Анықтамалық материал жануарлардың иесіне ауруды балауға және мал



Pdf көрінісі
бет64/81
Дата14.10.2022
өлшемі2,31 Mb.
#43014
түріАнықтамалық
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   81
4.2 Парамфистоматоз 
Бұл аш ішекте, ұлтабарда және жалбыршақ қарында,кейде жұмыршақ 
қарында паразиттік тіршілік ететін парамфистомат тобының трематодтары 
тудыратын ірі қара малдың, қойлардың және ешкілердің ауруы. 
Трематодтың жұмыртқадан адолескарийге дейінгі дамуы 1,5-3 айда 
аралық иелерінің биотоптары- тұщы су ұлуларында өтеді. Жыныстық 
жетілуге дейінгі мерзім (марита) дефинитивті иесінің ағзасында өтеді, 3,5-4 
айды құрайды.
Ауруды жұқтыру алиментарлы түрде адолескариямен ластанған(олар 
суықтарға дейін өміршеңдігін сақтайды) өзен, көл, суармалы шабындық, 
шөбі,суы,пішені бар мелиоративті каналда жайылу кезінде жүреді. 
Парамфистоматоздың асқынуы қолайсыз жайылымда жайылғаннан 
кейін 2-3 апта өткен кезде байқалады. Ірі қара малда жабырқау,әлсіздік, 
тәбеттің төмендеуі, дене температурасының аздап көтерілуі, іш өту(кейде қан 
аралас); бүйірлері ішке кіреді, құйрық пен жамбас ұштары фекалиямен 
бүлінеді,жақ асты мен кеуде асты аймағы ісінеді, арықтау көрінеді. Малдар 
ауру басталғаннан кейін 5-30 күнде әлсіреуден өледі. Бұзаулар мен жас 
төлдерде ауру 1,5 жылға созылады. Созылмалы өтуі сүт өнімділігін және 
малдың қоңдылығын төмендетеді, клиникалық белгілері болмайды. 
Тірі кезінде диагнозды эпизоотологиялық мәліметтер, клиникалық 
белгілерге және фекалиядан алынған жұмыртқаларды овоскопиялық зерттеу 
нәтижелері негізінде қояды.
Емдеу дегельминтизациясы аурудың асқын өтуі кезінде араға 10 күн салып 
екі рет өткізіледі, мысалы битионолмен дене массасының 0,07 г/кг 
мөлшерінде,12 сағаттық диетадан кейін құрама жеммен қосып (1:10) 
жүргізіледі. Ірі қара малдың алдын алу дегельминтизациясы қорада ұстаудың 
бас кезіне жоспарланады (қажет болса 2 аптадан соң қайталанады). 2 жасқа 


90 
дейінгі жас төлдерді жайылымға шығарғаннан кейі 3-4 апта өткен соң 
дегельминтизацияға ұшыратады, араға 10 күн салып екі рет ұлуларды жою 
шаралары жүргізіледі.
Дикроцелиоз 
Бұл өт жолында, бауыр мен өт қабында паразиттік тіршілік ететін 
дикроцелла трематоды тудыратын ірі қара мал және басқа да күйіс 
қайыратын малдардың ауруы. Ауру адам үшін қауіпті.
Қоздырушысы- ұсақ, жіңішке, ланцет тәріздес формалы қара түсті 
терматод. Жұмыртқадан инвазионды уылдырыққа дейін аралық( құрлық 
ұлулары) және қосымша(құмырсқалар) иелерінің қатысуымен 3,5-4 айда 
дамиды. Жыныстық жетілген дикроцелийдің қалыптсуы дефенитивті иесінің 
өт жолында 1,5-2 айдан кейін аяқталады. Паразиттену көп жылға созылады.
Малдар жайылымда шөппен бірге инвазирленген құмырсқаларды жұту 
арқылы ауруды жұқтырады.
Ауру белгілері білінбейді, бірақ тез жүдеумен және өліммен байқалуы 
мүмкін.
Тірі кезінде диагнозды фекалийларды зерттеу негізінде қояды.
Емдеу үшін антгельминтиктерді қолданады, мысалы гексихол дене 
массасының 0,3 г/кг 0,5–1 кг құрама жеммен бірге жекелеп беріледі, ал жас 
төлге 0,4 г/кг массасында азықпен қосып 100-150 мал басына(таңертен) 
беріледі. 
Қараша-желтоқсандағы емдеу-профилактикалық дегельминтизация 
дикроцелиоздың дамуын тежеуге қөмектеседі. Басқа трематоздардағы сияқты 
жалпы іс-шаралар мәдени өрістерді ұйымдастыруда, оларды 5 %-дық 
түйіршіктелген метальдегидпен(40-60 кг 1 га-ға) көктемде,жаңбырдан кейін 
өңдеуге негізделеді, ұлулар санын төмендету үшін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   81




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет