Алық орталығы ерте жастағы балалардың психологиялық- Әлеуметтік дамуының МӘселелерін кешенді тҥрде бағалау жҥйесі әдістемелік ҧсынымдар Алматы, 2016 2
Бала мен оның отбасына көмек көрсету бағдарламаларын дайындау
жүктеу/скачать 0,8 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.4. Бала мен оның отбасына көмек көрсету бағдарламаларын дайындау
Тӛртінші қорытынды кезең ретінде балаға жеке даму бағдарламасын қҧру болып табылады. Білім беру ҧйымдарының (ОО және ППТК) қолданыстағы тәжірибесінде балаға арналған жеке дамыту бағдарламаларын (ЖДБ) пәнаралық мамандар командасы немесе басқа да мамандардың қатысуымен жетекші маман қҧрастыратынын және содан кейін осы мамандардың іске асыратынын атап ӛткен жӛн. Бҧл ретте ата-аналардың рӛлі баламен жҧмыс істеуге қандай да бір дәрежеде қатысудан тҧрады. Психологиялық- педагогикалық тҥзету кабинеттері мен оңалту орталықтары жағдайында ерте жастағы балаларға кӛмек кӛрсетудің тәртібі мен мазмҧнын реттейтін нормативтік-әдістемелік қҧжаттар тҥрінде ресімделген белгілі бір дәстҥрлер, тәсілдер бар. Кейбір бӛлікте ЖХЖ-ны бағалау принциптері осы тәсілдермен (командалық бағалау және ЖДБ жасау) салыстырылып, қолданыстағы тәжірибеде пайдаланылуы мҥмкін. Әрине, БЖ-ЖХЖ-ны ОО және ППТК 45 мамандарының практикасына енгізу ҥшін оны бейімдеу мен енгізудің жеткілікті тәжірибесі қажет. Алайда баланы ерте жастағы дамыту мәселелерін бағалаудың ҧсынылған жҥйесі баланың отбасына кӛмек кӛрсету бағдарламаларын жасау ҥшін жеткілікті тҥрде табысты пайдаланылуы мҥмкін. Бҧл бағдарламалардың қолданыстағы ЖДБ-дан айырмашылығы мынада: олар ата-аналармен бірге мамандар тарапынан қҧрастырылады және ҥй жағдайында отбасы мҥшелерімен орындалады. ЖХЖ-ны бағалау негізінде ата-аналарға арналған кӛмек бағдарламаларын әзірлеу қажеттілігі бірқатар артықшылықтар және жағдайларға байланысты: - ЖХЖ-ның негізгі мақсаты – баланың белсенділігі және ӛмірдің әртҥрлі салаларына қатысуы мен кҥнделікті ӛмірдің қалыпқа келуіне кедергілерді жеңуге ықпал ету. Бҧл мақсатқа баланың кҥнделікті белсенділігі мен әртҥрлі қызметі арқылы отбасында және жақын әлеуметтік ортада ғана қол жеткізуге болады; - ерте жастағы баланың дамуы тҧрақты және әртҥрлі (эмоционалдық, дене, ойын және т.б.) қарым-қатынас және жақын адамдармен ӛзара әрекет жағдайында болады. Кішкентай баланың жас ерекшелігіне байланысты ата- анасы оның ең ҥздік тәрбиеші және мҧғалім болып табылады. Маманның міндеті – оларға ӛз әлеуетін ашу және баланың дамуы ҥшін отбасы ресурстарын тартуға кӛмектесу; - егер мақсатты кӛмекті тек кабинеттегі кәсіпқойлар ғана емес, сонымен қатар отбасындағы баланың ата-аналары да кӛрсетсе, ерте араласудың тиімділігі айтарлықтай артады; - денсаулық сақтау саласында ерте араласу қызметтерінің болмауы, ерте жастағы балаларға кӛмек кӛрсететін білім беру ҧйымдарының жеткіліксіз желісі (ҧйымның болмауы немесе оған кезектің болуы) бала мен отбасына кӛмек кӛрсету бағдарламаларын жасау бойынша ОО, ППТК мамандарының жҧмысын ӛзекті және маңызды екенін кӛрсетеді. 46 Бала мен отбасына кӛмек кӛрсету бағдарламаларын қҧру бойынша жҧмыстың жҥйелілігі мен мазмҧнын қарастырайық. Бҧл бағдарлама отбасының сҧранысы және қажеттілігінің негізінде жасалады, ол отбасының кҥнделікті ӛмірімен барынша ҥйлесіп, баланың оған қатысуы мен белсенділігін арттыруға ықпал етуі керек. Ата-аналармен балалардың ҥйдегі кҥнделікті ӛмірде және жақын әлеуметтік ортада кездесетін мәселелерінің ӛздері жасаған тізімі талқыланады. Ата-аналар мен мамандардың пікірінше әлеуметтік қызметтінің әртҥрлі тҥрлерінде белсенділігі мен қатысуына барынша кедергі келтіретін баланың кҥнделікті ӛміріндегі 1-3 ең маңызды мәселесін анықтау талқылаудың қорытындысы болуы керек. осындай нақты, ата-аналарды мазалап отырған мәселелерді еңсеру кезінде даму бағдарламасы дайындалады. Даму бағдарламасын дайындау барысында мамандар мен ата-аналар бала мен отбысының мықты жақтары, мҥдделері мен жеке қажеттіліктеріне бағытталады. Бағдарлама жасалғаннан кейін мамандар ата-аналарға бағдарламаның соңғы нҧсқасын ҧсынады. Бҧл кезеңнің мақсаты – ата-аналар және отбасының басқа да мҥшелерін баланың ӛз қабілеттері мен мҥмкіндіктерін табысты дамыту ҥшін пайдалануға кӛмектесетін кӛмекші рӛлін атқаруға ҥйрету. Бағдарлама отбасының кҥнделікті ӛмірінде ата-аналардың пайдалануы ҥшін тҥсінікті және қолжетімді болуы керек. Бағдарлама бір мақсатты қамтиды, оған қол жеткізу нақты міндеттерді кезең-кезеңмен орындау арқылы жҥзеге асырылады. Бағдарламаның қҧрылымы мынадай компоненттерден тҧрады: мақсаты, кезеңі, кезең міндеттері, сондай-ақ кім және қалай істеу керектігін кӛрсететін нҧсқаулар. Мамандар қайта кездесуде ата-аналарға бағдарламаның мақсатына жету ҥшін баламен қалай ойнайтынын, қарым-қатынас жасайтынын және әр тҥрлі іс-қимылдарды орындауды кӛрсетеді. Маманның баламен бірге ойынын кӛрсету барысында ата-аналардың назарын әртҥрлі маңызды мәселелерге аударады, сондай-ақ мамандар бағдарламаны іске асыру бойынша сҧрақтарға жауап береді. Бағдарлама әдетте 2-3 айға жасалады, содан кейін ата-аналар 47 қайта бағалауға шақырылады. Нақты жағдайды талдау ҥшін ЖХЖ-ны қолдану мысалын келтірейік. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|