Халықаралық ғылыми-практикалық конференция ЕҢбектері
жүктеу/скачать 4,12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1920 жылдары алғашқы мҧнайшы мамандарды дайындау тарихы
- Қазақстандық алғашқы мҧнай ӛндірісі басшыларын дайындау тарихы
Структура УМК «Основы философских знаний» включает взаимосвязанные главы, обязательные согласно Технической спецификации: учебно – планирующая документация, методика обучения по темам дисциплины, которая содержит разработки уроков. А так же тесты итогового контроля знаний. Выполнение тестовых заданий на занятиях я превращаю в интеллектуальную игру – соревнование. Специфика философии определила потенциал заданий. Состязательность заложена количеством вариантов заданий и делением на команды. При оценке ответов учитывается философствование ―своими словами ―. В УМК есть глава, характерная только для социально-гуманитарной дисциплины – это методика подготовки и проведения семинаров. УМК помогает мне на семинарских занятиях научить студентов философствованию, позволяет создать такую обстановку на семинаре, при которой студенты философствуют с помощью преподавателя, а не наоборот. При подготовке по плану семинара я рекомендую использовать конспекты и тезисы лекций. Они благодаря лаконичности и выделенному главному системотезируют в памяти весь материал. Тезисы помогают выявить, уточнить главное и второстепенное при подготовке к семинару. Советую сравнить содержание тезисов и конспектов с вопросами плана семинара, просмотреть рекомендованную к семинару дополнительную литературу. Уточняют понятия учащиеся в кратком словаре, а затем переходят к схемам и хрестоматии. В хрестоматии учащиеся находят и сравнивают точки зрения на проблему, - это помогает обогатиться знанием проблемы в целом, и позволяет найти профессионально
321
выраженное решение собственной, очень важной личной проблемы. Основное назначение хрестоматии – дать студенту возможность познакомиться с характером философских текстов, уяснить специфику философского мышления и языка. Советую учащимся попробовать себя в ответах на тесты, т.е. выбрать близкие вопросам плана семинара задания. Работа с конспектом и словарѐм помогает в этом. Литература, рекомендованная к семинарским занятиям, помогает ориентироваться при подготовке и в написании зрелой научной статьи студента. На семинарах по философии использую такую наглядность, которая помогает философствовать. Оптимальным видом является динамическая схема, т.е. схема, выполняемая в процессе философствования. Электронный вариант УМК позволил создать «Электронный учебник по «Основам философских знаний» » Схемы помогают упорядочить запоминание материала. Закрепление определений в памяти достигается пересказом вслух вместе с воспроизведением схемы на бумаге. При подготовке к ответу на семинаре выполненная на доске схема помогает вспомнить сопутствующий материал. 5) Особенностью УМК по «Основам философских знаний» является хрестоматия. Основное назначение хрестоматии - знакомство с характером философских текстов, углубление с их помощью знаний, философских воззрений на действительность, уяснение специфики философского мышления и языка. Хрестоматия оказывает помощь при подготовке к семинарам, зачету. Тексты хрестоматии помогают в работе с заданиями, в написании рефератов, докладов. Для углубленной работы по философии учащиеся обращаются к полным публикациям произведений философов. 6) Краткий словарь философских терминов. Его цель – в сжатой форме дать полное представление о философии. В словаре размещен справочный материал нескольких типов: проблемный, терминологический, о философских школах и направлениях, о философах. Информация располагается в алфавитном порядке. Философские понятия, обозначаемые двумя и более словами, помещаются в распространенном варианте применения. Словарь является кратким и потому не может заменить систематические, энциклопедические издания справочного характера. Приложение. Схемы. Литература. Предлагаемые схемы по курсу выполняют несколько взаимосвязанных функций: обеспечивают запоминание материала благодаря зрительной памяти, с помощью схем можно упражняться в развитии мышления. Создание УМК позволило сформировать набор методических и дидактических материалов по предмету, что способствует более качественной подготовке специалистов. Опыт создания и применения УМК «Основы философских знаний» распространялся на: 1.
Казахстанской области. Секция зам. Директоров по учебно-методической работе, методистов организаций начального и среднего профессионального образования. 22.08. 2006 г. 2.
Областной научно-теоретической конференции «Информационная среда как фактор повышения качества подготовки специалистов» в «УКГНиОТ». Мастер-класс «Из опыта работы по созданию УМК» 10.02.07 г. 3.
Областной научно-теоретической конференции в Уральском педагогическом колледже с докладом «Применение УМК – путь к повышению качества образования» 28.03.07 г. Доклад был признан одним из лучших и рекомендован к публикации в республиканском издании. Несколько экземпляров УМК «Основы философских знаний» есть в библиотеке колледжа и электронном читальном зале. Пользуясь электронной версией УМК, студенты имеют возможность обучаться самостоятельно: вывести учебный материал на экран монитора и изучить более подробно плохо понятые или пропущенные темы, подготовиться к тестированию, зачету. Таким
322
образом, УМК используется как для аудиторных занятий в ТСО, так и для самостоятельной работы. УМК позволил по – новому организовать учебный процесс, т.е. организовать совместную учебно-исследовательскую деятельность преподавателей с учащимися. Данный УМК помог в разработке и проведении бинарного урока (философия + использование компьютерной графики). Для оптимизации учебного процесса и отслеживания динамики качества обучения и успеваемости, в течение учебного года систематически проводится образовательный мониторинг. Его задача – непрерывное наблюдение за изменением успеваемости учащихся. Использование УМК привело к переосмыслению форм и методов работы. Анализируя опыт применения УМК, я пришла к выводу, что важным в обучении является не объем знаний, а способы их получения и возможности их оперативной обработки, т.е. необходимо создавать условия обучения, в которых студент был бы активным участником учебного процесса. Чем интереснее и разнообразнее форма подачи материала, тем прочнее он закрепляется и дольше сохраняется. Преимущества использования УМК: с психологической точки зрения он несет огромный мотивационный потенциал. Студент развивает свои способности, усваивая новую информацию в процессе игры, развивается аудиальное, визуальное восприятие; определяется темп работы студента. УМК позволил перейти от вещания к творческой дискуссии с учащимися. Использование УМК позволило нетрадиционно проводить лекционные занятия, закреплять знания на практических занятиях и выполнять аттестацию учащихся. « Плохой учитель преподносит истину, хороший учит еѐ находить» - заметил выдающийся педагог 19 века Адольф Дистервег. Поэтому сейчас, когда меняется и социальный заказ на профессиональное образование, и содержание этого образования, преподаватель должен постоянно работать над повышением своего педагогического мастерства, вести поиск новых форм и методов преподавания.
ҼОЖ 94(574) «1919/1930» :622.323 1920 жылдары алғашқы мҧнайшы мамандарды дайындау тарихы Бердіғожин Л., «Болашақ» университеті, Қызылорда қ.
Азамат соғысы мен шетел соғыс интервенциясы негізінде қираған мұнай кҽсіпшіліктерін қалпына келтіру елде басталған ашаршылық кесірінен ҿте қиын жағдайда жүргізілді.
Бұл ҿз кезегінде ұлттық маман мұнайшы кадрларын дайындау мен қалыптастыру ісіне кедергі келтірді.
Себебі, 1921 жылы соғыстың аяқталуына сай босаған ҽскери адамдар мен аштыққа ұшыраған Еділ ҿзені бойынан кҿшкен босқындар есебінен мұнай кҽсіпшіліктерінде жұмысыздар саны ҿсті. Мақат кенішінің 1925 жылға дейін консервацияда болуы, орталықтың Доссор кенішіне қаржыны аз мҿлшерде бҿлуі бастапқы кезде маман дайындау мақсатын емес, бар мамандар мен жұмысшыларды қамту ісін бірінші кезекке қойды.
Дегенмен маман дайындаудағы алғашқы оңды қадамдар 1920 жылдары жасалды. 1919 жылы наурызда ҿткен РКП(Б) VIIІ съезі шешіміне сай жұмыс күшін ұтымды пайдалану, 17 жастан жоғары жасҿспірімдерді кҽсіптік-техникалық білім алу ісіне кҿптен тарту үшін ФЗУ-лар (фаврично-заводское ученичество Л-Б) ашу міндеті қойылды. Бұл шешім мұнайлы аудан үшін ҿте қажет еді. 1920 жылғы 1 маусымдағы Жайық-Каспий мұнай қоғамының Гурьев кеңсесі мҽліметі бойнша мұнай кҽсіпшіліктерінде 575 қазақ жұмысшы, қызметші жҽне кҿмекші мамандар болған. (1)
323
Ал, олардың 7-8 пайызы кілтші, майшы, бұрғышы кҿмекшісі болса, қалған 90-92 пайызы қара жұмыстар ғана атқарды. Оларды техника тіліне үйретуде ФЗУ-лар ашу ҿте маңызды еді. 1921 жылы ҿткен РКП(Б) Х съезінде «жергілікті халық ҿкілдерінен маман жұмысшы кадрларын дайындау мақсатында ұлттық тілде кҽсіптік техникалық бағыттағы курстар мен орта мектептер ашу» кезек күттірмес шара ретінде кҿрсетілді. (2) Осы жылы ҿткен РКП(Б) облыстық бірінші конференциясы жұмысшы табын қалыптастырудың негізі техникалық сауатсыздықты жою деп белгіледі. (3)
1924 жылы 13-қаңтарда Гурьевте «Ембімұнай» тресті базасында ұйымдасты. ФЗУ директоры болып, трест заңгері Карл Карлович Тушовский тағайындалды.
Ильич атын иеленген ФЗУ-ға трестен М.Г.Юдин, Е.Д.Котельников, В.П.Яковлев сияқты мықты мамандар жіберілді. (4) 1925 жылы 3 қыркүйекте «Ембімұнай» трестінде кҽсіптік техникалық білім мҽселесіне арналған арнайы техникалық кеңес ҿтті.
Кеңеске трест басқарушысы орынбасары С.И.Кузнецов, кҽсіпшіліктерді басқарушы Р.Р.Новосильцев, бҿлім басшылары Н.Н.Карский, И.Д. Жилин, инженерлер Л.П.Савельев, Гросвальд, статист Н.И.Розов қатысып Гурьевтегі ФЗУ-дың мҽселесі сҿз болды.
Р.Р.Новосильцев ФЗУ оқушылары білімі ҿте тҿмен екені, бірінші оқу жылы қиын болғанын қазір түзеліп келе жатқанын мҽлімдесе, С.И.Кузнецов мамандар бізге ауадай қажет, біз оларды ҿзіміз дайындамасақ, басқа жақтан мамандар келмейді. ФЗУ-лар жастарды кҽсіптік-техникалық білім алу үшін, ал кҽсіптік-техникалық курстар ересек жұмысшыларды қайта даярлау үшін керек деп атап кҿрсетті. (5) ФЗУ-дың материалдық-техникалық базасын ұстап тұру үшін қаржы мҽселесіне байланысты ФЗУ басшылығы мен мұнай кҽсіпшіліктерін басқарушы атынан Мҽскеуге, «Ембімұнай» тресті кеңсесіне 1926 жылы 22 маусымда арнайы хат жолданды.
Хатқа берілген қосымшада ФЗУ-да 5-оқу тобы барлығы, оқу пҽндеріне қосымша техникалық бағытта сызу, механика, мұнай жҽне металл техникасының пҽндері жүргізілетіні айтылған. ФЗУ-да бір ауысымда 110 оқушы, ал екі ауысымда 220 бала оқыту мүмкіндігі бар деп кҿрсетілген. (6)
1925 жылы қыркүйекте ФЗУ Доссор кҽсіпшілігінде ашылды. Алғашқы кезде екі топқа 43-оқушы алынды. Сабақ таңғы 7-ден күндізгі 11-ге дейін 4-сағатқа созылды.
1925 жылы 25 қарашада Доссорда Томский атындағы ФЗУ мектеп кеңесінің бірінші мҽжілісі ҿтті. Оған «Ембімұнай» трестінен А.М.Фадеев, К.И.Сергеев, аудандық комитеттен А.В.Бародин, оқушылар Садков, Буянов қатысты. Мҽжілісте ФЗУ-дің материалдық техникалық базасы мҽселесі қаралды. Оқушылардың кҽсіпке баулу мҽселесінде шеберханаларды кеңейту, оларды тікелей ҿндіріс басында ұйымдастыру мҽселесі кҿтерілді.
Ембімұнай тресті ФЗУ-ға тҿмендегідей мамандарды жіберген. Бескин-мұнай ісі мұғалімі, Айвазов-қоғамдық пҽндер мұғалімі, Яковлев-зоология мен ботаника пҽні мұғалімі, Котельников орыс тілінен, Смирнов-механика жҽне технологиядан, Шитов- химия пҽнінен. ФЗУ-да оқу мерзімі 3 жыл болып белгіленді. Оқу корпусы үш бҿлмеден, 2 бҿлме оқу класы, 1-бҿлмеде 6-оқушылық жатақхана болды. Оқу күнінің ұзақтығы 8 сағат болып белгіленді. Сағат 7 00
10 40 дейін академиялық сабақ уақыты, 12 00 ден 16 00 ға дейін ҿндірістік тҽжірибе уақыты. ФЗУ-директоры Ананьев жазбаларында оқушылар Досмұхамбетов, Исенов есімдері шеберханада жақсы еңбек еткен деп кҿрсетілген. (7) 1926 жылы 11 қарашада ФЗУ жанындағы курсты 16 оқушы құрылыс, пеш маманы бойынша бітірген. 1927 жылы 16 маусымда ФЗУ-дың негізгі курсын 14 оқушы техника мамандығын, 5 оқушы құрылыс мамандығын бітірді. (8)
Гурьев жҽне Доссор ФЗУ-ры оқушылары жазғы демалыстарын Баку, ҿндіріс орындарында, Еділ бойында орналасқан Варинск мұнай айыру зауыттарында ҿткізді.
Жергілікті халық ҿкілдерінің мұнай, мұнай ҿндірісі туралы ғылыми түсінігінің қалыптасуында қазақ тілінде екі рет 1929 жылы Оралда, 1931 жылы Қызылордада жарық 324
кҿрген Сабыр Шариповтың ―Мұнай‖ атты монографиясының маңызы зор. Монографиялық еңбек бірнеше тараудан тұрды. Бастапқы тарауларда автор мұнай түсінігі, пайда болуы жҽне Каспий ҿңірі, Қазақстанның халқы оны бұрыннан біліп емдік бағытта пайдаланғанын кҿрсетеді. Кейінгі тарауларда мұнайдың ҿндірілу тҽсілі, онан алынатын тауарлар, дүниежүзілік кҿлемдегі мұнай ҿндіретін елдер мен олардың арасындағы талас сипатталады. С.Шарипов ғалымдардың зерттеулерін саралай отырып Қазақстан жеріндегі маңызды деген 30 мұнай кен орнына сипаттама береді. Жалпы, С.Шариповтың ―Мұнай‖ еңбегі ФЗУ-лар үшін оқу құралы ретіндегі пайдасы кҿп болды. (9) 1927 жылы мұнайлы ауданда тұрақты жұмысшылардың орташа саны 1640-қа жетті. Олар Доссор, Мақатта мұнай ҿндірумен қатар Бекбике, Сағыз, Ескене, Байшонас т.б. кҽсіпшіліктерінде бұрғылау жұмыстарында болатын. Барлық жұмысшылар ішінде мамандығы барлар 488, яғни 25,7 процент болды. Ал оның ішінде қазақтардың үлес салмағы мүлдем аз еді. Міне, сондықтан да мамандығы бар жұмысшылар ішінде қазақтарды кҿбейту мақсатында Доссор ФЗО-сында 1927 жылдан бастап жоспарлы жұмыстар басталды. Жастардан маман дайындау бронь арқылы жүргізіліп, онда басты назар қазақтарға аударылуы тиіс делінді. Осы жылы ФЗО шҽкірттерінің ішінде 17 қазақ баласы болса, ал ҿндірісте барлығы 33 қазақ жасҿспірімдері еңбек еткен. Осындай шараларға қарамастан "қазақ балалары мамандық алудан сырт қалып отыр" - деп сипаттады осы кезеңді С.Шарипов. Жайық-Ембі ауданындағы ФЗО 1930 жылға дейін мұнайшы мамандығын даярлайтын жалғыз оқу орны болғаны белгілк Ол 1930 жылға дейін осынша маман жұмысшыларды дайындаған. (10) Сҿйтіп, ФЗО-лар 1927 оқу жылында 570 оқушы, оның ішінде 236 қазақ қабылдаған. Оқу жылы 3 жыл болғандықтан, алғашқы мамандық алған шҽкірттер тек ҿндіріске 1927 жылы жолдама алған. Жеті жыл ішінде (1924-1931) 81 жасҿспірім, оның ішінде 21 қазақ баласы бұрғышы, слесарь, токарь, ағаш шебері т.б. мұнай кҽсіпшілігіне қажетті мамандықтарды меңгерген. Ҽрине, осынша жылдьң ішінде не бҽрі 81 жұмысшы дайындау мүлдем жеткіліксіз еді. Ҽсіресе, ФЗО-да оқу қазақ жастары үшін қиынға соқты. Себебі, бүкіл оқу жоспары орыс тілінде болатын. Мұнай кҽсіпшілігінде маман дайындаудың кеңірек дамыған жолы жеке-жеке оқыту, я болмаса тҽжірибелі жұмысшыға бекіту, сол арқылы маман жұмысшының мамандығын игеру еді. 1928 жылдың 1 шілдесінен 1929 жылдың 1 қаңтарына дейін осындай оқумен ҿндіріс пен кеңседе - 67 адам, оның ішінде - 17 қазақ оқыған. Мамандық бойынша олар былайша бҿлінеді: слесарь-токарь - 37, қазағы - 7; құрылысшы - 9, қазағы - 5; электро техника мамандығына - 12, қазағы - 3; кеңсе қызметі - 9, қазағы -2. Бұлайша оқыту Доссор, Мақат сияқты ірі ҿндіріс орындарында ғана дамыды. 1928/29 жылдар аралығындағы 6 ай ішінде Доссор, Мақат кҽсіпшіліктеріндегі 63 жас жеткіншек сынаққа түсіп, оның 61-і жоғары разрядқа ұсынылған. 1928/29 жылы
Жайық-Ембі ауданында 3 кешкі
кҽсіптік-техникалық курстар болған еді. Оларда барлығы 163 адам оқыса, оның 78-і жастар, 8-і жасҿспірімдер болатын.
1929 жылы 17-19 наурызда Жайық-Ембі ауданының жұмысшы жастарының ІІІ конференциясы ҿтті. Конференция ҿндірістегі 22 жасқа дейінгі жастардың бір жыл ішінде 253-тен 380-ге ҿскендігін атап ҿтіп, ҽлі де қазақ жастарының ҿндіріске тартылмай отырғандығын атап ҿтті. Оған дҽлел тіркелген 380 жас жұмысшысының ішінде 126 қазақтың болуы. ФЗУ, техникалық курстар есебінен 1925-1927 жылдары маман кадр құрамы бірталай ҿзгерді.
В данной статье рассматриваются вопросы формирование кадров нефтяников и династии нефтяников Казахстана.
325
In the article is reporting the about specialists of petroleum industries, and Heir history development in Kazakhstan. Ҽдебиеттер 1.Мақат аудандық М.М. 112-қор, 2-тізім, 1-іс. 10-17 парақтар. 2.КПСС в резолюциях и решениях. ч-І. Стр 559. 3.Байшин А.А. Исторические этапы формирование рабочего класса в Советском Казахстане. Алма- Ата 1958. стр 14. 4.Атырау ОММ. 146-қор, 1-тізім, 171-іс, 127 парақ. 5.Атырау ОММ. 146-парақ. 1-тізім, 682-іс, 26-27 парақтар. 6.Сонда, 76-79 парақтар. 7.Сонда, 24 парақ. 8.Атырау ОММ. 146-қор, 1-тізім, 911-іс, 40 парақ. 9.Утебаев Е. Сабыр Шарипов. стр 58-63 парақтар. 10.Мұқтар Ҽ. Қазақ мұнайының тарихы. Атырау 2004. 62-бет.
ҼОЖ 94(574) «1919/1930»: 622.323 Қазақстандық алғашқы мҧнай ӛндірісі басшыларын дайындау тарихы Бердіғожин Л., «Болашақ» университеті, Қызылорда қ.
1920-1930 жылдары Жайық-Ембі мұнай кҽсіпшіліктері үшін ұлттық басшы мамандарды дайындау ісінде жұмысшы факультеттері ерекше роль атқарды.
Жұмысшы факультетінің жаңа қоғам үшін жұмысшы-шаруа жастарынан жаңа интелигенция ҿкілдерін қалыптастыруда, оларды жоғары оқу орындарына түсу үшін ҽзірлеуде маңызы жоғары болды.
Осы жылдары қоғам ҿмірінде болған ҿзгерістер білім беру саласын, ҽсіресе политехникалық білім саласын да қамтыған болатын. Мұнай ҿндірісі барлау жҽне пайдалану мҽселелері мамандарды терең техникалық абайшылықты талап етті. Бастапқы кезде жастардың техниканы үйренуі мен сауат ашуы қатар жүрді. Оны ұйымдастыру арнайы шараларды талап етті.
1919 жылы Наурызда ҿткен РКП (б) VIII съезі шешіміне сай жұмыс күшін тиімді пайдалану, жастарды кҽсіптік-техникалық білім негізінде дайындау үшін политехникалық білім алуды ұйымдастыру міндеті қойылды. (1)
Кадр дайындаудағы алғашқы қадам 1919 жылы 11 қыркүйекте қабылданған РСФСР Білім Халық Комиссариатының «университеттер жанынан жұмысшы факультетін құру туралы» қаулы болды. (2) Осы қаулыны іске асыруда 1920 жылы 17 қыркүйекте Халық Комиссарлар Кеңесі «Жұмысшы факультеті туралы» қаулы қабылдап, осы жылы желтоқсанда Мҽскеуде халық ағарту мҽселесіне арнаған кеңесте жұмысшы факультетін ұйымдастыру кезек күттірмес міндет ретінде кҿрсетілді. (3)
Қазақ АКСР Халық Комиссар Кеңесі 1921 жылы жазда Орынборда техникалық, ауылшаруашылық, жұмысшы факультеттерін ашу үшін дайындық жұмыстарын жүргізді. Білім халық комиссариаты кҽсіптік білім бас басқармасы алқасы ҽзірлеген «жұмысшы факультетіне қабылдау ережесі» түгелдей РСФСР аумағындағы ережеге сҽйкес етіп жасалды. Бастапқы кезде оқитындар жасы 18-30 жас аралығы болып жҽне еңбек ҿкілі 1 жыл болып белгіленсе, кейін жас ерекшеліктеріне сай еңбек ҿтілі 4-6 жылға дейін ұзартылды.
Еңбек ҿтіліне ҽскер қатарында болу уақыты да есептелінді. Талапкерлер партия, кеңес, кҽсіподақ жолдамалары арқылы қабылданды. Партия мүшелерінің ҿтілі 1 жыл болып белгіленді. Жұмысшы факультеттеріне талапкерлердің кҿп болуы себепті.
РСФСР-да орынның 75 пайызы кҽсіподаққа, 25 пайызы кеңес партия ұйымдарына берілді. Қазақстанда жұмысшы кҽсіподақтарының дұрыс қалыптасып болмауына байланысты орынның 50 пайызы кҽсіподаққа, 20 пайызы кеңес орындарына, 30 пайызы 326
партия, комсомол ұйымдарына берілді. 1923 жылы қазанда ҿткен РКП(Б), облыстық комитеті пленумы орынның 50 пайызын қазақ жастарына беру керек деп шешті. (4)
Жұмысшы факультеттеріне түсушілерге тҿмендегідей талаптар қойылды; оқып, жаза білу, арифметикалық амалдардан хабардар болу, саяси-қоғамдық ҿмірден хабардар болу. 1921 жылы қарашада Семейде екінші жұмысшы факультеті ашылды.
Оған бастапқы кезде 353 жас алынса, оның 198 жұмысшы, шаруа жанұяларынан еді. (5)
1922 жылы 1 қаңтарда Орынбор жҽне Семей жұмысшы факультеттерінде 100 қазақ жастары білім алды. Олардың үлес салмағы 17,4 пайыз еді. Жұмысшы факультеттерінде оқу мерзімі күндіз 3 жыл, кешке 4 жыл болды. (6)
1922 жылдың аяғында білікті мамандар жоқтығынан Семей жұмысшы факультеті жабылды. Оның орнына Орынбор жұмысшы факультеті кеңейтілді. 1924 жылы Орынбор жұмысшы факультетінде 452 жас білім алды. Кҿп жылдар Орынбор жұмысшы факультетін С.Г.Шейнессон басқарды.
Жұмысшы факультетін тҿралқа басқарып, қадағалап отырды. Тҿралқаға: меңгеруші, мұғалімдер, студенттер кіргізілді.
Он тҿрт ұлт ҿкілдеріне білім берген Орынбор жұмысшы факультетінде ҽр қайсысы 30 адамдық 18 секциясы жұмыс жасады. (7) жүктеу/скачать 4,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|