Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы ақмола облысы бойынша педагогикалық

433 

востребованы как квалифицированные специалисты. Но государство не всегда может 

это гарантировать, т.к. экономика страны и мировая экономика не всегда может быть 

стабильной.  В  любой  момент  могут  произойти  изменения,  которые  приведут  к 

мировому кризису. – Каждое государство хочет научить детей любить и не забывать 

ценности,  традиции  и  культуру  своего  народа,  хотя  все  прекрасно  понимают,  что 

процесс  глобализации  неизбежен  и  его  не  остановить.  В  наш  век  путь  к  освоению 

культурных и духовных ценностей лежит через усвоение актуальных знаний, а также 

соответствующих практических навыков. « Принципиальным отличием современных 

процессов  преподавания  и  обучения  является  их  приоритетность  в  формировании 

готовности  учащихся  к  практическому  использованию  имеющихся  знаний,  помимо 

формального обладания ими, что в большей степени соответствует сущности навыков, 

востребованных  в  21  веке»  (Руководство  2  уровень,  стр.101).  Целью  обучения 

становится  развитие  способностей  и  творческих  возможностей  ученика.  Процесс 

приобретения  знаний,  формирование  умений  и  навыков  превращается  из  цели  в 

средство  развития  личности  ребенка.  Как  можно  добиться  проявления  внутренней 

активности  учащихся?  Как  мотивировать  учебную  деятельность?  Как  помочь 

учащимся  овладеть  способами  самостоятельной  работы?  Нужны  новые  технологии, 

позволяющие  сделать  процесс  обучения  гуманистически  ориентированным. 

Современная система образования отмечает, что результатом должны стать не знания, 

умения и навыки, а овладение ключевыми компетенциями, средствами, помогающими 

организовать  самообразование.  Но  каким  образом  формировать  ключевые 

компетенции? Если вы задумываетесь о том, как в эпоху информационного  общества:- 

научить учеников самих добывать информацию; - создать учебную среду для развития, 

самопознания  и  самовыражения  личности;  -  развить  способность  учащихся  к 

самостоятельной работе с информацией любой сложности; - формировать у учащихся 

навыки самообразования; - организовывать групповую и парную работу на уроке. Над 

темой  «  Как  групповая  работа  влияет  на  активизацию  познавательной  деятельности 

учащихся на уроках истории» я работаю с 2014 – 2015 учебного года. Нельзя сказать, 

что  я  открыла  эту  технологию  с  этого  учебного  года.  Элементы  этой  технологии 

использовала и раньше. После окончания уровневых курсов повышения квалификации   

в 2014 году, стала целенаправленно работать над данной технологией. Обоснованием 

для  выбора  темы  стало:  снижение  познавательного  интереса  учащихся  на  уроках 

истории.  Моя  цель:  определить,  как  влияет  коллаборативная  среда  на  активизацию 

познавательной  деятельности.  Задача:  проанализировать  уровень  активности 

познавательной  деятельности  учащихся  на  уроках  истории.  Ожидаемые  результаты: 

активизация познавательной деятельности  каждого  учащегося при работе в группах. 

Технологические  этапы:  вызов,  осмысление,  рефлексия.  Один  из  факторов 

активизации  учебной  познавательной  деятельности  является  разнообразие  форм 

организации обучения. Нетрадиционные организационные формы оживляют процесс 

обучения,  способствуют повышению качества знаний, умений и навыков, развитию 

личности учащихся. Одна из таких форм на уроке является групповая работа « Мерсер 

(2005)  показал,  что  взаимодействие  в  группе  сверстников  играет  важную  роль  в 

обучении.  Когда  учащиеся  работают  в  парах  или  группах,  они  вовлечены  во 

взаимодействие,  которое  является  более  «  симметричным»,  чем  взаимодействие  в 

форме беседы « учитель- ученик и , таким образом, имеет различные возможности для 

разработки  обоснованных  аргументов  и  описания  наблюдаемых  событий»( 

Руководство  2  уровень,  стр.  135).  Вовлечь  учащихся  во  взаимодействие  позволяет 

работа в малых группах по 4 -5 человек. Деление на группы проводится с применением 

434 

приемов: смайлики, фигуры, фрукты и др.  Групповое обучение привносит новизну в 

организацию  традиционного  процесса,  способствует  развитию  социально  значимых 

отношений  между учителем и группой учащихся , учащихся между собой. Групповая 

работа  повышает  уровень  самостоятельности,  объем,  темп  выполнения  заданий. 

Взаимообучение и взаимопомощь исключают возникновение состояния тревожности, 

парализующей  познавательные  возможности  детей,  тем  самым  стабилизирует 

положительную  мотивацию  учеников.    Конечно,  на  начальном  этапе  возникают 

определенные  трудности,  это  и  нехватка  времени  на  уроке,  и  неумение  грамотно  и 

четко выразить свои мысли, не всегда выслушать мнение другого, объективно оценить 

свою  работу  и  работу  товарища.  На  этапе  организации    урока  -  для  создания 

благоприятного  психологического  настроя  использую  стратегии:  «Круг  радости»,  « 

Тепло  руки»,  «  Волшебный  магазин»,  «  Кувшин  с  трещинами»,  «  Я  верю».  Мы 

начинаем  урок  с  хорошим  настроением,  тренинги  помогают  сплотить  ребят.  Они 

заставляют учащихся размышлять о тех качествах, которые им не достают. Деление на 

малые  группы  проводится  с  применением  различных  приемов:  фигуры,  смайлики, 

цветные карандаши и т.д. На этапе вызова - деятельность учителя направлена  на вызов 

у  учащихся  уже  имеющихся  знаний  по  изучаемому  вопросу,  активизацию  их 

деятельности , мотивацию к дальнейшей работе. Использую следующие стратегии: « 

Мозговой штурм», « Корзина идей», « Тонкие»и « Толстые» вопросы», « Авторский 

стул»,  таблицу  «  Знаю.  Хочу  узнать.  Узнал».    В  идеале  у  ученика  на  данном  этапе 

должны  возникнуть  собственные  цели  и  мотивы  для  изучения  нового.  Именно  это 

является  основным  стимулом  развития  критического  и  творческого  мышления.  На 

стадии  осмысления  на  уроках  применяю  следующие  стратегии:  «  Кластер»,  « 

ДЖИГСО», « диаграмма Венна», « Займи позицию». Задания оформляются в постерах 

с  последующей  защитой.  На  этой  стадии  осмысления    организую  самостоятельную 

работу  в  группах.  Это  позволяет  освоить  большой  объем  изучаемого  материала. 

Групповая работа способствует более  успешному и  быстрому  усвоению  знаний, т.к. 

есть  возможность  взаимообучения.  Но  теперь  необходимо  более  продуманно 

подходить  к  этой  форме  деятельности  (подготовка  заданий  высокого  уровня).   

Деятельность  учителя  направлена  на  сохранение  интереса  к  теме  при  

непосредственной работе с новой информацией, постепенное продвижение от знания 

«  старого»  к  «  новому».  На  стадии  рефлексии  осуществляется  анализ,  творческая 

практика,  интерпретация  изученной  информации.  Чаще  всего  применяю  следующие 

приемы: «Синквейн», «Лестница успеха», « Ладонь», « Две звезды - одно пожелание». 

С помощью рефлексии я смогла увидеть учащихся с разных сторон и понять - у кого 

завышена  самооценка  и  наоборот,  кто  понял  изученный  материал  урока  и  как 

справились  с  заданиями  на  уроке,  какие  были  трудности  и  как  преодолеть  их  в 

дальнейшем. Наша задача – помочь ребенку раскрыться, вселить в него уверенность, 

дать почувствовать свою самоценность независимо от конкретных успехов в учебной 

деятельности  в  данный  момент.  Современный  учебный  процесс  трудно  представить 

без информационных технологий. Стараюсь использовать на уроках все возможности 

ИКТ:  слайдовые  презентации,  интернет  -  ресурсы,  ресурсы  электронного  учебника. 

Коллаборативная  среда  помогает  активизировать  мыслительную  деятельность 

учащихся  на  уроках  истории,  формирует  у  них  коммуникативную  культуру. 

Произошли  видимые  изменения  не  только  в  процессе  обучения,  но  и  сами  дети 

изменились.  Они  стали  свободно  выражать  свои  мысли,  у  многих  исчезло  чувство 

страха перед ответами, внимательно слушают ответы  одноклассников. В дальнейшем 

при  планировании  в  целях  улучшения  методических  навыков  преподавания,  считаю 

435 

 

необходимым  совершенствовать  практику  применения  групповой  формы  работы  на 

уроках  истории.  Осуществлять  подбор  методов  и  приемов  с  учетом  возрастных 

особенностей и  содержание  урока.  Для  качественной  организации  работы  в группах 

разрабатывать  разноуровневые  задания,  особенно  для  учащихся  высокого  уровня 

познавательной  деятельности  предусматривать  задания  способствующих  развитию 

исследовательских  навыков.  Я  являюсь  учителем  одного  из  самых  интересных 

предметов – истории. Как показала многолетняя  педагогическая практика, мотивация 

изучения  предмета  у  учащихся  снижается  из  года  в  год.  Во  многом  этот 

проблематичный  вопрос  связан  с  проблемой  подготовки  учащихся  к  таким  формам 

аттестации как ВОУД и ЕНТ. Подготовка сводится к элементарному натаскиванию и 

заучиванию по тестовым заданиям. Навыки и умения, наработанные годами, такие как: 

работа  с  текстом,  написание  эссе,  творческие  проекты  –  по  сути,  остаются 

невостребованными.  История  как  учебная  дисциплина  составляет  стержень 

гуманитарных и общественных курсов среднего образования. Формируя национальное 

самосознание и нравственно  - этические нормы, история служит мировоззренческой 

основой  изучения  учебных  дисциплин,  отражает  весь  опыт  человечества.  При 

традиционном  подходе  к  обучению  весьма  затруднительно  воспитать  личность, 

удовлетворяющую  современным  требованиям.  На  своих  занятиях  хочется  научить 

учеников  думать,  сопереживать,  воспринимать  предмет  –  истории  -  как  живую 

летопись о людях. Стараюсь поддерживать их стремления узнать новое. Ведь они мои 

ученики,  с  которыми  растет  и  мое  стремление  к  совершенству.  Анализируя  свою 

педагогическую  деятельность,  корректирую  ее  с  учетом  полученных  результатов, 

намечаю новые перспективы по пути повышения своей квалификации.  

 

 

                         

ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ САБАҚТА ҚОЛДАНУДЫҢ 

ТИІМДІЛІГІ 

                                      Командир Роза,  

                                                                 бастауыш сынып мұғалімі 

          М.Ғабдуллин атындағы №3   

            көптілде оқытатын  

            кәсіби мектеп-гимназиясы 

 Көкшетау қаласы 

 

            Қазақстан  Республикасының  «Білім»  туралы  Заңының  8-бабында  «Білім  беру 

жүйесінің  басты  міндеттерінің  бірі-оқытудың  жаңа  технологияларын  енгізу, 

білімберуді  ақпараттандыру,  халықаралық  ғаламдық  коммуникациялық  желілерге 

шығу» деп атап көрсеткен. Соныдқта, қазіргі даму кезеңі білім беру жүйесінінің алдына 

оқыту үрдісін технологияландыру мәселесін қойып отыр. 

Қоғамда туындап отырған жаңа экономикалық қатынастарға орай білім беруді 

реформалау мәселесі туындайды. Реформалауың басты мәселесі білім мазмұны толық 

жаңғырту  жетілдіруді  талап  етеді.  Ол  білім  беру  стандарттарын,  базалық  оқу 

жоспарларын  жасау  және  тәжірибеге  енгізу  арқылы  жүзеге  аспақ.        Стандарттар 

барлық  тұрпаттағы  оқу  құралдарының  қай  түріне  жататынына  қарамастан,  кадр 

даярлаудың  жоғары  біліктілік  сапаларын  үйлесімді  атқаруы  тиіс.  Бұл  күнде  өмір 

өлшеусіз өзгереді. Қазақ халқы өз еркін өз қолына алып, өз болашағы болып табылатын 

болашақ  жастарды  білім  мен  тәрбие  ісіне  көңіл  бөліп,  өзіндік  бағыт  ұстап, 

жасампаздық 

жолға 

меңзейтін 

әдістер 

ұсынуда. 

Солардың 

бірі: 

436 

 

- Өз мүддесі мен қоғамдық мүдделерді ұштастыра білетін, зиялы, адамгершілігі мол, 

денсаулығы мықты жеткіншек тәрбиелеу.[ 1] 

-  Оқушылардың  санасына  туған  халқына  деген  патриоттық  сезім  ұялатып,  ұлттық 

рухты  сіңіру.  Сондай  –  ақ  тілі  мен  әдебиетін,  тарихы  мен  өнерін  қастерлеп,  салт 

дәстүрін меңгерту. 

-  Әр  оқушыны  дара  тұлға  деп  танып,  олардың  бойына  үнемі  оқып  үйренсем  деген 

ізденімпаздық  қасиет  дарыту,  оларға  өздігінен  білімдерін  толықтырып  тереңдету 

тәсілдерін  жаңа  технологиялармен,  әдіс  тәсілдермен  байланыстыра  отырып  дамыту. 

   Қоғамның  өзгеруімен  байланысты  білім  беру  әдістері  де  білім  көлемі  де  үнемі 

өзгеріп отырады. Ол білі беру заңдылықтарына байланысты өзгеріп дамып отырады. 

Біз ұстаздар қауымы қандай болмасын жаңалыққа құлақ түре жүретініміз айқын. Жаңа 

технологияларды  сабақта  қолданудың  тиімділігін  қашан  да  жолға  қоярымыз 

анық.Бұрынғы  оқушы  тек  тыңдаушы,  орындаушы  болып  келсе,  ал  қазіргі  оқушы 

өздігінен білім  іздейтін тұлға етіп қалыптастыруға ерекше мән береміз. «Сабақ беру-

үйреншікті жәй шеберлік емес, ол үнемі жаңадан жаңаны табатын өнер»-Ж.Аймаутов 

айтқандай  Қазақстан  Республикасындағы  үлкен  өзгерістердің  білім  беру  саласында 

қамтылуы маңызды болып отыр. 

     Өзім деңгейлік курстан өтпесемде педагогикалық шеберлікті арттыру орталығының 

ұйымдастыруымен  «Назарбаев  зияткерлік  мектебі»  курсы  бағдарламасын  меңгерген 

ұстаздардың іс-тәжірибесінен түйгенім: 

-  Оқушыға  қалай  оқу  керектігін  үйрету,  соның  нәтижесінде  еркін,  өзіндік  дәлел  - 

уәждерін  нанымды  жеткізе  білетін,  ынталы,  сенімді,  сыни  ойлай  алатын,  пікір  - 

көзқарастары  жүйелі  дамыған,  сандық  технологияларда  құзырлылық  танытатын 

оқушы  қалыптастыру.  «Нағыз  білім-өз  бетінше  оқып  алған  білім»деген  халық 

даналығы. .[ 2] 

Біліктілікті арттыру бағдарламасының негізгі мазмұнындағы модульдер: 

1. Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер. 

2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. 

3. Білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау. 

4. Білім беруде ақпараттық - коммуникациялық технологияларды пайдалану. 

5. Талантты және дарынды балаларды оқыту. 

6. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және оқыту. 

7. Білім берудегі басқару және көшбасшылық. 

Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер: 

Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер «Диалог негізінде оқыту және оқу» 

және  метасана  немесе  «Қалай  оқу  керектігін  үйретуді»  қарастырады.  Білім  беру 

әдістері ішінде ерекше орын алатыны - диалог. Өзім сабағыма диалогтық оқыту әдісін 

көп  қолданамын.  Диалог  барысында  оқушыға  қойылатын  сұрақ  жоғары  дәрежелі 

болса,сұраққа жауап беру үшін сыныптағы өзге де оқушылар сыни тұрғыдан ойлана 

отырып жауап беруге әрекеттенеді. Диалог бастауыш сынып  оқушылардың сөйлесу 

әрекетін, сұрақты дұрыс қоя білуде, ақпарат алмасуда, жалпы тіл үйренуде таптырмас 

жұмыс түрі. Әр түрлі тақырыпта диалог құрғызу мынадай нәтиже береді: 

*сабақта белсенділік жоғарылайды; 

*сөздерді есте сақтау қабілеті дамиды; 

*дұрыс сөйлемдер құрауға дағдыланады; 

*оқуға қызығушылықтары артады; 

      «Қалай оқу керектігін» үйретудің қозғаушы күші метатану болып табылады. 

Метатану индивид қалай ойлайтынын қадағалау, бағалау, бақылау және өзгерту 

437 

 

қабілетін түсінеміз. Білім алуды үйрету өз бетімен оқуды ойластыру және ойлау 

нәтижелерін сабақта қолдана алу үдерісі болып табылады. Бұл үрдісінде мұғалім 

оқушыға: 

- білім міндеті қоятын талаптарды түсінуге; 

- жеке ойлау үрдісін және олардың жұмыс қағидаттарын зерттеуге; 

- міндеттерді орындау стратегияларын әзірлеуге және ойластыруға: 

- нақты міндет үшін сәйкес келетін стратегияларды таңдауға көмектеседі. 

2. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы. 

Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз не? 

«Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту» 

бағдарламасы бойынша ол: 

- шыңдалған ойлау, кез келген даму деңгейіне байланысты мәселелерге сын көзбен 

қарау; 

- күрделі мәселелерді шешуге, аса маңызды, жауапты шешімге қабылдауға 

құштарлық; 

- үйрету мен үйрену бірлігінен, үйренудің қызығушылығынан тұратын, үйренушінінің 

сеніміне негізделген құрылым. 

«Сыни тұрғыдан ойлауды дамыту» технологиясын қолдану төмендегідей нәтиже 

береді: 

- білім алушының белсенділігін арттыру; 

- пәнге қызығушылығын ояту; 

- өзіндік көзқарасын білдіруге мүмкіндік беру; 

- зерттеуге икемділігін дамыту; 

- сөйлесім әрекеті белсенділігін арттыру; 

- білім алушылар бір - бірімен қарым - қатынас жасай біледі; 

- басқаларды тыңдауды, кез келген жауапқа сыйластық, түсіністікпен қарауға. 

   

Жалпы, сыни тұрғыдан ойлайтын оқушылар белсенді болады, олар сұрақтар 

қойып дәлелдерді талдайды. Бастауыш сынып мұғалімі  қаншалықты білімді, 

шығармашыл болса, оның құзыреттілік аясы соғұрлыым кең болмақ. Құзыреттілік 

дегеніміз өзін қазіргі заман талабына сай педагог қауымның өзін-өзі өзгерте алу 

қабілеттілігі деп түсіну. 

 

№ 

Құзырет 

Қолынан не келеді? 

1 

Басқарушылық  

Проблеманы шешу қабілеті 

2 

Ақпараттық  

Білімді  өз  бетінше  тауып,  таңдап  алуы,  өмір 

бойы білім алуы, өзіндік таным қабілетін дамытуы 

3 

Коммуникативтік 

үш  тілде  ауызша,  жазбаша,  нәтижелі  қарым-

қатынас жасауға қабілеті 

4 

Әлеуметтік 

әлеуметтік өзара іс-қимыл жасауға қабілеті 

5 

Тұлғалық 

өзін-өзі жетілдіру,өмірлік және кәсіби өзін-өзі 

анықтау, төзімді болу қабілеті 

6 

Технологиялық 

ғылыми,сандық  технологияларды  пайдалану 

қабілеті 

7 

Пәндік 

оқу  пәні  шеңберінде  меңгерілген  берік 

білім,іскерлік дағды қабілеті 

 

438 

3.Білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау

Болашақ ұрпақты тәрбиелеу мен білім беруде бағалау маңызды болып отыр. Бағалау 

— оқыту нәтижесін анықтау үшін қолданылатын тәсіл, оқушының берілген тақырыпты 

меңгерудегі  кемшіліктерін  жоюда,  оның  үлгерімінің нәтижелі  болуына ықпал ететін 

фактор. Мектеп  тәжірибесіндегі бағалау баға қоюмен  ғана шектелетін тәсіл емес, ол 

материалды  меңгеру,  меңгермеу  фактісімен  қатар  оның  себептерін  анықтауға 

мүмкіндік беретін оқытудың маңызды құрамды бөлігі болып табылады. Бағалау оқыту 

үшін бағалау және оқытуды бағалау деп екіге бөлінеді. Формативті бағалау әр сабақта 

жүзеге  асатын  үрдіс.  Формативті  бағалау  сабақ  барысындағы  барлық  іс  -  әрекет 

бойынша оқушының білім, білік деңгейіне қоса дербес ойлауы, түсінігі, тіпті тәртібі т. 

б. бағаланады. Ал, сумативті бағалау немесе жиынтық бағалау оқушының белгілі бір 

кезеңдегі бақылаулар, білімді тексеру тестісі кезінде көрінетін білім деңгейінің өлшемі. 

Бағалау  әділ  болу  үшін  критериалды  бағалаудың  рөлі  ерекше.  Критерий  арқылы 

бағалағанда оқушының оқу жетістіктері пән бойынша деңгейі белгілі болады.Әрбір пән 

бойынша дескриптер дайындалып баллмен бағаланады. 

4. Білім  беруде  ақпараттық  -  коммуникациялық  технологияларды  пайдалану.

Ақпараттық - коммуникациялық технологияның тиімділігі - келешек ұрпақтың 

жан - жақты білім алуына, іскерлігі мен шығармашылығын еркін дамытуға жол ашатын 

педагогикалық - психологиялық жағдай жасауында. 

Сондай  -  ақ,  интерактивті  тақта  арқылы  әр  түрлі  грамматикалық  тапсырмаларды 

орындау,  мәтіндермен,  жаңа  сөздермен  түрлі  жұмыстар  жүргізуде,  сөздерге  талдау 

жасауға,  уақытты үнемді пайдалануға, оқушылардың ынтасын арттыруға қажетті әрі 

пайдалы құрал.  Әр түрлі тест тапсырмаларын жүргізіп, оқушылардың білім сапасын 

бақылауда 

да 

компьютерлік 

технологияның 

үлесі 

зор. 

5. Талантты және дарынды балаларды оқыту

Дарындылық  —  адамның  өз  бейімділігі  арқылы,  шығармашылықпен  жұмыс  істеу 

арқылы қалыптасатын қасиет. Көбінесе “дарынды оқушы – бұл жақсы оқитын оқушы” 

деген пікір қалыптасқан. Белгілі ағылшын психологы П. Торранстың зерттеулері бұл 

пікірдің  мұғалімдер  арасында  жиі  кездесетінін анықтады.  Оларға  оқуда  қиыншылық 

туғызбайтын,  тәртіпті,  ұйымшыл,  білімді,  тұрақты,  ұғымтал,  өз  ойын  нақты  және 

түсінікті  жеткізе  алатын  оқушылар  көбірек  ұнайды.  Ал  қисынсыз  сұрақ  қоятын,  өз 

жұмысымен ғана айналысатын, тәуелсіз, көбіне түсініспеушілік туғызатын, қияли, әр 

нәрсеге  көзқарасы  бөлек  оқушылар  ұнамайды.  П.  Торранстың  зерттеулері  нақ  осы 

қасиеттер  оқушының  шығармашылық  дарындылығын  көрсететін  және  оның  нашар 

оқитын  оқушылардың  арасында  да  аз  емес  екендігін  айқындаған.  Сондықтан 

мұғалімдер 

осы 

зерттеулердің 

нәтижесін 

есте 

ұстағаны 

жөн. 

Дарынды  оқушымен  жұмыстың  негізгі  мақсаты  —  олардың  шығармашылық 

жұмыста өзінің қабілетін іске асыруға дайындығын қалыптастыру. Ал мақсатқа жету - 

оқу  бағдарламасын  тереңдетіп  оқыту  және  оқушылардың  танымдық  белсенділігін 

дамыту арқылы жүзеге асады 

439 

 

 

          

Көптеген табиғи талант дарынсыз ұстаздардың кесірінен жойылып кетеді. Олар 

дарынның  табиғи  құбылысына  терең  бойлай  алмай,  тұлпарды  есекке  айналдырып 

құртып  тынады”.  Плутарх.  Міне,  ұстаз  осындай  келеңсіздікке  жол  бермеуі  керек. 

Мұғалім тапсырманы  сыни тұрғыдан берілген тапсырманы оқушылардың қабілетіне, 

жас  ерекшеліктеріне, білім деңгейлеріне  байланысты  дайындау қажет.  Ақпараттық-

коммуникациялық  технология дамыған заманда тапсырма қағаз түрінде емес, аудио-

визуалды  бейнелер  арқылы,  интернет  арқылы  ақпарат  алу,  галамтордан  да 

тапсырмалар беруді енгізу керек. Сонымен  бастауыш сынып оқушылар үшін оқу деген 

не? 

 

  

 

Дарынды талантты 

балаға мұғалім не 

ұсынады?

Тапсырмаларды 

күрделендіру;

Жеделтеде оқыту 

жоспарын құру

Оқу 

бағдарламасын 

өзгерту

Қолданатын  әдісті 

өзгерту

Топтағы жұмысты 

құрылымдау

ОҚУ

білімнің 

сандық 

ұлғаюы-көп 

білу

Қайта 

өндіруге 

болатын есте 

сақталған 

ақпарат

Қажет болған 

жағдайда 

қолдануға 

болатын 

факті

Әлемді 

өзгеше 

қырынан 

танып білу

Пән мен 

шынай өмір 

арасындағы 

байланыс

440 

 

6.  Оқушылардың  жас  ерекшеліктеріне  сәйкес  білім  беру  және  оқыту. 

  

Еш  нәрсеге  бейімділігі  жоқ,  қабілетсіз  бала  болмайтыны  педагогикада 

дәлелденген.Мысалы, төрт жасар балалар көп сұрақ қояды және «қайда», «не», «кім», 

«неге»,  «қашан»  сияқты  көптеген  сұрақтар  пайдаланады.  Олар  бес  сөзден  тұратын 

сөйлемді  пайдалана  алады  және  олардың  1500  сөзден  тұратын  сөздік  қоры  бар.  Бес 

жасар балалар бағыныңқы бөліктері бар алты сөзден сөйлем құрай алады және 2000 сөз 

пайдаланады.. бірінші сынып оқушылары 6000 сөзге дейін пайдаланады, ал ересектер 

25000 

сөз 

пайдаланады 

және 

50 

000 

сөз 

біледі. 

Жалпы шәкірт бойына білім нәрін сіңіруде ең бастысы оқушының жас ерекшеліктерін 

ескеру  қажет.  Топтық  жұмыс  немесе  диалог  барысында  оқушының  жас  ерекшелігін 

ескере отырып жұмыстану  - бұл мұғалімнің жан  - жақты ойластырылған  шеберлігін 

қажет  етеді.  Оқушылардың  өз  бетімен  ізденуі  негізінде  шығармашылығы 

жоғарлайды,қызығушылығы атады. 

 

 

 

7.Мұғалімнің көшбасшылық қабілеті ең бірінші сабаққа даярлықтан басталады, яғни, 

өтілетін сабақтың жоспарын құру, оны өткізу әдістемесі, оқушылардың қабілеттерін, 

жас  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  иллюстрация,  техникалық  құралдарды, 

дидактикалық  материалдарды  пайдалану.  Мұғалімнің  осы  шығармашылық  әрекеті 

арқылы  оқушының  шығармашылық  қабілеті  қалыптасады.  Жаңа  білім  парадигмасы 

бірінші  орынға  баланың  білім  дағдысын  емес,  оның  тұлғасын,  білім  алуы  арқылы 

дамуын  қойып  отыр.  Қазіргі  уақытта  педагогикалық  ғылымының  бір  ерекшелігі-

баланың  тұлғалық  дамуына  бағытталған  жаңа  оқыту  технологияларын  шығаруға 

ұмтылу.  Бастауыш-мектеп  оқушысын  тұлға  етіп  қалыптастырудың  алғашқы 

баспалдағы.  Қазіргі  мектептің  басты  сипаты-инновациялық  технологиялар  болып 

табылады. Оқу-тәрбие үрдісінде баланы жаңаша әдіспен оқыту үшін әрьір пәннің иесі-

мұғалім  сол  жаңа  технологияларды  толық  түсініп,  меңгеріп  алуы  керек.  Соның 

нәтижесінде ғана бастауыш білім беретін мазмұны жаңарып жоғары деңгейге көтеріле 

алады. 

Ал,  көшбасшылық  қабілеттер  шығармашылық  елес,  шығармашылық  ойлау 

арқылы жүзеге асады. Оқушыны шығармашылық ойлауға, жылдамдыққа, икемділікке, 

тапқырлыққа  үйрету  ол  мұғалімнің  әр  сабағында  қалыптасып  отыратыны  анық. 

Ұлы ағартушы Ахмет Байтұрсыновтың «Ұстаз үздіксіз ізденгенде ғана, шәкірт жанына 

нұр құя алады», – деген сөзі ізденімпаз, жаңаша ұстаздарға арналғандай. Мұны әрбір 

мұғалім жадында сақтауы тиіс. 

 

жүктеу/скачать 7,53 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: