Статистикалық физиканың негізгілері
1.1. Макроскопиялық шамаларды анықтау
Әр жүйенің әр макрокүйіне N жүйенің микрокүйлері сәйкес
келеді . N - өте үлкен шама. Жүйенің макрокүйін сипаттайтын физикалық шаманы F деп белгілейік. F шамасы фазалық кеңістікте , фазалық айнымалылар және уақыт бойынша функция.
F(x(t))= F (1)
Бізге қажет F шамасы (0, t ) интервалындағы орташа мәні.
= (2)
t шамасында F.
Статистикалық физикада үлестіру функциясының тығыздығын пайдаланып, F шамасының орташа мәні ықтималдық теориясы бойынша анықталады.
(3)
Ықтималдық теория бойынша мәні осылай болады. Интегралдау тәсілі бойынша фазалық көлем анықталады.
x- фазалық айнымалыларды анықтайтын шама.
x => {q1 ,q2,…,q3N , p1 ,p2 ,…, p3N }
(2)-ден (3) –ке ауысу үшін Эрготика гипотизасын (4) пайдаланамыз.
= (4)
Салдар.
Физикалық статистика жүйені сипаттайтын кез-келген физикалық шаманы орташа мәнін табу үшін Эрготика гипотизасын пайдаланып, (3) теңдеумен анықтаймыз.
1.2.Флуктуация
Термодинамикада жүйені сипаттау үшін макропараметрлер қолданылады. Ал статистикалық физикада жүйені сипаттау үшін біз керекті физикалық шамаларды пайдаланамыз. Жүйенің статистикалық болған себебі физикалық шамалар кездейсоқ процесстердің әсерінен уақыт бойынша өзгеруі мүмкін. Мына өзгерісті есепке алу үшін , келесі ұғымдарды енгізейік.
- орташа мәні ,
- ауытқу ,
- ауытқудың орташа мәні,
- ауытқу квадраты,
- ауытқу квадратының орташа мәні.
[] ½ - ауытқу квадратының орташа мәнінің квадраты.
Ауытқу квадратының орташа мәні дисперсия деп аталады.
D= = ; (5)
Δ= ; (6)
Δ - абсолюттік флуктуациясы.
(7)
δ - салыстырмалы флуктуациясы.
=
- флуктуация. (8)
(3) теңдеу бойынша кез-келген физикалық шаманың орташа мәні келесі формуламен анықталады
(9)
(10)
Флуктуация , дисперсия статистикалық жүйедегі физикалық шамаларды , статистикалық өзгерістерді сипаттайтын мәндер.
Достарыңызбен бөлісу: |