Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ
жүктеу/скачать 5,87 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Костромина Елена Викторовна
- РАЗВИТИЕ СУБЪЕКТНОСТИ ДЕТЕЙ МЛАДШЕГО ШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА НА ОСНОВЕ ПРОЕКТНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
Литература 1.
Богоявленская Д.Б. Психология творческих способностей: Учеб. Пособие для студентов высших учебных заведений. – М., 2002. 2.
3.
Ковалёв С.Э. Трансформация ментального пространства человека как открытой психологической системы. Монография. – Усть-Каменогорск, 2012. 4.
Краснорядцева О.М.
Чувствительность к проблемам: от исследовательских процедур к диагностике потенциала самореализации личности. – В сб. Методология и история психологии. Том 4. Выпуск 4., М., 2009. 5.
Дюсупова А.К., Ковалёв С.Э. Психологическое исследование феномена «чувствительности к проблеме» у одарённых школьников: методическое пособие, - Усть-Каменогорск, 2005.
Костромина Елена Викторовна, учитель
начальных классов, специализированная школа-лицей № 34 для одаренных детей, г. Усть-Каменогорск
ВОЗРАСТА НА ОСНОВЕ ПРОЕКТНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Социально-экономические преобразования в Казахстане повлекли за собой изменения в сфере образования, в том числе начального. В условиях, когда современное начальное образование связано с новым статусом младшего школьника как субъекта учебной деятельности, возникает противоречие между новой позицией ученика как субъекта учения и привычной позицией учителя, для которого ученик остается объектом обучения. Учебная деятельность в младшем школьном возрасте является ведущей потому, что в ней осуществляется формирование как основных качеств личности ребенка школьного возраста, так и отдельных психических процессов. В учебной деятельности младшего школьника 413
как ведущего типа деятельности формируется не только его отношение к себе, к другим людям, к обществу, но и осуществляется развитие самого себя, то есть он становится субъектом учебной деятельности. Поэтому необходимо искать новые пути по внедрению в учебно-воспитательный процесс современных технологий. Понятие «субъект» является особой категорией, описывающей человека как источник познания и преобразования действительности. Эта категория отражает активное отношение человека к окружающему миру и к самому себе. Субъект учебной (и любой другой) деятельности – человек, обладающий способностью сознательной саморегуляции и саморазвития в этой деятельности. В психологических исследованиях все чаще употребляется термин «субъектность», при этом понятие «субъектность» авторами определяется по-разному: как характеристика субъекта (А.К. Осницкий), как проявление субъекта (Л.В. Алексеева), как свойство (В.А. Петровский и др.), как способность (С.Л. Рубинштейн, К.А. Абульханова-Славская, А.В. Брушлинский), как отношение (Л.С. Глуханюк, Е.Н. Волкова), как процесс (Ю.А. Варенова, О.А. Конопкин и др.). [2, с. 18] Субъектность понимается как центральное образование человеческой реальности, возникающее на определенном уровне развития личности и представляющее ее новое системное качество. Субъектность нельзя понять как качество, присущее индивидуальному субъекту. Человек не может быть один носителем своей субъектности, то есть необходимо наличие другого или других людей. Субъектные свойства человека проявляются на определенном уровне развития личности, обеспечивая возможность продуктивной творческой деятельность. Субъектность существует как внутренняя инстанция, а представленность свою имеет во внешних проявлениях человека. [4, с.128]. Возникновение и проявление субъектности рассматривается сегодня как основной показатель целостного развития ребенка. Важно отметить, что субъектность, будучи связанной со всеми сферами человеческого бытия, с позитивным развитием человека, обладает способностью к развитию и формированию. Разными авторами в качестве критериальных характеристик субъектности выдвигаются активность, деятельностное отношение к себе и окружающей действительности, инициативность, рефлексивность, самостоятельность, автономность, ответственность, способность к саморазвитию, конструктивное взаимодействие с окружающей средой, адаптивность к внешним условиям, целостное восприятие окружающего мира, способность разрешать противоречия и др. Для выпускника начальной школы субъектность – это способность «учить себя, осознавать личную ответственность за результаты обучения, владеть умениями самообучения и саморазвития», т.е. сформированность комплекса умений: самоцелеполагания, самопрогнозирования, самоорганизации, самоконтроля, самооценки, самокоррекции, самоанализа. Одним из эффективных методов, по сравнению с традиционными, носящими репродуктивный характер, является проектное обучение, которое имеет высокую степень самостоятельности, инициативности учащихся к их познавательной мотивированности; развитие социальных навыков школьников в
414
процессе групповых взаимодействий; приобретение детьми
опыта исследовательско-творческой деятельности, межпредметная интеграция знаний, умений и навыков. Хотелось бы отметить эффективность метода проектов как технологии развития субъектности учащихся младшего школьного возраста.
Проектная деятельность - актуальная современная парадигма образования. Проектная деятельность рассматривается и в связи с использованием метода проектов в образовательном процессе, и как деятельностное содержание, осваиваемое учащимися. Метод проектов зародился во второй половине XIX века в сельскохозяйственных школах США и основывался на теоретических концепциях прагматической педагогики, основоположником которой был американский философ-идеалист Джон Дьюи. Сам термин “проект” был узаконен в 1911 году. Применительно к начальной школе, определение проекта даёт А.В. Горячев как
«специально организованное педагогом и самостоятельно выполняемый детьми комплекс действий, завершающийся созданием творческих работ». [9, с. 12]. Развертывание проектной и исследовательской деятельности не только создает ситуации востребованности общеучебных умений для эффективного решения учащимися реальных познавательных проблем, но и развивает, закрепляет эти умения в режиме творческой деятельности. [7, с. 45]. Учебный проект или исследование – это специально организованная, познавательная творческая деятельность учащихся, по своей структуре соответствующая научной
деятельности, характеризующаяся целенаправленностью, активностью, предметностью, мотивированностью и сознательностью, результатом которой является формирование познавательных мотивов, исследовательских умений, субъективно новых для учащихся знаний или способов деятельности [8, с. 4]. Для формирования исследовательских умений младших школьников при работе
над проектами необходимо соблюдать следующие условия: целенаправленность и систематичность, мотивированность, творческая среда, психологический комфорт, учет возрастных особенностей. При применении метода проектов у школьников формируются следующие компетенции: деятельностная, мыслительная, информационная, коммуникативная, презентационная, рефлексивная, а также ряд социальных компетенций: высокая ответственность, инициативность, готовность к сотрудничеству и творчеству, социальный интеллект (способность понимать людей и управлять ими) [5, с. 6]. Младший школьный возраст является начальным этапом вхождения в научно-исследовательскую деятельность, закладывающим фундамент дальнейшего овладения ею. Поэтому в работе с учащимися использую проектную деятельность, которая позволяет развивать субъектность ученика. Это, в свою очередь, улучшает адаптацию и повышает сопротивляемость организма к воздействию внешних и внутренних негативных факторов, т.е. способствует сохранению психического и соматического здоровья школьников. Конечно, младший школьный возраст накладывает естественные ограничения на организацию проектной деятельности, однако начинать вовлекать
415
учащихся начальных классов в проектную деятельность нужно обязательно. Дело в том, что именно в младшем школьном возрасте закладывается ряд ценностных установок, личностных качеств и отношений. Если это обстоятельство не учитывается, если этот возраст рассматривается как малозначимый для метода проектов, то нарушается преемственность между этапами развития учебно- познавательной деятельности обучающихся и значительной части школьников не удаётся впоследствии достичь желаемых результатов в проектной деятельности. Проектная деятельность может быть индивидуальной, парной или групповой. По своему содержанию, структуре, методам исследования проекты могут быть: литературно-творческими, экологическими, естественно-научными, информационными, приключенческими (игровыми), творческими, исследовательскими. По педагогическому управлению проектной деятельностью учащихся применяются следующие функции:
диагностическая – учитель формирует банк данных о познавательных интересах учащихся, их достижениях в процессе учебы, уровне учебных возможностей класса;
мотивационно-целевая – учитель продумывает, как заинтересовать в разработке проекта каждого обучаемого; совместно с обучаемыми определяет цели проектной деятельности, актуальность темы проекта;
планово-прогностическая - учитель проводит диагностику и определяет зоны актуального и ближайшего развития обучаемых, планируются пути и способы достижения цели;
организационно-исполнительская – учитель обучает учащихся планированию собственной деятельности, организует исполнение намеченного плана, консультирует учащихся, поддерживает интерес к поисково- исследовательской работе;
анализ результатов поисково-исследовательской работы;
обучаемых, регламентирует работу, обучает
школьников приемам
саморегулирования, проводит рефлексию. В 1-ом и 2-ом классах к работе над проектами обязательно привлекаются родители, которые, после консультации с учителем, помогают маленьким ученикам правильно подобрать нужный материал и направить его в определённое русло. Учащиеся 3-го и 4-го классов с проектами справляются самостоятельно и под руководством учителя. Проекты бывают краткосрочные, среднесрочные и долгосрочные, которые по продолжительности разрабатываются от одного урока до нескольких недель. В проектной деятельности возможно установление межпредметных связей: литературное чтение и русский язык, литературное чтение и окружающий мир, окружающий мир и русский язык и т.д. Это вызывает наибольший интерес у учащихся, так как в одной работе они могут соединить разные, как им казалось, не связанные между собой предметы. Работа над проектом должна проводиться последовательно. Выделяются несколько этапов: 1.
рабочих групп) 416
2. Прогностический (анализ проблемы, планирование выполнения проекта). 3.
Практический (определение возможных источников информации, поиск необходимой информации). 4.
проекта). 5.
Презентационный (представление результатов проектирования, итоговая оценка результатов реализации проекта). Работая над проектом, школьники учатся работать в «команде», ответственно относиться к выполнению своего участка работы, оценивать результаты своего труда и труда своих товарищей. Из опыта работы можно отметить, что повысилась степень самостоятельности, инициативности учащихся и их познавательной мотивированности. Использование проектной технологии способствует развитию социальных навыков школьников в процессе групповых взаимодействий, приобретению детьми опыта исследовательско-творческой деятельности. Высокий уровень познавательного интереса учащихся выражается в: – способности к самостоятельному поиску информации (на уровне младших школьников): выбор информационного источника, отбор и классификация полученного материала; – способности к сотрудничеству в группах, в коллективе; – адекватной самооценки учащихся, взаимооценивании; – тремлении к поиску, творчеству, самореализации. Использование проектной технологии в образовательном процессе позволяет: развивать субъектность младших школьников; системно формировать компетентности; ориентироваться школьникам в мире социальных, нравственных и эстетических ценностей; осваивать ученикам структуру учебной деятельности в ее целостности. Результатом работы стало активное участие в различных конкурсах и выставках. На областном конкурсе проектов «Зерде» призовое место занял проект «Воробей – птица наших городов». Система, сложившаяся за годы работы, помогает умело и последовательно развивать у учащихся стремление к самостоятельному открытию знаний, развивать творческие способности, коммуникативные умения, необходимые для проявления себя в современной действительности. С применением проектной технологии в обучении младших школьников создаются условия для развития субъектности учащихся.
1.
Алексеев Н.А. Личностно-ориентированное обучение в школе. Ростов- на-Дону. Феникс. 2006. С.130-136. 2.
деятельности [Текст] / А.В. Брушлинский // Психологический журнал. – 1994. – Т. 15. – № 3. – С. 17–27. 3.
417
проектировать, исследовать. М.2007. С.89-107. 4.
Каган М.С. Мир общения: проблема межсубъектных отношений. – М.: Политиздат, 1988. – С. 319. 5.
Макаров Ю. Метод проектов// Начальная школа, 2006, №10, С.4-7. 6.
Селевко Г.К. Педагогические технологии на основе активизации, интенсификации и эффективного управления УВП. М.2005. С.75-85. 7.
Н.А. Исследовательская деятельность учащихся// Начальная школа, 2006, №2, С.45-49. 8.
Симоненко Т.Д. Проектная деятельность учащихся// Завуч, 2007, № 8, С. 3-18. 9.
компетентностному образованию//Начальная школа Казахстана, 2006, №1, С.12- 14.
10.
Хуторской А.В. Ключевые компетенции как компонент личностно- ориентированной парадигмы образования// Народное образование, 2003, №2, С.58- 64.
11.
Хуторской А.В. Методика личностно-ориентированного обучения. М. 2005. С. 112-129. Култаева Л.А., аға оқытушы, магистр, Ақтөбе облысы бойынша ПҚ БАИ МЕКТЕП ЖАСЫНА ДЕЙІНГІ БАЛАЛАРДЫҢ СЕНСОМАТОРЛЫҚ ДАМУЫН ЖЕТІЛДІРУДЕ М. МОНТЕССОРИ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ҚОЛДАНУ МҮМКІНДІКТЕРІ Ерте жастан бала бойында өз мақсатына жету талпынысын бастасақ, өздігінен ерікті, күшті, еркін адамдарды тәрбиелейміз М. Монтессори Балалың сенсорлық тәрбиесі – бұл заттардың сыртқы қасиеті туралы көзқарастарын қалыптастыру және қабылдау тәрбиесі, яғни олардың формасы пішіні, түсі, көлемі. Ерте жас сезім мүшесінің іс-әрекетін жетілдірудің сәтті кезеңі. Қоршаған ортаға деген көзқарасының жиынтығы. Сондықтан сенсорлық тәрбие- бұл мектеп жасына дейінгі тәрбиенің аса маңызды жағы. Сенсорлық тәрбие жалпы ақыл-ой дамуының негізін қалайды, ол баланың сәтті оқуының қажеттілігі. Заттарды қабылдау және қоршаған ортаға деген танымдылық айғағы. Барлық танымдық форма игерілуі үшін қабылдаудың негізгі бейнесіне құрылады. Заттардың сыртқы қасиетіне үнемі көңіл аудару керек. Танымдық тапсырмаларды шешуде сенсорлық мәдениетте – сенсорлық эталоны қолданылады. Сенсорлық эталон формасы сапасына-геометриялық фигуралар кіреді: көлем эталоны-өлшем жүйесі, пішіні, түсі, көлемі. 1 кезең. Алғашқы эталон 3 жаста •
Сәби үшбұрышты пішінді: төбе, шатыр ретінде •
Дөңгелектерді: доп т.б.бір затты қабылдауда басқа затты үлгі ретінде қабылдайды. 418
2 кезең. Нақты заттар дидактикалық ойындар мысалы: пішіндер эталондарымен танысады. Өлшем эталоны орын алады. Қарбыз –үлкен, алма- кішкентай салыстыру. 3 кезең. 4-5 жас. Сенсорлық эталондарды игеруде балалар оларды жүйелейді. Дидактикалық ойындар күрделенеді Параметрлер: биік, кең, ұзын т.б. Сенсорлық мәдениет мектепке дейінгі педагогикаға М.Монтессори жұмысының нәтижесінде келді. Бала өмірде көптеген пішін, түстер және заттардың қасиеттерімен кездеседі. Баланы қоршаған орта барлық сенсорлық көріністермен қоршайды.(түстер, иістер, дыбыстар) Әр жаста сенсорлық тәрбие алдында тапсырмалар тұрады. Сенсорлық мәдениет анықтайтын звено қалыптасады. Жаста (өмірінің алғашқы жылы негізгі тапсырма заттардың қасиетіне көңіл аудару, сыртқы ойлауы, кішкентай бір қолмен алады, үлкенді екі қолмен ұстайды, дөңгелекті бар алақанымен ұстайды,төртбұрышты саусақтарымен ұстайды. Сенсорлық эталоны – алғашқы белгілер. Балаға сенсорлық тәрбие беруде А.В. Запорожец ұсынды. Мектеп жасына дейінгілерге туғаннан 6 жасқа дейін сенсорлық тәрбие берудегі негізгі тапсырмаларды былай бөлуге болады: •
қозғалыстары түрлі-түсті ойыншықтарды қарау үшін, түрлі форма мен өлшемі әр түрлі заттарды ұстап алу үшін •
•
4 жастан бастап кіші жастағы балалардың эталондары қалыптасады, түстер туралы
көзқарастары қалыптасады. Заттарды зерттеу
тәсілі үйретіледі:түсіне қарай заттарды топтау формасы қалыптасады. Кіші жастағы балалардың сенсорлық дамуында дидактикалық ойындарды қолдану Дидактикалық ойындардың негізгі ерекшеліктері - оқыту, үйрету. Тапсырмаларды орындауда дидактикалық ойындар қолдану, кіші және мектеп жасына дейінгі балалардың ақыл-ой тәрбие беруде жоспарлы қолдану, ойын тапсырмалары арқылы жүзеге асырылады. Бұл ойындар танымдық іс-әрекетті қалыптастырады. Дидактикалық ойындар және жаттығулар да балаларға қоршаған ортадағы заттарды қайтадан қабылдауға, олардың қасиетіне мүмкіндік береді. 1.Заттарды атау оларды қасиетіне атау (пішіні, көлемі) Заттардың сыртқы пішініне қарай емес, нақты анықтама беру. 2.Қасиеттеріне қарай заттарды топтау. 3.Салыстыру (заттардың пішінін геометриялық фигуралармен) Мектеп жасына дейінгі тәрбиеде дидактикалық ойындар мен жаттығулар сенсорлық тәрбие берудің негізгі құралы. 1 деңгей – көру және қателесу 2 деңгей – мақсатталған 3 деңгей – қатесіз Дидактикалық ойындардың міндетті элементтері болып саналады: 1.Оқыту материалының аумағы 2.Ойын тапсырмаларын бөлу 3.Ереже болуы 4.Ойыншылар әрекеті 419
5.Ойын қорытындысы Ойындарды жіктеу 1.Кіші жастағы балалардың бастауымен туындаған ойындар 2.Үлкендермен немесе ересек балалармен ұйымдастырылған ойындар 3.Ұлттық дәстүрдің тарихы – ұлттық ойындар. Дидактикалық ойындарды ұйымдастыру әдісі Дидатикалық ойындарды ұйымдастыру түрлері үш негізгі бағытта -дидактикалық ойындарды жүргізуге дайындық -оларды қолдану -сараптама жасау Дайындық оқыту тапсырмасына сәйкес ойындар алу, іріктеу (тереңдетілген біліктілік, белсенділігін арттыру) -жас ерекшелігіне сай оқыту бағдарламасын талапқа сай анықтау Дидактикалық ойынды өткізудің тиімді уақытын анықтау -орынды таңдау -ойнаушылар санын анықтау -дидактикалық материалдарды дайындау -тәрбиешінің ойынға дайындалуы -кіші жас балаларының ойынға дайындалуы Ойынды жүргізу -Ойынның шеберлігімен таныстыр. -Ойын ережесін айту, жүргізілуін түсіндіру.
Кіші жастағы ойын ережесінің негізгі мақсаты–жүргізу ұйымдастыру. Кіші жастағы балалардан талап етілер: өз құрдастарымен қарым-қатынас жасау, жағымды сезімдерін көрсетуге, сәтті шешілуі. Оқу–тәрбиелеу процесінде дидактикалық ойындарды қолдануда, кіші жастағы балаларда нақтылық, мейірімділік, ұстанымдылық қалыптасады. Оқыту әдісі – бұл тәрбиеші әрекетінің жүйесі, яғни практикалық және танымдық әрекет ұйымдастыру. Топ кеңістігі заманының бөлімі
жаттығулары, адамға күнделікті өмірдегі қателік. Мантессори – педагогикасының бірі, кішкентай (2-3) тәрбиелеу және оқыту. Бұл іс-әрекет процесінде бала өздігінен өзіне қамқорлық жасайды () Сенсорлық аумақ (зона). Бұл салада материалдық жинақталған заттардың пішіндерін ажырату түс. Сенсорлық даму орталығында балаға қоршаған ортаны танып білуде өзінің сезімдерін қолдана білуі мүмкіндігін жасайды. Мұнда бала биіктікті, ұзындықты, түсті, пішінді т.б. заттарды ажыратады. Бала басында өзінің мақсатына жетуге ерте жастан бастасақ, күшті өзбетінше еркін адам. Әдіс мәні Кіші жастағы балалардың өзіндік тәрбиелеу және өзіндік даму жүйесінде ең басты көңіл балалардың өздігінен тәрбиеленуге, сезімін дамытуға(көру, есту, таңырқау, дәмін сезу т.б.) және ұсақ моторикасын дамытуына бөлінді. Бұл жүйеде 420
бірегей талап және оқыту бағдарламасы жоқ.Әр бала өзінің жылдамдығында және өзіне ұнайтын, қызықты затымен шұғылданады. Монтессори жүйесінің ең басты қағидасы (принцип)– «Өздігіммен жасауға-маған көмектесші». Бұл дегеніміз, яғни үлкендер сол кезде баланы не қызықтырады соны түсіну керек және балаға тиімді ортаны туындау қажет. Осылай үлкендер баланың өздігінен дамитын жол ашып және табиғи икемділігін аша алады. Монтессори жүйесімен шұғылданатын балалар жан-жақты, терең қызығушылықпен білім алып өседі. Өздерін еркін, тәуелсіз тұлға ретінде, қоғамда өз орнын таба алатын тұлға ретінде көрсетеді. М.МОНТЕССОРИ ЖҮЙЕСІ БОЙЫНША БАЛАЛАРДЫҢ НЕГІЗГІ ИДЕЯСЫНЫҢ ДАМУЫ Жүйе келесі ереже бойынша негізделеді: •
Бала белсенді.Үлкеннің ролі үйретуде екінші орында, ол-көмекші, тәлімгер. Бала- өзіне-өзі оқытушы. Таңдауда және іс-әрекетте еркін болады. •
болғандықтан үлкендер оқытумен, ал кішкентайлар үлкендерге талпынады •
Баланы қызықтыру қажет, ол өздігінен дамиды. •
Толыққанды өздігінен даму – бұл іс-әрекеттегі еркіндіктің ізі, ойланудың,сезудің ізгілігі. •
бұйрығымен жүргізсек. •
Балаларға деген сыйластық-айқай және бұйрық беру, тиым салудың жоқ болуы. •
Осындай Монтессори жүйесінде бала бойында өздігінен тәрбиеленуі, оқуы, дамуы, потенциалы қалыптастырылады.Монтессори жүйесінде тәрбиешінің тапсырмасы-баланы дамыту
потенциалын жүзеге
асыруда іс-әрекетті ұйымдастыруға көмектесу. Дамытушы орта Монтессори жүйесін негізгі құрушы баланың дамуының жеке жолын жүзеге асыруға мүмкіндік береді:үлкендер, дамытушы орта, дидактикалық материалдар. Үлкендердің ролі Монтессори жүйесінде үлкендер балаларға кең ауқымды көмектесу керек.Өзінің тәжірибесін, ойын, ақылдылығын пайдалана отырып, тиімді әдістерді меңгеру арқылы алдын-ала дайындық (даму ортасын,әсерлі дидактикалық материалды жасақтау үшін алдын-ала дайындық жұмыстарын жүргізу керек:
Оқу -тәрбие процесінде балаға қатысты қоршаған ортаны меңгеруде кедергі жасамау, өзінің білімін жеткізбеу, керісінше жинақтауға, талдау жасауға,өз ойын жүйелендіруге көмектесу керек. Монтессори ойландырады, үлкендер баланың іс- әрекетін бақылау жасайды. Оның икемдігін анықтайды және баланың таңдауымен алынған дидактикалық материалдармен қарапайым және күрделі тапсырмаларды ұсынады.
Алдымен педагог аңғарымды баланың өзіне қандай материалды таңдайтынын бақылайды. Егер бала таңдаған құралына алғашқы рет көңіл аударса,
421
онда үлкендер баланы оған қызықтыруға көмектеседі. Ал балаға , бұл тапсырмамен қалай дұрыс қолдануды көрсетеді. Бұнымен тәрбиеші көп сөйлемейді және іс бойынша айтады. Бұдан әрі бала өздігінен ойнайды, тек қана қалай оған көрсеткені бойынша емес жасап көру және қателесу әдісі бойынша материалдарды қолданудың жаңа
тәсілдерін ойлайды. Монтессори жүйесінде баланың дамуы ойландырады. Осындай шығармашылық және ұлы істер ашылады. Үлкендер балаларға өздігінен жасауға мүмкіндік туғызу қажет. Кішкентай ескертудің өзі қажет бағыттағы қадамына кедергі жасауы мүмкін. •
оқулықтарында, арнайы
әзірленген орта
оқыту құралдары болып саналатындығына акцент жасайды. •
Бес сала бойынша ортаның орналастырылуы. •
Күнделікті өмірдегі жаттығу саласы. •
Материалдар күнделікті өмірдегі баланың өзінің заттарымен және өзін қарауға үйрететіні. •
Сенсорлық тәрбие беру саласы – сезім мүшелерін дамытып, кеңістікті бағдарлық пішіндер, форма т.б. •
•
Сөздік қорын кеңейту. •
Қоршаған ортамен таныстыру. Ерекшеліктер. УОІӘ өткізілетін: •
Балаларды шектейтін партаның болмауы. •
Кішкентай орындықтар мен үстелдер, өздерінің қалауы
бойынша,кішкентай балалар отыратын ыңғайлы. Дидактикалық материалдар Монтессори жүйесі бойынша балалардың дамуы: ең бастысы бала заттармен ойнай отырып үйренеді. Монтессори ойындары бұл-арнайы ойыншықтар емес. Ойын заттары болып: тазик, елек, стакан,қасық салфетка, губка, су т.б. Бірақ та арнайы классикалық Монтессори материалдары- алқызыл башня, сұрғылт баспалдақтар, әр-түрлі пішіндегі формалар т.б. Кез-келген дидактикалық жаттығу Монтессори материалдары екі мақсаттан тұрады: тікелей және жанама. Бірінші баланың белсенділігі (ілгек шешу, қадау, бірдей дыбыс шығаратын цилиндрді табу). Екіншісі болашаққа бағытталған:өзінділікке, қозғалыс үйлесімділігін, есту қабілетін дамыту. Монтессори материалдарын қолданудың негізгі ережелері: •
Монтессори жүйесінде материал еркін қолдануға, баланың көз деңгейінде орналасу қажет. (еденнен 1 метрден жоғары емес) Бұл баланы іс- әрекетке итереді, шақырады, •
Материалдарға ұқыпты қарау. Жұмыс жасауға қалай қолдану керектігін білгеннен соң. •
•
Материалдарды таңдау •
Материалдарды әзірлеу және жұмыс орнын анықтау •
Іс-әрекетке көшу, орындау •
Қателікті бақылау 422
• Жұмысты аяқтау, материалдарды өз орнына апарып қою. •
үстелге немесе кілемге орналастырады. •
Топтық сабақтарда материалдарды қолдан-қолға беруге болмайды. •
Материалдармен жұмыс барысында бала тек педагогтың нұсқауы бойынша әрекет жасап, өзінің білімін қолдануға болады. •
•
Бала өзінің материалымен жұмыс жасап болғаннан кейін, оны орнына апарып, содан кейін басқа заттарды алуға болады. •
Бір материал- бір бала. Егер таңдап алынған материал қазіргі таңда бос болмаса, ол басқа баланың жұмысын бақылай отырып күтеді немесе басқа материал таңдайды.(бақылау –танымның маңызды әрекетінің бірі.). Монтессори кітабын белгіленген, барлығы ереже ұжымдық ойындарға қатысты емес, ұжыммен араласуы негіздеуде. “Балалардың дарындылық пен қабілеттілік қайнар көзі өздерінің саусақ ұшында болады” В.А. Сухомлинский өсиетімен қортылаймын.
жүктеу/скачать 5,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|