Ғылыми конференция л. Бақтыбай



Pdf көрінісі
бет3/10
Дата03.03.2017
өлшемі3,56 Mb.
#6781
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10

8

§ ( 1 (5  f t

көмек  беріп  келе  жатқаны  мәлім.  Бүл  -   Әбунәсір 

әл-Фарабидан 

басталган 

қазақ 


гылымының 

әлем 


еркениетіндегі  мәртебелі  жолының  көрінісі.

XXI 


гасыр 

-  


қазак, 

елінің 


әлем 

өркениеті 

кеңістігіндегі  озіндік  үлттық-мемлекеттік  түрпатымен  іа- 

нылу  дәуірі.  Бүл  орайда,  отандық  және  әлемдік  фоль­

клортану,  әдебиеттану,  өнертану,  тарихнама,  этногра­

фия,  мәдениеттану  гылымдары  салаларындагы  іргелі 

зерттеулерімен  қазақ  гылымының  классикалык,  деңгейін 

дамытқан,  қалыптастырған  көрнекті  ғалым,  Қазақстан 

Республикасы  Ұлттық  Ғылым  Академиясының  академигі, 

филология  гылымдарының  докторы.  профессор  Сейіт 

Аскарүлы  Қаскабасовты  әлем  еркениеті  кеңістігіндегі 

дара  дарындар  қатарында  бағалаймыз.

Сейіт  Асқарүлы  -   шыгармашылық  талантын,  дарын 

қуатын  туган  халқының,  қазақ  үлтының  өсу  еркендеуіне 

арнаган  қайраткер.  Өзі  игерген  гылым  жетістіктерін 

жалғастыратын 

шәкірттерінің, 

қазіргі  жэне  болашақ 

уопақтың  уақыт  сьнақтарына  тетеп  беруін.  қазақтың 

улттық  дамуының  тиянақты  багдарда  болуын  тілейді:

«Шеттен 

келіп 


жатқан 

дерекі 


мәдениеттің 

соқыр  жетегінде  кетпес  үшін  өз  мәдени  үрдісімізді 

к,алыптастыруға  куш  салсақ.  Ол  тек  улттык,  шеңбер  ая- 

сында  ғана  емес,  езіміздің  озық  енеріміз  бен  шетелдің 

үздік  мәдениетін  үштастыру  және  улттық  мәдениетіміздің 

мәйегін  сақтай  отырып,  заман  талабына  сай  дамы- 

та  пайдалану  арқылы  қалыптаспақ.  Ол  үшін  тезірек 

мәдениет  нарыгына  ену,  шыгармашылық  бәсекеге  түсу 

қажет.  Әрине,  бүл  оңай  шаруа  емес.  Мөдениет  күресіне, 

талант  жарысына  түсудің  алгы  шарты 

ой  азаттыгы 

мен  шыгармашылық  еркіндік»  [8,  72-6.].  Қазақ  үлтының 

әлем  елдерімен  материалдық  жэне  рухани  мәдениет 

сала.паоындағы  бәсекелі  дамуда  келе  жатқаны  -   галым 

мүратының  жүзеіе  асу  керсеткіші.

Қорыта  айтқанда,  қазақ  елінің  ежелгі  дәуірлерден 

біздің 

заманымызга 



жеткен 

энциклопедиялық  білім 

иелері  дәстүрінің  болашаққа  үласуы  арқылы  үлттық 

ерлеу  еркендерінің  жалгастыгын  кереміз.  Ьүл  -   казак 

өркениетінің  мәңгілік  даму  жолы.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН  ӘДЕБИЕТТЕР:

1.  Энциклопедия  мудрости. 

М.:  РОССА.  2008. 

816  с.


2.  Орта  Азия  мен  Қазақстанның  үлы  галымдары  (IX-

XIX  ғасырлар).  -   Алматы:  Қазмембас,  1964  -   302-6.

3.  Қазак  әдебиеті:  Энциклопедиялык,  анықтамалық

-   Алматы:  «Аруна  Ltd»  ЖШС,  2005.  -   576-6

4.

  Қасқабасов  С.  Қазақтың  халык  прозасы.  -   Алма­



ты:  Ғылым, 

1984. 


-   272-6.

5.  К,асқабасов  С.А.  Жетінші  тарау.  Қазак,  халқының 

рухани  мәдениеті.  §  1.  Рухани  мәдениет  / /   Қазақстан 

тарихы  (көне  заманнан  бүгінге  дейін).  Бес  томдык.  - 

Алматы  Атамүра,  1998. 

2-т.  -   550-579-6.

6.  Қасқабасов  С.А.  XV-XVIII  гасырлардағы  қазақ 

әдебиеті  (компендиум) 

Алматы:  Әдебиет  жэне  онер 

институты,  2005.  -   64-6.

Қасқабасов  С.  Жаназық.  Әр  жылгы  зерттеулер.  - 



Астана:  Аударма,  2002.  -   584-6.

8. 


Қасқабасов  С.А.  Әдебиет  пен  өнердің  нарык 

жагдайындагы  түр-сипаты  турапы  / /   Әдебиеттанудын 

өзекті  мәселелер/;  Академик  Сер/к  Қиоабаевтың  75 

жылдыгына  арналған  жинак  -   Алматы:  Комплекс,  2002.

63-77-6.

.азақ  және  әлем  әдебиеті

Казахская  и  мировая  литература

№  3  (39),  2010 ж ыл



ф ; і  



п о эзи я  САВАК, ТАСТЫҒы



Д зстііп  жане  Онгінгі  казак  олеці

S  

азақ  халкының  рухани-мэдени  ғумырында,  та- 

^   рихи  тағылымында.  заманауи  шежіресінде  қай 

Х -ке зе н д е   болса да азаттык.  бостандық,  еркіндік, 

яғни  тәуелсіздік  идеясы  ешқашан  күн  тәртібінен  түскен 

емес.  Жалпы,  бул  үлттық,  халықтык,  идея  жер  жузіндегі 

барша  халықтардың  да  әркашан  асыл  мураты,  мәңгілік 

мақсаты 


болган. 

Сондықтан  да  алем 

еркениетінің 

белгілі-белгілі  жауһарларын,  әлем  халықтарының  жер 

жүзіне  таракан  аңыз-дастандарын  ойға  алып  қарасак,, 

бәрінде  де  аптын  арқау 

азаттық  пен  еркіндік.  Жер 

жарапгапы  жер  бетінде  адамзат  урпагы  дуниеге  келгелі 

пенде  де,  ру  мен  тайпа  да,  улт  пен  улыс  та,  журт  пен 

хапық  та  осы  бір  аңсарлы  сезімге  барынша  адалдык,  та- 

нытып,  небір  айқас  пен  шайқастардың  талайын  бастан 

кешті


Осынау  мәңгілік  күрес  пен  мәңгілік  арман  сол 

хапықтардың  ауыз  әдебиеті  арқылы  тарихи  жылнама- 

сын  жазды.  Қазақ  журты  бул  тургыдан  келгенде.  өзінің 

бай  ауыз  әдебиеті  арқылы  қай  халықпен  де  шендесе 

алатын,  рухани  бәсекеде  белдесе  алатын  жагдайда. 

Екімыңжылдык,  дапа  поззиясының  арғы-бергі  тарихы- 

на  ойша  көз  жібергенде  мүны  айқын  көріп,  айныт- 

пай  тани  апамыз.  Ал,  бул  орайда  біз  езіміздің  ерекше 

бай  да  қуапы,  мазмунды  да  мәнді  ауыз  әдебиетіне 

фольклорымызга  мейілінше  қарыздармыз.  Біздің  ауыз 

әдебиетіміз  -   халқымыздың  мәңгілік  мәртебелі  мектебі 

Халқымыз  қай  тарихи  кезенде  гүмыр  кешсе  де,  өзінің 

осынау  аса  бай  рухани  мәдениетінен  рухани  куш  алып 

отырды.  Осы  арқылы  батырлық  пен  батылдықтың  баянын 

жазды.  Осы  арқылы  ерлік  пен  ерліктін,  өзіндік  мектебін 

калыптастырдь  Осы  арқылы  халық  болып  езінің  тарихи 

тугастыгын  сақтай  алды.  Осы  арқылы  урпақтан-ұрпаққа 

толім  мен  тағылым  қапдырды.

Мындаган  жылдык,  мектептің  мәңгілік  сабағы  -   ерлік, 

елдік,  бостандық,  еркіндік,  азаттық,  үлттық  тәуелсіздік 

доген  үлы  уғымдардың  басын  қурайды.  К,ай  кезең,  кай 

ғасырдағы  ақын-жыраулардың  поэзиясын  алып  қарасак 

та,  азаттык,  пен  еркіндікке  үмтылған  ақындық-батырлык, 

аңсарды  айқын  танимыз.  Сәл  беріге  қадам  басып,  15- 

18  ғасырлардагы  ақын-жыраулар  поэзиясын  саралап 

қарасақ,  ондагы  азаттық  пен  ерюндікті  аңсаған  отты 

жырлардың  қызуы  мен  шалкуы  бугінгі  рух  пен  болмыстың 

шогын  одан  әрі  үрлеп,  улкейтіп  әкетеді.  Сыпыра  мен 

Шәлгездің,  Асан  қайғы  мен  Қазтуғанның.  Ақтамберді 

мен  Үмбетейдің,  Тәтіқара  мен  Жиембеттің  жалынды 

жырлары  «азаттык,  бер,  тендік  бер»  деп  тепсініп,  атой- 

лап  түр.  Ел  айырылган,  хапық  қайырылган  қаралы  күндер 

мен  тундердің  көз  жасы  шер  болып  тегіліп.  жыр  болып 

қуйылып,  адам  жанын.  қазақ  жанын  сыздатып,  муздатып 

кетеді.  Тарихтың  тікен  желінен  соккан  сол  бір  ызгар 

терістіктен  үш  гасыр  үскіріп  соқты  емес  пе?

Бірақ,  азаттық  сүйгіш  апаш  журтының арман-мақсаты 

тар  кезеңдерде  тиым  мен  тежеу  көрсе  де  өзінің  қайсар 

рухын  жоғаптпады,  қайта  іздеген  муратьін  тапқанша, 

көздеген  нысанасына  жеткенше  аласурып,  айқасып 

бақты.  Муны  да  біз  өткен  урпақтың  өрлік  жырлары- 

нан,  батырлық  өлендердің  найза  кернеген  намысынан 

айқын  кереміз.  Махамбет  пен  Муратқа  уласқан  алда- 

спан  жырлардың  жарк,ылы  кейінгі  кеңестік  кезендерде 

Жубан 

Молдағалиевтің 



«Мен 

-  


қазақпын» 

жыры- 


на  уласты,  соғыстан  жеңімпаз  болып  оралган  Кдсым 

Аманжолов  пен  Өбу  Сәрсенбаевтың,  Дихан  Әбшев 

пен  Музафар  Әлімбаевтың 

Сырбай  Мәуленов  пен 

Қуандық  Шаңгытбаевтың,  Токаш  Бердияровтың  еміршең 

өлендерінде  одан  әрі  өрісін  кеңейтті

Азаттық,  бостандық  идеясы  «еуропаны  шарлаган 

коммунизм 

елесіндей» 

болып 


байтак  қазак,  дала- 

сын  кезіп  журд 

Ол  гасырдан-гасырға  уласқан  қазақ 

жырының  алтын  арқауы  болып  санага  сінді 

Атадан 

балага.  урпақтан-урнак,қа  жалғасты  Жыр  қашаган  жы­



раулар  мен  от  ауызды,  орак,  іісті  ақындардың  жалау- 

гер  жырлары  болып  өрілген  түтастық  әләмі  Абай  мен 

Шәкәрімнің  ақылман  жырларында  журтшыл.  халықшыл 

сарынга  үласып,  бодандык,  қамытын  қиратудың  ақыл- 

парасатқа  жүпнген  әдіс-тәсілдері  енді  қазак,  даласына

Ө теген  ОРАЛБАЕВ,

Қазақстан  Республикасы  Мемлекеттік 

хатшысының  кеңесшісі,  ҚР  Президенті 

сыйлығының  лауреаты,  акын,  журналист

№  3  (39),  2010  жыл

,азақ  жэне  елем  әдебиеті

Казахская  и  мировая  литература


дендеп 

ке р е к  

болары  белгілі  болды.  Білекті  бірді  жыкса, 

білімді  мынды  жыгатын  кезен,  келе  жатты.  Күрсстің  әдіс- 

тәсілдері  өзіе ре   басіады.  Енді  жалындаған  жалаңаш 

ұрандардан  іөрі.  іереңнен  қозғаған,  алыстан  барлаган, 

биікке  шарлаған,  сайынға  самсаған  саналы  поазияга 

иек  арта  бастацы.  Бірақ,  бүл  жол  да  апыстә  жатқан, 

кеңіл  жетсе  де  көз  жете  қоймайтын  қалтарысты  шақта 

еді.  Махамбеттің:  «Мен  тауда  ойнаған  кдр-   марал,  та- 

баным  таска  тиер  деп,  сақсынып  ушқан  қиядан»  дейтіні 

содан  болса  керек.

Бүгінгі  тәуелсіздігімізге  жету  үшін  алдында  узақ  жол 

жатқан  қазақ  даласы  осы  кезендерде  300-ден  астам 

көтерілісті  бастан  кешті.  Қазақ  жұртының  <ай  қиырында 

да  бас  көтерген  сол  Ұлт-азапы қ  дүрбелеңдер  мен 

жорықтар  көтеріліетер  мен  талқулар  оз  кезеңдерінде 

поэзиялық  шығармалар  тудырды.  Ол  шығармаларда 

ата-бабаларымыз  гасырлар  бойь  армандап  келе  жатқан 

азаттык  псн  бостандық  жырланды.  А з а п ь қ   жолында+ы 

азап~ы  күрестер  мен  қан  кешулер  жыр-шежіреге  үс і 

Қаратаудың  басынан  көш  құлатқан  сол  зарлы  заманның 

муң-шері  халықтық  жыр-дастандарга  гиек  болды,  огар 

үрпақтан-үрпаққа  жалгаса  жотіп  отьюды.  Біздің  бүіін 

поэзияны  сараптап  Караганда  сол  халықтык,  сарынчын, 

аргы  даусы  мен  үні  күні  бүгінгё  дейін  жетіп.  кешегі 

Желтоқсан  көтерілісі  кезінде  шырқап,  шығандап  кеткеііі 

толық  түсінікті. 

Азаттықтың 

рухьіна 


беккен 

Алматы 


алаңындағы  хапықтық  хор  сонда  «Менің  Қазақсіачьм» 

болып  шырқалды.

Ьіз  мұны  қазак,  жырындәгы  дәстүр  сабақіастығы 

деп  атаймыз.  Халықтың  даму  тарихымен  үндес  бүл 

дәстур  езінің  кай  көздс  до  жақсы  жалғасын  тауып, 

осіп.  әркендеумен  болды.  Осынау  жарқын  жапғастықты 

Марфуға  Айткожа  бір  жырында  былайша  толғайды: 

Сезімнің  тілмен  тегіп  кестелерін,

Ғасырдан  гасырларга 

Кошті  онерім

Ұлтымның  ар-таңбасы  ана  тілім,

Тіл  ешпесе,

Менің  де  өшпегенім!

Д әсіүр  дамуын  дол  көрсете  алатын  мұндай  әлендер 

қазак,  ақындарының  түрақты  тақырыбы  болып  келе  жа­

ты р.


Екінші  бір  ана  ақынымыз  Күлои.  Ахметова  да  осы 

урдісті  одан  өрі  жалғағандай  сезім  кешеді:

Тутінін  түздегінің  түзедік  қой,

Аңсаған  азаттықты  біз  едік  қой.

Далама  айбын  бітіп,  дәулет  орнап,

Түрады  азым  кепке  тізе  бүклей.

Халқымьздың  гұмырлык,  арманы  мен  тендікке  қол 

жегкізген  кунге  деген  шүбәсіз  тәубесі  до  осы  елеңде 

айқын  көрініп  тур.

Жүрегімде  уақыттың  сызы  бар,

Ой-санамда  ғасырлардын  ізі  бар.

Ұлы  дала...

Ұлы  таулар...

Түмарым,


Тұмарыма  Батыс,  Шығыс  «қызығар»,  -   деп, 

өткен  күндердің  енегелі  де  өкінішті  олесін  қайта  коз 

алдымызга  әкелетіі  елеңінде  белгілі  ақын 

Нурлан 


Ораз-

10

/V

 J  .S'.

л і

алин  жалғасқан  дәстурдің  санада  одан  эрі  бекуіне  сел 

жасайды.  Ал,  Темірхан  Медетбек  бүгінгі  күннің  бедеріне 

көз  тастап,  оны  кешегі  кунмен  шеидестіріп.  көңілін 

бірлойді:

Шүкір!


Қайтадан  кетеріліп  келем!.

Баяғы  айым 

Қайта  туардай!

Баяғы  күнім 

Қайта  шыгардай!

Айтқаның  келсін  ақын-журек.  Барымыз  баянды,  ба- 

зарымыз  ажарль  болсын  дейік  әманда

Қазақ  жыры  озінің  сабақтас  дәстүрн  осылайша 

жалғай  береді.  Толқын-толқын  болып  келіп  жатқан  жаңа 

өмір  жыршылары  -   жас  ақындар  осы  үрдіст  одан  әрі 

би кте- е  береді  деген  сенім  моғ

Пайдаланған  әд еб и еттер :

1.  Зейнолла  Қәбдолов.  Екі  томдық  шығармалар 

жинағы  1  том.  Алматы,  «Жазушы»,  1983  жыл,  456-бет.

2.  Марфуга  Айтқожа.  Апатаудың  ақбатасы.  Алматы. 

«Мураіер»,  2005  жьш.  222-  бет.

3. 


Нурлан 

Оразанин 

Қоздағы 

шоқ. 


Алматы, 

«Атамура»,  2008  жыл.  303-бет.

4  Күләш  Ахметова.  Куг.  Алматы,  «Дәуіо».  2005  жыл. 

143-бет


5.  Жиырмасыншы  г асыр  жырлайды.  ?  томдык,  поэ­

зия  антологиясы.  2  гом,  Алматы,  «Раритет»,  2007  жыл, 

520-бет.

6.  гарифолла  Есім.  Жаңаша  ойлаудың  символы. 

«Акикаі»  журналы,  Nc  10,  2008  жыл

«Атдаспан»,  ақын-жь раулар  антологиясы  Алма­



ты,  «Жазушы»,  1971  жыл  2 / 8 - бет 

Резю м е

В 

данной 



статье 

анализируется 

и 

научно- 


исследовательскими  методами  рассматривается  истина 

времени,  духовно-творческая  связь  и  взаимодействие 

между  временем  и  писателем  в  произведениях  из­

вестных  поэтов  страны,  обладателей  государственной 

премии  Республики  Казахстан  Нурлана  Оразалина, 

Марфуги  Айткожы,  Темирхана  Медетбека,  Куляша  Ахме­

товой.  переданные  ими  з  творческой  форме 

на  языке 

поэзии,  описание  реалий  современности  и  общества, 

своеобразность  и  пути  гематического,  художественно- 

! о,  идейною,  содержательного  поиска,  достижения  и 

успехи 


б

  многолетнем  творчестве  на  основе  стихов  и 

поэм.

Sum m ary

The  article  elaborates  on  thematic  and  creative 

peculiarities,  as  well  as  artistic  mastership  of  Marfuga 

Aitchoja, 

Nurlan  Orazalin.  Temircan  Medetbek,  Kylash 

Ahmetova  A  gifted  lyric  poets,  laureate  of  Kazakhstan’s 

State  Award,  he  rose  to  prominence  in  the  late  1960s 

and  early  1970s.  The  present  study  analyses  the  style  and 

individual  hand,  the  role  and  place  of  in  Kazakh  poets, 

tools  and  forms  that  enriched  h;s  poetry,  his  methods 

and  approaches  in  exploring  themes  of  truth  n  modern 

life  society,  and  age  The  article  proves  all  these  theses 

through  investigation  of  his  poems

і т

D

азақ  жэне  әлем  әдебиеті

I  Казахская  и

№  3  (39),  2010  жыл



( 3  

ГЫЛЫМИ  КОНФЕРЕНЦИЯ

МаДЕННЕПЕР  Ш Ы С Ы Н Д А Ш   ш ,

 

ЗДЕБИЕТ  Ж



ЗНЕ  АУДАРМ

А 

МЭСЕЛЕЯЕРІ

М

әдениет 


-  

хапықтың 

ең 

үлкен 


рухани 

байлыгы,  «Мәдениет  дегеніміз 

адамзат 

бапасының  ақыл-ойы,  мандай  тері,  қажырлы 

еңбегі,  мүның  бәрі  -   зор  қоғамдық  сипат».  Бүл  -   белгілі 

тарихшы  Әлкей  Маргүланның  сөзі

Иә,  бүгінг i  қоғам адамзат  бапасымен біртүтас бірлікте 

ынтымақта 

бола 

отыоып, 


заманауи 

қүндылықтарға 

бірлесе  қол  жеткізуін  тапап  етеді  Ол  үшін,  әрине,  үлкен 

еңбек,  тиянақты  сапапы  білім  қажет.  Рухани  күйреуге 

жол  бермейтін  аталған  осы  мәселелер  қогамда  орын 

алса, 


онда  тіршілік 

иелері 


ортақ  мүдде  жолында 

«Жүмыла  көтерген  жүк  жеңіл»  демекші  тапай  асуларды 

бағындырары  сөзсіз.  Әлемдік  мәдениет  пеи  жаһандану 

барысындағы  өзара  байланыстардың  дамуы  арқылы 

халыктар  келісімі  мен  бірлігіне  қол  жеткізу  рухани- 

мәдени  өрлеуге  жетелейді 

Осы  мақсатта  сәуір  айының 

23-24  жулдызында  киелі  кара  шаңырак  Қазақстан  Жа- 

зушылар  Одағының  гимаратында  еліміздегі  іргелі  оқу 

орындарының  бірі-Сүлейман  Демирел  аіындагы  уни­

верситет  пен  «Да»  Диалог  Еуразия  Платформасынын, 

үйымдастыруымен 

«Мәдениеттер 

тогысындагы 

тіл, 

әдебиет  жөне  аударма  мәсөлелері»  атты  халыкаралык 



гылыми-практикалық  конференция  болып  өтті.

1996  жылы  өз  іргетасын  қапаган  Сүлейман  Д ем и­

рел  атындагы  университет  білім,  гылым  саласына  өзінің 

қомақты  үлесін  косып  келеді.  Кептеген  игілікті  істердің 

басы-қасында  жүрген  бул  жоғары  оку  орны  биыл  екінші 

рет үйымдастырылып  отырған  аталмыш  конференцияның 

өткізілуіне  де  екінші  мәрте  мурындық  болып  отыр.

Конференцияны  оқу  орнының  ректоры,  экономика 

гылымдарының  докторы,  профессор  Мухаммед  Акдиш 

ашты.  Барлық  қатысушыларды  конференцияның  ашы- 

луымен  қүттықтап,  университет  тарихына  шолу  жасаган 

ректор 


өткізіліп 

отырған 


іс-шараның  мөн-максатын 

түсіндірді

Мүнан 

кейін 


сезді 

конференцияның 

басты 

уйымдастырушысы 



«ДА»  Диалог 

Еуразия 


Плтафор- 

ма 


Басқармасының  төрагасы, 

Қазақстан 

Жазушы- 

лар 


Одагының 

терагасы 

Нурлан 

Оразалин 



алды. 

Шетелдік  қонақтарды  қазақтың  қарапайым  да  бай 

қонақжайлылыгымен  қарсы  алудың  үлгісін  керсеткен 

басшынык  қүттықтау  сөзі  де  әсерлі,  тартымды  шықты. 

Тілі,  діні  белек  болса  да  ортақ  мак,сатты  көздеген 

ғапымдардың 

еліміздің 

оңтүстік 

Асганасында 

бас 


косуын  мақтаныш  сезіммен  жеткізді.  Көрші  қыргыз 

елінің  қазіргі  кездегі  ауыр  жагдайыменде  таныстырып, 

жанашырлық,  аландаушылық  білдірді.  Әлем  назарын 

өзіне  аударып  отырган  мұндай  қақтыгыстардың  орын 

алуы  түсінбеуииіліктен,  бірлік  пен  татулықтың  болмауынан

екендігін  ұгындырды.  Халқымыздың  «Бірлік  жок  жерде 

тірлік  жок»  деген  данапық  сөздері  осы  орайда  еріксіз 

еске  түскендей  еді.

Президентіміз 

Н.Ә.Назарбаевтың 

жыл 

сайынғы 


Халыққа  Жолдауында  айтып  жүрген  «Бір  жагадан  бас.  бір 

жеңнен  қол  шыгармай.  іс  бітпейтіні»  де  осы  мәселенің 

шешімін  дөп  басқандай.  Игі  бастаманын  уйыткысы  бола 

білген  ел  үлы  мунан  әрі  сөуір  айының  28-29-ы  күндері 

Астанада  20-ға  тарта  мемлекеттің ғалымдары  бас  қосуга 

даярланып  жатқанын  хабарлады.

Үшінші  болып  мінбеге  кетерілген  Қазақ  Мемлекеттік 

Қыздар  педагогикапық  университетінін,  ректоры  Шәмшә 

Беркімбаева  конференцияны  үйымдастырып  отырған 

Сүлейман  Демирел  атындағы  университетіне  шексіз 

алғысын  білдірді.  Осыдан  14  жыл  бұрын  гана  негізі 

қаланган  оқу  орнының  жеткен  жетістіктерін  баян  етті, 

алдагы  болашагына  сәттіліктер  тіледі.

Атына  заты  сай  халыхарапық  деңіейде  еткізілген 

бул  конференциям  әлемнің  түкпір-түкпірінен  гапымдар 

келіп,  өз  ойларын  ортага  салды.  Алатаудың  койнауында 

орналасқан 

әсем  Алматының  терінде  жүрекжарды 

лебіздерін  жеткізді.

Булардың 

катары нда 

Қазақстандагы 

Түркия 

елшілігінің  Білім  женіндегі 



кенесшісі, 

PhD  докторы 

Четин 

Кадыр 


мырза, 

отандык 


физика-математика 

гылымдарының  докторы,  академик  Асқар  Жумаділдаев 

мырза, 

Біріккен 



Араб  Әмірліктері  университетінің 

доценті 


PhD  докторы  Мариам  Байшак  ханым,  Сауд 

Арабиясы  Королдігінен  келген  Халид  патша  атындагы 

университет  профессоры,  PhD  докторы  А і-Д оссари  Ха-

№  3  (39),  2010  жыл

,азақ  және  әдем  эдебиеті

Казахская  и  мировая  литература


12

мад  мырза,  Мысыр  елінен  келген  Дхарват  эль-Сакран 

мырза,  Сулейман  Демирел  атындагы  университеттің  фи­

лология  факультетінің  деканы  Юсуф  Яйладжь  мырзалар 

мен  Қиыр  Шыгыс  улттық  университетінің  профессоры, 

PhD  докторы  Людмила  Балута  ханым  кезекпен  мінбеге 

шығы  i  екі  кундік  іс-шараның  сә~ті  өтуіне  тілектөстіктерін 

білдіоді.  Ұйымдастырушыларға  шын  ниетпен  алғьс  айт- 

ты.  Ұсыныстар  да  қалыс  қалған  жоқ.

15  минуттык,  узілістен  кейін  пленарлық  мәжілісте 

баяндамалар  тыңдалды.  Оксфорд  муғалімдер  білмін 

жетілдіру  академилсынын  директоры  Тзрэоа  Догуәллидің 

«Ше~  тілдерін  үйретуде  мұгалімнің  өзіне  сенімін  арт- 

ыру  жоддары»,  Л.Іумилев  атындагы  Еуразия  Ұлттық 

университетінің  профессора, 

филология  гылымының 

докторы  Жақыпов  Жаніастың  «Мәдениеттер  тогысуында 

ана  тілінік  рухын  сақтаудың  бір  сыры»,  Туркістандагы 

Ахмет 

Йассауи 


атындагы 

Қазақ-Түрік 

Халықарапык, 

университетінің  доценті,  доктор  Адом  Асалыоглудың 

«Түркі  әлеміндегі  ой  бірлігі  туралы  кезқарас»  аігы  ба- 

яндамалары  көпшілік  көкейінен  шыға  білді,  тігтті  сту- 

денттер  де  белсене  атсапысып,  баяндамашылардың 

сурақтарына  шын  ықыластарымеі  жауап  беруге  іыры- 

сып  бақты  Өркениетке  умтылған,  бүгінде  Еуропадагы 

Қауіпсіздік  және  Ыніымақтастық  Ұйымына  төрагапық 

етіп  отьрган  еліміздің  жасгары  өздерінің  білім.  гылы^ига 

деген  іңкәрлігі  меи  қуштарлыгын  үлкен  ортада  көрсете 

білді.

Туе 


ауа 

конференция 

Сулейман 

Демирел 


университетінің 

ғимаратында 

секциялық 

мәжілістер 

аркылы  ербіді.  Төмендегі  негізп  5  секция  бойынша  ба­

яндамалар  жасалды:

1-секция: 

М әдениепер 

тоғысының 

әлеуметтік- 

гуманитарлык,  гылымдардың  дамуына  әсері.

2-секция:  Түркі  тілдерінің  өзекті  мәсәлелері.

3-секция: 

Қазақ 


тілі 

мен  '  әдсбиоті 

рухани 

қүндылықтар  нег'з



4-секция  Аударма  -   мәдениеттер  тогысының  тиімді 

куралы.


5-секция:  Ш ет  тілдерін  оқытудагы  жаңа  төсілдер 

мен  инновациялык,  технологиялар.

Конференцияның  екінші  күні  секциялық  мәжілістер 

арқылы  қайта  жалгасын  тапты.  Түс  мезгілінде  универ­

ситет  залында  екі  күнгі  конференция  нәтижесі  хабар- 

лапдырылып,  корытындыланды.  «Жақсыны  кермек  үшін» 

деген  екі  кунгі  жақсы  іс-шараның  басы-қасында  жүргсн 

ага-апаларымыз  ез  әсерлерін  әсем  сөздермен  жеткізді. 

Әсерінен  айыға  алмаған  университеттің  гылыми  істор 

жөніндөгі 

проректоры, 

филология 

ғылымының  док­

торы,  профессор  Дандай  Ысқа<  мырза  қонақтармен 

қоштаспайтындыгын  айтып,  конференцияны  «коздоскон- 

ше»  деген  үмітке  толы  хылы  лебізімен  аяқтады.

Біз  де  соз  соңында  колол  мәселелер  теңірегінде 

ой  ербітіп,  пікір  алмасуга  мүмкіндік  беретін  осын­

дай  істің  еліміздегі  бас  қалалардың  бірінде  еткенін 

үлкен  мақтанышпен  жеткізп, 

«Әрі  қарай  жалғасын 

гапса,  нур  үстіне  нүр  болар  еді!»  деген  тілегімізбен 

қорыты ндыл ай м ыз.

Сонымен  бірге  конференциянык  мән-мазмұны  мен 

тиімділігі  жайлы  бір-неше  кісілермен  ой  болісуді  жон 

кердік.


Д а н д а й   Ы с қ а қ , 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет