БЕССОЛЕВАЯ тұзсыз
salt-free
~ диета тұзсыз емдəм
~ diet
БЕССОННИЦА ұйқысыздық, ұйқы қашу
sleeplessness, insomnia,
agrypnia, pervigilium,
ahypnia, wakefulness,
arousal
БИДОН топатай
canister
БИО... био... (біріккен сөздерде тіршілікке, өмірге қатысты мағынаны білдіретін сөз бөлігі) bio- (prefi x) БИОАКТИВНЫЕ ДОБАВКИ биобелсенді үстемелер
bioactive additions
БИОГЕНЕЗ биогенез (тірі организмдердің орга- никалық заттектер түзуі) biogenesis (organic compounds formation by alive organisms) БИОГЕННЫЕ ФАКТОРЫ ЖИ- ВОЙ СРЕДЫ тіршіліктік ортадағы биогендік
ықпалдар (факторлар) biogenic factors of the
living environment
БИОЛОГ биолог (биология ғылымы саласы- ның маманы) biologist (a specialist in the sphere of biology science) БИОЛОГИЧЕСКАЯ АКТИВ- НОСТЬ биологиялық белсенділік
biological potency
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ЗАЩИТА биологиялық қорғау
biological shield
[protection]
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ОЧИСТКА биологиялық тазару, биологиялық
тазалау
bioscrubbing
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ПЛЕНКА биологиялық үлдірік, биология-
лық қабыршық
biological fi lm
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ПРОБА биологиялық сынама
biological test, biological
assay, bioassay
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ЦЕН- НОСТЬ биологиялық құндылық, биоқұн-
дылық
bioavailability
БИОЛОГИЧЕСКАЯ ЦЕН- НОСТЬ ПИЩИ тағамның биологиялық құндылығы biological value of the fo-
od, food biological value
БИОЛОГИЧЕСКИ АКТИВ- НЫЕ ДОБАВКИ биологиялық белсенді үстемелер
biological active additives
БИОЛОГИЧЕСКИЙ биологиялық
biological
~ фактор биологиялық ықпал (фактор) ~ factor
~ эффект биологиялық əсер
~ effect
БИОЛОГИЧЕСКОЕ ЗНАЧЕ- НИЕ биологиялық маңызы
biological importance
(value)
БИОЛОГИЯ биология (бүкіл тірі табиғат əле- мін жəне оның заңдылықтарын зерттейтін ғылым саласы) biology (a science studying alive nature)
18
БИОСИНТЕЗ биотүзіліс, биосинтез (тірі орга- низмде қажетті заттектердің өн- дірілуі) biosynthesis (synthesis process of organic compo- unds by alive organisms) БИОФИЛЬТР биосүзгі
biofi lter
БИОХИМИЯ биохимия (тірі организмнің құ ра - мы на кіретін химиялық зат тек- тер ді, олардың құрылысын жəне қыз ме тін зерттейтін ғылым саласы) biochemistry (a science of chemical compounds of alive cells and organisms; and chemical processes being bases of their vital activity) БИОЧИСТКА биотазарту
biocleaning, biogrooming
БЛАГОПОЛУЧИЕ аман-саулық
well-being, prosperity,
welfare
БЛАГОПРИЯТНОЕ ДЕЙ- СТВИЕ қолайлы əсер, жайлы əсер
benefi cial effect
БЛАГОПРИЯТНЫЙ қолайлы, жайлы, жағымды
congenial, favourable,
propitious, auspicious
БЛАГОСОСТОЯНИЕ əл-ауқат
welfare, well-being, pros-
perity
БЛАГОТВОРНОЕ ВЛИЯНИЕ пайдалы əсер, игі əсер
benefi cial [salutary, who- lesome]infl uence, favou-
rable effect
БЛАГОУСТРАИВАТЬ жабдықтау, көркейту,
абаттандыру
to improve, to equip with
modern amenities
БЛАГОУСТРОЙСТВО жайландыру, жайластырым,
абаттық
improvement, equipping
with services and utilities
БЛАНШИРОВАНИЕ шарпыту, жидіту (қайнап тұрған сумен шарпытып алу) blanching (short processing of products by boiling water and heat) БЛАНШИРОВАТЬ шарпыту, ыстық сумен шайып алу
(кез келген азық-түлікті қайнақ су- мен бір минуттай шарпытып алу) blanch
БЛИН жайма құймақ
pancake, blin
БЛИННАЯ құймақхана
pancake parlour, bliny bar,
pancake house
~ мука құймақтық ұн, құймақ ұн
~ pancake fl our
БЛОК блок, бөгет
block, trochlea, pulley
БЛОКАДА бөгеліс
blockade, blockage, block
БЛОКАТОР бөгегіш
blockade, blocker
БЛОШКИ ЗЕМЛЯНЫЕ, ХЛЕБ- НЫЕ астық бүргесі
fl ea beetle, earthen tiddly-
winks, bread tiddly-winks
БЛЮДА ХОЛОДНЫЕ салқын тамақтар
cold dish
БЛЮДО 1. тамақ; 2. табақ
1. dish course; 2. dish,
plate
БЛЯШКА 1. темір тақта (үстіне шағын нан өнімдерін салып тандырда пісіру үшін қолданылады); 2. түйіндақ
1. name (number) plate;
(iron boarding used for bakery products usually in tandoor) 2. node (med.),
plaque, plate, patch
~ атеросклеротическая атеросклероз түйіндағы
~ atherosclerosis
19
БОБ бұршақбас, ірі бұршақ
bean, legume, pod
БОБОВЫЕ бұршақтар тұқымдасы
bean, leguminous plants,
legumes
~ овощные культуры көкөніс бұршақ дақылдары
~ bean (leguminous)
vegetable culture crops
БОДРЯЩИЙ сергітетін, ширақтандыратын
invigorating, bracing
БОЙНЯ қасапхана
abattoir, slaughter-house
БОЛЕЗНЕННОСТЬ ауырсынғыштық, ауырғандық,
ауырсынғандық
tenderness, sickness,
abnormality, painfulness,
morbidity
БОЛЕЗНЕННЫЙ 1. ауыратын, жанға бататын;
2. сырқаттанғыш, ауырғыш, ауру-
шаң
1. sickly; 2. painful,
morbid, unhealthy,
abnormal, diseased
БОЛЕЗНЕТВОРНЫЙ ауру туындататын
morbifi c, pathogenic
БОЛЕЗНИ ВНУТРЕННИХ ОР- ГАНОВ ішкі ағзалар ауруы
internal diseases
БОЛЕЗНИ ЖИВОТНЫХ, ПЕ- РЕДАЮЩИЕСЯ ЧЕЛОВЕКУ адамға жұғатын мал аурулары
disease of man infected
from animals
БОЛЕЗНИ ИНФЕКЦИОННЫЕ жұқпалы аурулар
infectious (infective)
diseases, contagious
diseases
БОЛЕЗНИ ОБМЕНА ВЕЩЕСТВ заттек алмасу аурулары
metabolism diseases
БОЛЕЗНИ ПРОФЕССИО- НАЛЬНЫЕ кəсіптік аурулар
occupational diseases
БОЛЕЗНИ ЦИВИЛИЗАЦИИ өркениет дерттері
disease of civilization
БОЛЕЗНЬ ауру, дерт, кесел, қасте
disease, illness, disorder,
sickness, morbus, malady
БОЛЕТЬ ауыру, науқастану, сырқаттану
to be ill, to be down
(with), to be ailing, to
suffer (from), to ache, to
hurt
БОЛЕУТОЛЯЮЩИЙ ЭФФЕКТ ауырғанды басатын əсер
analgesic effect [soothing,
sedative]
БОЛИГОЛОВ убалдырған
hemlock, children’s bane
~ пятнистый теңбіл убалдырған
~ spotted
БОЛОТИСТЫЙ батпақты, сазды, саз батпақты
marshy, boggy, swampy
БОЛТУШКА атала (ұннан немесе талқаннан жа- салған сұйық көже) mash (thin soup made from fl our), (skilly or soup pottage made from fl our) БОЛЬ ауырсыну, ауыру
pain, ache, pangs, hurt
БОЛЬНОЕ ЖИВОТНОЕ ауру мал
sick animal
БОЛЬНОЙ 1. науқас, сырқат; 2. аурулы,
дертті, ауру (ағза) 1. sick, patient; 2. ill
~ человек ауру адам, науқас, сырқат
patient
БОЛЬШЕ үлкенірек, артығырақ, көбірек
larger, greater, more
БОЛЬШОЙ КУХОННЫЙ НОЖ селебе
large kitchen knife
БОМБАЖ БИОЛОГИЧЕСКИЙ (истинный) биологиялық қампаю (шын бүлініп қампаю) biological bloat
(gastifi cation, bloating characteristic for botulism)
20
БОМБАЖ ВОДОРОДНЫЙ сутегілік қампаю
hydrogen [hydrogenous]
bloat
БОМБАЖ КОНСЕРВОВ консервілердің қампаюы
bottled goods bloat
БОМБАЖ ЛОЖНЫЙ жалған қампаю
false bloat
БОМБАЖ УГЛЕКИСЛЫЙ көмірқышқылды қампаю
carbonate bloat
БОМБАЖ ХОЛОДИЛЬНЫЙ мұздап қампаю
cooling [refrigerative]
bloat
БОМБАЖНЫЕ КОНСЕРВЫ қампайған консервілер
bloater, blown can
БОНБОНЬЕРКА кəмпит қорабы
bonbonniere
БОРАГО қияршөп (хош иістендіргіш ретінде қолданады) borage (cucumber ass used for aroma fragrance) БОРЕЦ, АКОНИТ уқорғасын, бəрпі monkshood,
wolfsbane
БОРНАЯ КИСЛОТА бор қышқылы
boracic acid [boric acid]
БОРОВИК (ГРИБЫ) жаңбырқұлақ, ақжаңбырық,
оқжаңбырық (саңырауқұлақтың бір түрі) boletus [mushrooms]
БОРШЕВИК СИБИРСКИЙ сібір балдырғаны
siberian cow-parsnip
БОТВА пəлек
leafy tops of root
vegetables, halm, haulm,
top
БОТВИНЬЯ пəлек көже (пісірілген қызылша пə- легін, қалақай жапырағын балық етін квасқа салған салқын тамақ) botvinia (cold soup of fi sh, pot-herbs and kvas), (dish, cold soup based on sour kvass which is cooked from sorrel, beet, spinach, nettle tops) БОТУЛИЗМ ботулизм (анаэроб микробтардың тағам арқылы организмге түсуінен дамитын ауру) botulism, allantiasis,
sausage poisoning
(a disease caused by contaminated products) БОТУЛИНИЧЕСКИЙ ТОК- СИН ботулиндік уыт
botulinic toxin
БОЧКА кеспек, бөшке
barrel, cask
БОЯРЫШНИК долана
hawthorn
БРАГА брага (1.5-2% спиртті ішімдік) home-brewed beer (1,5-2% of alcohol) БРАДЗОТ брадзот (малдың өте жұқпалы ау- руының атауы) bradzot (acute infectious disease of animals) ~ овец ақ топалаң, алаң, лаң (қойда болатын ауру) ~ of sheep
~ ягнят ұшпа (қозыда болатын ауру) ~ of a lamb
~ коз шешек (ешкіде болатын ауру) ~ of a goat (she-goat)
~ лошадей жамандат, талақ (жылқыда) ~ of a horse
~ коров ошақ, қарасан, қараталақ (сиырда болатын ауру) ~ of a cow
~ верблюд ақшелек, қарабез (түйеде болатын ауру) ~ of a camel
БРАК 1. ақаушылық, жарамсыздық,
сапасыз өнім; 2. неке
1. waste, defective goods,
fl aw, defect; 2. marriage,
matrimony, wedlock
21
БРАКЕР ақаушы, ақау іздеуші
inspector, sorter (of ma- nufactured articles), qua-
lity inspector (exa-
miner)
БРАКЕРАЖ ақау іздеу, сапасыз өнімді іріктеу
certifi cation, inspection,
quality control
БРАКЕРАЖНАЯ КОМИССИЯ ақау іздеу комиссиясы
certifi cation committee,
committee of quality con-
trol
БРАКОВАННЫЙ ақаулы, жарамсыз, ақауы бар
rejected, defective
БРЕЗГАТЬ жеркену
to be squeamish/fasti-
dious (about)
БРЕЗГЛИВОСТЬ жеркеншектік
squeamishness, fastidious-
ness, disgust
БРИДОСТЬ 1. аспазшының ас дəмін сараптау
қабілеті уақытша төмендеуі;
2. асшеберлік қабілет жоқтығы
1. lowering of taste
sensation; 2. loss of taste
БРИКЕТ текше
briquette
БРИКЕТИРОВАННЫЙ текшеленген
briquetted
БРИОНИЯ итжүзім (улы өсімдік) bryony (poisoned plant) БРОДИЛЬНЫЙ ашытатын, ашыту
fermentative, zymotic
~ процесс ашыту процесі (үдерісі) ~process
БРОДИТЬ ашыту
ferment, prowl, roam
БРОЖЕНИЕ ашу, божу, быжылдау
fermentation
~ молочнокислое сүтқышқылды ашу
~ lactic (acid)
~ спиртовое спиртті ашу
~ ethyl-alcohol, alcohol-
lic
~ уксуснокислое сіркеқышқылды ашу
~ acetifi cation, acetic
БРОЖЕНИЯ ПРОЦЕСС ашу процесі (үдерісі) process of fermentation,
fermentation process
БРОЙЛЕР бройлер, өсімтал балапан
broiler
БРОНЗА қола
bronze
БРУНЕЦ, СОФОРА ақмия, есекмия
1. coral bean; 2. indigo
БРУСНИКА 1. итбүлдірген; 2. қызамық
cranberries (cowberry,
red whortleberry,
mountain)
БРУТТО брутто (заттың салынған ыдысы- мен қоса есептегендегі салмағы) gross weight, gross
БРУЦЕЛЛЕЗ сарып, бруцеллез
brucellosis, brucelliasis
БРЫЖЕЙКА шажырқай
mesentery, frill
БРЫНЗА сүзбе, тұзды сүзбе
brynza (sheep cheese)
БРЮКВА тарна
swede, rutabaga
БРЮКВА СТОЛОВАЯ асхана тарнасы
table swede
БРЮШКО, БРЮХО іш, қарын, құрсақ
belly, venter
БРЮШНОЙ ТИФ ішсүзек
typhoid fever
БУБЛИК бублик (дөңгелек тəрізді етіп пісірілген нан) boublik, bagel, roll
(doughnut shaped bread roll), (bakery product made from wheat fl our in the form of ring)
22
БУЖЕНИНА буженина (құйқасын қайырып, еті- нің арасына сарымсақ, бұрыш, қа- лампыр т.б. татымдықтар тықпа- лап, қайтадан құйқасына орап, бір- неше жерден жіппен буып пісірілген шошқа сүбесі немесе сан еті) buzhenina (cold boiled pork), (cold boiled pork rubbed with salt, pepper, onion and garlic) БУЗА боза
row, boza, bouza
БУЙВОЛ қодас, енеке
buffalo, bull, ox
БУЙВОЛИНОЕ МОЛОКО қодас сүті, енеке сүті
buffalo milk
БУК бук (жемісінен май өндіріледі, қуырып жеуге болады, биіктігі 50м. шейін жететін ағаш) beech (tree-height 50 m., fruits of this tree are possible to fry and eat, oil is made of the fruits) БУКЕТ 1. өнімнің түйсіктелу қасиеттері-
нің (дəмі, хош иісі) өзіне тəн жиын-
тығы; 2. гүлшоқ
1. bouquet, aroma
2.bunch of fl owers, posy
БУЛИМИЯ булимия, мешкейлік (тамаққа тойғанын сезбеу) bulimia, hyperorexia
БУЛКА бөлке нан
small loaf
~ сдобная майқоспа бөлке
bun
БУЛЬОН сорпа
broth, stock, clear soup
БУЛЬОННОЕ МЯСО сорпалық ет
stock fl esh
БУМАЖНЫЙ МЕШОК қағаз қапшық
paper bag, paper sack
БУМАЖНЫЙ МЕШОЧЕК қағаз қалта, қағаз дорба
paper follicle, paper pac-
ket
БУНКЕР шанақ
bunker
БУРАК лəблеме (асханалық қызыл қызылша) beetroot, beet (table red beet) БУРАЧНИК (огуречная трава) қияршөп
borage (cucumber grass)
БУРДЮК мес, шанаш, бөрдек
wineskin, water-skin
БУРО-КРАСНЫЙ қоңыр-қызыл
brown-red
БУРОВАТО-КРАСНЫЙ құба қызыл, қоңырқай қызыл;
қоңыр қызыл
brownish-red
БУТА күбі (ағаштан, брезенттен жа са- ла тын, балық тұздауға арналған үлкен ыдыс) rubble (plate made of wood, canvas for fi sh salting), (a large tub used for fi sh salting made from wood) БУТЕРБРОД бутерброд, май жаққан нан
sandwich, slice of bread
and butter
БУТЕРБРОДНЫЙ МАРГАРИН (жир, крем) бутербродтық маргарин (май, крем) sandwich margarine
БУТИРОМЕТР май өлшеуіш
butyrometer, cream gage
БУТЫЛКА шөлмек, бөтелке
bottle
БУТЫЛОЧНАЯ ТАРА шөлмек ыдыс
bottle tare (package) БУТЫЛОЧНОЕ ПИВО шөлмектегі сыра
bottle beer
БУТЫЛЬ шертпек (дəрі-дəрмек т.б. сұйық- тық құятын үлкен шыны ыдыс) large bottle (carboy, de- mijohn), (a large glass vessel for liquid herbal substances)
23
БУФЕТ 1. дəмхана; 2. сəнді мəзірленген
дастарқан (үстел); 3. бағалы, сəнді
ыдыс-аяқ қоятын шкаф
1. refreshment room,
cafeteria, canteen;
2. counter; 3. sideboard
БУФЕТНЫЕ ПРОДУКТЫ дəмханалық тамақтар (нан, май, қант) pantry products (bread, butter, sugar) БУФЕТЧИЦА дəмханашы
barmaid
БЫСТРОЗАМОРОЖЕННЫЙ тез мұздатылған
frozen, quick frozen
БЫСТРОРАСТВОРИМЫЙ тез еритін
fast soluble, quick-dissol-
ving, quick-soluble
БЫТОВЫЕ ПОМЕЩЕНИЯ тұрмыстық бөлмелер
social placing, housing,
personal service rooms
БЫТОВЫЕ УСЛОВИЯ тұрмыс жағдайлары
social condition, condi-
tions of life
БЮДЖЕТ бюджет (бір мерзімге белгіленген кіріс, шығыс қаржы сметасы) budget (income and expences scheme for a defi nite period of time) БЮДЖЕТНЫЙ МЕТОД бюджеттік əдіс
budgetary method
В В ПОЛЕ ЗРЕНИЯ көз шалымында
in fi eld of vision
В ПРИСУТСТВИИ көзінше
in the presence
ВАЖНОСТЬ маңыздылық, зор мəнділік
importance, signifi cance
ВАЖНЫЙ маңызды
important, signifi cant
ВАКЦИНАЦИЯ вакцинация (вакцина егу арқылы жұқпалы аурулардан сақтандыру) vaccination (precautions from infectious diseases by vaccination), immunization
ВАНИЛИН жасанды ваниль
vanillin(e)
ВАНИЛЬ ваниль (жемісі бар тропикалық өсімдік, дəмдеуіш ретінде пайдала- нылады) vanilla (tropic plant, seeds from them are used as seasoning) ВАННА шомылғы
bath, tank, balneum
~ для мытья посуды (корыто) сенгел, астау
~ wash- tub
ВАРЕНЕЦ қою айран
varenets (fermented baked milk), fermented boiled
milk
ВАРЕНИЕ ПИВА сыра қайнату
brewing, brewage
ВАРЕНО-СУШЕНЫЙ ПРОДУКТ пісіріп кептірілген өнім
boiled-dried product
ВАРЕНЫЙ пісірілген
boiled
~ вкрутую қатты піскен
~ hard-boiled
ВАРЕНЬЕ мұраппа
preserved jam
ВАРИАНТ вариант, нұсқа, түр
variant,version, option
ВАРИАНТЫ ДИЕТ емдəм түрлері, емдəм нұсқалары
(варианттары)
variants of diet
ВАРИТЬ пісіру
to cook
ВАРИТЬ МЯСО ет пісіру, ет асу
to boil fl esh
24
ВАРКА пісіру
cooking
~ на медленном огне отын азайтып пісіру, былқытып
пісіру
~ in slow fi re
~ паром буға пісіру
~ bysteam
ВАРЬИРОВАТЬ түрлендіру, түрін өзгерту
to vary, to modify
ВАТРУШКА ватрушка (ішіне ірімшік салып пісірген нан) curd tart, cheese cake
(fl our bakery with cottage cheese) ВАФЛИ КЛУБНИЧНЫЕ құлпынай вафлиі
strawberry waffl es
ВВОДИМЫЕ В ЭКСПЛУАТА- ЦИЮ ОБЪЕКТЫ пайдалануға берілетін объектілер,
іске қосылатын объектілер
putting objects into
operation
ВВОДИТЬ енгізу, кіргізу, іске қосу
to inject, to introduce, to
bring in, to put into
ВЕГЕТАРИАНЕЦ вегетарианшыл (ет жемейтін, өсімдіктен жасалған тамақпен қоректенетін адам) vegetarian (a person who does not eat meat) ВЕГЕТАРИАНСКАЯ ПИЩА вегетариандық тамақ, етсіз тамақ
vegetarian food
ВЕГЕТАРИАНСКИЙ вегетариандық (етсіз) vegetarian (without meat) ВЕДЖВУДОВА ПОСУДА ағылшын жананынан немесе кəр-
ленінен жасалған ыдыс (ойлап тап- қан Веджвуд Джошуа) Wedgwood’s tableware
ВЕДОМОСТЬ мəлімет тізім, мəлімет жинағының
тізімі
list, register
ВЕДОМСТВЕННАЯ САНИ- ТАРНАЯ СЛУЖБА идара санитария қызметі, ведом-
ствалық санитария қызметі
departmental health
service, departmental
sanitary service
ВЕДОМСТВО идара (мемлекеттік басқару саласы мен оның қарамағындағы мекемелер), ведомство
department, agency,
offi ce (state sphere of management and institutions being under this agency) ВЕДРО шелек
bucket, pail, tub
ВЕЖЛИВОСТЬ əдептілік, сыпайылық, көрегенділік politeness, courtesy, civi-
lity, comity