Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 5,96 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Языковой барьер
- Паралингвистический барьер
234
Взаимопонимания коммуникантов в процессе межкультурной коммуникации Сматова А.Е. Региональный социально-инновационный университет, магистрант
В процессе межкультурной коммуникации говорящий и слушающий не всегда достигают взаимопонимания, так как возникают различного рода барьеры. Одним из них является, например, барьер восприятия, актуализирующийся вследствие неадекватности, социального опыта коммуникантов, имеющих каждый «свое восприятие» в рамках родной культуры. Именно поэтому для достижения адекватного взаимопонимания коммуниканты должны идентифицироваться друг с другом как в языковом плане, т.е. знать языковой код, так и в культурном и иметь одинаковые условия экстралингвистического и культурологического характера, необходимые для восприятия намерений коммуниканта. Категории «своего восприятия» отличаются результатами приписывания, атрибуции в родной и «чужой» культурах. Так, в родной культуре, базирующейся на единых для коммуникантов ценностях, распределенные по категориям дискретные элементы раскладываются носителями языка по определенным категориям. Затем эти категории используются индивидом в мыслительным процессе. При
сформированности категорий новые явления соотносятся с ранее установленными категориями, и все знания об этих категориях прикладываются к конкретному объекту. В условиях же межкультурной коммуникации результат приписывания явлений по категориям и приложение к ним имеющихся знаний отличается от атрибуции в родной культуре, так как в этом случае приписывание происходит через призму родной культуры, прилагается к объектам культуры другого народа. Суть барьера восприятий заключается в том, что поведение, поступки партнера по общению воспринимаются вторым коммуникантом через призму его родной культуры, в которой определены ценностные ориентиры, сформированы стереотипы поведения в разных ситуациях, установлены нормы. А между тем ценностные ориентиры, нормы, культурные ценности в разных культурах не совпадают. Поэтому, чтобы восприятие какого-либо предмета мысли у партнеров было одинаковым, необходимо, чтобы коммуниканты воспринимали то или иное явление, предмет мысли не только с позиции своей культуры, но и с точки зрения культуры своего партнера. Только тогда у партнеров будет адекватность восприятий. А для этого следует проявить толерантность и терпимость к чужой культуре и аккультурироваться в ней. Следующий барьер – это барьер преодоления «своего» и принятие «чужого». «Свой» - это привычный, ассоциирующийся с чем-либо нашим,
235
т.е. с родным, ассоциирующийся языком, с ценностями культуры своего общества. «Чужой смутно ассоциируется с чем-либо чуждым для самосознания человека, выросшего в каком-либо одном лингвокультурном сообществе: «чужой язык», «чужая культура», находящиеся за пределами привычной культуры, вызывают чувство тревожности, представляются «странными», недоступными для восприятия и познания. Трудности восприятия «чужого» связаны с двумя причинами: 1) поскольку каждый, воспринимаемый представителем одного линвокультурного сообщества предмет, представляет собой прецедент в плане восприятия и автоматически относится к соответствующей культуре благодаря действенно когнитивных процессов, таких, как «категоризация», то «чужой объект» не может сразу распределяться членом данного общества по привычным, знакомым ему категориям, что вызывает трудности с приписыванием его по привычным категориям; 2) представитель одного лингвокультурного сообщества воспринимает «чужой язык» и «чужую культуру» с позиций этноцентризма, когда восприятие, оценка явлений незнакомой культуры происходят через призму своей культуры. Этноцентрическое ценностное суждение создает определенный барьер для взаимопонимания коммуникантов, так как коммуниканты, представители одного лингвокультурного сообщества, подсознательно ассоциируя «чужое» со «своим», «приписывая» ему свойства «своего», подводят «чужое» под «свои» категории. Этот барьер Иандт Ф.Е. и Барна Л.М. называют в числе основных барьеров общения. К ним они относят следующие: 1) подсознательное ожидание сходства, а не различия между культурами (assuming similarty instead of difference); 2) этноцентризм (ethnocentrism); 3) стереотипы в отношении партнера по коммуникации (stereotypes) – негативные, позитивные или нейтральные; 4) стремление к обобщениям и оценкам (tendency to generalize and evaluate) беспокойство и волнение (angxiety) 5) языковые различия (1anguage differences); 6) различия в интерпретации невербального поведения (non verbal misinterpretations) объяснения. Второй тип барьеров – барьер этнических стереотипов. Для достижения взаимопонимания необходимо знать типы стереотипов, которые выделяются учеными на разных основаниях, на основе различных критериев. Так, И.Г.Токарева рассматривает только речевые стереотипы, понимая их как типичную, повторяющуюся в поведении дискретную единицу речевого поведения, обладающую культурной значимостью, «вбирающую в себя фонд общих знаний, общепринятые значения и согласованные правила интерпретации этих значений. И.Гришаева, Л.В.Цурикова выделяют такие типы стереотипов, как: автостереотип, гетеростереотип, прямой
стереотип, переносный, событийный прагматический, когнитивный, интенциональный, спонтанный, позитивный, негативный, интенсивный, медиальный, социальный, национальный, этнический, идеологический гендерные стереотипы и др.
236
На наш взгляд можно выделить два основных типа этнических стереотипов; 1) когнитивно-ментальные стереотипы, представляющие собой общественные ментально-культурные схемы когнитивного восприятия объективного мира через призму национальной культуры, содержащие определенный объем культурно-фоновых знаний, устойчивых представлений, суждений необходимых для
характеристики определенного объекта реального мира, интерпретации его в рамках социально выработанных познавательно-ментальных моделей; 2) речевые стереотипы, выступающие как
стандартные нормы
поведения коммуникантов в той или иной речевой ситуации. Языковой барьер. Возникает вследствие ущербной компетентности во втором языке, так как, несмотря на наличие универсалий в разных языках, могут встречаться различного рода «денотативные» и «коннтативные ямы». И это связано с несовпадением значений слов в различных языках, различной ценностной ориентацией в отношении понятий, выражаемых в словах, с наличием лакун, незнанием реалий и т.д., например, слова белый, ақ, white, бай, богатый, rich и др. не совпадают в английском, русском и казахском языках, неадекватна и их идеографическая конкретизация.
интерпретации жестов, мимики, поз, проксемики в разных культурах. Г.А.Антипов, И.Ю.Марковина, О.А.Донских, Ю.А.Сорокин мимический и пантомимический (кинетический коды) относят к таким национально- специфическим компонентам культуры, незнание которых может способствовать появлению межкультурных конфликтов. Неадекватность невербальных кодов, используемых в различных лингво-культурных сообществах способствует возникновению конфликтов вследствие того, что коммуниканты межкультурной коммуникации, входя в контакт с членами другой лингвокультурной общности и даже говоря на языке последней, действует по своим моделям поведения, употребляют «свои» кинесические, проксемические системы, опираются на свои культурные знания [Национально-культурная специфика речевого поведения. Сопоставление в разных культурах таких паралингвистических средств, как жесты, позволяет отметить их специфичность. Национальные особенности жестов проявляются, во-первых, в том, что для сопровождения речи говорящего, а также для передачи определенного сообщения используются различные жесты. При этом один и тот же смысл по разному кодируется в различных культурах: во-вторых, наблюдаются случаи межлингвистической жестовой омонимии, когда одни и те же жесты
интерпретируются представителями разнообразных лингвокультурных сообществ по-разному. Межкультурная синонимия и омонимия приводят к появлению кинетических лакун, под которыми понимают несовпадение невербальных знаков и различную интерпретацию их в разных культурах. В.Д.Нарожная к таким невербальным лакунам
237
относит такие компоненты общения, которые, выступая как невербальные фрагменты сообщения, не понятны собеседнику, смысл не ясен и о значении их нельзя догадаться. Түйін Берілген мақала коммуниканттардың мҽдениаралық байланыстағы ҿзара түсінісу мҽселелері жайлы. Summary
The given article is about the mutual understandings of communicants in the course of cross-cultural communication.
Список использованных источников
1.
Абишева К.М. Основы теории межкультурной коммуникации. – Астана, 2008. 2.
3.
Гришаева Л.И., Цурикова Л.В. Введение в теорию межкультурной коммуникации. – М.: Издательский центр «Академия», 2006. 4.
Гудков Д.Б. Теория и практика межкультурной коммуникации. – М.: ИГДК «Гнозис», 2003. 5.
невербальной коммуникации //Вестник ПГУ, 2007, № 2. 6.
Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация. – М.: Слово / Slovo, 2003. 7.
диалог» сознаний: стратегии совмещения «своего» и «чужого» //Языковое сознание: формирование и функционирование. – М., 1998. 8.
контексте диалога культур. – Воронеж: Истоки, 1996. ӘОЖ 321 Саяси реформалаудың қазақстандық стратегиялық бағдарламалары: бағыттары мен мазмҧны Тҽжітаева Р.С. Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық институты, с.ғ.к., доцент
Қазақстан егеменді мемлекет болып қалыптасуында бірнеше саяси жүйені реформалау кезеңдерінен ҿтті. Саяси жүйені реформалау нҽтижесі кҿп жағдайда мемлекеттің стратегиялық бағытының дұрыстығы мен кҿлеміне тҽуелді болып табылады. Тҽуелсіз Қазақстанның саяси даму стратегиясын даярлау мен жүзеге асырудағы жауапты да қажырлы еңбектің арқасында елімізде демократиялық, зайырлы, құқықтық жҽне ҽлемге ашық мемлекет құрылды. Қоғамды пҽрмендi саяси реформаның 238
арқасында жаңа саяси институттар: парламент, саяси партиялар, қоғамдық қозғалыстар, Ассамблеялар дүниеге келiп, 1993 жҽне 1995 жылдары республиканың конституциялары қабылданды, кҿптеген елдер 1992 жылдан берi БҰҰ деңгейiндегi мемлекетiмiздi мойындап, ҿз елшiлiктерiн аша бастады. Сол сияқты бiздiң мемлекетiмiздiң елшiлiктерi, ҿкiлдiлiктерi кҿптеген елдерде ашылып, нағыз тҽуелсiз мемлекеттердiң толық атрибуттарын, қасиеттерiн иемденді. Белгілісі, ұзақ мерзімге белгіленген саяси жаңғыртудағы стратегиялық міндеттерді шешуде кедергілер мен қиыншылықтар да кездесті. Дегенмен, Президент Н.Ҽ. Назарбаевтың ұстанған саяси стратегиялық бағытының тиімділігі нҽтижесінде Қазақстанның саяси жүйесі даму жолына түсіп, халықаралық қауымдастықтың оң бағасына ие болды. Бұл жҿнінде Н.Ҽ. Назарбаев «Мемлекетіміз бен қоғамымызды құрудың дұрыс стратегиясын таңдап алудың ҿміршең мҽні бар. Екшеле талданып жасалған стратегиялық жоспар назарды жинақтайды, тҽртіпке жұмылдырады жҽне жҽрдемдеседі» [1], – деп атап кҿрсеткен болатын. Еліміздегі саяси даму
стратегиясының негізгі
бағыттары «Қазақстанның егемен мемлекет ретінде қалыптасу жҽне даму стратегиясы» (1992 ж.), «Қазақстан- 2030. Барлық қазақстандықтардың ҿсіп-ҿркендеуі, қауіпсіздігі жҽне ҽл-ауқатының артуы» стратегиялық бағдарламасы (1997 ж.), «Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі стратегиялық даму жоспары» (2010 ж.), «Қазақстан- 2050. Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» (2012 ж.) сияқты бағдарламаларда айқындалған. Сонымен бірге, еліміздің саяси даму бағыттары ҚР Президентінің жыл сайынғы Қазақстан халқына арналған жолдауларында жҽне Қазақстан халқы Ассамблеясының отырыстарында сҿйлеген сҿздерінде жан-жақты талданып, одан ҽрі дамыту жолдары ұсынылып отырылады. Президенттің «Ғасырлар тоғысында» (1996 ж.), «Тарих толқынында» (1997 ж.), «Сындарлы он жыл» (2002 ж.), «Тҽуелсіздік белестері» (2003 ж.), «Қазақстан жолы» (2007 ж.) атты кітаптары еліміздегі саяси жаңғыртудың ауқымы мен бағытын ұғынуға, сондай-ақ мемлекеттік саясат пен еліміз дамуының стратегиялық жоспарындағы негізгі басымдылықтарды анықтауға мүмкіндік береді. Қоғамдық-саяси тұрақтылық уақыт бойынша тұрақты жҽне ҿзгеріссіз болмайды. Бұл объективті жҽне субъективті факторлар ықпал ететін қолдан жасалған процесс. Қазақстанның 20 жылдан аса ҽлеуметтік күйзеліссіз жҽне этноконфессиялық шиеленіссіз болуы – бұл сҿзсіз ел Президенті Н.Ҽ. Назарбаев пен оның командасының зор еңбегінің, ҿздерінің саяси шешімдерінде саясатта маңызы зор саяси кҿрегендік қабілеттеріне ғана емес, сондай-ақ саяси жаңғыртудың болжамдық нұсқаларын құрастыру мен жағымды жҽне жағымсыз сҽттерді қатал есептеуге негізделген салауатты прагматизмге де сүйенулері болып табылады. Н.Ҽ. Назарбаевтың: «Айқын мақсатсыз адам да, билік жүргізуші құрылым да, қоғам да ҿмір сүре алмайды. Саналы мұратсыз, асқақ
239
армансыз ҿмір сүретін адамдар ұсақ, тоғышарлық мүдде, жеке бастың бір сҽттік материалдық пайдасын ойлау стихиясы сҿзсіз арбап алады. Сҿйтіп, соның салдарынан қоғамдық азғындау басталады. Бүгінде біздің қоғамымыздың бағытын кҿруге, оқиғаны болжап білуге, түпкі мақсатқа қол жеткізуге ҽркімнің сенімді болуына мүмкіндік беретін Қазақстан қоғамы дамуының айқын да нақты тұжырымдамасы, міне сондықтан да қажет» [2], – деген сҿзі бұл істің қаншалықты жауапты жҽне аса күрделі екендігін кҿрсетеді. Н.Ҽ. Назарбаев елімізде алдымен экономика содан соң саясат деген принципті ұстану міндетін ұсынды, дегенмен, қоғам ҿмірінің барлық саласында жүргізілетін реформалар тиімділігі саяси тұрақтылық пен демократиялық қағидалардың қоғам ҿмірінің барлық саласы мен саяси санаға саяси құндылық ретінде енуіне тҽуелді. Сонымен бірге, экономикалық табыстар, қазақстандық ҽрбір отбасының ҽл-ауқатының артуы, ҿмір сүру стандарттарының ҿсуі де саяси дамудың жаңа кезеңіне қадам басуын талап етеді. Қазақстанда саяси тұрақтылықтың сақталынуы, бұл мемлекеттіміздің даму кезеңдерінде саяси реформаларға басымдық мҽн беруінің нҽтижесі деп санаймыз. Бұл туралы Н.Ҽ. Назарбаев саяси жаңғыртудың қазақстандық жолы мына қағидатты ұстанды: «Халықтың кҿпшілігі қолдаған қазақстандық жол – сызбаны кҿз жұма кҿшіре салу емес, ҿзіндік жолды іздеуге ұмтылу. Мұнда біз басшылыққа алатын басты қағида – қан мен хаосқа толы демократия бізге керек емес. Біздің демократиямыздың негізі – саяси, ҽлеуметтік жҽне халықаралық тұрақтылық» [3] – деп жазады. Егеменденудiң қазақстандық нұсқасының негiзгi ерекшелiгi – бейбiтшiлiк жҽне эволюциялық жолды таңдауы, бұл жалпыадамзаттық тұрғыдан алғанда үлкен жетiстiк болатын. Ҿйткенi адам құрбандылығын арқалаған тарихи ҿзгерiстер руханилық, ҽдiлеттiлiк ҽлемiнен алыс жатқан iс-ҽрекеттер болып табылады.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ. Назарбаевтың еліміз егемендікке ие болған бойда «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы» атты концептуалды еңбегі жарық кҿрді. Саяси жаңғыртудың стратегиялық жоспары мен тактикалық ҽрекеттері белгіленген осы, алғашқы стратегиялық бағдарламада саяси сала бойынша мынадай басым мақсаттарды шешу міндеттері ұсынылды:
жас тҽуелсіз мемлекеттің күшті президенттік республиканы қалыптастыру бағыты бойынша дамуы, президенттік билікке кезек күттірмейтін мҽселелерді шешу үшін топтасуға жҽне ырымшыл-жарты- кештердің ақыл-кеңестері мен ізденулеріне кҿңіл бҿлмей, қысқа мерзімде алғашқы кезектегі реформаларды жүргізуге мүмкіндік беру;
демократиялық қайта құруды тереңдететін жҽне кҿпұлтты қоғамды біріктіретін, жаңа саяси жетекшілер мен қызметкерлерді ұсынатын кҿппартиялық жүйені құру;
240
негізгі саяси мақсат тиімді экономикалық реформалар үшін қажетті тұрақтылықты қалыптастыру;
Қазақстанның егемендігі мен қауіпсіздігін қамтамасыз ететін ҽскери- саяси жҽне экономикалық теңгерімнің кҿп жақтылығы мен ҽртүрлілігін геосаяси ҿзін-ҿзі анықтау үшін сақтау;
адам құқығы мен демократиялық бостандықты сақтау негізінде Қазақстанның ҽлемдік аренадағы саяси салмағын арттыру. Жаңа дүниеге келген егемендi ел үшiн тұрғындарды барынша бiрiктiре түсу, ҽрбiр азаматының құқығы мен еркiндiгiн қорғауға бет бұру – маңызы үлкен саяси басымдылыққа айнала бастады;
Қазақстанның қолайлы геосаяси жағдайын ҽлемдік шаруашылық байланыстарға кіру технологиясына пайдалану. Сонымен бірге, стратегия негізінде тҽуелсіз Қазақстан тарихындағы тұңғыш рет қарулы күштер, дипломатиялық жҽне кедендік қызметтер секілді мемлекеттік институттар қалыптастырылды. Мемлекеттік шекараны айқындап, нығайту жҿнінде шаралар қабылданды. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ. Назарбаев 1996 жылы елдегі реформа туралы «Қазақстан тҽуелсіз, егемен мемлекет ретінде орнықты, бейнелеп айтқанда, дүниежүзінің саяси картасынан ҿз орнын тапты. Мемлекеттілікті нығайту мен күшейту мҽселелерін шеше отырып, ұлтаралық келісімге, саяси тұрақтылыққа, демократиялық үрдістердің дамуына, жаңа саяси инстиуттардың қалыптасуына ерекше маңыз бердік жҽне береміз. Елімізде азаматтық құқықтар мен адам бостандығына басымдылық берілген» [4] – деп жазған болатын. «Қазақстан-2030» Президенттік стратегиясы ұлттық бірлік пен ҽлеуметтік ҽділеттілік орнаған, халқының экономикалық ҽл-ауқаты жетілген, тҽуелсіз, гүлденген жҽне саяси тұрақты Қазақстан мемлекетін орнатудың теориялық-ҽдіснамалық базасын жҽне оған жетудiң жолдары мен ҽдiстерiн айқындаған құжат. «Қазақстан-2030» стратегиясының жеті ұзақмерзімді басымдылықтары: ұлттық қауіпсіздік; ішкі саяси тұрақтылық пен қоғамның бірігуі; экономикалық даму; денсаулық пен білім беру жҽне барлық қазақстандықтардың ҽл-ауқатының жақсаруы; экономикалық ресурстар; инфрақұрылымның дамуы; кҽсіби үкіметтің қалыптасуы жүзеге асырылды. «Қазақстан-2030» стратегиясы еліміздің саяси жүйесінің дамуына, саяси жүйенiң ҿзгерушi ҽлеуметтiк жағдайға икемдi бейiмделу қабiлетiнiң жетілуіне жҽне талап-қолдау мен саяси шешiм-ҽрекет арасында керi байланыстың тиiмдi механизмiнiң қалыптасуына алып келді. Еліміздегі саяси дамудың мақсаты саяси институттар жҽне ашық түрдегi саяси жүйе арқылы бiрте-бiрте күрделенiп келе жатқан экономикалық жҽне ҽлеуметтiк мҽселелердi шешу болып табылады. 2007 жылы 16-мамырда Қазақстан Республикасы Парламенті палаталарының «Қазақстанды демократияландырудың жаңа кезеңі – еркін демократиялық қоғамның жеделдетілген дамуы» атты бірлескен 241
мҽжілісінде Президент Н.Ҽ. Назарбаев мемлекеттік басқару органдары мен қоғамдық ұйымдар назарын қазақстандық қоғамды ҽрі қарай саяси дамыту мен жаңғырту міндеттеріне аударды. Стратегиялық маңызды «Қазақстан Республикасының Конституциясына ҿзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңы негізінде мемлекетіміздің басқару жүйесін президенттік- парламенттік модельге алып келетін жеті бағыт айқындалды. Олар, тҿмендегілер: 1. Билік ҿкілеттіктері мен жауапкершіліктерін қайта бҿлу. Президент құзырында болып келген Үкіметті, Конституциялық сотты, Орталық сайлау комиссиясын қалыптастыру Парламентке берілді. 2. Саяси партиялардың рҿлін нығайту. Бұл саяси партиялардың негізгі қызметті билікті иеленуге, жүзеге асыруға мүмкіндік береді. 3. Жергілікті ҿзін-ҿзі басқаруды дамыту. Мҽслихаттардың ҿкілеттік мерзімін бес жыл деп белгілеу жергілікті органдардағы биліктің тұрақтылығын қалыптастырады. Сонымен бірге, мҽслихаттың ҽкімге сенімсіздік білдіру рҽсімін жеңілдетілді. 4. Сот жүйесін жетілдіру, мұнда судья қызметіне үміткерлерді іріктеу міндеті Жоғары сот құзырына беріледі. Бұл соттардың біршама тҽуелсіздігі мен дербестігін қамтамасыз етеді. 5. Ұлтаралық келісімді қамтамасыз ету жҽне Қазақстан халқы Ассамблеясын нығайту этносаралық тұрақтылықтың сақталуына, қазақстандық патриотизмнің тамыр жаюына, халықтың этникалық қайта түлеуіне алып келеді. Бұл басқа ұлт ҿкілдерінің билік жүйесіне сенімін күшейтеді, астарлы түрде жүріп отыратын этникалық бҽсекелестік құбылысын жалпыұлттық бірлікке қарай жетелейді. 6. Азаматтық қоғам институттарын одан ҽрі дамыту. Саяси даму, демократияландыру мен азаматтық қоғамды дамытпайынша жүзеге аспайды. 7. Азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау жүйесін нығайту. Елімізде азаматтардың құқықтары мен бостандықтарына кепілдіктерді ұлғайту туралы ұсыныс жасалды. Халықтың қоғамдық ҿміріндегі рҿлін кҿтеру қажеттілігі де айтылды [5]. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ. Назарбаев «Қазақстан- 2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында мемлекетіміздің экономикалық, ҽлеуметтік-саяси дамуының жеті жаңа саяси бағытын белгілеп берді: жаңа бағыттың экономикалық саясаты; кҽсіпкерлікті жан-жақты қолдау; ҽлеуметтік саясаттың жаңа принциптері; білім мен кҽсіби машық; мемлекеттілікті одан ҽрі нығайту жҽне қазақстандық демократияны дамыту; дҽйекті де болжамды сыртқы саясат; жаңа қазақстандық патриотизм. Бұл жаңа саяси бағыттар ішіндегі мемлекеттілікті одан ҽрі нығайту жҽне қазақстандық демократияны дамыту бағыты мемлекеттің қоғамға қызмет етуі мен саяси қатынастарды жетілдірудің мына міндеттерін белгіледі: мемлекеттік жоспарлау жҽне болжау жүйесін жетілдіру; 242
басқаруды орталықсыздандыруды сауатты жүргізу; кҽсіпқой мемлекеттік аппарат қалыптастыру; мемлекеттік аппарат пен бизнес-қауымдастықтың жаңа ҿзара іс-қимыл жүйесін құру; мемлекеттің тҽртіпсіздікке мүлдем тҿзбеушілік принципін ұстануы; мемлекет пен қоғамның жемқорлыққа қарсы күресетін бір күш болуы; құқық қорғау органдары мен арнайы қызметтердің реформасын жалғастыру [6]. Бұл міндеттер мемлекеттік ұйымдардың жауапкершілігін арттыруға, мемлекеттің қоғамға қызмет ету жүйесін жетілдіруге, мемлекеттің кҽсібилігін нығайтуға жҽне саяси жүйенің дамуына мүмкіндік жасауы тиіс. Еліміздегі дамудың эволюциялық жолына бағытталынған мемлекеттік даму стратегиялары кешендік жҽне жүйелілік сипатқа ие. Резюме
В статье рассмотрены содержание и направления стратегических программ, которые определяют цель политических реформ в стране.
Summary The content and directions of the strategic programs, which defines the purpose of the political reforms, taking place in Kazakhstan, are considered in the article.
Пайдаланылған ҽдебиеттер
1. Назарбаев Н.Ҽ. Қазақстан-2030. Барлық қазақстандықтардың гүлденуі, қауіпсіздігі жҽне ҽл-ауқатының артуы. Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. Алматы: Білім, 1997. - 256 б. 2.
3.
Назарбаев Н.Ҽ. Ғасырлар тоғысында. Алматы: Ҿнер, 1996. -178 б. 4.
Назарбаев Н.Ҽ. Қазақстан жолы. Астана, 2007.- 372 б. 5.
«Қазақстан Республикасының Конституциясына ҿзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының заңы // Егемен Қазақстан, 2007 жыл, 16-мамыр. 6.
Н.Ҽ. «Қазақстан-2050» Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты. Ел Президентінің Қазақстан халқына Жолдауы. Астана, 2012 жыл.
жүктеу/скачать 5,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|