Әлеуметтік жұмыстың әдістері мен техналогиялары пәні бойынша дәрістер Дәріс №1. Кіріспе. Әлеуметтік технология мәні, классификациясы «әлеуметтік технология»


Дәріс №14. Әлеуметтік жұмыстың технологиясындағы әлеуметтік алдын-алу шаралары



бет27/31
Дата23.11.2022
өлшемі0,86 Mb.
#52085
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31
Дәріс №14. Әлеуметтік жұмыстың технологиясындағы әлеуметтік алдын-алу шаралары


Жоспары

  1. Әлеуметтік алдын-алу ұғымы, мақсаттары

  2. Әлеуметтік алдын-алу стадиялары және әдістері

Әлеуметтік алдын –алу бұл - мүмкін болатын әлеуметтік, психолого-педагогикалық, құқықтық және т.б. мәселелерді алдын – алу мақсатында тиімді нәтижеге жету үшін саналы және мақсатты түрде ұйымдастырылған қызмет түрі.


Алдын –алу қызметін ұйымдастыру адамдардың барлық өмір кеңістігінде қажетті. Яғни адам өмір жолында түрлі әлеуметтік, психологиялық және тағы басқа да кедергілергі кездеседі, ал бұ өз алдына конфликтілі жағдайларға әкеп соқтырады. Осындай жағдайлар кез-келген адамда, топта қанағаттанбаушылық сезімі пайда болып, әрбір адам осы жетіспеушіліктердің барлығын өз пайдасына шешуге тырысады. Алға қойған мақсатты шешу үшін қабылдаған әдістердің барлығы қоғамда қабылданған әлеуметтік нормаларға сәйкес келе бермейді. Алдына қойған мақсатқа жете алмау, әлеуметтік қысымшылық көру адамның ішкі жан-дүниесіне кері әсерін тигізіп, оның құндылықтар жүйесіне, өзін-өзі бағалау деңгейіне, оның әлеуметтік қызмет жасау процесіне кері әсерін тигізеді.
Дұрыс ұйымдастырылып, жүзеге асырылған әлеуметтік алдын-алу шаралары осындай келенсіз жағдайлардың пайда болуының алдын алады.
Әлеуметтік алдын-алудың негізгі мақсаттары:

  • қандай да болмкасын мәселенің пайда болуына негіз болатын мәселенің себептері мен жағдайларын анықтау;

  • адамда немесе топта мүмкін болатын әлеуметтік-мәдени, психологиялық және басқа да коллизийлардың пайда болуына жол бермеу;

  • адамдардың оптималды өмір сүруін сақтау, қолдау және қорғау;

  • адамның немес топтың алға қой,ан мақсаттарына жетуге әрекеттесу, олардың ішкі потенциалы мен шығармашылық мүмкіндіктерін ашуға көмектесу.

Жоғарыда көрсетілген мақсаттардың негізінде әлеуметтік жағдайына байланыссыз кез-келген адам, әлеуметтік топ, ұйым немесе ұжым әлеуметтік алдын-алуды қажет ететінін көре аламыз.
Нақты әлеуметтік субьектімен жүргізілетін әлеуметтік алдын-алу жұмысы субьектінің жеке бас қажеттілігімен, ерекшелігімен мүмкіншіліктерімен сәйкесінше жүргізіледі. Көбіне, назарға физикалық және психикалық статусы, материалдық жағдайы, әлеуметтік статусы, білім деңгейі, қажеттіліктер жүйесі мен мақсаттары алынады. Осы мінездемелердің ерекшеліктері нақты бір алдын-алу қызметін таңдауға мүмкіндік береді.
Әлеуметтік алдын-алудың объектісі ретінде әлеуметтік топтар мен бірлестіктерден басқа әлеуметтік мәселелер де бола алады.
Әлеуметтік алдын-алудың алдыңғы қатарындағы объектілеріне төмендегі әлеуметтік топтар мен бірлестіктер жатады:

  1. психикалық және физикалық ауытқушылықтары бар тұлғалар ( мүгедектер, созылмалы аурулармен ауыратын науқастар, қатты жарақат пен травма алған адамдар);

  2. кейбір жасерекшелік топтар (балалар, жасөспірімдер, жастар, қарттар);

  3. «әлеуметтік риск» топтары;

  4. әлеуметтік орнықпан тұлғалар (қаңғыбастар, жұмыссыздар, қашқындар);

  5. қандайда бір себептермен мемлекеттің қарамағына өткен адамдар (емханалық, интернат-үйлері, приют, балалар үйлері, стационар пациенттері және бас бостандығынан айырылған азаматтар);

  6. қайта қалыптасып жатқан әлеуметтік топтар (кәсіпкерлер және мал шарушылығымен айналысатын азаматтар).

Әлеуметтік алдын-алуды саналы және әлеуметтік ұйымдастырылған қызмет ретінде қарастыра отырып, оны жүзеге асыру стадиясының төмендегідей сатыларын бөліп көрсетуге болады:
1.Ескерту стадиясы – негізгі мақсаты адамда құндылықтар жүйесін, қажеттіліктер мен оны көз алдына елестете білу мүмкіншілктерін қалыптастыру. Бұл үрдіс адам өмірінде пайда болған мәселелерді шешуде дұрыс шешім қабылдауға және айналасындағы әлеуметтік ортаның өмір сүруіне кері әсер етпеуіне негіз болады.
2. Жол бермеу стадиясы – субьектінің өмірін қиындатып жіберетін жағдайларға жол бермеу. Мысалы, балаға жол ережесін үйрету, болашақта мүмкін болатын жол апатына ұшырау рискін алдын-алады.
3. Тиым салу стадиясы – жеке адамға немесе әлеуметтік ортаға жағымсыз әсер тигізетін тәртіп пен қызмет формаларына жол бермеу. Осы мәселені шешу мақсатында әрбір қоғамда өз заңдары, моральды-адамгершілік, педагогикалық, әкімшілік және т.б.санкциялары болады.
Осы стадияларды жүзеге асыру барысында түрлі әдістер мен тәсілдер қолданылады. Осы күні әлеуметтік алдын-алудың төмендегідей әдістері бар:

  1. медико-әлеуметтік әдіс – адамның физикалық және әлеуметтік денсаулығын сақатуда қолданылатын қажетті жағдайлар. Оның құрамына медико-әлеуметтік ағарту, салауатты өмір салтын сақтау, медико-әлеуметтік патронаж жатады;

  2. ұйымдастырушы-әкімшілік – әлеуметтік профилактика жасау барысында органдар және мекемелер жүйесін құру, әлеуметтік бақылау жүйесін жасау, құқықтық және заңдылық базасын өңдеу. Бұның әдістеріне әлеуметтік бақылау, әлеуметтік қадағалау, әлеуметтік басқару және әлеуметтік жоспарлау және т.б. жатады;

  3. құқықтық – кез-келген кеңістікте адамдар қызметін ұйымдастыратын құықтық нормалар мен ережелерді өңдеу және жасау. Әдістеріне: құқықтық ағарту, құқықтық бақылау, құқықтық санкциялар және т.б.

  4. педагогикалық – білім деңгейі мен кругозорды кеңейту мақсатында адамдарда құндылықтар, нормалар, стереотиптер, және идеалдардың қалыптасуы. Оның әдістеріне білім беру, тәрбиелеу және ағарту жатады.

  5. экономикалық – адамдарды материалды қажетті жағдайлармен қанағаттандырылуы мақсатында қажетті жағдайларды жасау. Осы мәселлерді шешу әдістеріне экономикалық стимул жасау, экономикалық көмек көрсету, экономикалық жәрдемақылар және экономикалық қолдау көрсету жатады.

  6. саяси – қоғамда субьектілердің өз құқытары мен қызығушылықтарын ортаға салуға мүмкіндік беретін құқықтық, құндылықтық және ориентирлік жағдайларды жасау.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   31




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет