Басқару психологиясының пәні және оның мақсат-міндеттері Басқару психологиясы
Адами қатынастар мектебі және мінез-құлық тұрғысынан басқару (1930-1950)
жүктеу/скачать 1,22 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 14. Басқарудағы сандық әдістер мектебі (1950 жыл – ХХ ғасыр)
| 13. Адами қатынастар мектебі және мінез-құлық тұрғысынан басқару (1930-1950)
Адами қатынастар мектебінің пайда болуы бұл мәселені алғаш зерттей бастаған неміс психологы Гюго Мюнстербергтің есімімен тікелей байланысты. Ол іс жүзінде әлемдегі алғашқы өндірістік психологтар мектебін құрды. Мэри П. Фоллет (кн. 1920 ж." жаңа мемлекет"), сонымен қатар шағын топтардағы әлеуметтік-психологиялық қатынастарды зерттеді. Ол барлық мүдделі тараптардың мүдделерін дұрыс ынталандыру және есепке алу арқылы қол жеткізуге болатын еңбек пен капитал үйлесімі идеясын алға тартты. Адами қатынастардың теориясы мен практикасын құрудағы ерекше несие психолог Элтон Мейоға тиесілі, ол "хотторн эксперименттері"деп аталатын бірқатар эксперименттер жүргізді. "Вестерн электрик" фирмасының кәсіпорындарындағы Хоторндағы тәжірибелер 1927 жылдан 1939 жылға дейін жалғасты. Әр түрлі факторлардың әсерін зерттей отырып, Майо адам факторын өндірудегі ерекше рөл туралы қорытынды жасады. Эмпирикалық деректерді жалпылау оған менеджменттің әлеуметтік философиясын құруға мүмкіндік берді. Хоторндағы тәжірибелер бейресми шағын топты ұйымдастыру арқылы адамдардың психологиясына әсер етуге және олардың жұмысқа деген көзқарасын өзгертуге болатынын көрсетті. Қорытынды: еңбек өнімділігіне топтағы қарым-қатынасты жақсарту бойынша көшбасшылық әдістері әсер етеді. Егер еңбек жағдайлары жақсарса, өнімділік артады. Жұмысшының өнімділігі ол жұмыс істейтін топтағы қысыммен анықталады = > реттеуші ретінде ұйымдағы әлеуметтік топты бөлу. Хотторн экспериментінің басқару теориясы мен практикасына әсері. 1. Адамдар тек жалақы мен еңбек жағдайларына ғана емес, ынталандырылады. 2. Адамдар үшін олардың еңбегінің маңыздылығын мойындау және қатысу сезімі үлкен маңызға ие. 3. Адамдардың жұмысқа деген көзқарасы топтың, ұжымның ықпалына байланысты. Эксперименттің негізгі мәні-топтық қатынастарға назар аударуды талап ету. 4. Мінез-құлық (мінез-құлық) ағымының тууы. 14. Басқарудағы сандық әдістер мектебі (1950 жыл – ХХ ғасыр) Басқарудағы сандық әдістер мектебі (1950 жыл – ХХ ғасыр). Бұл мектептің негізгі еңбегі операцияларды зерттеу әдіснамасында, өйткені оның іс-әрекеті күрделі басқару мәселелерін әртүрлі ұйымдастырушылық жағдайлар жасау мен қолдану барысында түсінудің тереңдеуіне ықпал етті және күрделі жағдайларда шешім қабылдайтын жетекшілерге көмектесті. 13 Басқару психологиясының қарқынды дамуына 1966 жылы әлеуметтік психологтардың ғылыми қауымдастығының ядросы болған Эксперименттік әлеуметтік психологияның Еуропалық ассоциациясы (EAESP) құрылуы негіз болды. Еуропалық әлеуметтік психологияның өзін анықтау жолдарын іздеумен айналысқан алғашқылардың арасында Тэджфэл (Tajfel) мен Московичи болды, олар еуропалық жолдың бағдарларын, әлеуметтік феноменологияны зерттеуге қатысты позитивистік әдіснамасына байланысты әлеуметтік-психологиялық зерттеулердегі эмпирицизм мен экспериментализмнің ең осал орындарын айнала өту арқылы ұсынуға тырысты. Адам қарым-қатынасын реттеу психологиясының нақты өмірмен байланыс проблемасы Московичи және оның ізбасарлары жасаған теориялар шеңберінде әлдеқайда көкейкесті екені байқалды. Бұл аспектіде еуропалық психологтардың идеялары әлдеқайда өнімді болып табылады. Посткеңестік кеңістік шеңберіндегі қарым-қатынас психологиясының даму тарихын Г.М. Андреева атап көрсеткен. Кеңестік психологияның спецификасы көбінесе оның проблемаларының идеяларға негізделуімен анықталды [8]. жүктеу/скачать 1,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|