Білім беру бағдарламасы оқУ ҚҰралы 1-модуль қазіргі білім берудегі

Әрбір әмбебап құзыреттіліктің негізінде нақты міндетті шешу барысында адамның іс-
әрекетінде көрініс табатын дағдылардың ауқымды жиынтығы (білім мен мақсаттардың бір-
бірімен ұштасуы) жатыр. Көрсетілген құзыреттер шеңберінде оқу нәтижелерін өлшеу үшін жоба 
авторлары «құзыреттілік картасының» егжей-тегжейлі нұсқасын әзірледі. «Әмбебап 
құзыреттіліктер және жаңа сауаттылық: ұраннан іс-әрекетке көшу» баяндамасында міндеттерді 
шешу кезеңдері мен қиындық деңгейлері бойынша әрбір құзыреттілік ашып көрсетілген 
(баяндаманың толық мәтінімен сілтеме бойынша танысуға болады https://ioe.hse.ru/keycomp).
Әмбебап құзыреттілікке «кіретін» білім мен дағдылар тізімі иерархиялық түрде берілмейді, 
өйткені өмірлік әртүрлі жағдайларда олар барлық әмбебап құзыреттіліктердің элементтерін 
біріктіруді қажет етеді.
«Жаңа сауаттылыққа» кіретін білім мен дағдылар ортақ – жағдайға байланысты емес, яғни 
ол әмбебап – сауаттылыққа (адамның қарым-қатынас белгілері мен құралдарын пайдалану 
қабілеті) жатады немесе пәндік – белгілі бір салада қолданылатын сауаттылыққа (қазіргі өмірдің 
қандай да бір салаларында қажетті білім) жатады. 
Бүгінде нәтижелердің жаңа моделі, яғни, бүкіл әлемде қолдануға болады деп танылған 
мектептегі білім беру моделі әлі қалыптаспаған. Алайда, өзгерістер бұрыннан келе жатқан пәндік 
мазмұнды қайта қараумен немесе оқу бағдарламаларына әмбебап құзыреттілікті дамыту 
бойынша арнайы курстарды енгізумен шектелмейді. Жаңа модель оқушының оқу нәтижелеріне 
деген көзқарасты кешенді өзгертуден туындайды. 
Пәндік білім мен дағдыларды өзара байланыстыру әмбебап құзыреттілікті дамытудың 
негізгі мәселесі болып табылады. Қағида тұрғысында, «әмбебап құзіреттіліктің» білім берудің 
міндетті нәтижесі ретінде көрініс табуы білім беру нәтижелерінің бұрынғы моделін жоққа 
шығармайды, оны толықтырады, кеңейтеді. Бүгінгі таңда жалпыға міндетті білім беру 
нәтижелерінің жиынтығы тек пәндік білім мен оларды практикада қолдану дағдыларын ғана 
емес, сонымен қатар әмбебап құзыреттіліктерді, құндылықтарды, көзқарастарды да қамтиды. 
Білімге қол жеткізу сапасы да өзгеруде: ол әмбебап құзіреттіліктердің дамуына және іс-
әрекеттерге бағдарлана отырып, оларды әртүрлі өмірлік және кәсіби жағдайларда қолдануға 
мүмкіндік береді. 
Осы ортақ вектор арқылы әр ел өзінің мәдени, тарихи, демографиялық және экономикалық 
ерекшеліктеріне байланысты өз бағытын таңдайды. Дегенмен, білім беруді реформалаудың 
ұлттық стратегияларын және оларды жүзеге асырудың әлеуметтік-саяси мәнмәтінін талдау білім 
беруді табысты жаңартудың жалпы белгілері мен факторларын анықтауға мүмкіндік береді: 
Елде ең маңызды деп танылған құзыреттілік пен сауаттылық түрлері нақты, қысқа және дәйекті 
түрде ұсынылуы керек. 
- Әмбебап құзыреттілікті дамыту пәндік оқытуға кіріктірілуі тиіс. 
- Білім беруді реттеу оқудың күтілетін нәтижелеріне шоғырлануы керек. Олар, ең алдымен, 
«оқу процесінің нәтижесінде оқушылар не істей алады (көрсете алады, жасай алады)» 
форматында анықталады. 
- Білім беру нәтижелерін қорытынды бағалауда әмбебап құзыреттіліктерді бағалау 
қамтылуы тиіс. 
Дереккөз: «Экономика жоғары мектебі» Ұлттық зерттеу университетінің 
«Әмбебап құзыреттіліктер және жаңа сауаттылық: ұраннан іс-әрекетке көшу» 
баяндамасы //https://ioe.hse.ru/keycomp. 

жүктеу/скачать 0,88 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: