Білім беру бағдарламасы тыңдаушыға арналған нұСҚаулық
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Соңында сабақтың қорытындысы шығарылады
| 7. «Логика» ауылы
Қараңызшы, бұл кішкентай бұзық кім? Әрине, бұл «Ақшақар және жеті гном» мультфильміндегі гном. Гном әкесінің заттарының ішінен сиқырлы кестелер тауып алды. Бірақ оларды өзі шеше алмай отыр, оған шешімін табуға көмектесейік (Карточкалар бойынша жеке жұмыс).
Гном сендердің өзіне кестелерді толтыруға көмектескеніңізге өте қуанышты және сендерге себетінен бір-бір зүбаржаттан береді. Зүбаржаттардың пішіні қандай? (геометриялық фигураларды қайталау) Соңында сабақтың қорытындысы шығарылады:Зүбаржаттардың келесі қырын бұрып қарастырыңдар. Не байқадыңдар? (бет көрінісі) Кішкентай бейнелерді салыңдар: егер біздің саяхатымыз ұнаса, күлімсіреген бейне, егер саяхатымыз ұнамаса, онда күлмей тұрған бейнені салыңдар [77]. Ауыспалы шамасы бар теңдеулер мен теңсіздіктерді үйрету әдістемесі Теңсіздіктер бойынша жұмыс I сыныптан бастап арифметикалық материалды үйретумен тығыз байланыста жүзеге асырылып келеді. Оқушылар берілген сандарды немесе арифметикалық өрнектерді салыстыру нәтижесінде сандардың теңсіздігін алады. Сондықтан белгілер кез келген екі санды, кез келген екі өрнекті емес, тек олардың арасындағы қатынастарды біріктіреді. Егер бір сан екіншісінен үлкен болса (аз) немесе бір өрнек басқа өрнекке қарағанда үлкен болса (аз), олар тиісті белгілер арқылы байланысып теңсіздік құрайды. Осылай бастапқыда оқушылар тек дұрыс теңсіздіктер туралы түсінік қалыптастырады. Алайда ауыспалы шамасы бар теңдеулермен, өрнектермен және теңсіздіктермен жұмыс барысында оқушылар ауыспалы шаманың әртүрлі мәндерін алмастыра отырып, бақылау жасайды және теңдік пен теңсіздіктің дұрыс та, бұрыс та болатынына көз жеткізеді. Бастауыш сыныптардағы теңсіздіктермен танысу нөмірлеу мен арифметикалық амалдарды зерттеумен тікелей байланысты. Салыстыру алдымен жиындарды салыстыру негізінде жасалады (7 шеңбер, 5 үшбұрыш). Анықталған байланыстар белгілердің көмегімен жазылады, оқушылар теңсіздіктерді оқу және жазу жаттығулары арқылы жаттығады. Мысалы, 2-сыныпта, х+3<10 теңсіздігін қарастыра отырып, оқушылар х әрпінің қандай мәндерінде х+3 қосындысының мәні 10-нан аз екенін таңдау арқылы табады. Әрбір осындай тапсырмада сандар жиыны – ауыспалы мәндер беріледі. Оқушылар әріп мәндерін өрнекке ауыстырады, өрнектің мәнін есептейді және оны берілген санмен салыстырады. Осы жұмыстың нәтижесінде берілген теңсіздік дұрыс болатын ауыспалы мәндер таңдалады. Бастауыш сыныптарда бағдарламаға сәйкес қарапайым теңдеулер зерттеледі, яғни компоненттер мен әрекет нәтижесі арасындағы байланыс тек бір рет қолданылатын теңдеулер. Мысалы: x + 9 = 27; X · 8 = 56 және т.б. Бастауыш сыныптардағы теңдеулер іріктеу әдісімен және компоненттер мен әрекет нәтижесі арасындағы байланысты қолдана отырып шешіледі. Нақты айтқанда, теңдеулермен балалар «1-10 сандары» тақырыбында кездеседі, онда олар «бос орын» деп аталатын мысалдарды шешеді. Мысалы: … + 2 = 5. Мұнда таңдау белгісіз сан болып табылады, 5-ті алу үшін оған 2-ні қосу керек. Теңдеу термині енгізілген «100 ішіндегі сандарды қосу және азайту» тақырыбында балалармен әңгімені балаларға таныс материалдан бастаған жөн. Балаларға таныс тапсырманы орындайық: бос орынға қандай санды қою керектігін анықтаңыз: 10 + … = 13. Белгісіз санды іздеп, оны орнына қойғанда дұрыс теңдік шығатыны анықталды. Математикада сандарды әріптермен белгілеуге болатынын еске алайық. Балаларға белгісіз санды көбіне х әрпімен белгілеуге болатынын түсіндіремін. Мынадай жазба шығады: 10 + х = 13, бұл теңдеу. Теңдеуді шешу деген не екенін нақтылаймыз. Бірінші теңдеулерді іріктеу әдісімен шешеміз. Балаларды тексеріп отыруды және тиісті жазбаларды жазу ретімен таныстырамыз: 10 + х = 13 х = 13-10 х = 3. Тексеру: 10 + 3 = 13 13 = 13. Жауап: x = 3. Осыдан кейін компоненттер мен әрекеттердің нәтижесі арасындағы байланысқа негізделген теңдеулерді шешу – алдымен қосу және алу, содан кейін көбейту және бөлу әрекеттері қарастырылады. х • 10 = 130 [78]. Геометрия элементтерін үйретудің ерекшелігі: геометриялық фигуралармен және олардың жіктелуімен танысу; геометриялық фигураларды, нүктелердің координаттарын және қозғалыс бағытын бейнелеу және құрастыру Геометриялық фигуралар және олардың топтастырылуы Математиканың бастапқы курсында тек шаршы мен тік төртбұрыш ұғымдары анықтама берілетін геометриялық ұғымдармен анықталуы керек, ал қалған ұғымдар анықтамасыз беріледі, олардың қасиеттері эксперимент және практикалық тапсырмалардың көмегімен айқындалады. Н.Н. Осипова математикалық (атап айтқанда, геометриялық) ұғым-түсінікті қалыптастыруда ескерілуі тиіс әдістемелік талаптарды ұсынады: Оқушыларды бірден терминмен таныстырғаннан гөрі алдын ала белгілі бір дайындық болғаны дұрыс, бұл балаларда зерттелетін ұғым туралы түсінік қалыптастырады. Оқушылар зерттелетін объектілердің ерекшеліктерін дұрыс меңгеруі үшін, олардың маңызды және маңызды емес белгілерін дұрыс көрсете білу керек. Ұғымдар мен түсініктер оқушылардың орындайтын іс-әрекеттері барысында игеріледі. Сондықтан жаңа түсінікті игеру барысында оқушылар қандай әрекеттерді үйренуге және тиісті жаттығулар мен тапсырмаларды таңдауға міндетті екенін анықтау қажет. Ұғым-түсініктерді жақсы меңгеру үшін бірден бірнеше әрекетті қолдану қажет: талдау, салыстыру, жіктеу, салдарын айқындау және т.б. [79]. Бастауыш мектептегі математика сабақтарында барлық геометриялық ұғымдар мен геометриялық сипаттағы түсініктерді зерттеу «қарапайымнан күрделіге қарай» принципі бойынша 4 санатқа бөлінеді. Бастауыш мектепте оқудың соңында оқушылар геометриялық фигураларды ажырата білуді, оларды белгілеуді және атауды, қарапайым құрылымдарды торкөз қағазға ғана емес, сонымен қатар сызықсыз қағазға сызу құралдарының көмегімен салуды үйренуі керек. Сонымен қатар олар кесіндінің ұзындығын, сынық сызықтың ұзындығын, тік төртбұрыштың ауданын, көпбұрыштардың периметрін таба алуы керек. Барлық геометриялық сұрақтар көрнекіліктер негізінде қарастырылады. Бастауыш сынып оқушыларымен жұмыс істеу әдістемесінде қатаң сақталуы керек жұмыс кезеңдері бар. Бірінші кезең оқушылардың геометриялық фигураның маңызды қасиеттері туралы білімдерін анықтаумен, бұрын алынған өмірлік тәжірибе мен математикалық ұғым негізінде оның сипаттамалары мен ерекшеліктерін анықтай білумен сипатталады. Екінші кезең геометриялық фигуралар туралы ғылыми ақпаратты толықтыру, қарастырылған фигуралар туралы түсінік қалыптастыру, оларда бар белгілі бір қасиеттерді жіктеуде неғұрлым тығыз қатынастар орнату болып табылады. Үшінші кезең – геометриялық фигураларды модельдеумен және құрастырумен тікелей жұмыс жүргізу. Төртінші кезең – тану, жіктеу, құру және есептеу тапсырмаларын орындау кезінде геометриялық фигура туралы жаңа білімді тәжірибе жүзінде қолдану. Бесінші кезең – оқушының оқу іс-әрекетінде геометриялық материалды шығармашылықпен қолдану [80]. Геометриялық фигураларды, нүктелердің координаттарын және қозғалыс бағытын бейнелеу және құрастыру Бірқатар бөлімдер бойынша геометриялық сипаттағы тапсырмалар мен жаттығулар түрінде бастауыш сынып оқушыларында геометриялық ұғымдарды қалыптастыруға бағытталған әдістер мен тәсілдер: I. Кеңістіктік ойлау мен қиялды дамыту. II. Геометриялық фигуралардың түрі және тегі ұғымдарын, маңызды және маңызды емес қасиеттерін игеру. III. Геометриялық фигураларды сызу және оларды әріптермен белгілеу дағдыларын дамыту. IV. Геометриялық фигуралардың периметрі мен ауданы туралы түсініктерді нақтылау, оларды табу әдістері. Төменде бірқатар бөлімдер бойынша тапсырмалар мен жаттығулар, сонымен қатар геометриялық материалды зерттеу процесінде оларды қолдану әдістемесі ұсынылған. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|