Алматы «рауан» 1991

тоз,
т. б. 6. Әдеттенуге байланысты етістіктер: 
әдеттену, үйрену,
дағдылану,
т. б.
X. Өсіп-өну етістіктері. Бұл топтағы етістіктер туу, өсіп-өну 
процестерімен байланысты болады да сан жағынан онша көп бол- 
майды. Оларға 
ту, төлде, қозыла, ботала,
т. б. етістіктері жатады.
XI. Субъектив реңктерді білдіретін етістіктер. Бұл етістіктер- 
дің мағынасында эмоциялық реңк болады да айтушының не жа- 
зушының көзқарасын білдіреді. Оларға 
кісімсі, адамсы, аспанда,
баласын,
т. б. етістіктері енеді.
XII. Табиғн құбылыстарға байланысты етістіктер. Бұлар табиғи 
құбылыстарға байланысты қолданылатын етістіктерді қамтиды: 
азына, гуілде, борандату, найзағай түсу,
т. б.
Мұндай жалпылауыш семаларына қарай сөздерді топтарға 
бөлу зат есімдерге, сын есімдерге байланысты да қолданылады. 
Зат есімдердің тематикалық тобының саны өте көп, сондықтан 
мысал ретінде ғана азын-аулақ үлгі береміз.
1. Туысқандық терминдері: 
ата, ене, ана, бала, қыз, қарын-
дас,
т. б.
2. Дене мүше атаулары: 
бас, көз, қүлақ, к,ол, аяқ, бет, арқа, т.
б.
3. Киім-кешек атаулары: 
тон, шапан, қалпақ, тақия, жейде,
көйлек,
т. б.
4. Төрт түлік мал атаулары: 
сиыр, қой, тоқты, саулық, гу­
сак,,
т. б.
5. Жабайы аң атаулары: 
елік, киік, қүралай, марал, қүлан,
жайран,
т. б.
6. Құс атаулары: 
қаріиыға, бүркіт, қарлығаш, үйрек, қаз,
т. б.
7. Ыдыс-аяқ атаулары: 
пияла, кесе, зере, леген, шара,
т. б.
8. Ауру атаулары: 
түмау, көкжөтел, маңқа, лоққы, сүзек,
т. б.
Зат есімдерге қарағанда сын есімдердің тематикалық тобының
саны аз, сондықтан сын есімдерді тематикалық топтарға бөлуші- 
лер өте аз. Сын есімнің мынадай тематикалық топтары бар (үлгі 
ретінде береміз).
1. Заттың түсін білдіретін сын есімдер: 
ақ, көк, қара, торы, боз,
күрең, шауқар, жирен, қүла,
т. б.
2. Дәмді білдіретін сын есімдер: 
тәтті, ащы, қышқыл, қыш-
қылтым,
т. б.
3. Заттың көлемін білдіретін сын есімдер: 
дәу, ірі, үлкен, кі-
ші,
т. б.
4. Заттың салмағын білдіретін сын есімдер: 
ауыр, жеңіл,
зіл,
т. б.
5. Заттың табиғи күйін білдіретін сын есімдер: 
қалың, сирек,
жуан, жіңішке, селдір, қаба, ну, бітік, өсік, тықыр,
т. б.
6. Заттық ішкі қасиетін білдіретін сын есімдер: 
жақсы, жаман,
тәуір, жүйрік, алғыр, талантты, ынталы, жалқау,
т. б.
7. Заттың не адамдардың физиологиялық сипатын білдіретін 
сын есімдер- 

жүктеу/скачать 9,37 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: