Г. М. Шеламова психология ж ә не к ә сіби қызметінің этикасы рұқсат берді Сарапшы кеңес кәсіби білім беру мекемелерде білім беру барысында қолдану үшін, бастапқы кәсіби білім беру бағдарламасы
жүктеу/скачать 1,17 Mb. Pdf көрінісі
|
| Нәтижелерді өңдеу. Темперамент типін анықтау үшін, алынған жауаптарды
«кілтпен» салыстырып тексері керек. « Кілт». 1. Экстраверсия — интроверсия межесі: 1, 3, 8, 10, 13, 17, 22, 25, 27, 39, 44, 46, 49, 53, 56 , сұрақтарына «ия» жауабы; 5, 15, 20, 29, 32, 34, 37, 41, 51 сұрақтарына «жоқ» жауабы сәйкес келген болса 1 баллдан есепке алып отырыңыз . Интроверсия: 0 —12 балл. Экстраверсия: 13 — 24 балл. 2. Эмоционалды тұрақтылық межесі — эмоционалды тұрақсыздық: 2, 4, 7, 9, 11, 14, 16, 19, 21, 23, 26, 28, 31, 33, 35, 38, 40, 43, 45, 47, 50, 52, 55, 57 сұрақтарына «ия» жауабы сәйкес келген болса 1 баллдан есепке алып отырыңыз . Эмоционалды тұрақтылық (орнықтылық): 0 —12 балл. Эмоционалды тұрақсыздық (орнықсыздық): 13 — 24 балл. 3. Сіздің адалдығыңыздың деңгейі:6, 24, 36 сұрақтарына «ия» жауабы; 12, 18, 30, 42, 48, 54 сұрақтарына «жоқ» жауабы сәйкес келген болса 1 баллдан есепке алып отырыңыз . Егер дәл келу төрттенкем болған жағдайда, онда тестілеу нәтижелері нақты шын. Сыртқы дүниеге зер салушыларға көпшілдік, ырықсыздық, өз пікірін айтуда тік болу, сыртқы бағаға бейім болу тән. Ішкі дүниеге зер салушыларға көпшіл болмау, тұйықтық, сақтық, өзін өзі тексеру қасиеттері тән. Эмоционалды тұрақты адамдар уайымға салынуға бейім емес, сыртқы әсерлерге тұрақты. Эмоционалды – тұрақсыз адамдар — сезімтал, уайымшыл, эмоциаға берілгіш, ұсақ түйекке бола ренжуге бейім келеді. Мінез -құлық Темперамент ерекшеліктері көбінесе мінез-құлықтың астарында жатады. Ондай болса темпераменттің мінез --құлықтан қандай өзгешелігі бар? Темперамент қалыпқа жауап береді, яғни психикалық процесстердің жылдамдығы мен қарқындылығына жауап береді және психикалық іс-әрекеттің динамикалық жақтарын көрсетеді. Ал мінез құлық сыртқы оқиғаларға тәуелді болмайтын, біздің ішкі әлеміміздің қалыптасуына жауап береді. Мінез құлықпен біз өзіміздің немесе өзгелердің көптеген іс әрекеттерін түсіндіреміз. Дәл мінез -құлықтан біз болмай қалған қарым- қатынастардың себептерін іздейміз, «Мінездері үлеспей» қалды деген сөзді қолданамыз». «Мінез құлық» — ежелгі грек сөзінен пайда болған және аудармасы «бедер салу, мөр, ерекшелік» деген мағынаны білдіреді. Мінез- құлық — бұл қайталанбас, дербес үйлесім немесе жеке тұлға ерекшеліктерінің жиынтығы. Бірақта ескере кететін жәйт, жеке тұлға ерекшеліктері дербес- психологиялық кез келген үйлесімі емес, бұл нақты бір адамға тән, оның іс- әрекеттерінде және қылықтарында жүйелі түрде байқалатын, анық белгіленген және тұрақты ерекшеліктердің жиынтығы. Егер де сіз, мысалыға, біреуге жазатайым дөрекі жауап қайтардыңыз делік – бұл дөрекілік сіздің мінез -құлқыңыздың бір тұсы екенін білдірмейді. Мінез-құлық тұқым қуаламайды және тұрақты болып табылмайды. Өмір бойында мінез -құлық өзгеруі мүмкін, кейде анық өзгеруі мүмкін, бірақ бұл өзгерістер баяу болады. Мінез- құлық қоршаған ортаның, өмірлік тәжірибе мен тәрбиенің әсерімен калыптасады және жетіледі. Жалпы айтқанда, өмір біздің мінез- құлқымыздың бедерін жасайды, ал белгілі бір уақыттан бастап, іс- әрекетте, ойларда, сезімде байқалатын мінез- құлықтың тұстарын, адам өзін- өзі тәрбиелеу барысындаөз мінез- құлқының бедерін жасай бастайды. Өмірге қазіргі заман көзқарасымен қарағанда ешкімді, қарым -қатынаста жүрген адамдардың мінез- құлықтарын түсінудің маңызды екенін түсіндіріп жату керек емес. Адамның мінез -құлқын ұғыну, оның іс -әрекеттерін алдын ала болжауға және қажет болған жағдайда, кейбір іс-әрекеттерін түзетуге көмектеседі. Мінез -құлық ерекшеліктері (немесе жеке тұлға қасиеттері) өте көп, бірақ олардың барлығы бір-бірімен тығыз байланысты, бір-біріне әсер ететін, бірнеше топтарға бөлінеді және адамның осы өмірдің сан қилы тұстарына қарым қатынасын анық бейнелейді. Адамның мінез құлқы: өзге адамдармен арақатынасында; өз-өзімен қарым- қатынасында; заттар әлемімен қарым -қатынасында; өз еңбегі мен ісіне қарым- қатынасында байқалады. жүктеу/скачать 1,17 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|