақылауда портфолионы қолданудың ұтымды тұстары ...........
Г.А. Самигулина, А.С. Шаяхметова Қазіргі білім беруде
қашықтықтан оқытудың алатын орны ........................................
М.А. Скиба, А.Р. Турганбаева Принципы создания системы
оценки качества образования .......................................................
L.M. Tukenova Non-improved rate of convergence estimate in
the method of fictitious domainss for the ocean model ..................
Л.У. Таймуратова Отрицательные эффективные массы для
разных направлений ......................................................................
А.Б. Таушаева,
А.Қ. Ершина,
А. Шақарбекқызы
Қазақстанда электр энергияның дамуы ......................................
А.Н. Темирбеков Численное решение уравнений Навье-
Стокса в двухсвязной области с использованием условия
однозначности давления ...............................................................
Г.Т. Тоққұлова,
Г.Б. Жунусова,
Г.Ж. Ниязова,
Ү.Р. Рахмет, К.М. Беркімбаев Жаңа тұрпатты мұғалімнің
ақпараттық құзырлығын қалыптастыру бағыттары .................
К.З. Халықова
Болашақ
маманның
интеллектуалдық
әлеуетін қалыптастыру .................................................................
К.А. Хасеинов Нормальная разрешимость, нетеровость и
фредгольмовость граничных задач .............................................
К.М. Шиналиев, Б.Т. Тӛребек Бөлшек ретті есептеулер
теориясын жоо-да арнайы курс ретінде оқытудың өзектілігі ...
Б.Б. Шолпанбаев,
Б.Д. Сыдыков,
А.Л. Карчевский
Переформулировка
постановки
обратной
задачи
электроразведки с целью уменьшения времени еѐ счѐта
оптимизационным методом .........................................................
100
103
109
113
117
121
127
131
136
141
147
153
158
162
166
3
ӘОЖ 372.851:371.3
А.Е. Абылкасымова, Г.С. Дарханбаева
САРАЛАП ОҚЫТУ ЖАҒДАЙЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ
МАТЕМАТИКАЛЫҚ БІЛІМІН АРТТЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
(
Алматы қ., Абай атындағы ҚазҰПУ, * -магистрант
)
Бұл мақалада еліміздің тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасу барысында білім
беруді реформалау жүзеге асырылып жатқаны, осыған орай әр түрлі педагогикалық
технологиялары жасалып, мұғалімдердің тәжірибесінде енгізілуі қарастырылған.
Қазіргі кезде мұғалімдердің жиі қолданып жүрген технологияларының бірі –
дифференциалды оқыту технологиясы (саралап оқыту). Саралап оқыту арқылы тек
білім берумен шектелмей, танымдық әрекетін арттырады және ойлау қабілетін,
елестету мен есте сақтауын, белсенділігін, білім сапасының дамуын қамтамасыз етеді.
Статья посвящена вопросам обучения математике в условиях дифференциации.
Главной задачей школы в этих условиях становится обеспечение интеллектуального
развития подрастающего поколения, максимальное удовлетворение духовных
потребностей развивающейся личности, а также подготовка подростков в той области,
где предполагается их последующая профессиональная деятельность. Наиболее
благоприятным условием для этого является осуществление профильной
дифференциации обучения в старшем звене средней школы.
This article focuses on teaching mathematics in the conditions of differentiated
instruction. The main task of the school under these conditions is to ensure intellectual
development of the younger generation, the maximum satisfaction of spiritual needs of
developing personality, as well as training of adolescents in the region where they are to be
at next professional activity. The most favorable condition for this is the implementation
profile differentiation learning in senior high school.
Түйін сөздер: математика, математиканы оқыту әдістемесі.
Ключевые слова: математика, методика преподавания математики.
Keywords: mathematics, methods of teaching mathematics.
Еліміздің тәуелсіз мемлекет ретінде қалыптасу барысында білім беруді
реформалау жүзеге асырылып жатқаны белгілі. Осыған орай әр түрлі педагогикалық
технологиялары жасалып, мұғалімдердің тәжірибесінде енгізілуде.
Математика саласында бұл реформа математика пәні бойынша оқушылардың
білімін арттыру жолының бірі болып табылады. Қазіргі кезде мұғалімдердің жиі
қолданып жүрген технологияларының бірі – дифференциалды оқыту технологиясы
(саралап оқыту). Бұл технология бойынша оқушылардың білімді ӛздігінен саналы
түрде меңгеруіне ерекше мән берілген. Саралап оқытуды дейгейлік және профильдік
саралаудың бірлесу тұжырымдамасы дұрыс болатын сияқты. Саралаудың тыс алғанда
толық болмайды. Саралап оқыту арқылы тек білім берумен шектелмей, танымдық
әрекетін арттырады және ойлау қабілетін, елестету мен есте сақтауын, белсенділігін,
білім сапасының дамуын қамтамасыз етеді.
Дифференциалды оқыту (лат.differentia- ерекшелік, айырмашылық )оқу жоспары
мен программасының жалпы білім беретін орта мектептің жоғарғы кластарына
лайықтап бӛлінуі. Дифференциалды оқыту нашар оқитындарды біртіндеп орташалар
қатарына кӛтерілудің, ал қабілеті күшті оқушыларға күрделірек тапсырмалар беру
арқылы, олардың ой белсенділігін мен еркін ,жігерлілігін арттырып отырудың тиімді
жолы.Ал, жеке дара оқыту дегеніміз-тек оқушыларды бір- айрықшалайтын жеке
4
ерекшеліктерін есепке алу ғана емес, бұл-ең алдымен, оқушыға жеке тұлға ретінде,
бірлескен қызметтің саналы әрі жауапкершіл субьектісі ретінде қарау.
Бүгінгі таңда озат педагог – ғалымдар, тәжірибелі мұғалімдер ойлап тапқан
сабақты түрлендіре ӛткізудің жаңа тәсілдері жеткілікті. Осындай технологиялардың
бірі – профессор Ж.А. Қараевтың деңгейлеп – саралап оқыту технологиясы.
Оқушылардың оқыту ісіндегі дифференциалдық әдіс мұғалімнің сабақ кезіндегі
жұмысының жалпы жүйесіне табиғи түрде енеді де, білім берудің басқа да әдістері
және түрлері мен ойдағыдай үйлесіп – үндесіп кетеді, сӛйтіп оқушылардың дербес
жұмысын ұйымдастыруда мұғалімдерге, ал үйге берілген тапсырмаларды орындауда
және ӛз бетімен әзірлену ісінде шәкірттерді зор кӛмек кӛрсетеді. Дифферециалды және
жеке дара оқыту арқылы таланттылар ӛздерінің қабілеті мен икемдігін одан әрі бекіте
түседі, әлсіздер оқуға ниет білдіріп, сенімсіздіктен айырылады,оқушылардың оқуға
деген ынтасы артады,білім дәрежесі бірдей топтарды оқыту ісі женілдейді, яғни
оқушылардың математикалық білімі жоғарлайды.
Деңгейлеп-саралап оқыту технологиясы дегеніміз не? Деңгейлеп-саралап
оқыту технологиясы дегеніміз - оқушының туа біткен ақыл-ой қабілетінің жеке даму
жан-жақтылығына негізделген білім беру жүйесі. Деңгейлеп оқыту оқылатын
ақпараттың азаюы арқылы емес, оқушыларға қойылатын талаптардың әр түрлілігі
арқылы жүзеге асырылады. Бұл технологияда бірінші орында оқушы тұрады және оның
ӛз бетімен білім алудағы белсенділіне баса назар аударылады.
Деңгейлеп оқыту әр оқушыға ӛз мүмкіндіктерін барынша пайдалана отырып,
білім алуына жағдай жасайды. Әр түрлі категориядағы балаларға бірдей зейін аударып,
олармен саралай жұмыс істеуге мүмкіндік береді.
Деңгейлеп –саралап оқыту технологиясында жұмыс міндеті 3 деңгейлік қосымша
шығармашылық деңгей талаптарынан тұрады.
1-
деңгей: оқушылық деңгей- репродуктивтік деңгей
жаттап алуға лайықталған анықтамалар, тұжырымдамалар, аксиома,теорема т.б.
алдыңғы сабақта жаңадан меңгерілген білімнің ӛзін ӛзгертпей қайталап,
пысықтауға арналған сұрақтар;
тарсырмалар жаңа тақырып үшін тиімді және ӛмірмен байланысты болуы керек.
2- деңгей: алгоритмдік деңгей – елеулі белгілерді есте сақтау дағдысына
негізделеді
ӛтіп кеткен материалдарды реттеуге және жүйелеуге берілген тапсырмалар,
бірақ оларды орындау үшін алған білімдерін түрлендіріп, тереңдете пайдалануды қажет
етеді;
логикалық есептер, тапсырмалар, зертханалық жұмыс.
3-деңгей: тапсырмалары – эвристикалық танымдық іздену түрінде орындалатын
тапсырмалар
анализ бен синтез, салыстыру арқылы тақырыптағы негізгі білімді анықтау,
қорытындылау, әр түрлі әдіс тәсілдермен есептер шығару, ребустар, сӛзжұмбақтар
құрастыру, диаграмма салу, ӛлшем жасау, проблемалық жағдайларды шешу, дағды
қалыптастыруға арналған сұрақтар.
4-деңгей: шығармашылық деңгей
олимпиадалық тапсырмалар;
ӛз бетімен, тақырыпқа резюме, теорема, дәлелдеудің жаңаша дүниежүзілік
ғылым дейгейіндегі нұсқауларын орындау.
Деңгейлік саралап оқыту тапсырмаларының тиімділігі:
оқушы деңгейлік тапсырмаларды ӛздері таңдайды. Егер қиын деңгейлік
тапсырманы орындай алмаса, онда ол тапсырмадан жеңілірек алады;
әрбір оқушы тапсырмамен қамтамасыз етіледі;
5
оқушыларда бір-бірінен кӛшіру әдеті жоғалады, адамгершілік қасиетке, жоғары
саналылыққа баулиды;
оқушылардың пәнге қызығушылығын арттырады, ақыл-ойын, ойлау қабілетін
дамытады;
оқушы шығармашылық жеке тұлғасын қалыптастыруға және ынтасын
дамытудағы рӛлі үлкен;
жеке тапсырмалардың әр түрлі болуы жеке тұлғаның ӛзін-ӛзі дамытуға, оны
әдебиеттерден ізденіп оқуға және ӛз бетімен білім алуға дағдыландырады;
тапсырмалардың деңгейлік болып берілуі оқушылардың қызығушылықты ӛз
бетімен орындауға дағдыландырады;
деңгейлік тапсырмалардың орындалуына қарап бағалау жеңіл болады;
деңгейлік жеке тапсырмалар жеке тұлғаның ӛзіндік қалыптастырып, дамытып,
оны ақпараттық қоғамдық ӛмірге дайындауда үлкен рӛл атқарады.
Достарыңызбен бөлісу: |