Қазақстан республикасы 45minut kz – 45minut org Ұстаздарға арналған басылым редакциясы

Сөздікпен жұмыс.
Жүгіну - бас ұру
Кәмелет - ой тоқтатқан кез
Ғибадат- құлшылық ету діни наным
Абұйыр- ар намыс 
Мансап -атақ -даңқ
Нәфсі -қалау
Ахирет- о дүние
Дөңбекшітетұғын-ойландыратын
Берік ұстау - бір сөзділік 
Табанының топырағы көз сүртерлік-қасиетті.
«Сәйкестендіру кестесі» 
1)Абай айтқан бес дұшпан:                1. Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым          
2)Абай насихатаған үш қасиет                   2.27
3)Абайдың қанша қара сөзі бар?               3. Өсек, өтірік, мақтаншақ, еріншек, бекер                                                                 
мал шашпақ.
4)Абай насихаттаған бес асыл іс                4.  Ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.
5)Лермонтовтан қанша шығарма               5.45       
 аударды?
Мұғалім:  Балалар, Абайдың қанша қарасөзі бар?(оқушылар жауап береді)
Абайдың қара сөздер саны 45 . Бұл қарасөздерді  көркем әңгіме емес, оларды даналық сөздер, мақала, философиялық 
шолулар деп қарастыруға болады. Қарасөздер ең алғаш Семей қаласында 1948 жылы «Абай» журналында жарық көрді. 
Абайдың қарасөздері орыс, қытай, француз және т.б көптеген тілдерге аударылды.
Проблемалық сұрақтар:
Абай неге адамның көп қасиеттерінің ішінен тек қайрат, ақыл ,жүректі таңдап алған?
Сендердің бойларында осы қасиеттер бар ма?
Осы қасиеттер бойында бар адам қандай адам болады?
Қорытынды. Үйге тапсырма « Абай және мен» тақырыбына эссе жазу.           
* * * * *
 
129

АҒЫЛШЫН ТІЛІН  ОҚЫТУДА ИНТЕРАКТИВТІ ТӘСІЛДІ ТИМДІ  ҚОЛДАНУ
Оңтүстік Қазақстан облысы. Шымкент қаласы 
№122 Ақжар жалпы орта мектебі 
ІІ санатты ағылшын тілі пәнінің мұғалімі 
Абылкасымова Марианна Асылханқызы
Қазақстан Республикалық білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламада жоғары білім 
беруді дамыту үшін білім беру қызметіне жаңаша қарауды, білім беру жүйесінде ғылым мен тәжірибе жинақталған бай 
педагогикалық, психологиялық, әдістемелік мұраны зерттеп, талдауды және ғылым мен техникалық жетістіктерін кеңінен 
енгізуді талап етеді.
Қазіргі кезде ғалымдар оқыту процесінде дидактикалық мақсатты шешуде оқытудың белсенді формаларына бет бұруда 
оқытушының студенттермен педагогикалық қатынасты ұйымдастыра алу қабілеті бүгінгі таңдағы шетел тілін оқыту 
процесінің тиімділігін арттырады, сондай-ақ ол студенттің жеке тұлға ретінде ерекшелігін ашуға және оның шетел тілі 
мәдениет аралық қарым- қатынас құралы ретінде меңгеруіне бағытталады. Аталған мәселені шешу үшін педагогтар мен 
әдіскерлер оқыту процесінде оқытудың белсенді формаларын қолдану керектігіне тоқталды.
Осыған орай оқушылардың белсенді өзіндік жұмысын қамтамасыз ету үшін студенттердің бір мәселені бірігіп шешуде өз 
бетінше белсенді, танымдық шығармашылық әрекетін қамтамасыз ететін интерактивті тәсілге баса назар аударуда.
“Интерактивтік” деген сөз энциклопедия мен ғылыми әдебиеттерде көрсетілгендей интеракция деген ұғымнан келіп 
шығады, ол екі жақты біріккен әрекет болып табылады.
Ол оқыту процесінде студенттерді бірігіп белгілі бір мәселені шешуге, белгілі бір әрекетке өз жауапкершілігін сезініп, 
белсенді болуға және осы кезде өз қиялын, ой-өрісін, шығармашылығын көрсетуге мүмкіндік береді.
Сонымен бірге бұл әдіс студенттерді жұп болып, бірігіп жұмыс жасауға, жұмыс жасай отырып, өзгелерге көмек көрсетуге 
үйретеді. Сонымен қатар бұл ұғым тәсіл ретінде төмендегідей талаптарға сай келеді.
- Ақпаратты терең игереді, өйткені оны ой елегіне өткізеді.
- Оқушы өзін-өзі еркін және ыңғайлы сезінетін өрісті қалыптастырады, тілді оқып үйрену ниетін арттырады.
- Оқушының жеке тұлғасына тікелей әсер етіп, танымдық, шығармашылық қабілетін оятады.
- Топ студенттерімен жасалатын жұмысты түрлі формада (жұптық, топтық, ұжымдық) өткізуді қамтамасыз етеді.
- Ойлауды белсендіреді.
- Ынтымақтастықпен әрекет етуге үйретеді.
- Тыңдау дағдысын қалыптастырып, өзгені тыңдай алады.
Әрине мұндай тәсілді қолдануда кездесетін қиындықтар да жоқ емес. Себебі әр студенттің ойлау қабілеті, жылдамдығы, 
білім деңгейі, ақпаратты меңгеруі бірдей жағдайда емес. Осыдан келіп оқушылардың алдында шынайы және психологиялық
қиындықтар туындайды.
Шынайы қиындық:
- берілген тапсырма дұрыс ұйымдастырылмаған жағдайда.
- жүріп жатқан әңгіме студентке қызық емес болса.
- әңгімені тыңдамағандықтан сөйлей алмаған жағдайда туындайды.
Ал психологиялық қиындық шынайы қиындыққа қарағанда жиірек кездеседі. Оқушы мұндай жағдайда көбінесе үнсіз 
қалады.
Яғни:
- оқушы өз ойын білдіру үшін көмекші сөздерді, тілдік құралды таба алмағандықтан үндемейді.
- оқытушы мен топ алдында сөйлеуге қысылғандықтан үндемейді.
- өз білім дәрежесінің төмен екендігін көрсеткісі келмегендіктен үндемейді.
Мұндай жағдайда студентті сөйлеу үшін оған қысым көрсетпей, оған сөйлеу үшін ыңғайлы, қолайлы мүмкіндік 
туғызылуы керек, оқушыны өз әрекетерін тыңдай білуге үйрету керек.
Мұғалім алдымен оқушыларды сөйлеуге үйретуде, соның ішінде тілді қарым-қатынас құралы ретінде меңгеруге 
ұмтылуын, оқушыларға өз іскерлігі мен дағдысын қалыптастыру үшін оған сай ниетін оятып әрі оқу атмосферасын орната 
білуі керек. Ал мұндай атмосфераның орнауына Н.В.Гавриленконың төмендегі пікірлерімен толықтай келісуімізге тура 
келеді.
Біріншіден, ағылшын тілін оқытуда интерактивтік тәсілді қолдану кезінде қойылатын талаптың, жасалатын жұмыстың 
оқу процесіне сай болуы керек. Талап тым жоғары болса, оқуға деген қызығушылық жойылады, ал төмен болса, жалығуға 
әкеліп соқтырады.
Екіншіден, жұмыс түрлері, онда қолданылатын оқу құралдары, жаттығулар оқушылардың білім деңгейіне, жас 
ерекшеліктеріне сай болуы керек.
Үшіншіден, оқушылар жіберген қателерін мұғалім көмегімен өздері табуы керек.
Оқушылар әр түрлі болады. Олардың бірі оқытушының айтқанын жылдам ұғып алады, енді біріне материалды ұғу үшін 
қосымша түсіндірмелер мен мысалдар қажет болады. Мұндай студенттер нақты нені түсінгенін ұғына алмай сұрақ қоюға 
жасқанады. Осындай жағдай оқушыларды топқа немесе жұпқа біріктіріп, оларға ортақ тапсырма беріп, ол тапсырманы 
орындау барысында әрбір студентке жеке рөлдер мен міндеттер атқаруды талап етсе, онда әр оқушының өз жұмысына 
жауапты болып, жалпы жұмыс нәтижесінде қол жеткізуге ұмтылатын жағдаят пайда болады. Сондықтан да білімі төмен 
оқушылар үлгерімі жоғары оқушылардан өзіне түсініксіз болған жерді сұрап, ал үлгерімі жақсы оқушылар топтың жеңіп 
шығуын ойлап, барлық оқушылардың, әсіресе білімі төмен оқушылардың нәтижелі жұмыс істеуін көздейді. Осылайша 
оқушылар қиындықтың алдын алады.
* * * * *
130

Оңтүстік Қазақстан облысы. Шымкент қаласы
 №122 Ақжар жалпы орта мектебі
 ІІ санатты бастауыш сынып мұғалімі 
Серимбетова Сауле Амангельдиевна 
Сабақтың тақырыбы: Бейімбет Майлин «Күлпаш». 
Сабақтың мақсаты: а) Оқушыларға Бейімбет Майлин жайлы айта келіп, қазақ халқының аштық, кедейлік өмірімен 
таныстыру, түсініп оқуға ,ойын жеткізе білуге үйрету; 
ә) сөйлемді дұрыс құруға,ойлау, ойын тиянақтап жеткізе білуге дағдыландыру; 
б) елінің тарихын,өткенін сыйлауға тәрбиелеу; 
Сабақтың типі: аралас 
Сабақтың көрнекілігі: суреттер топтамасы, суреттер. 
Сабақтың барысы:I. Ұйымдастыру кезеңі: 
Сәлемдесу. 
-Бүгін ерекше сабақ.Өйткені, сыныбымызда көптеген қонақтар келіп отыр,қане,орнымыздан тұрып сәлемдесейік. 
Үлкенге де сіз, 
Кішіге де сіз. 
Сәлем бердік сіздерге, 
Құрметпенен біз. 
-Біз қонақжай елміз.Бүгін бестік баға алып, қонақтарды қуантайық. Егеменді еркін елдің болашағысындар. Еліміздің ертеңі 
үшін аянбай еңбек етіп, білім алуларың қажет.Ал енді бір-бірімізге алақан жылуын беріп, шын ниетімізбен тікек айтайық! 
Үй тапсырмасын сұрау: 
-Үйге қандай тапсырма берілді? З.Шашкиннің «Азаттық жолында» мәтінін оқып, түсінігін айтып келу. 
1.Тоқаш Бокин не үшін күрескен адам? 
2. Түрмеде оған қандай айып тағылды ? 
3.Айыптау қорытындысы не болды деп ойлайсың? 
4. Тоқашқа жолығуға кім кеді? 
5. Ол анасымен не жайында сөйлесті? 
6.Әңгіме қанша бөлімнен тұрады? Әр бөлімді қалай атар едің? 
7.Осы оқып отырған тарау қалай аталады? 
Үй тапсырмасын пысықтау: 
Тоқаштың қолына кісен салып ,көшеге алып шыққанда, халық не деп аяныш білдіреді. 
Топ ішінен кім жылады? Ол кім еді? 
-Балалар үйге берілген тапсырмаға жақсы дайындалып келіпсіңдер.Үнемі жалқаулық, еріншектік адам бойындағы жаман 
қасиеттер. 
Ал енді адам бойындағы жақсы қасиеттерді атап өтейікші: 
-Адалдық , қамқорлық ,сыйластық, кішіпейілділік, қайырымдылық , жанашырлық, көмек көрсету. 
-Адам бойындағы қамқорлық, қайырымдылық, жанаршылық қасиеттеріне, өнеге толы шығармалар жазған қазақ әдебиетінің
ірі тұлғалары көп. 
Осыған дейін бірнеше ақын-жазушыларымыздың әңгіме, өлеңдерімен таныстық. Сол ірі тұлғаларымыз тоқталып өтейік. 
II.Мақсат қою кезеңі: 
1. Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. 
2. Жаңа сабаққа даярлық. 
Суреттер топтамасын пайдаланып Бейімбет Майлин өмірімен танысу. Әңгіме құру. 
III. Жаңа сабақ: 
-Ал енді , бүгін жаңа сабағымыз Б.Майлиннің «Күлпаш» әңгімесімен танысамыз. Бұл әңгімеде жеке бір отбасының тұрмысы
туралы әңгімеленген. Мұғалім түсінігін айтып береді. 
Оқулықпен жұмыс: 
1. Түсініп оқы.1930-1932 жылдары Қазақстан халқының алты миллионнан асқан болса,соның екі миллионнан астамы 
аштықтан қырылды. 
2.Мәтінді түсініп,жалғастырып, іштен оқу арқылы негізгі ойды табу. 
3.Мәтінде ел басынан өткен қандай кезең туралы айтылған? Қай кезде болған? 
4. Қали мен Күлпаш неге жылады? 
Сергіту сәті: 
Аспанға қарап ай көрдім, 
Жерге қарап жер көрдім, 
Оңға,соңға бұрылып. 
Егеменді ел көрдім. 
Дәптермен жұмыс: Өрім – өрім,бөкебай, ызғырық, өлмелі кедей. 
Венн диограммасы: 
Қазіргі Заман Бұрынғы 
Мақал – мәтел. 
Жұтаған шүкіршілікке тоймас. 
Жоқты жара деме, көлеңкені қара деме. 
Кедей елдің көшбасшысы көп. 
Қолы қысқаның жолы қысқа. 
IY. Жаңа сабақты пысықтау: 
131

«Бәрі де шықпа, жаным, шықпа» дегенді қалай түсінесің? Олардың тұрмыс жағдайы саған қалай әсер етті? 
Суретпен жұмыс: Суретте ел басынан өткен қай кезең бейнеленген деп ойлайсың? 
Теріп оқу: Қарамен неге жазылды деп ойлайсыңдар? 
Y. Қорытындылау: Кесте арқылы: 
Әңгіменің тақырыбы Әңгіменің авторы Әңгімедегі кейіпкерлер Әңгіме соңында не болды? 
Бүгінгі сабағымызды қорытындылай келе тәуелсіз егемен еліміздің Президенті Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан жастарына 
көрсетіп отырған қолдауын айта кеткен жөн деп білемін . Аспанымыз ашық , еліміз тыныш, қарнымыз тоқ, киіміміз бүтін. 
Оқып білім алуға, еңбек етуге, талап етуге толық жағдайлар жасалған. Сендер азат,еркін елдің болашағысыңдар! Еліміздің 
ертеңі үшін аянбай еңбек етіп, білім алуларың қажет. 
Елімізде «ел дегенде ішкен асыни жерге қоятын» қазақ жастары көбейе берсін дегім келеді. 
YI. Үйге тапсырма : мәтінді оқу,мазмұнын айту. 
Бағалау.
* * * * *
Оңтүстік Қазақстан облысы. Шымкент қаласы 
№122 Ақжар жалпы орта мектебі 
І санатты бастауыш сынып мұғалімі 
Найзабекова Гульфайруз Абдималикқызы 
Сабақтың тақырыбы: Тасбақа пішінін құрастыру.
Сабақтың мақсаты: оқушыларды тасбақа пішінін құрастыруға, оны әшекейлеуге, икемді, ептілікке дағдыландыру. 
а) әсемдікті сезінуге, көрнекі бейнелі ойлау қабілетін жетілдіріп, тілін дамыту.
ә) ынтымаққа, адамгершілікке, табиғатты сүюге, қорғауға және ұлттық кәсіпке тәрбиелеу.
Көрнекілігі: Жаңғақ ермексаз, сызбалар.
Сабақтың типі:  Жаңа сабақ меңгерту.
Сабақтың әдісі:  Баяндау, көрнекілік, топтастыру.
Сабақ барысы: 
 I. Ұйымдастыру бөлімі.
 а) Өтілгендерді қайталау. «Бағдаршам» туралы жазған өлең, жұмбақтарын оқу. Бағдаршамның қызметін айту.
II. Жаңа сабақ. Қызығушылығын ояту.
а) Жұмбақтар шешу. 
   1. Көзін ашып жұмады.
       Бағыт сілтеп тұрады.  /Бағдаршам/ 
   2. Үш көзді батыр, 
       Жолды аңдып жатыр. /Бағдаршам/ 
ә) «Ой қозғау» кезеңі. 
   - Бағдаршамды қандай табиғи заттардан құрастырдық - ?
   - Жаңғақ туралы не білеміз - ?
   - Жаңғақ қайда өседі -?
   - Жаңғақ тұқымдасының ағаш туысы. Қазақстанда 2 түрі: грек жаңғақ және қара жаңғақ бар. Республиканың оңтүстік
аудандарындағы тау бөктері мен беткейінде, өзен аңғарында жабайы түрде өседі. Мамыр айында гүлдеп, қазан айында
жемісі піседі. Биіктігі 20 м-дей, бұтақ шоғыры жайқала жайылған, қара сұр түсті, діңі тік. Жапырағы жұмыртқа пішіндес
қыртысты, хош иісті, жұптасып орналасқан. Жұп саны 3-5, сырға тәрізденіп шоғырланған. Жемісі -  жаңғақ. Сүрігі мебель
өнеркәсібінде пайдаланылады, жапырағынан бояу алынады. Жемісінің құрамында витамин көп. 
 б) Сөзөрім шешу. 
в) Сарамандық жұмыс Еңбек сабағында жаңғақ пен ермексазды пайдаланып тасбақа пішінін құрастырамыз. 
7.
Тасбақа туралы не білеміз -? 
8.
Тасбақа отрядына жататын бауырымен жорғалаушы. Түсі сарғыш, қызғылт ым, кейде 
жасылдау   келеді.   Тұрқы   20   см-дей,   мүйіз   сауытпен,   екі   езуі   мүйіз   қабыршықпен   қапталған.   Салмағы   2,5   кг-дай.
Қазақстанның   оңтүстігінде тараған. Кейде 1 га жерден 15-20 тасбақа табылады. Жылына 3-4 айдай ояу, қалған уақытта
ұйқыда   болады/   інінің   тереңдігі   2м   –дей/.   Эфемер   өсімдіктермен,   көпжылдық   шөппен,   бұта   өркендерімен   қоректенеді.
Наурыздың аяғында оянады. Сәуір- маусым арасында 2 рет  жұмыртқалайды. Өте баяу өседі. 
г) Тасбақаның пішінін жасаймыз. Ермексаздан тасбақаның басы мен мойнын, аяқтарын дайындаймыз. Сосын басы мен
аяғын орындарына жапсырамыз. 
д) Әр топқа тапсырма беру. 
I. Тасбақаның құрылысын айту.
II. Тасбақаға мінездеме беру.
III. Венн диаграмасы. Тасбақа мен жылан. 
ж) Шығармашылық жұмыс.
Өлең, жұмбақ құрастыру. 
III. Тест бойынша сабақты бекіту.
   
1. Ермексазбен жұмыста қолданылатын тәсілдер: 
        а) домалақтау;
        ә) желімдеу;
        б) тігу. 
  2. Көктемгі жұмыс түрлерін ата:
        а) астық жинау,
        ә) тұқым егу;
        б) жапыраө жинау.
   3. Еңбекке қажет табиғи затты ата: 
        а) жаңғақ;
        ә) жұмсақ сым;
        б) желім.
132

   4. Тасбақа пішінін құрастыруға қажет табиғи материалды
ата:
        а) желім;
        ә) жаңғақ;
        б) қағаз.
   5. Мата түрлерін дұрыс ата:
        а) шыны;
        ә) тон;
        б) сәтен.
   6. Ермексаздың қасиеттері:
        а) жұмсартуға болады;
        ә) тігуге болады; 
        б) дәмін көруге болады.
IV. Бағалау. 
V.  Үйге: Тасбақа туралы әңгіме жазу.  
* * * * *
Батыс Қазақстан облысы Казталов  ауданы 
Бостандық  ОЖББ мектебінің мұғалімі 
Шынтемирова Гүлжан Каримоллақызы
                                                                  
Сабақтың тақырыбы: 9 санының құрамы
Сабақтың мақсаты:
а) Білімділігі:  Оқушыларды 9 санымен,құрамымен таныстыру. 9 саны мен цифры туралы ұғымды қайталау.
ә) Дамытушылығы: Оқушылардың танымдылық және ойлау қабілеттерін дамыту.
б) Тәрбиелілігі: Таза жазу,тез санау,ұқыптылық дағдысына тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: санау,есептеу,салыстыру,жазу,сұрақ-жауап,түсіндіру,ой-қозғау.
Сабақтың түрі: саяхат сабақ.
Сабақтың типі: жаңа сабақ.
Сабақтың көрнекілігі: кеспе сандар,геометриялық фигуралар,гүлдер мен көбелектер макеті,магнитті тақта.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі.
1. Оқушылардың оқу-құралдарын,сабаққа дайындығын тексеру.
2. Сынып тазалығын тексеру.
ІІ. Психологиялық дайындық.
Қабат-қабат қапталған,
Асыл сөзбен апталған,
Парағы бар сөйлейтін
Ол қазына өлмейтін.
Бұл не балалар? (Кітап)
Кітаптарың дайын ба? Дайын.
Ұшымен қазық
Торкөзді азық
Үстіне кеттім
Асыл сөз жазып
Бұл не балалар? (Дәптер)
Дәптерлерің дайын ба? Дайын.
Денесі бар шыбықтан
Темір тұмсық құдықтан
Сусын ішіп алады,
Ойы із боп қалады.
Бұл не балалар? (Қалам)
Қаламдарың дайын ба? Дайын.
Жақсы балалар.
ІІІ. Дидактикалық тапсырма.
Өткен сабақ бойынша оқушы білімін тексеру.
«Кімге қай фигура ұнайды?»
-
Сандарды тура сана. (1-9)
-
Сандарды кері сана. (9-1)
-
Сандардың көршілерін ата.
ІV. Сергіту жаттығуы
«Санамақ» айту
V. Жаңа сабақ.
5.
Балалар,1 жылда неше мезгіл бар?
6.
Қазір жылдың қай мезгілі?
7.
Күздің қай айы?
8.
Аптаның қай күні?
9.
Қазір қандай сабақ?
10.
Өткен сабақта қандай тақырып өттік?
11.
9 саны мен цифры
12.
Ал бүгінгі сабағымызда «9 санының құрамымен» танысамыз .  9 санына байланысты амалдар орындаймыз.
13.
Бүгін «геометрия» еліне саяхатқа шығамыз. Геометрия елінің тұрғындары бізге геометриялық фигуралар арқылы 
көп тапсырмалар әкеліпті.
Ерте,ерте,ертеде «Геометрия» деген елде кішкене нүктелер өмір сүріпті. Сол нүктелер ауылына соғайық. Нүктелер бізге 
мынадай тапсырмалар әкелген.
1-тапсырма: «Үшбұрыштар» сыйы .
- Балалар,мына шарлардан 9 санын шығарып алайық.
8+1;     7+2;     6+3;     5+4;     1+8;     2+7;     3+6;     4+5;

Енді оқулығымыздағы 1-тапсырмаға қарайық. Мұнда жіпке тізілген моншақтар берілген. Мәні 9 болатын теңдіктер 
құрастырайық.
2-тапсырма. «Түзулер» сыйы
Дәптермен жұмыс.
133

1 есеп. Қарындаштарды 2 қорапқа әртүрлі тәсілмен 
салып,теңдіктер жазу.
3-тапсырма. «Нүктелер сыйы»
2 есеп. Салыстыр.
Өз бетімен жұмыс.
Дәптерге орындау.
4-тапсырма. «Кесінділер» сыйы.
Математикалық жұмбақ.
Үшеуі аз деп балапан,
Қосты тағы 3 балапан.
Табыңдаршы,ойланып,
Қанша болды баларан?
5-тапсырма. «Дөңгелектер» сыйы оқулықпен жұмыс.
Сандар құрамын анықтау.
6-тапсырма. «Төртбұрыштар» сыйы. Дәптермен жұмыс. 
Сандар қатарын толтыру.
7-тапсырма. «Сәулелер» сыйы.
Сурет бойынша өрнек құрастыру
5-2=3     3+2=5
- Қосылғыштардың орны ауысқанымен қосындының мәні өзгермейді.
Азайғыш                                       Қосылғыш
Азайтқыш                                     Қосылғыш
Айырманың мәні                         Қосындының мәні
Дәптерде орындау 4 есеп
8-тапсырма «Шаршы» сыйы
Оқулықпен жұмыс.
Шаршының сәйкес бөліктерін табу.
1-А;                             4-Б;                              2-Ә;                              3-В.
9-тапсырма: «Бесбұрыштар» сыйы
Сандардың қосындысы 9 болатындай етіп, 3 моншақтан әртүрлі жіптерге тіз.
VII. сабақты бекіту,тиянақтау. Ой жинақтау.
Дифференциалды әдіс.

«Гүл мен көбелек» ойыны

Қазір қай мезгіл?

Күз.

Осы қоңырқай,егін пісіп,дала алтын түске енетін табиғатқа қарама-қарсы жайма шуақ мезгіл қай мезгіл?

Көктем мезгілі

Ендеше,өзімізді бір сәт көктемде көкорай шалғын бәйшешек арасында жүрміз деп ойластық.
Гүл теріп,көбелек ұстайық
Қыз балалар гүл терсін
Ұл балалар көбелек ұстасын
(Артына жазылған тапсырмалармен сабақты қорыту )
Бағалау.
* * * * *
ҰСТАЗ СЫРЫ
О.Қ.О. Шымкент қаласы Таскен алабы
Жетекші: Исмаилова Назира Аскаровна
№ 103 жалпы орта мектебі 7 –сынып оқушысы
Авторы :Қазанғап Абылайхан Хамитұлы
Ұстаздың жұмысы- бағалауға тұратын еңбек.Баланың білім алуы өте маңызды. Ал сол
білімнің сапалы немесе сапасыз болуы ұстазға байланысты болады.
Мен №103 жалпы орта мектебінің 7 «А»сыныбында оқимын.Мектепте оннан астам пәндер
мен өте көп мұғалімдер бар.Әр ұстаздың сабақты өту тәсілі де әртүрлі. Мен пәндер арасынан
тарих,қазақ тілі мен әдебиет, информатика, технология пәндерін жақсы көремін.Кейбір
пәндердің өзін жақсы көрсем,ал кейбіреулерінің мұғалімдерінің білім беру тәсілі ұнайды. Біздің
мектепте көп мұғалімдер сабақты топтарға төліп тастап ,түрлі қызықты мәліметтерді ұсынумен
қатар өтілетін жаңа сабақтарға байланысты тапсырмалардың сан –қилылығымен қызықтыра
өтеді.Мәселен, кейде оқушының өзі автор ретінде өз шығармашылығына түсінік берсе,кейде
топтар бір-бірімізге қонақ болып өтілген тақырып төңірегінде топтар арасында ой бөлісе отырып жаңа ақпараттарды 
топтасып бәріміз бірлесе отырып меңгеріп жатамыз . Әрине , мұның бірі де ұстаз үлесінсіз болмасы анық. Ұстаздар ішінде 
маған қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі Исмаилова Назира апайымыздың сабағы мен үшін өте ерекше.Ерекшелігі сол, 
кез-келген тақырыпты алмайық апайымыз сыныпқа ерекше көңіл-күй сыйлай алады.Сабақта мен еркіндік сезіне 
аламын.Өзіміз оқып ,өзіміз талқылап ,талдау жасап ,көптеген тапсырмалар орындап үлгереміз , өз-өзімізді бағалаймыз. 
Кейде түрлі бағалау тәсілдері де ұнап жатады.Біздің мектептің мұғалімдері басқаша бағалайды деп те айтуға болады.Олар 
бізге алдымен әділ бағаға жетудің жолдарын үйретеді.Ол тәсілді біз «табыс кілті»деп атаймыз. Алдымен , бестік , төрттік , 
үштік бағаларға қандай тапсырмалардан өту керектігін анықтап алып сабақ айта бастаймыз ,содан соң біз топтар арасында 
бір-бірімізді немесе өзімізді- өзіміз бағалауды , балдық жүйемен бағалауды жүзеге асырып отырамыз.Оқушының бағалау 
барысында өзінің де бағасын анықтай алатыны мен үшін өте маңызды.
Балаға білім беру оңай жұмыс емес,сондықтан бұл іс қолынан келмей жататын мұғалімдер де бар.Бірақ ,біздің мектепте 
барлық мұғалім жақсы білім береді.
* * * * *
134

ҮШ ТІЛДІК  ТҰҒЫРЫМ
О.Қ.О.Шымкент қаласы Таскен тұрғын алабы
Авторы:Инкарова Меруерт Нуриддинқызы
Жетекші:  Исмаилова Назира Аскаровна
№ 103 жалпы орта мектебі 9-сынып оқушысы
Бар жақсылықтың басы – тіл   деген.Адам баласы ес білген   кезінен бастап айналадағы жаңа
ұғымдарды   ана   тілі   арқылы   қабылдап,   мәдени,   рухани   байлықтарды,   қоғамдық,әлеуметтік
байлықтарды адам ана сүтімен ұғынады,туған тілі аркылы  игеріп, игілігіне жаратады .Өйткені көз
жіберіп,ой елегінен өткізіп,таразылайды,болашағын болжайды, келешегіне жоспар жасайды.
Ана тілі арқалы адамдар бір-бірімен   сөйлесіп,ойын жеткізеді,пікір алысады.Ана тілі арқылы
оқып,білім алады,өз отбасында тәрбиленеді.Ана тілі-халқымыздың өмір сүріп,қоғамды жан-жақты дамытып отыруының
көрінісі,әрі кепілі.Өйткені,біріншіден,ана тілі халқымыздың дүниеге келіп,өмір сүруіне тікелей байланысты,екіншіден,ана
тілінде   тәлім-тәрбие   ала   алмаған   халықтың   келешегі   жоқ.Өз   ана   тілін   білмеген,қадірлемеген   адам   өзін   дүниеге
әкелген,мәпелеп өсірген анасын да,ел-жұртын да,отанын да сүйе алмайды.
Тіл-ең   алдымен,адамдар   арасындағы   қатынас   құралы   болғандықтан,ол   белгілі   бір   адамдар   арасында,қоғамда   өмір
сүреді,белгілі   бір   ортада   қызмет   атқарды.Тілдің   адамдар   арасындағы   қатынас   құралы   болуы   деген     сөз-адамның   бір-
бірінеойын жеткізіп,түсінік   алуы ,сөйтіп,бір-бірімен қатынас жасауы,сөйлесуі.Қорыта айтқанда, ана тілі-білімнің негізгі
құралы.Сондықтан ана тілінің осындай қасиетін ерекше бағалап,оны қадірлей білу керек.
Тіл-адамзат   баласына   тән   ғажайып   құбылыс.Қазақ   халқының   ұлттық     болмысымен   бірге   қазақ   тілі   де   қатар
дамып,кемелденіп   келеді.Көпұлтты         Қазақстан-тәуелсіз   мемлекет.Қазақстан     Республикасының   мемлекетік     тілі-қазақ
тілі.Мемлекеттік   тіл   ретінде   қазақ   тілінің   жауапкершілігі   орасан   зор.Қазақстан   мемлекетінің   бүкіл   аумағында,қоғамдық
қатынастардың   барлық     саласында   қолданылып   отырған     мемлекеттік     тіл   мәртебесі   Қазақстан   Республикасының
конституциясымен   бекітілген.Қазақстан   Республикасының   «Тілдер   туралы»заңының     4-бабында   «Қазақстан
Республикасының  мемлекеттік тілі-қазақ тілі»деп көрсетілген.Қазақ елі тіл тағдырына парасаттылықпен қарап,дана саясат
ұстанады.Қазақстан   Республикасының   Конституциясы(1995),   «Тіл   саясаты   туралы»заң   (1997)тек     қазақ     тілініңғана
емес,көпұлтты мемлекетіміздегі барлық тілдердің ұлтаралық жарастық пен рухани ынтымақтастыққа құрылған   мүддесін
көздейді.
Елбасы   Н.Ә.Назарбаев   «Қазақстан-2050   стратегиясы   қалыптасқан   мемлекеттің   жаңа   саяси   бағыты»атты   Қазақстан
халқына жолдауында: «Қазақ тілі-біздің рухани негізіміз.Біздің міндетіміз- оны барлық салада белсенді пайдала отырып
дамыту.Біз ұрпақтарымызға бабаларымыздың көптеген буының тәжірибесінен өтіп,біздің де үйлесімді үлесімізбен толыға
түсетін   қазіргі   тілді   мұраға   қалдыруға   тиіспіз.Бұл   өзін   қадірлейтін   әрбір   адам   дербес   шешуге   тиіс   міндет,-деп   атап
көрсетті.Тіл-ұлы   қазына,баға   жетпес   асыл   мұра.Тіл   тек   адамзатпен   ғана   емес,қоғамен,тарихпен   тығыз
байланысты.Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында қазақ тілі Қазақстанда 15 негізгі сала мен 57қосалқы салада,яғни небәрі72
салада   қолданылған     болса,бүгінгі   күнде   көрсеткіш  деңгейі   арта  түсті.Мемлекет  таратынан  тілдері  дамыту  мақсатында
бағдарлы іс-шаралар жүзеге асырылуда.
 Әр халықтың тілі әртүрлі, мәселен,Ресейді алатын болсақ ,олардың мемлекеттік тілі – орыс тілі.Орыс тілі орыс халқының
мемлекеттік тілі.Қазіргі таңда ол тілде 250 млн –нан астам адамдар сөйлейді, қолданылуы жағынан 5- орында.Қазақстан
тұрғындары   100-ден астам тілмен сөйлей алады.Әрбір мектептерде балалар қазақ тілін оқып шектелмей,сонымен қатар
орыс,ағылшын тілдерін де меңгереді.Орыс тілі- әлемдік тілдердің бірі.Кеңес үкіметі кезінде адамдар көбінесе орыс тілінде
әңгімелескен.Шет   елдерде   ағылшын   тілі   қолданылады.Қазақстанның   барлық   тұрғындары   ол   тілді   жетік   меңгерген   деп
есептеуге де болады.Орыс тілін білу еліміздің адамдарын бір-біріне жақындастырады,басқа елдермен,яғни шет елдермен
достық қарым-қатынасты нығайтады.
Ағылшын тілі  шет елдермен қарым-қатынас тілі болып табылады.Әрбір жасөспірімдер өзге елге оқу барысымен немесе
басқа да жағдаймен кететін болса,ол міндетті түрде ағылшын  тілін үйренуі керек.Себебі,ағылшын тілін білмейтін адам өзге
елдің адамдарымен қарым-қатынаста бола алмайды.Қазіргі таңда тіл туралы бірнеше статистикалық жағдайлар пайда болып
жатыр.Өз тілі қазақ бола тұрып ,өзге тілде сөйлейтін адамдар да аз емес.Бұдан біздің көкейімізге мынадай сұрақ келеді: «Бұл
жағдайда ұлт қашан өркендейді?».Әрбір адам өз ана тілінде сөйлегенде ғана ұлт өркендейді.
Бұл орайда Ә.Тәжібаевтың:
                                               Туған тілім тірлігімнің айғағы,
                                               Тілім барда айтылар сыр ойдағы.
                                                Өссе тілім мен де бірге өсемін
                             Өшсе тілім мен де бірге өшемін.
атты өлеңі өте орынды айтылған.
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев айтқандай:қазақ,орыс,ағылшын тілдері бір-бірімен тығыз байланыста.Егер сен өз еліңнің үміт
артар азаматы болсаң,ең алдымен,өз тілінді құрметте. «Өзге тілдің бәрін біл,өз тіліңді құрметте»деген мақал дәл осыған
айтылғандай .Әр адам  әр тілде сөйлегенде қазақ тілі ешқашан дами алмайды.Себебін ,әрине , айтпаса да түсінеміз. Кезінде
қазақ даласына жаңалық болып келген орыстану саясаты талай ата-апаларымызды  өзге тілде шүлдірлетті.Оның зардабын
кейінгіні де аз әурелемеді.Қазақ халқы өз тәуелсіздігіне қол жеткізгеннен бері қазақ тілі дами бастады.Әрине,үш тұғырлы
тілдің қазақ еліне тигізер үлесі зор .Үш тілді білу- әрбір қазақтың өскелең азаматына үлкен міндет,әрі сын.Елбасымыз
Н.Ә.Назарбаев:  «Мемлекетіміздің ең басты дүниесі тек қана табиғи байлығы емес , сонымен қатар жасөспірім ұрпағы,
өйткені   олар біздің ұлтымыздың болашақ айнасы » десе ,тағы бір сөзінде «Біз  енді үйренетін ұлттан үйрететін ұлтқа
айналуымыз керек.Үйренері бардың ғана үйретері болады» деп жас өскелең ұрпаққа  ел болашағы үшін үлкен сенім артып ,
осы жолда түрлі бағдарламаларды ұсынып келеді.Елбасымыздың елге жасаған саясаттары үш тілдің   дамуына зор үлес
қосты.Қазақстандағы әрбір жас ел тарихы мен тілін мақтан етіп ,түрлі жобаларын ұсынып қазақ тілінде сайраса,дамыған
елдердің ұл-қыздарымен   иық  тіресе  білім көшімен бірге ағылса,қалауын да таңдауын да болашаққа деген қадамын да
135

әлемдік тілде айта алса онда нұр үстіне нұр! Қазақ жастарына ,ел тарихының аманаты –тілі.Ұлтты ұлт ететін де оның
тілі.«Аттағыңды өсіретін де,өшіретін де –тіл»сондықтан  әрбір адам өз тілін құрметтеуге тиісті.Қазіргі таңда қазақ тілі тым
қатты дами алған жоқ.Алайда уақыт өте келе қазақ тілі әлемдік тілдердің қатарында болады деген сенімдемін. Сондықтан да
мен тулап,буырқана  шыққан мына шумақпен жүрегімнің үнін білдіремін:
                                       
 Үш тұғырлы тіл
Қазақ тілі- ұлтымыздың айғағы,
Көп ұлтты елде тілдердің балқаймағы.
Үш тұғырлы болса дағы тіліміз,
Олардың сен ішіндегі байрағы,
Үш тұғырлы болсын мейлі тіліміз,
Сол арқылы шыңға шықсын өреміз!
Бәсекемен жаһандану  заманда,
Ұлттық тілім- сенсің тілдік төреміз!
* * * * *
АБАЙДЫҢ ҚАРА СӨЗДЕРІ ЖӘНЕ МЕН 
ОҚО  ҚАРАТАУ АУДАНЫ Таскен тұрғын алабы
 №103 ЖОМ 8 «А» сыныбының оқушысы Олжас Елмұратұлы
                                                                                      Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі: Исмаилова Н.
А.Құнанбайұлын мектеп қабырғасын аттағалы бері оқып келеміз. Міне биыл 8-сыныпқа келдім . Осы 8-сыныпқа келгенде 
мен А.Құнанбаев туралы не білемін деген ой келді .Менің білетінім Абай өз заманының ұлы ақыны ғана болып қоймай неше
ғасыр өтіп ,неше жылдарды артқа тастап отырса да ескірмейтін , оқырманын ойландыратын шығармашылығымен жаңғыра 
бермек екен. Биыл міне Абайдың туғанына 170 жыл толып отыр. Ал Абай Құнанбаев атамыздың қазақ әдебиетінен алатын 
орны ең бір біиік,ең бір асқақ тұратын әдебиеттің «алтын діңгегі» екен. Абайдың қазақ халқына , әрбір қазақ баласының 
жүрегіне етене орнықтырған Мұхта Әуезов сынды заңғар жазушымызға да мың алғыс! «Абай жолы» романы арқылы бүкіл 
қазақ азаматтарын тәрбиелесе артық болмайды,тұнық қазақы тәрбие,ұлт үшін  қам артқан патриотизм, туралық  деп кесіп 
айтқан реализм»- деп менің ұстазым үнемі айтып отырады. Мен «Абай жолы» роман  эпопеясын өзім оқымасам да 
ұстазымның айтуы бойынша Абай атамызды өте жақсы көріп кеттім. Алайда ол кітапты оқуға ниеттімін, ынтықпын. 
Дегенмен мен Абай Құнанбаев атамыздың көп өлеңдерін жаттап , төрт поэмасымен де таныс болдым және қара сөздерін 
оқып түсінуге ынтықтым. Алғашында қара сөз дегеннің байыбына бармаппын,түсінбеппін. Білімді түсінуде ұстаз көмегінсіз 
білім игеру  қиындығын түсіндім. Кейін сыныпта ұстазымызбен бірге осы қара сөздерді мағынасын ашып түсіну, топтаса 
отырып талқылау арқылы біраз Абай атамыздың толғандырған жай-күйлермен таныстым  . Менің түсінгенім қай қара сөзін 
алсақ та ұлт тәрбиесі, қоғам мәселесі қазақтың қамы.Мысалы «Отыз бірінші қара сөзін алсақ,ондағы естіген нәрсені 
ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар»-деп себептерін тізе келе біздей ұрпақты ой кеселдерінен аулақ болуға үндеп ,ақылға 
шақырса мына бір  отыз екінші сөзінде  ғылымға шақырады.Күллі қазаққа ұстаз болып ғылымды қалай үйренбек керек 
екенін айтады. Оны үйреніп жадыңда сақтаудың алты жолын үйретеді. Осы қара сөзінде «Адам көңілі шын мейірленсе 
,білім ғылымның өзі де мейірленеді,тезірек қолға түседі »-дейді. Біліммен қоймай адам баласын мейірім мен махаббатқа 
үндеп білімге деген мейрім туралы үйретеді. Құштарлық ,мейрім ,құмарлық сынды ұғымдардан ажырата ұғынуыма себеп те 
болды.Әрі қарай не мақсатпен үйренбек керек екеніне тоқталады ,осы күнде мектепте көпшілік ұстаздарымыздың да сауалы 
осы , мектепке не мақсатпен келесеің , не мақсатпен білім аласың ?-деп жатқаны . Ал, дана Абай атамыз бұл мәселелерді 
нешеме ұстаздан, нешеме психологтардан алдын X IX ғасырда  қазаққа  айтып кеткен даналығы.Менің осы сөз арқылы 
танығаным Абай атамыз лирик және реалист ақын ғана емес исі қазақ баласының ұстазы.Абайдың он сегізінші қара сөзінде 
«Адам баласының жыртықсыз ,кірсіз,сыпайы киініп һәм ол киімін былғап , былжыратып кимей, таза кимек-дұрыс іс.Ләкин 
өз дәулетінен  артық киінбек не киімі артық болмаса да көңілге қуат тұтып ,тым айналырмақ-кербездің ісі» деп соңынан 
ненің масқаралық, ненің  ақымақтық екенін танытады.Киім киінудің өзі,бет –пішінін,қас-қабағын көрсетп жүру немесе 
кербездік жайында айта келе тағы да қазақты тәрбиелейді.Бүгінде айтылатын киім мәдениеті мен этикет мәнін түсіндіріп 
береді.  Отызыншы сөзі осы сөздің жалғасы іспетті «кырт мақтан» деген мақтан бар деп мақтангершіліктің неге апаратынын
,ұятсыздықпен ұшырата аяқтайды.Он тоғызыншы қара сөзінде «Адам ата-анадан есті болып 
тумайды:естіп,көріп,ұстап,татып,ескерсе дүниедегіні жақсы-жаманды таниды........Естілердің айтқан сөздерін ескеріп 
жүрген кісі өзі де есті болады »,дейді  .Өз заманында Абай атамыздан асқан есті болды ма? Естінің өзі ғана  деп емес «ұлт 
тәрбиешісі»деп  әр сөзінен ғибрат алдым.Міне осылайша мен өзіме оқушы болмысыма сай Абай атамыздың тәрбиесін 
алдым, жадымда тоқимын. Абай Құнанбаев атамыздың өлеңі , поэмалары туралы да айтар ой  өте көп ,дегенмен сол 
қайнаған ойдың бір бөлшегі осы деп біліңіз.
* * * * *
136

ИДИОМЫ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА
МЕТОДИЧЕСКИЙ СБОРНИК 
учителя  английского языка Мутиевой А.Ф.
 «Ученикам, чтобы преуспеть, надо догонять тех, 
кто впереди, и не ждать тех, кто позади» Аристотель
A little bit
Перевод:немного, чуточку
Пример использования:I only had a little bit to eat this morning and now I feel awfully hungry.
A little frog in a big pond
Перевод:незначительный человек в большой группе
Пример использования:Rick is aware of the fact that he is but a little frog in a big pond in this huge company.
A piece of cake
Перевод:что-то лёгкое, простоё; проще пареной репы; щелкать как орешки.
Пример использования:Solving math problems is a piece of cake for him.
A bird in the hand is worth two in the bush 
Перевод: Лучше синица в руках, чем журавль в небе.
A big shot 
Перевод: Важная шишка.
Abandon oneself to
Перевод:поддаться ( чувствам, разочарованию)
Пример использования:He abandoned himself to despair.
Abide by (something)
Перевод:придерживаться правил
Пример использования:If you want to be a member of this society, you are to abide by its rules.
Able to breathe easily again
Перевод:вздохнуть свободно
Пример использования:When Hillary paid her bank loan, she was able to breathe easily again.
Able to do (something) blindfolded
Перевод:делать что-то вслепую, делать что-то легко и быстро
Пример использования:Jim has always been a skilled worker; he does his job blindfolded.
Able to take a joke
Перевод:уметь посмеяться над собой
Пример использования:Not everybody is able to take a joke; I, for example, can’t stand when people make fun of me.
About time
Перевод:пора бы
Пример использования:I am very annoyed with you; it’s about time you minded your own business.
About to (do something)
Перевод:собираться делать что-то
Пример использования:We were about to leave the house when it started to rain.
Above and beyond
Перевод:больше, чем требуется; больше, чем нужно
Пример использования:I appreciate your kindness; you did above and beyond to help me.
Above reproach
Перевод:безупречный (ая, ое), вне критики
Пример использования:Bill is a well-mannered young man; his behavior is above reproach
Bag of wind
Перевод:говорун, трепло
Пример использования:She is a real bag of wind.
Bail out (of something)
Перевод:прыгнуть с парашютом, бросить что-либо
Пример использования:John still remembers the first time he bailed out of a plane.
Bail someone or something out
Перевод:поручиться, выкупить кого-либо
Пример использования:John was in jail. I had to go down to the police station to bail him out.
Baker's dozen
Перевод:чертова дюжина
Пример использования:We were asked to bring the baker's dozen of eggs.
Balance the accounts
Перевод:свести счеты
Пример использования:Tom hit Bob. Bob balanced the accounts by breaking Tom’s toy car.
Bald as a coot
Перевод:Лысый как колено
Пример использования:If Tom’s hair keeps receding like that, he’ll be bald as a coot by the time he’s thirty.
Ball and chain
137

Перевод:ноша, тяжелая обязанность
Пример использования:Tom wanted to quit his job. He said he was tired of that old ball and chain.
Ball of fire
Перевод:трудоголик, очень энергичный человек
Пример использования:Sally is a real ball of fire—she works late every night.
Bank holiday
Перевод:праздничный выходной день, когда закрыты все учреждения
Пример использования:Christmas and Easter are bank holidays in Britain.
Baptism of fire
Перевод:крещение огнём, первый опыт
Пример использования:My son’s just had his first visit to the dentist. He stood up to the baptism of fire very well
Bare as the palm of one's hand
Перевод:пусто, как на ладони; абсолютно пустой
Пример использования:His house was bare as the palm of his hand.
Bark up the wrong tree
Перевод:ошибиться, сделать неправильный выбор
Пример использования:If you think I’m the guilty person, you’re barking up the wrong tree.
Batten down the hatches
Перевод:готовиться к трудным временам
Пример использования:Batten down the hatches, Congress is in session again.
Bawl someone out
Перевод:выругать кого-либо
Пример использования:The teacher bawled the student out for arriving late.
Be a million miles away
Перевод:быть отвлеченным, замечтаться
Пример использования:You were a million miles away while I was talking to you.
Can’t see beyond the end of one’s nose
Перевод:не видеть дальше своего носа, быть не состоянии спланировать что-либо
Пример использования:John is a very poor planner. He can’t see beyond the end of his nose.
Can’t stand (the sight of) someone or something / can’t stomach someone or something
Перевод:терпеть не могу, не могу переваривать
Пример использования:I can’t stand the sight of cooked carrots.
Can’t wait (for something to happen)
Перевод:ожидать с нетерпением
Пример использования:I am so anxious for my birthday to come. I just can’t wait.
Cap and gown
Перевод:академическая мантия
Пример использования:I appeared wearing my cap and gown, but I had shorts on underneath because it gets so hot at that time of 
year.
Carry a secret to the grave / carry a secret to one’s grave
Перевод:унести тайну в могилу
Пример использования:Trust me, I will carry your secret to the grave!
Carry a torch (for someone)
Перевод:быть безнадёжно влюблённым
Пример использования:John is carrying a torch for Jane.
Carry coals to Newcastle
Перевод:делать что-либо ненужное
Пример использования:Taking food to a farmer is like carrying coals to Newcastle.
Carry one’s (own) weight / pull one’s (own) weight
Перевод:делать свою часть работы
Пример использования:Tom, you must be more helpful around the house. We all have to carry our own weight.
Carry one’s cross
Перевод:нести свой крест
Пример использования:I can’t help you with it. You’ll just have to carry your cross.
Carry the bag
Перевод:распоряжаться деньгами, быть хозяином положения
Пример использования:In our family the mother carries the bag.
Carry the weight of the world on one’s shoulders
Перевод:нести тяжесть мира на своих плечах
Пример использования:Look at Tom. He appears to be carrying the weight of the world on his shoulders.
Cash in (on something)
Перевод:заработать много денег
Пример использования:This is a good year for farming, and you can cash in on it if you’re smart.
Cash in one’s chips
Перевод:умереть
Пример использования:Bob cashed in his chips yesterday
Cash on the barrelhead
Перевод:деньги, потраченные во время распродажи, небольшие деньги
138

Пример использования:I paid $12,000 for this car—cash on the barrelhead.
Cash-and-carry
Перевод:платить наличными и забирать товар
Пример использования:Sorry, we don’t accept credit cards. This is strictly cash-and-carry.
Daylight robbery
Перевод:вымогательство
Пример использования:The cost of renting a car at that place is daylight robbery.
Dead ( stale) air
Перевод:удушливый воздух
Пример использования:The room had the dead air, because all windows were closed
Dead as a dodo
Перевод:устаревший
Пример использования:That silly old idea is dead as a dodo.
Dead as a doornail
Перевод:мёртвый
Пример использования:This fish is as dead as a doornail.
Dead duck
Перевод:потерпевший неудачу
Пример использования:He missed the exam. He’s a dead duck.
Dead in someone’s or something’s tracks
Перевод:замереть на месте
Пример использования:When I heard the rattlesnake, I stopped dead in my tracks.
Dead on its feet / dead on one’s feet
Перевод:истощенный
Пример использования:Ann is so tired. She’s really dead on her feet.
Dead set against someone or something
Перевод:быть полностью против чего-то
Пример использования:I’m dead set against the new tax proposal.
Dead to the world
Перевод:уставший; тот, кто крепко спит
Пример использования:I’ve had such a hard day. I’m really dead to the world.
Deaf as a post 
Перевод:глухой как тетерев
Пример использования:Our old dog is deaf as a post and he can’t see
much either.
Deem it (to be) necessary / deem that it is necessary
Перевод:верить, что что-либо является необходимым
Пример использования:Mary deemed that it was necessary to leave
town that night.
Deep-six someone or something
Перевод:избавиться от чего-либо
Пример использования:Take this horrible food out and deep-six it.
Den of iniquity
Перевод:пещера зла; лежбище зла
Пример использования:The town was a den of iniquity and vice was
everywhere.
Desert a sinking ship / leave a sinking ship
Перевод:покинуть тонущий корабль
Пример использования:There goes Tom. Wouldn’t you know he’d leave
a sinking ship rather than stay around and try to help?
Devil of a job /devil’s own job
Перевод:самое сложное задание
Пример использования:It was the devil’s own job finding a hotel with vacancies.
Eleventh-hour decision
Перевод:решение, принятое в последний момент
Пример использования:The president’s eleventh-hour decision was made in a great hurry,
but
it turned out to be correct.
Engage in small talk
Перевод:говорить о чем-то не очень важном
Пример использования:All the people at the party were engaging in small talk.
Enjoy your meal.
Перевод:Приятного аппетита!
Пример использования:Do you have the medium steak? Enjoy your meal. 
Enter one’s mind
Перевод:прийти в голову
Пример использования:A very interesting idea just entered my mind. What if I ran for
Congress?
Escape someone’s notice
139

Перевод:остаться не замеченным
Пример использования:I’m sorry. Your letter escaped my notice.
Even steven
Перевод:быть равным
Пример использования:Bill hit Tom; then Tom hit Bill. Now they are even steven.
Every nook and cranny
Перевод:обыскать каждый закуток
Пример использования:We looked for the tickets in every nook and cranny. They were lost. There was no doubt.
Every Tom, Dick, and Harry
Перевод:обычные люди
Пример использования:The golf club is very exclusive. They don’t let any Tom, Dick, and Harry join.
Every which way
Перевод:во всех направлениях
Пример использования:The wind scattered the leaves every which way.
Everything but the kitchen sink
Перевод:всё, о чем можно подумать
Пример использования:John orders everything but the kitchen sink when he goes out to dinner, especially if someone else is paying 
for it.
Everything from soup to nuts / everything from A to Z
Перевод:всё
Пример использования:In college I studied everything from soup to nuts.
Every dog has his day
Перевод:Будет и на нашей улице праздник.
Every cloud has a silver lining
Перевод:Нет худа без добра.
Everything’s coming up roses.
Перевод:всё прекрасно
Пример использования:Life is wonderful. Everything is coming up roses.
140

МАЗМҰНЫ
1.
БІЛІКТІ БАСШЫ- ҰЖЫМ ЫРЫСЫ. Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам ауданы №28 «Ақбай» жалпы орта 
мектебінің директоры Адхамов Икрам 
2.
БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ҚАЗАҚ ТІЛІ САБАҒЫНДА ТІЛДІК ҚҰЗЫРЛЫҒЫН 
ҚАЛЫПТАСТЫРУ. Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам ауданы №28 «Ақбай» жалпы орта мектебінің бастауыш
сынып мұғалімі  Омарова Гулжамал Оразовна
3.
Синтаксический разбор простого и  сложного предложения. ОКО Картауский район Село Таскен ОСШ №103 
Учительница русского языка и литературы Гаппарова Гулмира Мухиддиновна
4.
КOУЧИНГ – ОҚЫТУ МЕН ОҚУДЫҢ НАҚТЫ САЛАСЫНДАҒЫ ТӘЖІРБИЕЛІК ДАҒДЫЛАРДЫ БЕРУГЕ 
БАҒЫТТАЛҒАН ҮДЕРІС. Тлегенова Клара №33 Н.Шойынбаев атындағы ЖОМ физика пәнінің мұғалімі ОҚО 
Қартау ауданы Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ
5.
Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, Ақшұқыр мектеп-лицейінің қазақ тілі мен әдебиеті 
пәнінің мұғалімі Байекеева Рысгул Биргалиевнаның 5-сыныпқа арналған әдебиет пәнінен қысқа мерзімді 
жоспары
6.
Сабақтың тақырыбы: «Үй жануарлары мен үй құстары». Ақтөбе қаласы  №32 «Қуаныш» МДҰ –ның ересек топ 
тәрбиешісі Упекова Назгүл Алиханқызы
7.
 №32 орта мектебінің химия пәнінің мұғалімі Ақпанбетова Зухра Тұяқбайқызының шығармашылық  жұмысы. 
Тақырыбы:  Химия сабақтарында жаңа технологияларды қолдану
8.
ОҚО. Қаратау ауданы. Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ қазақ  тілі  мен  әдебиеті  пәнінің мұғалімі  Серікбаева 
А. Сабақтың  тақырыбы: Біріккен  сөздер
9.
Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы Ақшұқыр мектеп-лицейі,  қазақ тілі пәні мұғалімі 
Амалова Ақжүніс Оспанқызы. Сыныбы: 5 «а» Сабақтың тақырыбы: М.Шахановтың «Нарынқұм зауалы» 
поэмасы ( 2 - сабақ )
10. Ақтөбе қаласы №32 «Қуаныш» МДҰ –ның ортаңғы   топ тәрбиешісі: Уразбаева Гулмира  Жусуповна. 
Тақырыбы: «Ойнайық  та, ойлайық»
11. Ақтөбе қаласы 32 «Қуаныш» мектепке дейінгі ұйымының тәрбиешісі Қуат Жанар Балғалиқызы. Тақырыбы: 
«Өлі табиғат»
12. Мидың бөлімдері, олардың құрылысы мен қызметі. Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, 
Ақшұқыр мектеп-лицейі, биология   пәні мұғалімі Аймагамбетова Каламкас Эсенкосовна
13. ОҚО Қаратау ауданы. Таскен тұрғын алабы № 103  жалпы орта мектебі 2 сынып, пәні: Дүниетану Бастауыш 
сынып  мұғалімі:  Абдуразакова  Г. Сабақтың  тақырыбы:  Мәдени өсімдіктер
14. Батыс Қазақстан облысы. Казталов ауданы, Жұлдыз ауылы А.Хұсайынов атындағы ОЖББМ қазақ тілі мен 
әдебиеті пәнінің мұғалімі Ғиниятова Дана Сапарғалиқызы. Қазақ әдебиеті 8- сынып Сабақтың тақырыбы: Жүсіп
Баласағұни  «Құтты білік» дастаны
15. Түсініктеме. Сынып: 7  Сабақ тақырыбы:  §16-17.  Еуразия жер бедері мен пайдалы қазбалары.  Маңғыстау 
облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы Ақшұқыр мектеп-лицейі география пәні мұғалімі Досекенов 
Нұрберген Бегалыұлы
16. Маңғыстау облысы. Түпқараған ауданы. Ақшұқыр ауылы Ақшұқыр мектеп-лицейінің педагог-психологы 
Дуйсенбаева Акерке Кайргалиевна. Тақырыбы: «Бала бағдаршамы –ата-ана» атты танымдық сабақ
17. Маңғыстау облысы. Түпқараған ауданы. Ақшұқыр ауылы Ақшұқыр мектеп-лицейінің педагог-психологы 
Дуйсенбаева Акерке Кайргалиевна. Тақырыбы: «Сенім – менің серігім» психологиялық тренинг сабақ
18. Оңтүстік Қазақстан облысы,Сайрам ауданы  №28 «Ақбай» жалпы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиет пәнінің
мұғалімі Куралова Ділдара. Қысқа  мерзімді  жоспар. Құрмалас сөйлемдердің  тыныс  белгілері
19.  Қарағанды  облысы. Жаңаарқа  ауданы «№132  жалпы  орта  білім  беретін  мектебі» КММ бастауыш сынып 
мұғалімі Ермекбаева Гулдана  Тлеубаевна Тақырыбы:Жер-шар тәріздес дене. Глобус-жердің дәл үлгісі
20. Қарағанды  облысы. Жаңаарқа  ауданы «№132  жалпы  орта  білім  беретін  мектебі» КММ бастауыш сынып 
мұғалімі Жахина  Қарлығаш  Серікқызы 1-сынып Пәні: сауат   ашу Сабақтың тақырыбы:«Әлди, әлди» өлеңі. 
Жіңішке айтылатын сөздер.
21. Оңтүстік Қазақстан облысы , Сайрам ауданы №28 «Ақбай» жалпы орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиет 
пәнінің мұғалімі Торегелдиева Жанат Куралбековна. Қазақ тілі  пәнінен қысқа мерзімді жоспар.  7 «А»-сынып 
Етістіктің райларын қайталау 
22. Жуманазарова Гулнар Тожибаевна Бастауыш сынып мұғалімі Б.Соқпақбаев атындағы жалпы орта мектебі ОҚО, 
Шардара қаласы. Тақырыбы:   Ара мен Шыбын     Оспанхан Әубәкіров
23. Жарқынбаева Рано Түзелбайқызы. Бастауыш сынып мұғалімі №104    Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта 
мектебі. ОҚО, Сарыағаш ауданы, С.Саттаров ауылы Сабақтың тақырыбы: «Бірлігі жарасқан халықпыз»
24. Әзтай Перизат Саттарқызы Бастауыш сынып мұғалімі Б.Соқпақбаев атындағы жалпы орта мектебіОҚО, 
Шардара қаласы Сабақтың тақырыбы: «Төрт ана» М.Шаханов
25. Батыс Қазақстан облысы  Казталовка ауданы  Жұлдыз ауылы А.Хұсайынов атындағы  орта жалпы білім беретін 
мектебі мектепалды даярлық тобының тәрбиешісі Жубанышкереева  Ақтоты Суеугалиевна. Сабақтың 
тақырыбы:  Қажетсіз заттармен жұмыс. 
26. Скендирова Анар Оспановна  -  учитель истории Сш №169  им.Н.Илялетдинова пос. Жанакорган 
Кызылординская область. Казахстанцы в годы войны
27. Жаңақорған аграрлы-техникалық колледжі. Информатика пәнінің оқытушысы Шолпан Нысанбекова Сабақтың 
тақырыбы:Microsoft Word кесте құру. Кестелерді пішімдеу.
28. ОҚО  Каратау ауданы. Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ тарих пәнінің мұғалімі Изтілеуова Райхан Нышановна. 
Қыпшақ хандығы Қысқа мерзімді жоспар
141

29. Қызылорда облысы, Жаңақорған, Манап ауылы № 160 орта мектебінің математика пәнінің мұғалімі Қошанов 
Абзал.  Бірмүшелерге амалдар қолдану. Бірмүшені көбейту және дәрежеге шығару
30. Торегелдиева Жанат Куралбекқызы.  Коучинг –сабақ жоспары.  Тақырыбы:   Оқытудағы Кембридж тәсілінің  
тиімділігі
31. Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам ауданы №69  Бес- кепе негізгі орта мектебінің тарих  пәнінің мұғалімі 
Колбаева Толғанай Абдыхалыққызы Тақырыбы: Желтоқсан-  тәуелсіздіктің түп тамыры
32. Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, Ақшұқыр мектеп-лицейі, физика пәні мұғалімі 
Кулжабаева Акмарал Аскатовна. Сабақ тақырыбы: Түзу сызықты теңайнымалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық 
және орын ауыстыру.
33. Ертаева Айымкүл. Қызылорда облысы. Жаңақорған ауданы. Бірлік ауылы №55 С.Қожанов атындағы орта 
мектептің бастауыш сынып мұғалімі. Сабақтың тақырыбы: Бастауыш.
34. ОҚО.Қаратау ауданы. Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ қазақ тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімі Касимова 
Айнура Ильясовна Сабақтың тақырыбы:Зат есімнің сөйлемдегі қызметі
35. ТОПТЫҚ  ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ САПАЛЫ БІЛІМГЕ ӘСЕРІ. Ақтөбе облыстық арнайы (түзетім) 
есту қабілеті бұзылған балалар мектеп-интернат-колледжі тәрбиешісі Кенесова Л.А Нугуманова К.С 
36. Еділбекова  Мейрамкүл Дауытқызы.  Бастауыш сынып мұғалімі №104    Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта 
мектебі ОҚО, Сарыағаш ауданы, С.Саттаров ауылы Сабақ тақырыбы:«Алтын сөз»
37. Төлегенова Бибінұр Бейсенбекқызы. Биология пәні мұғалімі №127   Т.Бердияров атындағы жалпы орта мектебі 
ОҚО, Сарыағаш ауданы, Ұшқын ауылы Сабақтың тақырыбы: Қызыл кітапқа  енген жануарлар
38. Малдыбаева Гүлзипа Нышанқызы. Математика пәні мұғалімі №104    Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта 
мектебі ОҚО, Сарыағаш ауданы, С.Саттаров ауылы. Сабақтың тақырыбы: Көлемді бірліктері. 
39. Молдыбаев Нұржан Дәженұлы Физика пәні мұғалімі №104    Ы.Алтынсарин атындағы жалпы орта мектебі 
ОҚО, Сарыағаш ауданы, С.Саттаров ауылы Сабақтың тақырыбы: Люминесценттік шамдар
40. Сүйінбаева Ж. Қ. №32 «Қуаныш» МДҰ тәрбиешісі Ақтөбе қаласы Балаларға жол ережесін үйретейік! (Ата-
аналарға ақыл-кеңес)
41. Ақтөбе қаласы №32  «Қуаныш» МДҰ-ның  музыка жетекшісі  Аетова Лидия  Тоғанас қызы «Шатырда тұратын 
Карлсонның сыйлығы» - мерекелік ертеңгіліктің сценарйі.
42. ОҚО Қаратау ауданы. Таскен тұрғын алабы №103 жалпы орта мектебі Тарих пәнінің мұғалімі Айткулова 
Маржан Мейіржановна Сыныбы:5 «В» Сабақтың тақырыбы: Қазақ билері
43. Қарағанды  облысы. Жаңаарқа  ауданы «№132  жалпы  орта  білім  беретін  мектебі» КММ бастауыш сынып 
мұғалімі Мустафина  Жанагул  Картаевна Сабақтың тақырыбы: Алгебралық материалдар
44. Мухаева  Жулдыз  Тажетдиновна  Жамбылская область. Байзакский район  учитель начальных классов СШ им. 
С.Абланова. Урок по самопознанию: "Начало начал" в 3 классе 
45.  Ўз-ўзини таниш. Мавзу: Меҳнатнинг нони ширин. Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам ауданы №28 “Ақбай” 
жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі  Нарметова Зулфия
46. ОЙЫН  АРҚЫЛЫ  БАЛАНЫҢ ТІЛІН ДАМЫТУ.  Ақтөбе қаласы  №32 «Қуаныш» МДҰ-ның орыс тілі мұғалімі 
Оспанова Гульбахит  Серикпаевна
47. Қарағанды  облысы. Жаңаарқа  ауданы «№132  жалпы  орта  білім  беретін  мектебі» КММ бастауыш сынып 
мұғалімі Омарова  Перизат  Муратовна.  Тақырыбы :Үш таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша көбейту.
48. Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, Ақшұқыр мектеп-лицейі, орыс тілі пәні мұғалімі 
Аманжанова Салиме Копжурсиновна. Краткосрочное планирование по русскому языку
49. Маңғыстау облысы. Түпқараған ауданы. Ақшұқыр ауылы  Ақшұқыр мектеп-лицейінің қазақ тілі мен әдебиеті 
пәні мұғалімі  Бекхожина Назгул Абдраситовна Сабақтың тақырыбы: Ұстаз. Ғалым. Қайраткер.
50. Жамбыл облысы Байзақ ауданы Сыдық Абланов атындағы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі 
Бекмуратова Айгул Козбаевна. Сабақтың тақырыбы: Ана құшағында. Ғ.Мүсірепов
51. Айман  Орынбаева  Қызылорда облысы Жаңақорған ауданы Бірлік ауылы  №55 С.Қожанов  атындағы орта 
мектептің  бастауыш сынып мұғалімі. Сабақтың  тақырыбы: Батыр Бауыржан
52. Алматы облысы. Жамбыл ауданы.  Мәтібұлақ ауылы  Мәтібұлақ аулындағы орта мектеп  МДШО КММ 
бастауыш сынып мұғалімі Сауданова  Жанат Жумашевна. М.Мақатаев «Қарттарды сүйем»
53. Оңтүстік Қазақстан облысы. Қаратау ауданы  Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ. Сералиева Айжамиля Пәні: 
Қaзaқ әдебиеті  Сыныбы: 9   Бұйрық рай   Қысқa меpзімді жоспap 
54. Қарағанды облысы. Жаңаарқа ауданы № 132 жалы  орта  білім  беретін  мектебінің Бастауыш сынып мұғалімі 
Смагулова  Лайла  Темирбаевна.  Сабақтың тақырыбы:Дыбыс және әріп
55. Темирбекова Орынгул.  Учитель русского языка и литературы. Тупкараганский район, Акшукурская школа-
лицей. Предмет: Русский язык Тема урока: Корень слова. Однокоренные слова. 
56. ЮЖНО-КАЗАХСТАНСКАЯ ОБЛАСТЬ САЙРАМСКИЙ РАЙОН  с.КАРАСУ ОСШ №14 ИМ.М.САПАРБАЕВА 
ученика 7 «А» класса ГОЧИЯЕВА ОЗАЛА.  Тема:  Английские заимствования в современном русском языке 
Научный руководитель:  учитель английского языка Мутиева А.Ф. 
57. Школа-лицей №53 г. Астаны  Предмет:  химия  Сайлиханова М.Б. Разработка урока  по теме: "Химические 
свойства металлов" 
58. Анарбаева Айнур Жаксылыковна.  Бастауыш сынып  мұғалімі №25 Г.Титов атындағы ЖОМ КММ ОҚО, 
Мақтарал ауданы,Абай а/ә Сабақтың тақырыбы: Көбейтуді тексеру.
59. Баубекова Алтынай.  Бастауыш сынып  мұғалімі №25 Г.Титов атындағы ЖОМ КММ ОҚО, Мақтарал 
ауданы,Абай а/ә Көбейтуді тексеру
60. ЮКО,Мактаральский район, с.Абая, ГКУ "ОСШ №25  им.Г.Титова"  учительница русского языка и  литературы 
Ешимова Ш.А   Тема урока: Обобщение. сложносочиненных  предложении
61. Садвакасова  Айгерим  Байтұрсыновна математика  пәнінің мұғалімі №21 Ю.Гагарин  ЖОМ КММ ОҚО, 
Мақтарал ауданы,Абай а/ә. Есептерді тиімді тәсілмен шапшаң есептеу
142

62. Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам ауданы  №28 «Ақбай» жалпы орта мектебінің география пәнінің мұғалімі 
Абдугапирова  Халбибі  Сабақтың  тақырыбы:   «Мұхит  суының  қозғалысы»
63. Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, Ақшұқыр мектеп-лицейі,  химия пәні мұғалімі 
Кадирова Алтынгул Акимбаевна. Сабақтың тақырыбы: Темір және оның қосылыстары 
64. Шартыкбаева Маржан Кеулимжаевна. Жамбыл облысы Байзақ ауданы  С.Абланов атындағы орта мектебінің 
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі. Жамбыл Жабаев «Алғадай туралы әрбір ой», «Атаның әлдиі»
65. Пайыз  тақырыбына  есептер шығару. Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы, Ақшұқыр 
мектеп-лицейі,  Математика пәні мұғалімі Шырақбаева Мария Тенелбаевна
66. ОҚО, Созақ ауданы, Ақсүмбе ауылы,  С. Қожанов атындағы жалпы орта  мектебінің тарих пәнінің мұғалімі 
Нағима Рысдәулетова. Сабақ тақырыбы: Қазақ хандығының құрылуы
67. Бөріқұлақова Ботакөз Айтуғанқызы.  Оңтүстік Қазақстан облысы, Созақ ауданы,Ақсүмбе аулы, С. Қожанов 
атындағы жалпы орта мектебінің бастауыш сынып мұғалімі. Сабақтың тақырыбы: Заттың атын білдіретін 
сөздер.Адам болам десеңіз
68. ОҚО, Созақ ауданы, Ақсүмбе ауылы, С.Қожанов атындағы жалпы орта мектебі Математика пәні мұғалімі 
Мұртазаева Жанар. Тақырыбы: Өрнектерді түрлендруде негізгі тригонометриялық тепе-теңдіктерді қолдану
69. АСПАН ДЕНЕЛЕРІ МЕН ЖЕРГІЛІКТІ ЗАТТАРДЫҢ БЕЛГІЛЕРІНЕ ҚАРАП КӨКЖИЕК ЖАҚТАРЫНЫҢ 
БАҒЫТТАРЫН АНЫҚТАУ. Исмайлов Сырлыбай Нұсқабайұлы С. Қожанов атындағы жалпы орта  мектептің 
АӘД пәнінің мұғалімі
70. ОҚО, Созақ ауданы, Ақсүмбе ауылы,  С. Қожанов атындағы жалпы орта  мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті 
пәнінің мұғалімі Қуанышбаева Жәудір Дүйсенқызы. Сабақтың тақырыбы:   Төлен Әбдіков.   «Қонақтар»
71. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ САБАҚҚА  ҚЫЗЫҒУШЫЛЫҚТАРЫН ОЙЫН ТЕХНОЛОГИЯСЫ
АРҚЫЛЫ ЖЕТІЛДІРУ.  Оңтүстік Қазақстан облысы, Созақ ауданы С. Қожанов атындағы жалпы орта 
мектебінің  бастауыш сынып мұғалімі Умарова Макпал Ибрагимовна
72. Оңтүстік Қазақстан облысы, Созақ ауданы С. Қожанов атындағы жалпы орта мектебінің  ағылшын тілі пәнінің 
мұғалімі Нұсқабаева Еркеназ Қуанышқызы. Plan of the lesson
73. ОҚО. Созақ аудан, Саржаз ауылы «Саржаз» негізгі мектебінің ағылшын тілі пәнінің мұғалімі Мінашова Лаура 
Шарханқызы.  Сабақтың тақырыбы: «Әріптер әлеміне саяхат»
74. Батыс Қазақстан облысы. Казталов ауданы, Жұлдыз ауылы А.Хұсайынов ат.жалпы білім беретін мектебінің 
бастауыш сынып мұғалімі Мухамбетова Нарша Рашитқызы.  Сабақтың тақырыбы: Заттың атын білдіретін 
сөздер
75. Батыс Қазақстан облысы  Казталов ауданы, Киров ауылы М.Жүнісов ат. негізгі.жалпы білім беретін мектебінің 
бастауыш сынып мұғалімі Куттыгулова Индира Талапкалиевна. Тақырыбы: Қазақстан таулары
76. Сабақтың тақырыбы: “My flat”  Маңғыстау облысы, Түпқараған ауданы, Ақшұқыр ауылы,Ақшұқыр мектеп-
лицейі, ағылшын тілі  пәні мұғалімі Нуржанова Гулден  Алгазыевна
77. Южно- Казакстанская  область, Сайрамский район ,с. Карабулак  ОСШ им.Улугбека  №81 Учитель русского 
языка и литературы   Исрайлова  Сайёра Абдивалиевна.  Тема : Заимствованные слова
78. Гулширай Салиева Сагидуллаевна. Жамбылская область Байзакский район учитель начальных классов СШ им. 
С.Абланова. Изучение новой темы: Озёра (слайд 10)       
79. г.Актобе СШЛ 27 Боканова Агила Сандыбаевна учитель русского языка и литературы  Тема: Образ нигилиста 
Базарова. Конфликт Базарова и Павла Петровича Кирсанова – основной конфликт романа
80. Мозайка. Драгалинова В.В.  Учительница школа искуство Жамбулский обл. р/н Шу, пос.Толеби. 
81. «Адам ұрпағымен мың жасайды» Шербекова Ақкүміс Досанқызы. Бастауыш сынып мұғалімі М.Әуезов 
атындағы жалпы орта мектебі Жамбыл облысы, Шу ауданы, Төлеби ауылы
82. Б.МАЙЛИН - ҚАЗАҚ ТҰРМЫСЫНЫҢ ШЕБЕР СУРЕТКЕРІ. Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласы 
№122 Ақжар жалпы орта мектебі ІІ санатты қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Байгонусова Нургуль 
Акимбаевна
83. Оңтүстік Қазақстан облысы Шымкент қаласы №122 Ақжар жалпы орта мектебі І санатты қазақ тілі мен 
әдебиеті пәнінің мұғалімі Акбаева Катира Ахметовна. Сабақтың тақырыбы: Абайдың он жетінші қара сөзі
84. АҒЫЛШЫН ТІЛІН  ОҚЫТУДА ИНТЕРАКТИВТІ ТӘСІЛДІ ТИМДІ  ҚОЛДАНУ. Оңтүстік Қазақстан облысы. 
Шымкент қаласы  №122 Ақжар жалпы орта мектебі  ІІ санатты ағылшын тілі пәнінің мұғалімі  Абылкасымова 
Марианна Асылханқызы
85. Оңтүстік Қазақстан облысы. Шымкент қаласы №122 Ақжар жалпы орта мектебі ІІ санатты бастауыш сынып 
мұғалімі  Серимбетова Сауле Амангельдиевна.  Сабақтың тақырыбы: Бейімбет Майлин «Күлпаш». 
86. Оңтүстік Қазақстан облысы. Шымкент қаласы  №122 Ақжар жалпы орта мектебі  І санатты бастауыш сынып 
мұғалімі  Найзабекова Гульфайруз Абдималикқызы  Сабақтың тақырыбы: Тасбақа пішінін құрастыру. 
87. Батыс Қазақстан облысы Казталов  ауданы Бостандық  ОЖББ мектебінің мұғалімі Шынтемирова Гүлжан 
Каримоллақызы. Сабақтың тақырыбы: 9 санының құрамы
88. ҰСТАЗ СЫРЫ.  О.Қ.О. Шымкент қаласы Таскен алабы Жетекші: Исмаилова Назира Аскаровна № 103 жалпы 
орта мектебі 7 –сынып оқушысы Авторы :Қазанғап Абылайхан Хамитұлы
89. ҮШ ТІЛДІК  ТҰҒЫРЫМ.  О.Қ.О.Шымкент қаласы Таскен тұрғын алабы Авторы:Инкарова Меруерт 
Нуриддинқызы Жетекші:  Исмаилова Назира Аскаровна № 103 жалпы орта мектебі 9-сынып оқушысы
90. АБАЙДЫҢ ҚАРА СӨЗДЕРІ ЖӘНЕ МЕН.  ОҚО  ҚАРАТАУ АУДАНЫ Таскен тұрғын алабы №103 ЖОМ 8 «А» 
сыныбының оқушысы Олжас Елмұратұлы  Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі: Исмаилова Н.
91. ИДИОМЫ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА.  МЕТОДИЧЕСКИЙ СБОРНИК учителя  английского языка Мутиевой 
А.Ф.
143